Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.1999, Blaðsíða 20

24
FIMMTUDAGUR 25. NÓVEMBER 1999
Þakkargjörðarhátíðin er einn mesti hátíðís-
dagur í Bandankjunum og Kanada. Hátíð-
in hefur teygt anga sína hingað til lands,
einkum meðal þeirra sem hafa húið í lönd-
unum tveimur. Kalkúnn er á borðum og
stemningin minnir um margt á jólin. Til-
veran kynnti sér hvemig þessi ameríski sið-
ur hefur verið að skjóta rótum hérlendis.
Margrét Guðnadóttir ásamt vinkonum sínum úr þakkargjörðarhópnum að undirbúa eldamennskuna. DV-mynd E.ÓI.
Gestir í sínu fínasta pússi eins og á jólum
- segir Margrát Guðnadóttir, gestgjafinn í ár
„Við erum búin að halda þakkar-
gjörðardaginn hátíðlegan allt frá því
þessi hópur sneri heim frá námi í
kringum 1986. Við erum átta fjöl-
skyldur sem hittumst ásamt bömum
okkar og í allt erum við í kringum
fjörutíu manns,“ segir Margrét
Guðnadóttir sem ásamt eiginmanni
sínum, Ugga Agnarssyni, heldur
þakkargjörðarveisluna fyrir vinahóp
þeirra hjóna þetta árið.
Læknahjónin átta og böm þeirra
bjuggu í sömu raðhúsalengjunni í
Connecticut á árunum 1978 til 1986 og
segir Margrét ekki síst gaman að hitt-
ast þennan dag vegna barnanna.
„Bömin okkar ólust upp saman og við
héldum alltaf upp á jól og afmæli sam-
an þegar við bjuggum úti. Þakkar-
gjörðin varð ekki aö sameiginlegri há-
tíð fyrr en við vorum flutt heim. Þá
fannst okkur þetta kjörið tækifæri til
að hittast öll saman einu sinni á ári.
Það em alltaf fagnaðarfundir meðal
unga fólksins og mörg þeirra hittast
ekki mikið þess utan. Eins og gefur að
skilja em æskustöðvamar þeim hug-
leikið umræðuefni og þau njóta þess
að minnnast áranna í Bandaríkjun-
um,“ segir Margrét.
Ekkert gjafaflóð
Þakkargjörðin færist á milli heim-
ila og hefur sá siður verið við lýði
síðustu tólf árin. Margrét segir
verkaskiptinguna einnig í fóstum
skorðum og hver fjölskylda hafi sitt
hlutverk þegar kemur að matargerð-
inni. „Við klæðum okkur alltaf upp í
okkar finasta púss, rétt eins og það
væm jólin. Það ríkir alltaf mikil eft-
irvænting á hverju heimOi og fólk
nýtur þess að sinna sínum hluta mat-
argerðarinnar. Mér sjálfri finnst
þetta svo gaman aö ég er allt árið að
bíða eftir næstu þakkargjörð," segir
Margrét.
Á meðan Margrét bjó ytra ásamt
eiginmanni sínum var þakkargjörðin
ekki haldin hátíðleg á heimilinu. „Ég
varð meira að segja alltaf dálítið döp-
ur á þessum degi. Uggi var nær und-
antekningarlaust á vakt þennan dag
enda ekki hátíðisdagur hjá okkur. Ég
fór gjaman i gönguferð með börnin
og þá sáum við hvernig það vom jól
í hverjum glugga og allir í miklu há-
tíðarskapi. Mér fmnst einni stærsti
kosturinn við þennan dag hjá Banda-
ríkjamönnum er að þeir em lausir
við gjafaflóðið. Það er ekkert sem
truflar fólk þegar það hittist og menn
þakka einfaldlega fyrir það að eiga
fjölskyldu og vini og njóta þess að
borða góðan mat. Þess vegna hef ég
kannski enn meira gaman af því að
halda upp á þennan dag hérna heima
og eiga þess kost að hitta mina góðu
vini af þessu tilefni,“ segir Margrét
Guðnadóttir.
-aþ
Uppskeruhátíð
í upphafi
Þakkargjörðardagurinn er
haldinn hátíðlegur í dag, eins og
alltaf á fjórða fimmtudegi í nóv-
ember, í Bandaríkjunum og
Kanada. Þakkargjörðin er ein
mikilvægasta hátíð ársins í
Bandaríkjunum og mun stærri í
sniðum en jólin. Þetta er mesta
ferðahelgi ársins en algengt er að
fólk eigi frí á föstudeginum og fái
þannig langa helgi. Þá markar
dagurinn upphaf jólaverslunar og
jólaundirbúnings.
Sagan á bak við daginn
Þakkargjörð var fyrst haldin í
Bandaríkjunum á sautjándu öld.
Sagan hefst þegar 102 púrítanskir
landnemar komu með skipinu
Mayflower að austurströnd
Bandaríkjanna. Þeir tóku land og
stofnuðu fyrstu nýlenduna í
Plymouth í Nýja-Englandi. Fyrsti
veturinn í nýja landinu reyndist
landnemunum harður og létust 46
þeirra úr vosbúð og hungri. Upp-
skeran haustið 1621 reyndist hin
besta og hleypti mönnum kapp í
kinn. Til þess að fagna uppsker-
unni ákváðu landnemarnir að
bjóða indíánunum á svæðinu til
veislu en án þeirra hefðu land-
nemamir tæpast komist af. Fyrsta
þakkargjörðin var uppskeruhátíð
og stóð samfleytt í þrjá daga.
Fjórði fimmtudagur
Tveimur árum síðar bar svo
við miklir þurrkar stefndu upp-
skerunni í voða. Þá brugðu land-
nemarnir á það ráð að koma sam-
an og biðja fyrir rigningu. Þeir
voru bænheyröir og daginn eftir
byrjaði að rigna. Þá var ákveðið
að bjóða aftur til veislu og var
indíánunum að sjálfsögðu boðið.
Þannig festi þakkargjörðarhátíðin
sig smám saman í sessi og árið
1777 tóku nýlendumar þrettán sig
saman um að halda hátíðina æv-
inlega á sama degi. Ekki var þó
eining um málið og þótti sumum
sem harðindi nokkurra landnema
væm ekki tilefni almenns fridags.
Tæpri öld síðar eða árið 1863 var
þakkargjörðardagurinn endanlega
festur í sessi með tilskipun
Lincolns forseta. Þakkargjörðin
skyldi haldin hátíðleg fjórða
fimmtudag í nóvember og hefur
svo veriö æ síðan ef frá er skilin
forsetatíð Franklins Roosevelts
sem færði daginn fram um viku í
því skyni að lengja jólaverslun-
ina.
Gunnar Jónsson hæstaráttarlögmaður:
Skemmtilegur siður
„Fjölskyldan bjó i Bandaríkjunum í fimm ár og
þar kynntumst við þakkargjöröarhátíðinni. Núna
emm við að halda hátíðina í sjöunda sinn hér
heima," segir Gunnar Jónsson hæstaréttarlög-
maður. „Þegar við hjónin komum heim úr námi
ákváðum við að halda þessu áfram og bjóða fjöl-
skyldum okkar beggja í þakkargjöröarmáltíð að
hætti Bandaríkjamanna. Þetta er mjög skemmti-
legur siður og um margt meiri hátíð í Bandaríkj-
unum en t.d. jólin. Þakkargjörðin er óháð trúar-
brögðum og allir Bandaríkjamenn geta þvi sam-
einast um hana. Á jólum þarf hins vegar að taka
tillit til annarra trúar-
hópa en kristinna sem
era miklu fjölmennari
en hér. Gunnar hefúr
kalkún vitaskuld á matseðlinum og bandarískt
meðlæti, svo sem sætar kartöflur, trönu-
beijasósu, maísböku og fleira. „Ég hef líka mjög
góða fyllingu úr innmatnum, kjöti, valhnetum,
brauði, eggjum, portvíni og fleiru. Undirbúning-
urinn er mikO vinna en vel þess virði," segir
Gunnar að lokum.
-HG
Ásdís Arnardóttir sellóleikari:
Með hátíð í farteskinu
„Þakkargjörðin er skemmtilegur siður og
þess vegna ákvað ég að flytja hátíðina með mér
þegar ég sneri heim frá námi í Bandaríkjun-
um,“ segir Ásdís Arnardóttir sellóleikari sem
stundaði tónlistamám i Boston um árabil.
Ásdís heldur þakkargjöröardaginn ævinlega
hátíðlegan með vinahópi sem hún kynntist í
Boston. Eins og venjan býður er að sjálfsögðu
kalkúnn með tilheyrandi á borðum. „Þetta er
kjörið tækifæri til að hittast og öll kynntumst
við þessari hátíð í Ameríku. Mér finnst þakkar-
gjörðin ekkert annað en kærkomin viðbót við
þær hátíðir sem við
höldum. Það væri
gaman að sjá fleiri
taka upp slíkan sið
hérlendis og jafnvel mætti heimfæra þetta enn
betur og bjóða upp á lamb í stað kalkúns. Það
sem gerir þakkargjörðardaginn að góðum há-
tíðisdegi er fyrst og fremst að fólk hittist og nýt-
ur þess að borða góðan mat. Þetta er afslappað
og skemmtilegt og fólk losnar við gjafafarganið
sem fylgir jólunum hér á landi," segir Ásdís
Amardóttir sellóleikari. -aþ