Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.1999, Blaðsíða 15
MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 1999
15
Akið áfram í
myrkrinu
- og étið það sem úti frýs
Öryggis-atriði
vegfarenda
Það er ekki minna örygg-
isatriði fyrir vegfarendur
sem leið eiga um Hellis-
heiði eða Þrengsli en þá
sem fara um Keflavíkur-
veginn að vegurinn sé lýst-
ur upp. Kostnaður er í
rauninni sáralítill miðað
við það öryggi sem fæst eða
10-20 milljónir á ári næstu
15-20 ár miðað við að
greiða niður stofnkostnað,
rekstur og viðhald.
í rauninni er hér um
mannréttindamál að ræða
sem ber að taka á og skipt-
ir þá engu máli hvaða aðili
annast framkvæmdina.
Boð Orkuveitu Reykjavík-
ur er aðeins innlegg í þetta
mikilsverða mál og væri í
sjálfu sér einfaldast að leita
eftir tilhoðum í verkið.
Þingmenn Sunniendinga
Skilaboð Vega-
gerðar ríkisins til
Sunnlendinga og
höfuðborgarbúa,
sem þúsundum
saman þurfa að
reka erindi sín ým-
ist í Reykjavík eða
ferðast austur fyrir
fjall um dimma
vetrardaga, eru ein-
fóld og skýr: Akið
áfram í myrkrinu
og étið það sem úti
frýs.Öðru visi
verða viðbrögð
Vegagerðarinnar
ekki skilin við er-
indi Orkuveitu
Reykjavíkur um
viðræður um lýs- —
ingu leiðarinnar austur
fyrir Qall.
Kjallarinn
Alfreð
Þorsteinsson
borgarf ulltrúi
„Það er ekki minna öryggisatriði fyrir vegfarendur sem leið eiga um Hellisheiði eða Þrengsli en þá sem fara um Kefla-
víkurveginn að vegurinn sé lýstur upp,“ segir Alfreð m.a. í grein sinni. - Snjóruðningur á Hellisheiði..
eru öflugir og skilja
manna best hversu þýð-
ingarmikið málið er,
enda eru þéttbýlisstað-
irnir á Suðurlandi
orðnir hluti af höfuð-
borgarsvæðinu i at-
vinnulegu og menning-
arlegu tilliti. Ég trúi
því ekki að þeir láti
hroka Vegagerðarinnar
í þessu máli líðast öllu
lengur, enda tuttugasta
öldin senn að baki og
sú 21. að taka við.
Hugarfarsbreyting
nauðsynleg
Á það má benda, ef
kostnaður vefst fyrir
mönnum, að áfanga-
skipta má þessu verki, t.d. með því
að lýsa Hellisheiðina frá Skíða-
„I rauninni er hér um mannrétt-
indamál að ræða sem ber að taka
á og skiptir þá engu máli hvaða
aðili annast framkvæmdina. Boð
Orkuveitu Reykjavíkur er aðeins
innlegg í þetta mikilsverða mál
og væri í sjálfu sér einfaldast að
leita eftir tilboðum í verkið. “
skálanum um háheiðina eða
Þrengslaveginn í fyrsta áfanga.
Orkuveita Reykjavíkur og önn-
ur orkufyrirtæki eflaust er reiðu-
búin að taka þátt í þessu verki og
liðka til um lausn þess. Það á að
vera mögulegt án
sérstaks vegatolls
sem nefndur hef-
ur verið. Að lok-
um má benda á
að það er kald-
hæðnislegt að
Sunnlendingum,
sem útvega
stærsta hluta raf-
orkuframleiðsl-
unnar úr vatns-
follum á Suður-
landi, skuli vera
vísað út í
þessu máli. Það þarf
myrkrið í
greinilega að breyta hugarfarinu
hjá Vegagerðinni.
Alfreð Þorsteinsson
Fjarnám
Mikið er rætt um fjarnám af
öllu tagi. Nám í fjarska - víðs
fjarri skólanum er af hinum góða.
Tölvutæknin er merkileg framfor
- en þó hefur netvæðingin sýnt að
neikvæðu hliðamar eru fjölmarg-
ar og þær ber að varast. Minnst
hefur verið á barnaklámið sem
eitt af hrikalegustu dæmunum um
viðbjóðslega dreifmgu á óæskilegu
myndefni á Netinu. Það er næst-
um því ómögulegt fyrir foreldra að
koma í veg fyrir að böm horfi á
forboðna þætti í sjónvarpi og leiki
ljóta drápsleiki á Netinu.
Dökku hliðar tækninnar
Tæknin og vísindin í miðlun af
þessu tagi hafa þegar sýnt á sér
dökku hliðarnar. Þegar hefur
komið í ljós að tölvur og sjónvarp
og önnur slík tækni í miðlun hef-
ur geysileg áhrif, ekki síst á ungar
og óharðnaðar sálir. Þetta kemur
upp í hugann þegar hroðalegar
fréttir berast utan úr hinum stóra
heimi um fjöldamorð, jafnvel inn-
an veggja skólanna.
Þegar slysasagan hefur verið
rakin eins og gjaman er gert í fjöl-
miðlum þá er atburðarásin oft á
tíðum eins og kópía af fjölmörgum
þeim sjónvarpsmyndum sem um
árabil hafa verið
á boðstólum.
Kvöld eftir kvöld
horfir barnungt
fólk á atburðarás
morða og annars
ofbeldis. Þegar
reynt hefur ver-
ið að grafast fyr-
ir um ástæður
alvarlegustu of-
beldisafbrota þá
er hefnd og af-
brýðisemi oft
nefnd sem eins
konar afsökun
fyrir ofbeldinu. Fyrirmyndirnar
blasa við í sjónvarpsmyndum sem
hafa um árabil verið stór hluti af
andlegri neyslu fjölmargra ung-
menna og í ofbeldisleikjum sem er
að finna á Netinu.
Eftir margra ára áhorf á slíkar
ofbeldismyndir hafa vaknað upp
þær spumingar hvort myndirnar
„Það er í rauninni eftirtektarvert
að þessi ofbeldisverk sem sagt
hefur verið frá að undanförnu ger-
ast á meðal þjóða sem taldar eru
í fremstu röð menningarþjóða.
Bandaríkjamenn eru þegar farnir
að hræðast þróun þessara mála
og óttast meðal annars almenna
byssueign. “
í ofbeldi
jafnist ekki á við
fjarnám í ofbeldi á
fullkomnasta hátt.
Til margra þessara
kvikmynda er
vandað. Framleið-
endurnir hafa efni
á að vanda þær því
eftirspurnin eftir
ofbeldismyndum er
mikil og tekjumar
í samræmi við það.
Það hefur heyrst á
ungu fólki að marg-
ir þeirra sem leika
ofbeldismenn I
sjónvarpi séu
„tö£f.“ Það er í
rauninni eftirtekt-
arvert að þessi of-
beldisverk sem
sagt hefur verið frá
að undanförnu gerast á meðal
þjóða sem taldar eru í fremstu röð
menningarþjóða. Bandaríkjamenn
eru þegar farnir að hræðast þróun
þessara mála og óttast meðal ann-
ars almenna byssueign. Og þá er
spurt af hverju menn viija eiga
byssu. Svarið er þá gjarnan að
menn vilja eiga byssu til að geta
varið sig og sína því ótti fjöl-
margra er að verða fyrir ofbeldi.
Athafnafrelsi sem ekki
má skerða?
Ef það reynist staðreynd að of-
beldið sem margt ungt
fólk hefur haft fyrir aug-
unum jafnvel árum
saman hefur reynst eins
og hluti af fjamámi og
haft þannig neikvæð
áhrif á barnshugann þá
er tímabært að spyrja
hvort hægt sé að spyrna
við fótum. Það má
einnig velta því fyrir
sér hvort það yrði eins
auðvelt að fjármagna
forvarnir gegn ofbeldi
til dæmis með því að
breyta um efnistök á
sjónvarpsefni eins og að
fá aukið fjártnagn til
framleiðslu á grófum
sjónvarpsmyndum. Lík-
lega yrði svarið við því
neikvætt.
Að öllum líkindum yrði niður-
staðan sú að hvers konar afskipti
af sjónvarpi og fjölmiðlun væri
gróf aðfor að athafnafrelsi og tján-
ingafrelsi. Byssueigendur vestur í
Bandaríkjunum teija að ef byssu-
eign verður bönnuð með nýjum
lögum sé verið að vega að per-
sónufrelsi manna. Líklega verður
að búa við að manndrápin og of-
beldið sé óhjákvæmilegur fylgi-
fiskur menningarþjóðfélaganna.
Tjáningarfrelsi og athafnaþörf má
ekki skerða.
Jón Kr. Gunnarsson
Kjallarinn
Jón Kr.
Gunnarsson
rithöfundur
Sigmar B. Hauks-
son.
Me5 og
á móti
Á að drekka vín með
jólamatnum?
ÁTVR hefur stóraukiö úrval sitt af
vínum fyrir áramótin og búast við
söluaukningu vegna aida- og árþús-
undsmótanna. Líklegt er að stór
hluti þess áfengis sem keypt er i'
desember endi á jólaborðum lands-
manna og verði drukkið með
jólasteikinni.
Góð vín
„Ég hef ekkert á móti því að
fólk hafi ljúf vín með jólamál-
tíðinni sem iðulega er besta
máltíð ársins. Til dæmis gæti
ég ekki hugsað
mér jólarjúp-
una án höfugs
rauðvíns. Vita-
skuld vill allt
hófið hafa en
hins vegar
megum við
ekki gleyma
því að létt vín
eru hollustu-
vara sem bæt-
ir heilsuna ef
eitthvað er. Auk þess þá gera
rétt valin léttvín góðan mat
betri. Þess vegna ber að velja
vínin með mikilli kostgæfni
ekki síður en matinn. Hins veg-
ar skal ávallt bera fram aðra
drykki, svo sem blávatn, og
taka tillit til þeirra sem ekki
drekka vín og þá ekki síst á jól-
unum. Ég vil þó leggja rika
áherslu á að ef einhvem tíma er
þörf hófs í neyslu áfengra
drykkja þá er það einmitt um
jól og áramót. Sé vín haft um
hönd með góðum mat þá þarf
það alls ekki að kalla á neitt
óhóf eða ofneyslu sem að sjálf-
sögðu er af hinu slæma. Og við
skulum ekki gleyma orðum
Marteins Lúters sem sagði að
hóflega drukkið vín gleddi
mannsins hjarta."
Malt og
appelsín
„Sjálfur drekk ég aldrei vín
um jólin enda finnst mér það
ekki við hæfi. Jólanna er hægt
að njóta á svo margvíslegan
hátt án þess að
áfengi komi
þar við sögu.
Góð máltíð
stendur alltaf
fyrir sínu, þó
svo jólaborðin
séu ekki að
svigna undan
rauðvínskút-
um. Það er svo
margt annað
sem hægt er
að drekka með jólamáltíðinni,
svo sem malt og appelsín, vatn
eða bara kóka kóla. Sjálfur
drekk ég stundum pilsner en
ekkert sterkara. í æsku man ég
ekki eftir því að menn drykkju
áfengi meö jólamatnum en nutu
hans samt vel. Þeim sið hef ég
haldið og hann hefur reynst
mér og fjölskyldu minni vel.
Jólin eru stórhátíð barnanna og
við megum ekki undir neinum
kringumstæðum spilla gleði
þeirra með ótímabærri áfengis-
neyslu." -EIR
Séra Ragnar Fjalar
Lárusson.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið viö
greinum í blaðið nema þær ber-
ist í stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt til að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is