Dagblaðið Vísir - DV - 20.11.1999, Blaðsíða 23

LAUGARDAGUR 20. NÓVEMBER 1999
23
Jóns, játningu á eigin tiifmningum
og lýsingu á hugarástandi, sem er
einstæð. Það sem gerir sögu Jóns á
vissan hátt nútímalegri en til dæm-
is íslendingasögur er þessi lýsing á
sálarástandi og innra lífi. íslend-
ingasögur spegla innra líf i utan-
áliggjandi atburðum, en þarna er
verk sem er „introvert". Síra Jón er
að skoða og fjalla um innri líðan.
Hann setur allar tilfmningar sínar
undir ljósker. Hann er meimtaður
maður sem hefur verið trúað fyrir
ijölda sóknarbama. Hann er á Guðs
vegum og vill gera gott. Þrátt fyrir
þennan ásetning brennir hann fólk
á báli. Samkvæmt hans kenningum
er það góðverk að eyða útsendurum
Satans í eldi - til að bjarga þeim frá
eldum helvítis. Mér frnnst stundum
eins og í síra Jóni kristallist angar
af öllum þeim mannkynsfrelsurum
heimsins, þessum miklu hugsjóna-
mönnum, pólitískum spámönnum
og trúboðum sem eru alltaf að koma
og reyna að frelsa okkur hin sem
erum ekki nógu frelsuð.“
lk
'★ *

Það var þessi kosmíski heimur, innri heimur síra Jóns og þessi átök sem hann á í við sjálfan sig um réttlætingu
gerða sinna, ástríður hans, girndin, angistin, óttinn við Djöfulinn og alsælan þegar hann finnur fyrir náð Guðs sem
heillaði mig, segir kvikmyndaleikstjórinn Hrafn Gunnlaugsson.
Kvikmyndaumgjörð á
Star Wars-tímum
Myrkrahöfðinginn er hins vegar
ekki unninn hrár upp úr Píslarsögu
síra Jóns, heldur verður saga síra
Jóns kveikjan að því að Hrafn skrif-
ar kvikmyndahandritið.
„Handrit Myrkrahöfðingjans er
eins ólíkt Pislarsögunni og Hrafn-
inn flýgur er ólíkur Njálu,“ segir
Hrafn sem sótti sér innblástur i
Njálu þegar hann skrifaði Hrafhinn.
„Ég sæki ákveðinn heim og hug-
myndir inn í þessar sögur og um-
bylti þeim. Annars væri ég kominn
út í heimildarmyndagerð. Drama
lýtur öðrum lögmálum. Það var
þessi kosmíski heimur, innri heim-
ur sira Jóns og þessi átök sem hann
á í við sjálfan sig um réttlætingu
gerða sinna, ástriður hans, gimdin,
angistin, óttinn við Djöfulinn og al-
sælan þegar hann finnur fyrir náð
Guðs sem heillaði mig.“
í þeim brotum úr Myrkrahöfð-
ingjanum sem sýnd hafa verið í
sjónvarpi virðist umgjörð kvik-
myndarinnar, litaval, ljós og myrk-
ur (eða öllu heldur skuggar) gefa
myndinni mjög dramatíska áferð.
Hugmyndina að áferö og útliti
myndarinnar fékk Hrafn fyrir
mörgum árum þegar Odd Nerdrum
færði honum málverk að gjöf. Odd
Nerdrum er einn frægasti málari
Norðmanna. Odd heillast af Hrafn-
inn flýgur og málverkið var áritað
„með þökk fyrir innblásturinn".
Þegar Hrafn er spurður hvað ráði
vali á umgjörð, svarar hann:
„Það sem oft er erfiðast við kvik-
myndir er að flnna sögunni um-
gjörð. Við getum til dæmis spurt
okkur hvemig við myndum fara að
því að kvikmynda Njálu á þessum
miklu Star Wars-tímum þegar hetj-
umar berjast með leysigeislum að
sverðum. Sérðu fyrir þér atriðið þar
sem öxin Rimmugýgur er tekin af
veggnum og hún notuð til að kljúfa
mann í herðar niður? Draumurinn
um Rimmugýgi er runninn úr verk-
menningu þess tíma þegar rafmagn
var óþekkt. í dag yrði slíkt amboð
trúlega lítið annað en óstjórnlega
fyndið.
Eða Fjalla-Eyvindur: Maður
hleypur upp i fjall og stelur rollu.
Sauðaþjófnaður var eitt sinn höfuð-
glæpur. Eftir að kindakjötsfjöll hafa
verið jörðuð með jarðýtum á ösku-
haugunum og. eins og ástandið er
eftir rollumar á hálendinu í dag
yrðu allir þakklátir ef einhver hlypi
upp í fjall og stæli rollu í kvikmynd.
Gamall höfuðglæpur yrði eins og
hvert annað grín. Það yrði flókið að
búa til umgjörð um Fjalla-Eyvind
sem unglingar í dag myndu ná að
tengja sig við. Ég hugsa að okkur
fyndist að fremur ætti að verðlauna
Fjalla-Eyvindi fyrir sauðaþjónað en
að refsa honum, hvað þá að senda
hann í útlegð."
Sama lykt af sögu
og málverki
„Umgjörðin að Myrkrahöfðingj-
anum hefur verið lengi í vinnslu.
Ég var búinn að kvikmynda hana í
huganum frá upphafi til enda löngu
áður en til hinnar raunverulegu
upptöku kom. Fyrsta atrennan að
skyldri umgjörð var i sjónvarps-
mynd sem ég gerði fyrir Svía, Böðl-
inum og skækjunni, sem gerist að
vísu fimmtíu árum seinna, en á 17.
öldinni urðu nú ekki svo miklar
breytingar á samfélaginu að það sé
um neinn reginmun að ræða. Hins
vegar gerðist það fyrir nokkrum
árum að Odd Nerdrum sendi mér
málverk eftir sig og sagðist hafa
gengið í smiðju í kvikmyndum mín-
um i málverkum sínum. Sú smiðja
var Hrafninn flýgur og síðar í í
skugga hrafnsins, en sjálfur hafði ég
gengið i smiðju höfunda Sturlungu
og Njálssögu. Ég skoðaði málverkið
og skildi ekki hvemig Odd gat hafa
gengið í mína smiöju, enda slíkt
ekki alltaf augljóst og hrein gesta-
þraut að skilja.
Löngu síðar bar Odd sig eftir að
hafa samband við mig og sendi mér
málverkabækur sem hann hafði
gert. Þegar ég fór að skoða þessar
bækur, fann ég enn síður nokkuð
sem minnti mig á kvikmyndimar
mínar, en ég fann hins vegar sömu
lykt í vitum mínum og ég hafði
fundið þegar ég las Píslarsögu síra
Jóns. Ég fann að þarna var ég kom-
inn með visi að umgjörö að Myrkra-
höfðingjanum. Ég spurði Odd hvort
hann vildi vera listrænn ráðgjafi í
myndinni og hann sló til. Þannig að
í raun höfum við gengið hvor í
smiðju hjá öðrum. Það var síðan
Ara Kristinssonar kvikmyndatöku-
manns að leysa þessa gestaþraut i
lýsingu og töku. Þar hefði ég ekki
getað fengið betri mann. Ég held að
Ari hafi aldrei verið betri, og hefur
hann þó gert einstæða hluti með
Friðriki Þór og öðrum áður. Án Ara
hefði þessi útfærsla ekki gengið."
Sús
Sófar • stólar
Svefnsófi Fedra 182.000,- kr.
svefnsófar
höföatúni 12 105 reykjavík
sími 552 6200 552 5757
ser
hus
Igögn
903 • 5670
Hvernig á að
svara
auglýsingu
í svarþjónustu:

Þú hringir í síma 903-5670 og
eftir kynninguna velur þú 1 til
þess að svara smáauglýsingu.
•t
Þú slærð inn tilvísunarnúmer
auglýsingar, alls 5 stafi.
Þá heyrir þú skilaboð
auglýsandans ef þau eru fyrir
hendi.
✓
Þú leggur inn skilaboð eftir
hljóðmerki og ýtir á
ferhyrninginn að upptöku
lokinni.

Þá færð þú að heyra skilaboðin
sem þú last inn. Ef þú ert
ánægð/ur með skilaboðin
geymir þú þau, ef ekki getur
þú talað þau inn aftur.
Hvernig á að
svara atvinnu-
auglýsingu í
svarþjónustu:

Þú hringir í síma 903-5670 og
eftir kynninguna velur þú 1 til
þess að svara
atvinnuauglýsingu.

Þú slærö inn tilvísunarnúmer
auglýsingar, alls 5 stafi.
Núfærð þú að heyra skilaboö
auglýsandans.
Ef þú vilt halda áfram ýtir þú á
1 og heyrir þá spurningar
auglýsandans.
Þú leggur inn skilaboð eftir
hljóömerki og ýtir á
ferhyrninginn aö upptöku
lokinni.
1 Þá færö þú að heyra skilaboöin
sem þú last inn. Ef þú ert
ánægö/ur með skilaboðin
geymir þú þau, ef ekki getur þú
talaö þau inn aftur.

Þegar skilaboöin hafa veriö
geymd færö þú uppgefið
leyninúmer sem þú notar til
þess aö hlusta á svar
auglýsandans. Mikilvægt er aö
skrifa númerið hjá sér því þú
ein(n) veist leyninúmerið.
1 Auglýsandinn hefur ákveöinn
tíma til þess aö hlusta á og
flokka svörin. Þú getur hringt
aftur í síma 903-5670 og valið
2 til þess að hlusta á svar
auglýsandans.
Þú slærð inn leyninúmer þitt
og færö þá svar ayglýsandans
ef þaö er fyrir hendi.
Allir í stafræna kerfinu
með tónvalssíma geta
nýtt sér þessa þjónustu.

903 • 5670
Aðeins 25 kr. mínútan. Sama
verð fyrir alla landsmenn.