Dagblaðið Vísir - DV - 24.11.1999, Blaðsíða 4

22
MIÐVIKUDAGUR 24. NÓVEMBER 1999 JLlV
fjármál
Langtímalán Seðla-
banka íslands:
4 milljarða
læklcun
- gjaldeyrisforðinn
dróst saman í október
Erlend skammtímalán Seðla-
banka íslands hækkuðu um
1,1 milljarð króna í október
en lækkuðu um 2,7 milljarða M ára-
mótum til loka október. I lok október
námu erlend langtímalán bankans 1,1
milljarði króna og höfðu lækkað um 4
miiljarða króna M ársbyrjun, sam-
kvæmt eöiahagsreikningi bankans.
Gjaldeyrisforði Seðlabankans dróst
saman um 0,6 miiljarða króna í októ-
ber og nam í lok mánaðarins 34,1
milljarði króna (jafiivirði 479 milljóna
bandaríkjadala á gengi í mánaðarlok).
Frá ársbyrjun hafði forðinn styrkst
um 4,4 milljarða króna.
Heildareign Seðlabankans í mark-
aðsskráðum verðbréfum nam 8,3
milljöröum króna í októberlok miðað
við markaðsverð og lækkaði um 0,5
milljarða króna í mánuðinum. Lækk-
unin fólst öll í sölu og innlausn ríkis-
víxla. í lok mánaðarins nam ríkis-
víxlaeign bankans 1,9 milljörðum
króna.
Sun Life á íslandi:
Öryggi um-
fram allt
- segir Karl Jónsson
Sun Life er breskur söfnunarlíf-
tryggingasjóður sem er án efa
langstærstur þeirra sjóða sem
seija þjónustu sína á íslandi. Hann var
stofhaður 1810 og á árunum 1880-1890
var byijað að bjóða upp á sérstakan
spamaðarsjóð fyrir efri árin,
nokkrum áratugum áður en ríkislif-
eyrir kom til sögunnar.
Helsta gagnrýni íslenskra söfiiunar-
llfeyrissjóða á erlendu sjóðina, eins og
Sun Life, er að þjónusta þeirra er-
lendu sé mun dýrari en íslensku sjóð-
anna. Karl Jónsson hjá Trygginga-
miðlun íslands, sem hefur umboð fyr-
ir Sun Life, segir öryggið að baki
slíkri söfiiun, ávöxtun og hvað menn
fái greitt út að lokum skipta öllu máli
í slíkum viðskiptum. Sun Life hefur
2,4 milljónir viðskiptavina og greiðir
t.d. yfir 800 miHjónir króna á dag til
sjóðfélaga sinna. Breska ríkið ábyrgist
90% skuldbindinga sjóðs félagsins og
því þarf fólk ekki að óttast um sinn
hag ef sjóðurinn hættir starfsemi af
einhverjum ástæðum.
Richard Clark, þróunarstjóri AXA
Group, sagði í samtali við DV að í Sun
Life-sjóðnum væru nú um 40 milljarð-
ar sterlingspunda. „Sem dæmi um
styrk og öryggi sjóðsins þá er hann
hluti af alþjóðafyrirtækinu AXA
Group sem er eitt stærsta trygginga-
og fiárfestingafyrirtæki heimsins. Sun
Life Group og AXA Equity & Law
sameinuðust undir viðskiptaheitinu
AXA Sun Life sem er nú hluti af al-
þjóðafyrirtækinu AXA Group. Sjóðir
þessa alþjóðafyrirtækis eru 400 millj-
arðar sterlingspunda og starfar það í
yfir 60 löndum. Vegna stærðar sjóðs-
ins og vegna þeirrar staðreyndar að
Sun Life hefúr nú starfað í nærri tvö
hundruð ár og er ríkistryggður sjóður
þá á öryggi viðskiptavinanna að vera
tryggt. Ef sjóðurinn getur af einhveij-
um ástæðum ekki staðið við skuld-
bindingar sínar þá ábyrgist ríkissjóð-
ur greiðslur til viðskiptavina Sun Life
samkvæmt breskum lögum." -HKr.
íslendingar hafa aldrei ferðast meira:
32 milljörðum
eytt í útlöndum
- 249 þúsund ferðast til útlanda á þessu ári
Islendingar ferðast mikið og
kostnaður vegna ferðalaga
hefur aukist hröðum skref-
um á undanförnum misserum.
Áætlað er að útgjöldin vegna
þessa á yfirstandandi ári verði
um 32 milljarðar króna sam-
kvæmt upplýsingum í Hagvísi,
fréttabréfi Þjóðhagsstofnunar.
Samfara hækkandi ráðstöfun-
artekjum á undanfömum árum
hafa ferðalög íslendinga til ann-
arra landa aukist verulega. Á ár-
inu 1995 komu tæplega 163 þús-
und íslendingar frá útlöndum en
í ár er gert ráð fyrir að þeir verði
um 249 þúsund sem samsvarar
um 9% meðalaukningu á ári.
Á árinu 1995 kostuðu ferðalög
Islendinga til útlanda 18,6 millj-
arða króna á verðlagi ársins 1999
en í ár er gert ráð fyrir að út-
gjöldin verði um 32 milljarðar
sem er 11% árleg meðalaukning á
tímabilinu. Meðaleysla í hverri
ferð hækkaði í fyrra eftir sam-
fellda lækkun allan þennan ára-
tug. í ár er gert ráð fyrir að hún
haldist óbreytt frá fyrra ári. ís-
lendingar hafa verið nettóinn-
flytjendur á ferðaþjónustu um
árabil. Á árinu 1999 er gert ráð
fyrir að tekjur hér innanlands af
erlendum ferðamönnum verði 16
1/2 milljarður króna og að far-
gjaldatekjur verði rúmlega 12
milljarðar.
Komur íslendinga frá útlöndum og útgjöld erlendis
-1990 611999
íslendingar hafa aldrei ferðast meira til útlanda en á þessu ári.
íslenski hlutabréfamarkaðurinn vex hratt:
Eðli
verð-
bréfa
Skuldabréf
Skuldasbréf bera yfirleitt
ákveðna vexti og tekjur af þeim
geta því verið nokkuð stöðugar.
Bæði er um að ræða verðtryggð og
óverðtryggð skuldabréf. Verðmæti
þeirra hveiju sinni tekur mið af
því hvort vextir á markaði hækka
eða lækka. Eftir þvi sem styttra er
í gjaldaga, minnka sveiflumar á
verðmætum þeirra og öfugt.
Hlutabréf
Hlutahréf segja til um eignar-
rétt í fyrirtæki en bera ekki
vexti eða veröbætur. Ávöxtunin
kemur fram í arðgreiðslu sem
fyrirtækin greiða út og hækkun
á gengi þeirra á markaði. Verð-
mæti hlutabréfanna getur sveifl-
ast mjög mikið en reynslan hef-
ur sýnt að engin önnur tegund
verðbréfa skilar hærri ávöxtun
til langs tíma. Hlutabréf eru því
í eðli sínu langtímafjárfesting.
Erlend hlutabréf og
skuldabréf
Erlend hlutabréf og skulda-
bréf lúta sömu lögmálum og
innlend verðbréf. Mismunurinn
felst einkum í ólíku efnahags-
umhverfi sem hefur áhrif á
ávöxtun bréfanna. Erlend hluta-
bréf geta gefið mjög góða ávöxt-
un en líkt og með innlendu
hlutabréfin er áhættan fólgin í
miklum sveifium á ávöxtun og
því eru þau heppilegri sem lang-
tímafjárfestingakostur.
Tækifæri á nýrri öld
- segja verðbréfamiðlararnir Bragi Smith og Viggó E. Hilmarsson
Verðbréfamiðlararinn Bragi
Smith og Viggó E. Hilmars-
son hjá Verðbréfastofunni
segja íslenska hlutabréfamarkaðinn
hafa vaxið hratt á þessu ári, við-
skipti hafa aukist jafnt og þétt og si-
fellt fleiri kaupa hlutabréf.
„Þetta er mjög jákvæð þróun því
hlutabréfaeign sem hlutfall af
spamaði hér á landi er enn innan
við 10% en hún mætti vera mun
hærri. Víða erlendis er t.a.m. þetta
hlutfall þrisvar til fiórum sinnum
hærra. Nokkrar ástæður eru fyrir
þessu lága hlutfalli að okkar mati.
Sú fyrsta er að stutt er siðan íslend-
ingum stóð til boða að fiárfesta í
skráðum hlutabréfum, önnur er sú
markaðurinn er smár í samanburði
við erlenda markaði og að skortur á
upplýsingum frá fyrirtækjum hefur
haft neikvæð áhrif á hlutabréfa-
markaðinn. Þess ber þó að geta að
undanfarið hefur íslenski markað-
urinn þróast nær lögum og reglum
erlendra markaða, sem er jákvætt
og mun styrkja trú fiárfesta á hluta-
bréfum, þó enn megi bæta reglur
um innheijaviðskipti.
Mest fjárfest fyrir ára-
mót
Úrvalsvísitala aðallista hefur
hækkað um 30% frá áramótum sem
er góð hækkun. Markaðurinn er
enn í sókn og telja verður að víða
séu tækifæri. Á undanfórnum árum
hafa hlutabréfakaup aukist jafnt og
þétt yfir árið en enn er mest fiárfest
fyrir áramót, þar sem fólk er að
nýta sér skattaafslátt.
Einstaklingur sem fiárfestir fyrir
133.333 kr. lækkar tekjuskatt sinn
um 30.672 kr. Hjón þurfa að Qárfesta
fyrir 266.667 kr. til að lækka tekju-
skatt sinn sem nemur 61.344. Hér er
því tilvalið tækifæri til þess aö
lækka tekjuskatt og um leið að eiga
Hlutabréfamarkaðurinn
vex hratt
Á sama tíma og hlutabréfamark-
aðurinn á íslandi vex hratt hefur
sömu þróunar víða gætt erlendis.
tæki Norðurlanda og Matteus-verð-
bréfafyrirtækisins, sem er framar-
lega i greiningu á tæknifyrirtækj-
um sem eru í hraðri sókn. Sú ráð-
gjöf hefur leitt til aukinna tækifæra
til að minnka áhættu í eignasöfnum
fiárfesta en engu
að síður aukið
ávöxtun safn-
anna til muna.
Vænlegir fiár-
festingakostir
eru því bæði
innanlands sem
og erlendis,"
segja þeir félag-
ar Bragi og
Viggó.
Áður var talið að meiri áhætta
fylgdi kaupum í erlendum hluta-
bréfum. Við teljum hins vegar að
hlutfall á milli innlendra og er-
lendra verðbréfa í eignasafni skuli
vera a.m.k. jafnt til að dreifa
áhættu.
Undanfarin ár hefur Verðbréfa-
stofan hf. verið leiðandi í kynningu
í fiárfestingartækifærum á Norður-
löndunum. Hefur Verðbréfastofan
notið ráðgjafar Camegie, sem er eitt
stærsta og virtasta veröbréfafyrir-
Verðbréfamiðlararinn Bragi Smith (situr við tölvu) og Viggó E.
möguleika á vænni ávöxtun til
lengri tíma. Bréf keypt árið
1999-2000 þarf að eiga yfir 5 áramót,
séu þau seld innan þess tíma færist
nýttur frádráttur til tekna á söluár-
inu, nema keypt séu bréf á sama ári
og eigi síðar en 30 dögum frá sölu.
Fjárfestar ættu því ávallt að vera
vakandi fyrir sölu- og kauptækifær-
um, því eins og áður kemur fram er
hægt að selja og kaupa bréf án þess
að missa skattaafsláttinn.
Hilmarsson
Þau þrjú fyrir-
tæki sem Verð-
bréfastofan álít-
ur sem góða fiár-
festingakosti eru
eftirfarandi:
1) íslands-
banki hf., vel
rekið hlutafélag
hjá Verðbréfastofunni. sem hefur skilað
góöum hagnaði
og framtíðarhorf-
ur virðast bjartar þegar litið er til
rekstar og m.a. vegna hugsanlegs
samruna við annan banka.
2) Eimskip hf., flutninga- og fiár-
málastarfsemi fyrirtækisins í mikl-
um vexti bæði innanlands og er-
lendis. Traust fiárfesting.
3) Grandi hf., vel rekið og eitt öfl-
ugasta sjávarútvegsfyrirtæki lands-
ins sem á eignarhluta í vel reknum
sjávarútvegsfyrirtækjum.