Dagblaðið Vísir - DV - 08.02.2000, Blaðsíða 11

UV ÞRIÐJUÐAGUR 8. FEBRÚAR 2000
enning „
Hörður Áskelsson, orgelleikari og
kórstjóri.
Jónas Ingimundarson píanóleikari.
Rico Saccani hljómsveitarstjóri.
Björn Steinar Sólbergsson orgel-
leikari.
Umsjón
Silja AJalsteinsdóttir
íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir árið 1999:
Skáldið sem vill komast
Eiginlega hefur verið vitað allt frá
káputextanum aftan á Ljóðasmygli
og skáldaráni sem kom út 1995 þegar
Andri Snœr Magnason var 22 ára að
hann ætti eftir að komast langt.
„Ljóðasmygl og skáldarán er fyrsta
bókin í nýjum flokki hasarljóða, “
stendur þar: „Á miðhálendi íslands
hafa illvíg leynisamtök stundaó neð-
anjarðartilraunir á atómljóðum. En
eitthvað fer úrskeiðis og nókkur
þeirra sleppa upp á yfirborð jarðar
... Væntanlegar bækur úr smiðju höf-
undar: Dauðaljóðið, Ljóðið í hrað-
lestinni, Ljóðavélinni rœnt. “
Lært skáld
Andri Snær, sem í gær hlaut íslensku
bókmenntaverðlaunin langyngstur rithöf-
unda og fyrstur bamabókahöfunda, hefur
farið klassíska leið að sínu fagi: Lesið
mikið. Hann hefur aflað sér orðaforða á
skáldamiðum og bæði í ljóðum og sögum
vísar hann hiklaust og oft afar skemmti-
lega i bókmenntaarfinn. í áðumefndri
fyrstu ljóðabók hans situr til dæmis á
einum stað ungur maður undir styttunni
af Jónasi 1 Hljómskálagarðinum og er að
velta fyrir sér með hverju þeir hjá Mac Donalds
drýgi kjötið 1 hamborgurunum þegar þröstur
kemur „með fjaðrabliki“ og beinir tísti sínu að
styttunni: „Heyrðu gæturðu nokkuð lýst þessum
engli með rauða skúfinn örlítið betur.“
Bónusljóð sín (1996) byggir Andri Snær djarf-
lega upp með vísunum í Gleðileikinn guðdóm-
lega eftir Dante. Eins og segir í frábærum kápu-
texta hefst ferðin „í aldingarðinum (grænmetis-
deildinni) með öllum forboðnu ávöxtunum. Fljót-
lega færist leikurinn þó í niflheim niður
(frystikistur og kæligeymslu) en þaðan er les-
anda svipt af hvítum stormsveip inn i hinn ógur-
SbJP
Andri Snær Magnason - rithöfundur með ástríðu.
lega hreinsunareld (hreinlætisvörurnar).“
Ekki er að ástæðulausu nefnd hér alúð Andra
Snæs við káputexta bóka sinna. Ástríða hans
hefur frá upphafi verið að koma efni sínu til sem
flestra - í þeirri góðu trú að fólk hefði gaman af
þvi ef það bara gæfi því sjens. Aðalsmerki hans
er raunar trú hans á að fólk vilji taka við bók-
menntum og öðru vönduðu efni til skemmtunar
og fræðslu ef það fær tækifæri til þess - jafnvel
gömlum rímnaupptökum úr geymslum Stofnun-
ar Árna Magnússonar. Eiginlega er Andri Snær
upplýsingarmaður! En gagnstætt mörgum þeim
gömlu er hann afar aðlaðandi rithöfundur - sem
'l\fólksins
ekki sést síst í téðum Bónusljóðum
sem hann seldi Jóhannesi í Bónusi og
sá útbýtti meðaf fjöldans í verslunum
sínum.
Táknræn pólitísk og trú-
arleg barnasaga
Eðlilegt er fyrir höfund sem vill
komast til fólksins að snúa sér næst að
barnabókmenntum. Það gerðu upplýs-
ingarmenn einmitt! Og fagnaðarefni er
fyrir barnabókmenntafræðing að
bamabók skuli nú heiðruð svona eftir-
minnilega. Einnig gleður gamlan rót-
tækling að rammpólitfsk bók eins og
Sagan af bláa hnettinum skuli verð-
launuð. Án þess að predika sýnir hún
lesendum hvemig ofgnótt á einum stað
kallar á örbirgð á öðrum stað og hvern-
ig samlíðunin með öðrum þverr með
ofgnóttinni. Þó er þetta margræðari
saga en svo að eitt orð lýsi
henni. Hún er líka táknræn en
táknin standa sjálfstætt eins og
vera ber í bamabók. Og talandi
um vísanir þá verður óvæntur
fundur regnhlífar og saumavél-
ar á skurðarborði á einum stað í sögunni!
Grunnur sögunnar er trúarlegur; hún
byrjar í paradís og lýsir því svo á lifandi
hátt hvernig ormurinn kemur inn í hana
og spillir henni - en á nýstárlegan hátt með
meiri hamingju, ekki minni. Spumingin verður
bara til hvers allt það sólskin leiðir. Sagan er
líka raunsæ í sálfræðilegum skilningi því hún
kennir börnum á fullorðið fólk: látum það bara
halda að það ráði öllu þá höfum við það f hendi
okkar! Loks sýnir hún og sannar að dýrmætasta
frumefnið í öllum heiminum - það er æskan.
-SA
Hlnefningar til Menningarverðlauna DV í tónlist:
Magnið svakalegt
Tríó Reykjavíkur og Siguröur Ingvi
Snorrason klarínettuleikari.
„Náttúrlega var mikið
á seyði eins og ævin-
lega,“ sagði Jónas Sen,
formaður tónlistarnefnd-
ar Menningarverðlauna
DV, þegar hann skilaði
inn tilnefningum.
„Magnið var svakalegt
en gæðin kannski upp
og ofan. Raunar var ekk-
ert svo erfitt að velja til-
nefningar því toppamir voru ekki
margir."
- Hvað með efnisval?
„Fjölbreytnin er alveg þokkaleg,“
ségir Jónas, þó með nokkrum sem-
ingi. „Maður er orðinn svolítið leið-
ur á íslenskum og þýskum tón-
skáldum hjá söngvurum. Hér halda
menn sig mestmegnis við Evrópu
en nokkur lönd verða þó útundan
að ósekju, til dæmis Spánn og Rúss-
land. Gaman væri að fá meira það-
an á þessu ári. Nútímatónlist hefur
verið nokkuð bundin við Island
nema hvað Caput-hópurinn hefur
haft víðari sjóndeildarhring. Nú
hefur ný tónlistarvalsnefnd Sinfón-
íuhljómsveitarinnar ákveðið að nú-
tímatónlist komi víðar að og þeirri
stefnubreytingu ber að fagna.“
Með Jónasi i tónlistamefnd sitja
Bergljót Anna Haraldsdóttir dag-
skrárgerðarmaður og Hávarður
Tryggvason tónlistarmaður. Til-
nefningar til Menningarverðlauna
DV i tónlist hlutu að þessu sinni:
Hörður Áskelsson, orgelleikari
og kórstjóri
Hörður stjórnar Schola Cantor-
um og Mótettukómum og flutning-
urinn á hinum ósyngjandi Hafis eft-
ir Jón Leifs var stórkostlegur.
Einnig var uppfærsla Harðar á h-
moll messu Bachs frábær.
Tríó Reykjavikur og Sigurður
Ingvi Snorrason klarínettuleik-
ari
Tríóið flutti ásamt Sigurði Ingva
kvartett um endalok tímans eftir
franska tónskáldið Olivier Messi-
aen, og er óhætt að segja að það
hafi verið einhver magnaðasti tóna-
seiður sem hér hefur verið fram-
inn.
Jónas Ingimundarson píanóleik-
ari
Jónas er listrænn ráðunautur
Salarins í Tónlistarhúsi Kópavogs
sem var vígður í upphafi ársins.
Tónleikahald þar var metnaðarfullt
og tónleikaröðin Tíbrá var kær-
komin tilbreyting í tónleikaflóruna.
Rico Saccani hljómsveitarstjóri
Saccani setti upp Turandot eftir
Puccini í Laugardalshöllinni, og
hafði tæknimönnum tekist að
magna upp hljómburðinn án þess
að það virkaði óeðlilega. Útkoman
var ein glæsilegasta óperusýning
sem hér hefur verið sett upp.
Björn Steinar Sólbergsson orgel-
leikari
Bjöm Steinar frumflutti á íslandi
ásamt Sinfóníuhljómsveit íslands
orgelkonsert Jóns Leifs. Konsertinn
er afar erfiður, en túlkun Bjöms
Steinars var ekki aðeins fyrirhafn-
arlaus heldur svo mögnuð og kraft-
mikil að hjartveikir áheyrendur
voru nánast í lífshættu.
íslensku bókmennta-
verðlaunin
Innilegar hamingjuóskir fá þeir
frá menningarsíðu DV Ándri
Snær Magnason og Páll Valsson
sem í gær hlutu ís-
lensku bókmennta-
verðlaunin fyrir
bamabókina Sagan
af bláa hnettinum
og ævisögu Jónas-
ar Hallgrímssonar.
Skáldævisögur
og ævisögur skálda
virðast eiga nokk-
uð greiða leið að þessum verðlaun-
um og mættu verðlaunaglaðir
menn taka nótis af því! Hins vegar
brýtur Andri Snær blað með því
að hljóta verðlaun fyrir bamasögu
og er því sérstaklega fagnað.
Vert er að minna á aö bók
Andra er einnig tilnefnd til barna-
bókaverðlauna Fræðsluráðs
Reykjavíkur og nær sú tilnefning
einnig til myndrænnar útfærslu
sögunnar sem Áslaug Jónsdóttir
sá um. Það er ekki síst bókin sem
gripur með leturbreytingum sín-
um og áhrifamiklum myndum
sem laðar börn að sögunni.
Þúsundir sáu Louisu
í frétt frá Gallerí Fold kemur
fram að yfir fimm þúsund manns
hafi séð sýningu á verk-
um Louisu Matthíasdótt-
ur, sem þar var haldin 29.
janúar til 1. febrúar sl.
Það verður að teljast mjög
góð aðsókn þegar haft er í
huga að sýningin var að-
eins opin í fjóra daga.
Þetta var sýning á verk-
um frá því snemma á ferli
Louisu sem sjaldan hafa sést opin-
berlega og var bæði gaman að sjá
þau og sjá einnig hvað henni átti
eftir að fara fram - því þama
grunar augað sums staðar aðeins
þann sérstæða stíl sem átti eftir að
gera Louisu heimsnafn. Sérstak-
lega skemmtilegt - og til eftir-
breytni - var að skoða myndirnar
sem hún hafði gert sem ungur
myndlistarmaður fyrir forsiðu
danska blaðsins Politiken á 4. ára-
tugnum.
Til huggunar fyrir þá sem
misstu af sýningunni i Gallerí
Fold má nefna að stór sýning verð-
ur haldin á verkum Louisu, eigin-
manns hennar og dóttur í Hafnar-
borg næsta sumar.
Aida
Hér á siðunni kemur fram að
Rico Saccani er tilnefndur til
Menningarverð-
launa DV fyrir óp-
eruuppfærslu sína
á Turandot eftir
Puccini í fyrra, og
af því tilefni minn-
um við á óperu-
uppfærsluna á
Aidu eftir Verdi í
Laugardalshöll núna í vikunni: á
fimmtudagskvöldið kl. 19.00 og
laugardaginn kl. 16.00. Þegar þetta
er ritað er ekki uppselt enn.
Þetta er fjölmennasta verkefnið
sem hljómsveitin hefur staðið fyr-
ir á 50 ára ferli sínum, en alls eru
þátttakendur nokkuð á þriðja
hundrað manns. Einsöngvarar eru
Lucia Mazzaria, Kristján Jóhanns-
son, Larissa Diadkova - sem talin
er besta Amneris í heiminum í
dag -, Michail Ryssov, Ciancarlo
Pasquetto, Guðjón Óskarsson, Þor-
geir Andrésson og Sigrún
Hjálmtýsdóttir. Einnig taka þátt í
uppfærslunni Kór íslensku óper-
unnar, Kór Söngskólans í Reykja-
vík og Karlakórinn Fóstbræður.
Dansarar eru Hrefna Hallgríms-
dóttir, Sveinbjörg Þórhallsdóttir
og Jóhann Freyr Björgvinsson.
Hljómsveitarstjóri er Rico Saccani
sjálfur.
Uppfærslan er undir merkjum
M-2000.