Dagblaðið Vísir - DV - 03.12.1999, Blaðsíða 10

10
ennmg
FÖSTUDAGUR 3. DESEMBER 1999 JL>V
Gott og illt
5
érkennilegt var aö sjá viöbrögö barn-
anna í Geröubergi á laugardaginn var
þegar Andri Snœr Magnason las úr
Sögunni af bláa hnettinum fyrir þau.
Þau höföu sum af djörfung nálgast lesarana
á undan honum, en þegar hann settist í sögu-
stólinn var eins og stífla brysti. Þau þyrptust
aó honum; umkringdu hann svo aö þaó sást
ekki í hann utan úr salnum! Kannski var
þaö kápumynd Áslaugar Jónsdóttur af blá-
um hnetti á svifi á dimmbláu himindjúpi
sem orkaöi svona aölaóandi á þau; kannski
var það höfundurinn, Ijóshœröur og barna-
vœnn. Hver veit.
Hann segist hafa fengið hugmyndina að sög-
unni út frá fiðrildadufti.
„Hefurðu aldrei veitt fiðrildi?" spyr hann
þegar blaðamaður rekur upp stór augu. „Ef þú
veiðir fiðrildi í lófann skilur það eftir glitr-
andi duft, og mér datt í hug að ef maður næði
nógu miklu fiðrildadufti þá gæti maður
kannski sjálfur flogið meðan sólin skín. Smám
saman safnaði þessi hugmynd heilli heims-
mynd utan á sig enda gaf ég henni eitt og hálft
ár á hugmyndastiginu áður en ég byrjaði
nokkuð að skrifa. Svo skrifaði ég söguna og
þegar ég var kominn með heilt handrit lét ég
rómantíska drauminn rætast og settist að á
eyju skammt frá Sikiley þar sem ég vann að
því að gera söguna enn þá betri. Tók upp öll
atriði sem mér þóttu ófrumleg og gerði þau
skáldlegri, tók upp allt
orðalag sem var sjálfgefið
og gaf því nýtt lif.“
Ævintýri með
boðskap
Á bláa hnettinum þar
sem sagan gerist búa bara
böm og þau eru fjarskalega
hamingjusöm þangað til
þau fá í heimsókn náunga
sem býður þeim enn þá
meiri hamingju. Hann
dustar rykið af vængjum
fiðrildanna og gefur börn-
unum svo að þau geta flog-
ið í sólskini, hann neglir
nagla í sólina svo að það
verður alltaf hádagur og
bömin geta flogið allan sólarhringinn. En
sæla eins getur verið óhamingja annarra, það
uppgötva börnin: Ævintýrið hefur boðskap.
eru afstæð hmtök
Andri Snær Magnason - hugmyndin
fæddist af fiðrildadufti.
DV-mynd GVA
Ein af myndum Áslaugar Jóns-
dóttur í Sögunni af bláa hnettin-
um.
„Þetta er saga sem mig
langaði til að segja,“ segir
Andri Snær, „og fjalla um
ákveðna grunnþætti sem
era svo ríkjandi i samfélag-
inu núna.“
- Þú ert ekki hræddur
um að vera kenndur við
vísifingurinn?
„Jú, ég er dauðhræddur
um það! En það var í rauninni ævintýrið sem
stjórnaði móralnum en ekki öfugt, boðskapur-
inn varð óhjákvæmlegur fylgifiskur og kom
jafnvel sjálfum mér á óvart. Það
er yfirleitt mórall í ævintýrum..."
- Áttu þá við skýran mun á
góðu og illu ...?
„Já, en ég held að mér takist að
gera hann ílóknari," segir Andri
Snær, „Gott og illt eru afstæð hug-
tök og flestar persónurnar mínar
eiga bæði í innri og ytri átökum
af því þær átta sig ekki alveg á
þeim. Með því að búa til sjálfstæð-
an heim eins og bláa hnöttinn get
ég komið inn á ýmis mál án þess
þó að fjalla um þau beint. Því sag-
an er margræð og það sem gerist
þar má yfirfæra á mjög margt í
okkar heirni."
Andri Snær er ljóðskáld sem
líka hefur gefið út smásagnasafn
og ævintýrið er aldrei fjarri i
verkum hans. Meira að segja Bón-
usljóðin hans vom full af ærslum
og furðum og alveg einstakri til-
fmningu. í barnabókinni sinni
hefur hann búið til ævintýri sem
er 1 hæsta máta nýtt og frumlegt
- „með glænýjum töfraefnum",
eins og hann segir. „Mig langaði
til að hafa það virkilega sterkt;
jafnvel leyfa grimmdinni að koma
fram því þannig er það í gömlu
ævintýrunum. Það er hægt að
skapa ódýra spennu og djúpa
spennu, alvöruspennu, og ég
reyndi einmitt í eftirvinnslunni
að taka burt staði þar sem ég stóð
mig að því að skapa ódýra
spennu.
- Ætlarðu að halda áfram að skrifa fyrir
börn?
„Ef ég fæ hugmynd,11 svarar Andri Snær
snaggaralega. Og ekki þarf að efast um það.
Mál og menning gefur Söguna af bláa hnett-
inum út en Andri Snær hefur einnig gert
samning við Þjóðleikhúsið um sviðsetningu á
leikriti sem hann hefur samið út frá sögunni.
Það verður líklega sett á svið á næsta leikári
- og þá verður nú flogið í leikhúsinu! Pétur
Pan verður alveg að gjalti við allt það flug!
Söngvar Emils
Engan þurfti að undra hve
fjölmennt var i Salnum á mið-
vikudagskvöld þegar fluttir
voru söngvar Emils Thorodd-
sen. íslendingar eru alkunnir
fyrir sína söngelsku, sér í lagi
þegar kemur að íslenskum
söngvum, íslenskum söngvur-
um og íslenskum söngskáldum
- ég tala nú ekki um þegar
þetta þrennt fer saman líkt og á
þessum tónleikum. Flytjendur
voru Þorgeir Andrésson tenór
og Sigurður S. Steingrimsson
baritón og við slaghörpuna sat
Jónas Ingimundarson.
Þeir gengu allir inn á svið í
upphafi tónleika og hófu þá á
tveimur karlmannlegum lög-
um, íslands Hrafnistmnenn við
ljóð Arnar Arnarsonar og Sjó-
menn Islands við ljóð Jóns
Magnússonar. Þetta eru ekta
„karlakóralög" þar sem
testosteronið flæðir óhindrað i
rómantíseringu sjómannslífsins og komust
þau vel til skila í viðeigandi belgingslegum
flutningi söngvaranna. Síðan spjallaði Jónas
Ingimundarsson um Emil Thoroddsen, lif
hans og störf, en hann átti aldarafmæli í fyrra.
Eftir tölu Jónasar fengu áheyrendur að
heyra lög úr sjónleiknum Pilti og stúlku eftir
Jón Thoroddsen sem Þorgeir og Sigurður
skiptu bróðurlega með sér. Flest þeirra era vel
þekkt, til dæmis í fógrum dal, Matgoggsvísur,
Vöggukvæði (Litfríð og ljóshærð) og Búðar-
vísa sem þeir sungu reyndar saman. Þaö verð-
Sigurður S. Steingrímsson, Þorgeir Andrésson og Jónas ingimundar-
son við flygilinn. DV-mynd Pjetur
Tónlist
Arndís Bjöik Ásgeirsdóttir
ur að segjast að flytjendur komust ekki oft á
flug, einna helst í Víkurbragnum sem Sigurð-
ur útfærði örugglega í íslenska rímnastílnum
og Til skýsins sem Þorgeir flutti einkar vel.
Lögin falla vel að kvæðunum og hefði leik-
urinn mátt vera meiri en heildarsvipúrinn
var heldur stífur og tilþrifalítill.
Jónas stóð þó sína plikt með
prýði þrátt fyrir eilítið hik í
Smalastúlkunni og er greini-
legt að Emil hefur ekki síður
lagt upp úr litríkum meðleik-
spörtum í lögum sínum.
Eftir hlé söng Sigurður fyrst
Um nótt, fallegt en sjaldheyrt
verk og gerði hann það af ein-
lægni en vantaði öryggi í tón-
inn og sömu sögu er að segja af
Wiegendlied þar sem hann átti
virkilega fina spretti en neist-
ann vantaði. Komdu, komdu
kiölingur var ágætlega flutt en
bestur var hann í Syndaflóðinu,
hnyttnu og skemmtilegu lagi
sem ég minnist ekki að hafa
heyrt áður og vildi gjarnan
heyra oftar.
Lögin sem Þorgeir söng eftir
hlé vora Kveðja, Mitt er ríkið og
Sáuð þið hana systur mina.
Voru þau öll hin áheyrilegustu í
flutningi hans og Jónasar sem fór á kostum í
hugmyndaríkum píanópartinum í því síðast-
nefnda. Að lokum sungu félagarnir saman
Vísu Guðmundar Schevings og Berserkjabrag
og veitti það smá upplyftingu i restina. Þessir
tónleikar vora vel til fundnir og fróðlegt að
heyra öll þekkt sönglög Emils á einu bretti en
einhvem veginn vantaði punktinn yfir i-ið í
heildarsvipinn þannig að útkoman voru held-
ur daufir tónleikar.
Valkyrjan
Richard Wagner-félagið sýnir nú í vetur upp-
færslu Metropolitanóperunnar í New York á Nifl-
ungahringnum af myndbandi í Norræna húsinu.
Á morgun kl. 12. 30 verður Valkyrjan sýnd, en
hún er önnur í röðinni af Hringóperunum fjór-
um. Þessi sama uppsetning veröur á fjölunum
þar ytra nú síðla vetrar, og mun Kristinn Sig-
mundsson þá fara með hlutverk Hundings í Val-
kyrjunni. Leikstjóri er Otto Schenk, leikmynda-
hönnuður Gúnther Schneider-Siemssen og hljóm-
sveitarstjóri James Levine. í helstu hlutverkum
eru Hildegard Behrens, Jessye Norman, Christa
Ludwig, Garry Lakes, James Morris og Kurt
Moll. Sýnt verður á stóra veggtjaldinu í sal Nor-
ræna hússins. Enskur skjátexti. Aðgangur er
ókeypis.
Sögur og töfrabrögð
Á dagskrá Listaklúbbs Leikhúskjallarans á
mánudaginn verður bókmenntadagskrá í umsjá
Hjalta Rögnvcddssonar leikara, auk
þess sem svissneski töframaðurinn
Alex Porter leikur listir sínar. Á
bókmenntadagskránni verður upp-
lestur úr nýjum bókum, Kajak
drekkfullur af draugum, Ystu
brún, Hringstiganum, Bréfum til
Brands, Burðargjald greitt, Línum,
Sagnabelg og Kæra Gréta Garbo.
Húsið verður opnað kl. 19.30 en
dagskráin hefst kl. 20.30 stundvíslega.
Til styrktar góðu málefni
Bókaútgáfan Stoð og styrkur hefur gefið út
tvær bækur til styrktar góðum málefnum. Önnur
þeirra er Ævintýri alþingismanna sem Vigdís
Stefánsdóttir blaðamaður skráði og er gefin út til
stuðnings Styrktarfélagi krabba-
meinssjúkra bama og forvamastarfi
meðal bama. Þar segja nokkrir „æv-
intýramenn" meðal alþingismanna
frægðarsögur af sér, meðal annars
af gönguferð á Suðurskautið, fall-
hlífarstökki og ferðum til Kína.
Meðal sögumanna Vigdísar eru
Ámi Johnsen, Drífa Hjartardótt-
, Ólafur Öm Haraldsson, Pétur H.
og Svanfriöur Inga Jónasdóttir.
Hin bókin heitir Á lífsins leið og er annað
bindi í þeim flokki. Þar segir fjöldi þjóðþekktra
manna frá atvikum og fólki sem ekki
gleymist, meðal þeirra Sigrún
Hjálmtýsdóttir, Bjöm Bjamason,
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Vala
Flosadóttir, Jón Baldvin Hannibals-
son og Guðrún Pélursdóttir. Þessi
bók er gefin út til styrktar Barna-
spitala Hringsins og forvama-
starfi meðal barna.
Lífshættir fugla
Fátt hefur glatt fagurkera meira á þessu hausti
en undurfallegir þættir Davids Attenborough
Lífshættir fugla í sjónvarpinu. Nú hefur Skjald-
borg gefið út bók með efni þáttanna og sama
nafni í þýðingu Atla Magnússonar og Ömólfs
Thorlacius.
Tegundir fugla eru yfir 9000 í heiminum og
engin dýr dreifast eins víða um jörðina. Bókin og
þættimir veita frábæra innsýn í lífshætti þeirra
og hegðun hvarvetna, hvað þeir gera og vegna
hvers. Höfundurinn er auðvitað löngu heimsku-
nnur fyrir ótrúlega kunnáttu sína og lagni viö að
miðla þeirri kunnáttu til annarra, en þetta er í
fyrsta sinn sem hann einskorðar sig
við ákveöna dýrategund í heilu
fræðiverki. Hann kannar sérhvern
þátt í ævi fuglanna og vandamálin
sem þeir þurfa að fást við: læra að
fljúga, leita að fæðu, tjá sig, maka
sig og annast hreiður, egg og
unga, ferðast heimshorna milli
og bjarga sér við erfiðar aðstæð-
ur. Hann bendh' okkur líka á
„v«u fuglamir geta glatt mannfólkið og hvað
við forum mikils á mis ef við tökum ekki eftir
þeim.
Barnabókadagur
Sunnudagurinn 5. desember verður helgaður
barnabókum á Súfistanum, Laugavegi 18. Meðal
þeirra sem lesa úr bókum sínum eru Andri Snær
Magnason, Kristín Helga Gunnarsdóttir, Ólafur
Guðlaugsson, Ólafur Gunnarsson, Sigrún Eld-
járn, Stefán Aðalsteinsson, Vilborg Dagbjartsdótt-
ir og Yrsa Sigurðardóttir. Súfistinn verður með
veitingar við hæfi bama og ýmsar uppákomur
eiga sér stað.
Dagskráin stendur frá 14-17 og er aðgangur
ókeypis og öllrnn heimill.
v
f
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
L

HHMH9Í