Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.1999, Síða 24

24
enmng
MÁNUDAGUR 6. DESEMBER 1999 L>V
Frekar ljúft en ekkert sárt
Baldur gleymdist

Er nokkur maður bara ein
persóna? Erum við ekki öll sí-
fellt að breytast? Eins og
kameljón sem skiptir um lit eft-
ir umhverfinu breytist fólk líka
eftir því með hverjum það er.
David Hare, höfundur Bláa
! herbergisins, lætur eina að per-
sónum verksins orða þessa
hugsun beint í textanum, og
segja má að undirstaðan í
þeirri mannlegu hringekju sem
lýst er í leikritinu sé einmitt
þessi. Hare byggir verk sitt á
leikriti eftir Arthur Schnitzler,
Reigen, sem samið var 1897 og
sýnt 1963 hjá Leikfélagi Reykja-
víkur undir nafninu Ástar-
hringurinn.
í hverju atriðinu af öðru
fylgist áhorfandinn með per-
sónu úr næsta sögukafla á und-
an en nú með nýjum leikfélaga.
Tilgangurinn er að sýna tví-
skinnung persónanna og keðjan
hlykkjast áfram uns hringur-
inn lokast.
Undirstaða og hreyfiafl
verksins er kynhvötin. Persón-
umar þekkjast oftar en ekki að-
eins lauslega áður en þær
skella sér í bólið og er ekki kaf-
að djúpt í sálarlíf eða samskipti
þeirra. Af þessu leiðir að per-
sónurnar gefa mest lítið upp
um sjálfar sig og tilfinningar
sínar. Einsemdin er kannski
það sem þær eiga helst sameig-
inlegt en höfundur lætur hjá
líða að nýta sér það til að gefa
verkinu meiri dýpt.
Einhvers staðar var leikrit-
inu lýst sem svo að áhorfand-
inn líkt og gægðist inn um
glugga til þessa fólks og í raun
er það ekki fjarri lagi. Þetta er
viss annmarki og frásögnin
verður frekar steril og rislítil
fyrir bragðið. Okkur er nokk
sama um persónurnar sem slík-
ar og verkið bætir litlu sem
engu við þekkingu áhorfandans
á mannlegu eðli.
Sviðsmyndin leggur áherslu
á þetta atriði, að halda áhorf-
andanum utan við atburðarás-
ina, með því að milli atriða rammast sviðið
inn af bláum neonljósum. Tímakvóti sem
gefur til kynna hversu lengi kynmökin
standa yfir hverju sinni (á myrkvuðu sviði)
vekur hlátur í salnum og dregur fram skop-
lega hiið á samskiptunum sem mér fannst
Au-pair stúlkan og stúdentinn f eldhúsinu.
Trausti Hreinsson í hiutverkum sínum.
Marta Nordal og Baldur
DV-mynd Teitur
Leiklist
Auður Eydal
persónulega drepa inntakinu á
dreif. Þegar upp er staðið
skilur verkið ekki mikið
eftir, þetta er fremur flatt
og fyrirsjáanlegt en
aldrei sárt - sem það
gæti þó vel verið miðað
við efhi og ástæður.
Tveir leikarar, Baldur
Trausti Hreinsson og
Marta Nordal, leika allar
persónurnar tíu sem við
sögu koma. Þetta er eins
og gefur að skilja magn-
að tækifæri fyrir leikara
til að túlka þessar ólíku
persónur og ég held að
óhætt sé að segja að
frammistaða þeirra
tveggja séu stærstu tíð-
indin í sambandi við
þessa sýningu. Marta
hefur þroskast mjög sem
leikkona á síðustu árum
en kannski er það
einmitt hér sem hún tek-
ur flugið undir hand-
leiðslu Maríu Sigurðar-
dóttur leikstjóra. Hún
skiptir léttilega um
látæði, fas og framsögn
og gefur hverri persónu sitt
(svolítið staðlaða að vísu) yfir-
bragð. Baldur Trausti leikur
lika vel þó að persónumar verði
innbyrðis keimlíkari hjá hon-
um en Mörtu. Nektarsenumar
leystu þau bæði vel þannig að
þau atriði féllu eðliiega og hisp-
urslaust inn í framvinduna.
Bláa herbergið hefði líklega
ekkert síður átt heima á minna
sviði og sérstaklega í minni sal
þar sem meiri nánd hefði mynd-
ast við áhorfendur. Með tveggja
manna áhöfn er sýningin
ögrandi verkefni fyrir leikarana
en áhorfendur fara heim án
þess að vera miklu nær um lífið
bak við skyndikynni persón-
anna tíu.
Leikfélag Reykjavíkur sýnir á stóra
sviði Borgarleikhússins:
Bláa herbergið
eftir David Hare
Þýðing: Veturliði Gunnarsson
Leikmynd: Sigurjón Jóhannsson
Búningar: Helga I. Stefánsdóttir
Lýsing: Lárus Björnsson
Hljóð: Ólafur Örn Thoroddsen
Tónlist: Paddy Cunneen
Leikstjóri: María Sigurðardóttir
Gryla
Jónas finnur jólin
Það var stiklað á mjög stóru þegar ijallað var
um viðburði á menningar-
ári i DV sL fimmtudag og
því er hlægilegt að einn
alira stærsti (og dýrasti) við-
burður ársins skyldi verða
út undan: Heimsfrumflutn-
ingur á sviði á verki Jóns
Leifs, Baldri, sem Sinfóníu-
hljómsveit íslands, íslenski
dansflokkurinn, félagar úr
fmnska þjóðarballettinum
og Schola cantorum flytja í
Laugardalshöll 18. ágúst
2000. Þetta er samstarfsverk-
efni norrænu menningar-
borganna þriggja, Reykja-
víkur, Bergen og Helsinki,
og koma danshöfundur og
stjómandi uppfærslunnar,
Jorma Uotinen, og hljóm-
sveitarstjórinn Leif Seger-
stam frá Finnlandi en leik-
mynd og lýsingu annast
Kristin Bredal frá Noregi.
Kjartan Ragnarsson er með-
stjórnandi og Hörður Ás-
kelsson stjómar kómum.
Baldur lýsir miklum at-
burðum sem segir frá í nor-
rænni goðafræði. Loki er
sjúkur af afbrýðisemi út í
hinn væna og vinsæla Bald-
ur og leitar allra leiða til að
tortíma honum. Öli skepna,
ailir steinar og jxmtir sveija
eiða að því að vinna Baldri
ekki mein - utan mistii-
teinninn sem þótti of lítiil til að sveija. En ekki
hefði átt að vanmeta hann. Loki kemur honum í
hendur Heði blinda sem grandar Baldri, og Loki
uppsker ógurlega hefnd guðanna. Verður þá mik-
ið búmmsarabúmm ef maður þekkir Jón Leifs
' rétt.
Baldur verður lika sýndur í Bergen (31. ágúst)
; og Helsinki (7. og 8. september).
Styrkur í höfn
Nú er komið á hreint að Raddir Evrópu, sam-
: eiginlegt verkefni menningarborganna níu sem
: stýrt er frá Reykjavík, hefur fengið hæsta styrk
: sem Evrópusambandið veitir. 243 umsóknir voru
teknar tii umfjöflunar af mun meiri flölda sem
barst sjóðnum. í flokki A, Menning og menntun,
voru 18 verkeíni valin úr 136 umsóknum og
Mutu Raddir Evrópu hæsta styrkinn, 350.000 evr-
ur eða 26 mifljónir króna.
i| Raddir Evrópu og Björk munu hefja æfmgar á
íslandi undir stjóm Þorgerðar Ingólfsdóttur
strax eftir jólin. Þá hittist kórinn í heild sinni í
fyrsta sinn ásamt kórstjórum frá hverri borg. ís-
lenskur fatahönnuður, Linda Björk Ámadóttir
hefur hannað búninga fyrir kórinn. Á gamlárs-
kvöld syngur kórinn á hátíðardagskrá í Perlunni
þegar Reykjavík tekur við titlinum Menningar-
borg Evrópu árið 2000. Eitt laganna með Röddum
Evrópu og Björk verður framlag íslands á gaml-
ársdag í sjónvarpsþættinum „2000 Today“,
stærstu sjónvarpsútsendingu sem gerð hefúr ver-
ið og áætlað er að nái til tveggja mifljarða
manna.
09
Leppalúði komu
á blaðamanna-
fund um menn-
ingarárið 2000.
Himinþöll jólaengill freistar Jónasar. Hrefna Hallgrímsdóttir og Pét-
ur Eggerz í hlutverkum sínum. DV-mynd Pjetur
Möguleikhúsið frumsýndi á
föstudaginn nýtt barnaleikrit
um Jónas sem er svo upptekinn
af tölvuleikjum að hann er bú-
inn að útiloka jólin - eða eins
og segir nokkurn veginn í söng-
texta 1 verkinu: í forritinu falin
var ein villa, þar Tundust ekki
lengur nein jól! En Jónas fær
ekki að vera í friði í sínum
tölvuleik þar sem hann er
Þrumufleygur á harðaspani
með geimbyssu á eftir Rauða
drekanum því Himinþöll jóla-
engill er komin til jarðarinnar
með nýjan tæknibúnað tfl að
finna svona undanviflinga og
beina þeim á rétta braut, og
hún finnur Jónas eins og skot.
Þrautin þyngri reynist að
koma honum í skilning um að
jólin séu eitthvað sérstakt sem
við eigum að halda upp á, þá reynir á afla
hennar hugkvæmni og að lokum á börnin í
salnum líka.
Það sem hefur ekki síst breyst við svona
bamaleikrit með tæknibreflum er að nú eru
brellurnar ekki lengur fáránlegar. Þær eru
bara næsti bær! Ekki beinlínis jólaenglar
kannski en altént búnaðurinn sem Himin-
þöll notar - fjarskiptatæki og leitartæki.
Slíkt fær ekki börn lengur til aö reka upp
stór augu. Þau hafa meiri skemmtun af að
fylgjast með dulargervum Himinþaflar þegar
Leiklist
Silja Aðalsteinsdóttir
hún er að laða Jónas að jólunum og kemur
til hans fyrst í gervi Báru frænku, síðan sem
Pálína póstur og loks sem jólasveinninn
Hurðasleikir! En ekkert dugar því Jónas vill
frekar fá tölvupóst en heimsókn og frekar
finna jólatré á Netinu en skreyta al-
vöru jólatré.
Pétur Eggerz, höfundur verksins,
leikur Jónas og er óttalega heimótt-
arlegur í hlutverkinu en gefur litið
meira í það en svo. Hrefna Hall-
grímsdóttir leikur Himinþöll og á
hana reynir miklu meira. Hún er
reglulega sætur engill og hæfilega
bamsleg svo að munurinn varð skýr
á henni sjálfri og dulargervunum.
Bára frænka var nýkomin frá Amer-
íku og éins gassaleg og það útheimt-
ir; röddin var ívið of há til að halda
í gervi Pálínu sem var að öðru leyti
ágæt og jólasveinninn líka.
Boðskapur þessa litla leikrits er
ósköp fallegur: það er meira virði að
syngja saman og hitta vini sína en
gleyma sér í ódýrri spennu tölvu-
leikjanna. Dálítið er þó vafasamt að
tengja tölvutækni við hið illa, og
bæði texta og sviðsmynd skorti bagalega
hugkvæmni og smekkvísi. Ef ekki væri fyrir
fallegan engilbúning Himinþallar og elsku-
legan leik Hrefnu væri lítið þama fyrir auga
og eyra.
Möguleikhúsið sýnir:
Jónas týnir jólunum
eftir Pétur Eggerz
Búningar: Katrín Þorvaldsdóttir
Tónlist: Vilhjálmur Guðjónsson
Leikmynd og leikstjórn: Bjarni Ingvarsson
Menningarár þjóðarinnar
Á blaðamannafundi um menningarárið kom
fram að umtalsverður Muti þjóðarinnar tekur
þátt í viðburðum þess og virðast allar líkur á að
það muni persónulega snerta líf að minnsta kosti
helmings ijölskyldna í landinu. Skúii Helgason
sagðist hafa slegið tölu á þátttakendur í „topp 20“
: viðburða og komist upp í 40000 manns (fjörutíu
þúsund). Að vísu var þama m.a. um að ræða lið-
inn „Listamenn starfa með bömum í grunnskól-
um Reykjavikur" en ekki er verra að bömin
skMi vera talin með. Á fundinum fréttist líka að
miklu fleiri hefðu sótt um að komast á norrænt
bamakóramót næsta sumar en komust að og var
þó fjölgað í hópnum. í stað 1000 barna sem reikn-
að var með verða þau nær 1300.
■
Vigdís næst
„Klúbbur snjallra karla“
var yfirskriftin yflr gagn-
rýni Áslaugar Thorlacius
um sýninguna Þetta vil ég
sjá í Gerðubergi þegar Frið-
rik Þór Friðriksson valdi
sér myndir. Henni þótti
spennandi að vita hvort
konur fengju inngöngu í
þennan klúbb og nú má upplýsa að næst til að
velja myndir í þessa sýningaröð er Vigdis Finn-
bogadóttir og munu konur þá verða í öndvegi.
Sýningin hefst um miðjan janúar ...