Dagblaðið Vísir - DV - 27.11.1999, Blaðsíða 16

16
j^eygardshornid
LAUGARDAGUR 27. NÓVEMBER 1999 T>V
Fjáröflunaraðferðir Háskóla Is-
lands eru ekki til þess fallnar að
auka hróður hans eða tiltrú fólks á
því að þar sé um að ræða sjálf-
stæða vísindalega stofnun sem
hafi þekkingarleitina að leiðarljósi
í öllum sínum verkum. Húsakost
sinn fjármagnar Háskólinn með
því að starfrækja fjárhættuspil
víða um bæinn og hefur þannig fé
af auðginntu fólki og er kominn
langan veg frá því að starfrækja
meinlítið happadrætti eins og var
þegar ég var lítill. Þegar talsmaður
Happadrættisins var spurður um
þessa starfsemi i Degi nýlega hafði
hann litlar áhyggjur af því að
spilasjúkt fólk væri að fleygja sið-
ustu aurunum sínum í vélar Há-
skólans. Hann hafði nefnilega í
höndunum bréf upp á það aö þetta
væri í lagi. Sjálf Siðfræðistofnun
Háskólans hafði sett heilan heim-
speking í það að skrifa álitsgerð
um málið og hann komist að þeirri
niðurstöðu að starfsræksla spila-
kassa væri í lagi. Ekki voru rök
heimspekingsins tilgreind en það
má láta sér detta í hug að hann
hafi bent á að það sé í lagi að hagn-
ast á veikleika fólks þegar svo
mikilvæg og göfug starfsemi væri í
húfi. Enda myndu bara aðrir - og
jafnvel verri menn með verri mál-
stað - verða til þess að starfrækja
þessa starfsemi ef Háskólamenn
hættu því.
Hitt er kannski verra þegar sú
mikilvæga og göfuga starfsemi
sem stunduð er innan veggja Há-
skólans fer að snúast í æ ríkari
mæli um fjáröflun. Hlutverk Há-
skóla er einungis eitt: að leita
þekkingar, að varðveita þekkingu.
Það er vafamál hvort það hlutverk
samræmist vel því að deildir Há-
skólans starfi eins og hver önnur
fyrirtæki á hinum frjálsa markaði.
Hugmyndir hljómar ekki illa: að
koma þeirri miklu þekkingu sem
býr í deildum Háskólans i verð. Að
láta bókvitið í askana, hleypa hug-
vitinu út í þjóðlífið, láta atvinnulif-
ið njóta góðs af því mikla atgervi
sem býr í því fólki sem starfar í
Háskólanum, svo að þekkingin
komi þjóðinni allri að notum og
prófessoramir einangrist ekki í
fílabeinsturnunum. Vísindin efla
alla dáð.
En kannski eiga prófessorar
heima í filabeinstumum. Þaðan
sést þó að minnsta kosti vítt yfir.
Hvernig efla vísindin alla dáð?
Með því að vísindamennirnir séu
öllum hagsmunum óháðir og starfi
ótruflaðir að æskilegum niðurstöð-
um. Gallinn við þetta allt saman er
sá að þótt „markaðurinn" sækist
vissulega eftir þekkingu og þurfi
sárlega á henni að halda, þá vill
hann jafnframt hafa hönd í bagga
með þeirri þekkingu: hann sækist
sem sé ekki eftir hvers kyns þekk-
ingu - allri þekkingu - heldur ein-
ungis þeirri þekkingu sem honum
kemur vel.
Starfsemi Félagsvísindastofnun-
ar hefur að undanförnu verið gott
dæmi um þær ógöngur sem þessi
stefna getur leitt háskólamenn út
í. Stofnunin hefur leiðst út á þær
ógæfubrautir að taka að sér að
selja hagsmunaaðilum skoðana-
kannanir. Framkvæmdin á þess-
um könnunum virðist benda til
þess að í raun sé verið að selja
hagsmunaaðilum niðurstöðu - það
sé verið að selja þjóðarvilja. Nú
síðast var stofnunin þátttakandi í
þrauthugsaðri gagnsókn þeirra
sem vilja sökkva Eyjabökkum án
þess að á undan fari lögformlegt
umhverfismat. Samtök sveitarfé-
laga á Austurlandi sem er helsti
þrýstihópurinn í því að virkja í
snatri fyrir austan lét Félagsvís-
indastofnum gera fyrir sig skoð-
anakönnun meðal þjóðarinnar um
fyrirhugaðar framkvæmdir eystra
og virðist eftir öllum sólarmerkj-
um að dæma hafa haft hönd í
bagga með
því hvernig
spurningar
voru orðaðar
- að minnsta
kosti fengu
sveitarstjóm-
armennirnir
þá niður-
stöðu sem
þeir höfðu
óskað eftir:
að þegar almenningur segðist vilja
að umhverfismat færi fram áður
en framkvæmdir hefðust þá hefði
hann ekki hugmynd um hvað
hann væri að biðja um.
Spumingin sem ekki var lögð
fyrir fólk í könnuninni var þessi:
vilt þú að fram fari lögformlegt
umhverfismat áður en ráðist verð-
ur í Fljótsdalsvirkjun? Hins vegar
var fólk spurt hvort það kynni skil
á lögum um umhverfismat, sem er

Guðmundur Andri Thorsson
ámóta og að spyrja fólk um það
hvort það hafi kynnt sér lög um
aðbúnað og hollustuhætti á vinnu-
stöðum og
segja síðan að
fenginni nið-
urstöðu að þau
lög séu þarf-
laus. Þótt fólk
vilji að stór-
kostlegt jarð-
rask og land-
spjöll eins og
vitað er að
fylgja virkj-
anaframkvæmdum fari eftir réttu
og löglegu ferli - en sé ekki metið
af framkvæmdaraðilum einvörð-
ungu eins og raunin er um Fljóts-
dalsvirkjun - er ekki þar með sagt
að því beri einhver skylda til að
þekkja það rétta og löglega ferli
eitthvað sérstaklega. Það er eins
og að ætlast til að það sé lítill
Skipulagsstjóri ríkisins á hverju
heimili.
Gallinn viö þetta allt sam-
an er sá að þótt „markaöur-
inn“ sœkist vissulega eftir
þekkingu og þurfi sárlega á
henni aö halda, þá vill hann
jafnframt hafa hönd í bagga
með þeirri þekkingu
dagur í lífi
Leit að hreinum tóni
- Sigurður Kristinsson píanóstillari vekur, syngur, stillir og eldar
Sigurður Kristinsson píanóstiliari á yfirleitt annasama daga því mikil eft-
irspurn er eftir þjónustu hans.
Ég er mættur í vinnuna um leið
og ég vakna því ég vinn hjá sjálf-
um mér.
Skrifstofan mín er eldhúsborðið
heima í Laufbrekkunni og Opel
Frontera sem er vinnubíllinn.
Þennan hroflkalda vetrardag biðu
mín nokkur verkefni. Það fyrsta
var að laga kaffi og næsta var að
vekja unglinginn á heimilinu eftir
að hafa slökkt á fimm vekjara-
klukkum í herbergi hennar. Þær
höfðu ekki dugað til að vekja
hana.
Síðan er að drekka kaffið, koma
unglingnum í skólann og líta síðan
á dagskrá dagsins.
Það tekur um það bil 1-2
klukkutíma að stilla eitt píanó svo
á góðum degi kemst ég yfir að fara
höndum um hér um bil 4 stykki.
Fyrsta píanó dagsins
Fyrsta píanó dagsins var á
einkaheimili við Birkigrund í
Kópavogi. Þar hef ég oft komið
áður og þekki mætavel hljóðfærið
sem hið vandaðasta að allri gerð.
Það er nokkuð gamalt en hefur
verið vel við haldið.
Píanó eru til á fjölda heimila og
sums staðar er lítið hirt um þau
en flestir sem spila eitthvað sinna
sínum píanóum ágætlega. Vanda-
málið er það helst að erfitt er að fá
stillingu á píanóið því við píanó-
stiflarar erúm fáir og þar af leið-
andi önnum kafnir.
Neyðartilfelli
Næsta píanó sem þurfti stilling-
ar við var neyðartilfelli því það
átti að nota til undirleiks við
plötuupptöku um kvöldið. Það er
því miður of algengt að píanóstill-
arinn sé sá sem seinast er hringt í
og iðulega hef ég stillt píanó á síð-
ustu stundu fyrir mikilvæga tón-
leika eða upptöku.
I hádeginu skaust ég heim og
hitti aldraðan heilsuveilan íöður
minn sem ég held heimili með.
Hann var sæmilega brattur eftir
atvikum en hár blóðþrýstingur
plagar hann i dag. Hann var hins
vegar fínn í gær.
Hjúkrunarfræðingur var í heim-
sókn hjá þeim aldraða og hún
bannaði honum að fara í sjúkra-
þjálfun.
Cheerios og jarðarför
Ég fékk mér Cheerios á disk og
kaffi í hádeginu en þurfti síöan að
hafa fataskipti í hasti þar sem fyr-
ir lá að mæta til jarðarfararsöngs.
Ég syng annan bassa í karlakórn-
um Fóstbræðrum og kórfélagar
syngja oft við jarðarfarir og fer sá
þáttur í kórstarfinu reyndar vax-
andi.
Ég rétt náði upp í kirkju á til-
settum tíma og þar biðu félagar
mínir ásamt organistanum og við
fórum lauslega yfir þá sálma sem
átti að syngja.
Athöfnin fór vel fram enda Fóst-
bræður þaulvanir eftir margra ára
söng.
Stillt í Breiðholti
Næst var að þjóta heim, á lögleg-
um hraða, hafa fataskipti og síðan
beið eftir mér píanó i heimahúsi í
Breiðholti sem þarfnaðist stilling-
ar.
Það sem þarf til að stilla píanó
er næm heyrn og glöggt tóneyra.
Einu verkfærin sem stillari þarf
að hafa eru tveir þunnir gúmmí-
kílar, stillilykill og tónkvísl. Af
einhverjum ástæðum er samt
verkfærataskan mín að minnsta
kosti 15 kíló. Þetta skil ég ekki.
Hinn hreini tónn
Þegar þessari stillingu lauk
taldi ég að vinnudeginum væri
lokið en þá hringdi GSM-síminn
einu sinni sem oftar á Breiöholts-
brautinni og á hinum endanum
var angistarfullur píanisti sem
taldi sig greina óhreinan hljóm í
hljóðfærinu sem hann átti að leika
á um kvöldið. Þessu varð að bjarga
og tók ekki langan tíma en píanist-
inn hafði auðvitað rétt fyrir ser.
Það er nefnilega bara einn tónn og
hann er hreinn.
Ég kom við í búð á heimleiðinni
og keypti ýsu í matinn. Unglingur-
inn fýldi grön við fiskinum þótt
hún borðaði samt en pabbi var
hæstánægður. Það verður þá bara
pitsa á morgun.
Með Aidu
og Fóstbræðrum
Eftir kvöldmat hefði verið gott
að hvíla sig en það þurfti að skipu-
leggja næsta dag og hringja í við-
skiptavini á biðlista og bóka still-
ingar.
Biðlistinn nær orðið nokkuð
fram á næstu öld.
Þegar klukkan sló átta var ég
mættur inn í Fóstbræðraheimili
og byrjaður að æfa strófur úr Aidu
ásamt 69 félögum mínum. Ekkert
er eins afslappandi og að raula um
stund á ítölsku hina íogru tónsmíð
Verdis. Aida verður sýnd í febrúar
og Fóstbræður verða þar í burðar-
hlutverki. Tónelskur kórfélagi not-
aði tækifærið og pantaði stillingu
hjá mér fyrir jólin.
Klukkan var að verða ellefu þeg-
ar ég loksins settist í uppáhaldstól-
inn minn fyrir framan sjónvarpið
og náði ellefufréttunum. Það var
ekkert að gerast í heiminum svo
það lá beinast við að fara að sofa.