Dagblaðið Vísir - DV - 29.03.2000, Blaðsíða 15

14
MIÐVIKUDAGUR 29. MARS 2000
MIÐVIKUDAGUR 29. MARS 2000
51
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jðnas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjóri: Jónas Maraldsson
Augiýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverhoiti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjáisrar fjölmiölunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Fllmu- og plótugerö: isafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Sjúkdómseinkenni
góðœrisins
Ekki er nauðsynlegt að vera sérfræðingur til að
átta sig á því að blikur eru á lofti í íslensku efnahags-
lífi. Lítið má út af bera til að ekki fari illa.
Nýgerðir kjarasamningar Flóabandalagsins og Raf-
iðnaðarsambandsins gefa vonir um að hægt verði að
ná aftur fyrri stöðugleika í efnahagslífinu, enda verði
aðrir samningar sem eftir eru á svipuðum nótum.
Það verður hins vegar ekki létt verk enda gerðir
kjarasamningar á ystu nöf þess mögulega. Mjög mun
reyna á hæfileika atvinnulífsins að standa undir
samningunum án þess að verðbólguhjólin fari af
stað. Og einmitt þess vegna mun reyna á skynsemi
og aðhald í Qármálum hins opinbera sem aldrei fyrr.
Aðhald Seðlabankans í peningamálum mun eitt og
sér ekki skila þeim árangri sem nauðsynlegur er.
Á það hefur verið bent oftar en einu sinni hér í DV
að aðhald í fjármálum hins opinbera er ekki nægjan-
legt. Þetta á jafnt við um ríkissjóð og sveitarfélögin í
heild. Lausung er of mikil. Þó fjármálaráðherra og
ríkisstjórninni takist að skila umtalsverðum afgangi
af ríkissjóði á þessu ári þarf það ekki að vera merki
um að festa og aðhald ríki. Staðreyndin er sú að það
er ekki sérstakt afrek að reka ríkissjóð með afgangi.
Ríkissjóður hefur notið góðærisins og tekjurnar
streyma inn. En því miður hefur tækifærið ekki ver-
ið notað til að búa í haginn fyrir framtíðina eins og
best verður á kosið. Vissulega hefur tekist að draga
úr lánsfjárþörfmni og lækka skuldir ríkissjóðs sem
komandi kynslóðir munu njóta. En uppskurður í rík-
isrekstrinum hefur ekki átt sér stað - engin kerfis-
breyting verið gerð og því mun að óbreyttu síga aft-
ur á ógæfuhliðina.
Verðbólga og að því er virðist krónískur viðskipta-
halli eru sjúksdómseinkenni ofþenslu efnahagslífsins
og lausungar í stjórnun opinberra fjármála. Afleið-
ingin er sú að vextir hafa tekið að hækka á ný og þar
með hefur þungur baggi á heimilum og fyrirtækjum
verði gerður þyngri en áður. Ekkert bendir til ann-
ars en að vextir eigi eftir að hækka enn frekar á kom-
andi vikum og mánuðum. Það mun reynast mörgum
heimilum erfitt að standa undir auknum kostnaði
við lán sem tekin hafa verið á undanförnum árum í
góðri trú á bjarta framtíð. Og líklega hafa margir
reist sér hurðarás um öxl.
Aðilar vinnumarkaðarins hafa gefið enn eitt tæki-
færið til að vöxtur og viðgangur efnahagslífsins haldi
áfram án þess að allt fari úr skorðum. Þetta tækifæri
verður hið opinbera - ríkissjóður og sveitarfélög - að
nýta betur en gert hefur verið á undanförnum árum.
Sé rétt á málum haldið þarf ekki að bera mikinn
kvíðboga fyrir framtíðinni. En aðhalds er þörf. Ríkis-
sjóður verður að skila mun meiri afgangi en ætlað er
á fjárlögum. Sá afgangur verður ekki fenginn með
auknum álögum á einstaklinga og fyrirtæki heldur
skynsamlegum rekstri og hagræðingu. Sveitarfélög
þurfa að taka til hendinni og sum þurfa róttækan
uppskurð. Fyrirtækin sem nú þurfa að standa undir
auknum launakostnaði verða að grípa til aðgerða
sem tryggja aukna framleiðni vinnuafls og fjár-
magns.
Óli Björn Kárason
DV
/
Islandshus vantar erlendis
„ Við höfum lagt mikið fé í að kynna t.d. kindakjöt okk-
ar erlendis um langt árabil og raunar hér á landi líka.
Það fé er oft tapað og aukin sala kemur ekki fram.
Sala á kindakjöti er minni og minni ár frá ári.
þrátt fyrir allt þetta kynningarfé. “
Stór hluti íslendinga býr er-
lendis um skemmri eða lengri
tíma. Sumir setjast að erlendis
og eru þar nánast aila ævi. Oft
er talið að um 5000 íslendingar
búi á hverju Norðurlandanna,
þ.e. Danmörku, Noregi og Sví-
þjóð, eða samtals um 15.000
gróft reiknað. Líklega er Dan-
mörk vinsælust í dag en nokk-
uð er síðan flestir fluttust héð-
an til Svíþjóðar enda hagstæð-
ast fiárhagslega um þær
mundir bæði atvinnulega og
bótalega.
Örlátt fjölskyldubótakerfi í Svíþjóð
freistaði margra til að fara þangað. Nú
hefur þetta kerfi verið skorið niður að
hluta og þá vilja sumir heldur Dan-
mörku. Svo fara líka margir í dag til
Noregs enda vaxandi velmegun þar
vegna olíunnar.
Stór markaður
Það er stór markaður á Norðurlönd-
um hjá 15.000 íslendingum og fjölskyld-
um þeirra fyrir landbúnaðarvörur okk-
ar t.d. kindakjötið. Einnig má selja
margar aðrar vörur, t.d. skyrið okkar
o.fl. Vandinn er bara sá að við náum
mjög takmarkað til þessa stóra hóps
kaupenda. Samt eru landbún-
aðarvörur okkar seldar víða á
Norðurlöndum en markhópur-
inn er ekki íslendingamir sem
búa þar heldur miklu frekar
allir íbúar Norðurlanda í
heild. Þessu þarf að breyta.
Huga þarf betur að íslending-
unum. Vinna þá fyrst, svo
koma aðrir á eftir.
Við gætum t.d. byrjað á því
að koma upp íslandshúsi í
Kaupmannahöfn. Þetta hús
væri þá notað til að selja vör-
ur frá íslandi, t.d. kindakjöt,
skyr o.s.frv. Það hefur viljað brenna við
að vörur frá íslandi eru settar til hliðar
í stóru mörkuðunum ef krafa kemur
fram um það frá keppinaut okkar eða
ódýrari vara er boðin í bili t.d. með und-
irboði. Reiknað væri með að öll fyrir-
tæki í íslandshúsi væru einkarekin og
seldu okkar afurðir, en þau væru ekki
sett út, þótt annar aðili biði betri húsa-
leigu í bili og vildi þar með koma fyrir-
tækinu í burtu.
íslandshúsið væri væntanlega einka-
hlutafélag í eigu t.d. sölusamtaka bænda
og annarra slíkra. íslandshúsið leigði
aðeins út húsnæði til sölu okkar afurða
en tæki ekki nokkra fjárhagslega ábyrgð
á fyrirtækjum í íslandshúsinu. Þau yrðu
að sjá um sig sjálf. Ef eitt strandaði og
hætti tæki bara annað fyrirtæki við á
eigin fjárhagslega ábyrgð og seldi okkar
afurðir, t.d. kindakjötið.
Mikið fé
Við höfum lagt mikið fé í að kynna
t.d. kindakjöt okkar erlendis um langt
árabil og raunar hér á landi lika. Það
fé er oft tapað og aukin sala kemur
ekki fram. Sala á kindakjöti er minni
og minni ár frá ári. þrátt fyrir allt
þetta kynningarfé. Með þessari hug-
mynd um íslandshús er reynt að snúa
þessari þróun við. Fjármagn í íslands-
Lúðvík
Gizurarson
hæstaréttarlögmaöur
Snjóflóðagarðar við Flateyri
DV birti 10.3. góða mynd af Eyrar-
fjalli ofan Flateyrar til skýringar á
flekasnjóflóði sem féll tveim dögum
fyrr í hlíðinni „milli Hvilftar og Sól-
valla“. Myndin sýnir snjóalög í fjall-
inu eftir nokkra snjókomu í NNV-átt
og hvemig snjórinn sest að í skjóli við
fjallið. Snjóflóðið innan Sólvalla nú,
sem orsakaðist af titringi frá vélsleða,
er á vel þekktu meinlausu snjóflóða-
svæði og er þannig ekki séstakt frétta-
efni því að slík flóð falla víða.
Hins vegar sýnir myndin fárán-
leikann við ranga staðsetningu vam-
argarðanna ofan Flateyrar. Það er
kominn tími til að hönnuðimir biðj-
ist afsökunar á mistökunum sem
hafa þegar valdið og munu áfram
valda Flateyri ómældu tjóni vegna
gallaðrar hönnunar og ónauðsyn-
legrar eyðileggingar byggingarlands
á staðnum. Myndin er góður grund-
völlur tH að skýra mistökin.
Innra-Bæjargilið
Þetta gH er í raun vestan byggðar
á Flateyri. Einfalt var að stýra öHum
snjóflóðum úr gHinu burt frá allri
byggð með því að staðsetja garðinn
strax neðan gHsins, þ.e. um 400-500
metrum ofar, svo sem sjá
má greinHega af myndinni.
Þarna er frábær aðstaða
með miklum halla tU að
grafa öfluga og auðvelda
stýringu gegnum hrygginn
sem myndi í öHum tilfeUum
gefa fullkomið öryggi fyrir
aUa byggð á Flateyri. Á
þetta var bent mörgum
mánuðum áður en fram-
kvæmdir hófust svo að eng-
inn vafl getur leikið á því
að verkhönnuðirnir eru
fjárhagslega ábyrgir fyrir
mistökunum.
Hönnuðir verksins voru verk-
fræðistofurnar VST hf. í Reykjavík
og NGI í Ósló. Meginábyrgðin hvHir
þó á Norsk Geoteknisk Institutt í
Ósló sem eðlilega hefir þvi af stað-
kunnugum fengið merkingima Nor-
ske Gale Idioter. Þeir höfðu engan
kunnugleika á aðstæðum þarna og
vUdu ekki hlýða á aðvaranir eða
leiðréttingar um ranga staðsetningu
á vamargörðunum. Það er nauðsyn-
legt að Flateyringar hefjist handa
um leiðréttingu á mistökum beggja
þessara ráðgjafarfyrirtækja og ráði
sér góðan lögmann tH að fylgja þessu
eftir því að öðrum kosti eiga Flateyr-
ingar á hættu að glata rétti sínum.
Skollahvilftin
Myndin sýnir einnig að snjóflóð úr
SkoUahvilftinni faUa austan byggðar
á Flateyri og það hversu fáránlega
vitlaust austari vamargarðurinn er
staðsettur. Þessi garður átti að koma
beint niður af Ytri-HjaUanmn sem
stendur upp úr snjónum á myndinni.
Þama var einnig auðvelt að
gera fullkomna stýringu á
öUum snjóflóðum úr SkoUa-
hvilftinni, með því að grafa
niður i Hrygginn og nýta
uppmoksturinn í vamar-
garðana tU beggja handa.
Þannig mátti einnig fá fúU-
komna vöm fyrir öUum
snjóflóðum úr SkoUahvHft-
inni, bæði fyrir byggð á
Flateyri og hús á Sólbakka.
Það má gera ráð fyrir að
hugsun ráðgjafanna hafi
verið sú að dreifa snjóflóð-
unum úr báðum gUjunum og þannig
minnka áhrif þeirra á vamargarð-
ana. Þetta hefur einfaldlega reynst
rangt. Starfsmenn Snjóflóðavama
Veðurstofunnar hafa verið að mæla
hversu hátt snjóflóðin hafa náð upp á
vamargarðana, og birt niðurstöður
sínar, sem sýna að nýleg snjóflóð
hafa náð 17 metra upp á garðana,
beggja vegna frá.
Þessir garðar, sem byggðir voru á
sléttu, eiga eftir að síga saman og
lækka þannig. Þótt gera verði ráð
fyrir að vamargarðamir veiti vörn
nú, veit enginn hversu lengi það
kann að endast, enda gerði NGI ráð
fyrir snjóflóðum sem gætu náð út í
miðja innsiglinguna í smábátahöfn-
ina. Snjóflóð úr SkoUahvilft eiga enn
greiða leið beint í smábátahöfnina og
hafa þegar farið langleiðina þangað.
Niðurgrafnar brautir eru einu ör-
uggu vEumaraðgerðimar þarna, enda
ódýrasta og öruggasta leiðin þar sem
stórir hryggir hafa myndast úr fram-
burði neðan hættulegra gUja.
Önundur Ásgeirsson
„Það má gera ráð fyrir að hugsun ráðgjafanna hafi
verið sú að dreifa snjóflóðunum úr báðum giljunum og
þannig minnka áhrif þeirra á vamargarðana. Þetta
hefir einfaldlega reynst rangt. “
Með og á móti
Sjálfsagt og eðlilegt
„Þegar íslend-
ingar hafa minnst
stærstu viðburða í
sögu þjóðarinnar
hafa þeir gjarnan
skundað á ÞingvöU. Þetta
þekkjum við nokkram sinn-
um á öldinni sem er að líða.
Árið 1930 var Alþingishátíð,
1944 var lýðveldishátíð, 1974
minntist þjóðin 1100 ára ís-
landsbyggðar, 1994 var 50 ára
lýðveldisafmæli og nú er
kristniafmæli. AUt eru þetta íslensk-
ar þjóðhátíðir.
Við eigum bara svo mikla sér-
stöðu, íslendingar, sem menn gera
sér kannski ekki alltaf grein fyrir.
Við eigum ÞingveUi þar sem
næstum er hægt að segja að
þjóðin hafi fæðst. Þar hefur
hún tekið sínar stærstu
ákvarðanir og staðið saman í
blíðu og stríðu. Það er engin
önnur þjóð sem ég þekki til
sem á stað sem er henni jafn
helgur og ÞingveUir eru okk-
ur. Þess vegna finnst mér það
sjálfsagt og eðlilegt að við
höldum upp á kristnihátíð.
Vonandi munu þeir sem
stjóma munu íslensku þjóðfélagi á
næstu áratugum hafa vit og vUja tU
þess að minnast þessara stóru við-
burða í sögu þjóðarinnar á ÞingvöU-
um í sumar.“
Júlíus
Hafstein
formaöur
kristnihátíöar.
á Þingvöllum?
Ég skil þetta ekki
„Ég skH ekki út
á hvað hátíðin
gengur og ég skH
ekki heldur upp á
hvað íslenska
þjóðkirkjan er að halda. Það
er vitað mál að árið 999 var
gert sögulegt samkomulag á
ÞingvöUum um það sem hét á
þeim tíma „siðbót".
Menn komu sér saman um
að fara bH beggja í trúmálum.
Það er vitað að ásatrúarmenn voru
annar aðUinn að þessu samkomulagi
og hinn aðilinn var annaðhvort arí-
anska- eða grísk-orþódoxakirkjan.
Það er útilokað að lúterska- eða
kaþólska kirkjan hafi komið að
þessu samkomulagi því hvor-
ug þeirra var tU á þessum
tíma. Kaþólska kirkjan var
stofnuð árið 1054 og sú lút-
erska um 1500.
Þar að auki finnst mér
ennþá skrýtnara það sem
virðist vera söguskoðun bisk-
upsstofu að Alþingi og þjóð-
veldið hafi verið stofnað á
ÞingvöUum árið 1000.
Ég skU ekki hvers vegna er
verið að halda upp á atburð þar sem
menn passa sig á því að bjóða engum
sem að atburðinum komu. Ef ein-
hverjir ættu að halda upp á þetta þá
eru það gríska kirkjan og ásatrúar-
menn.“
Jörmundur Ingi
Hansen
alherjargoöi.
A5 frumkvæði íslensku kirkjunnar verður haldin kristnihátíð á Þingvöllum um mánaðamótin júlí/ágúst í sumar. Mjög skiptar skoöanir eru um tilstandiö og kostnaöinn sem
því er samfara. Sumum finnst þetta sjálfsagt mái og nýting Þlngvalla í þessu augnamiði í takt við aörar hátíðir sem þar hafa farið fram. Aörir eru því algjörlega ósammála.
húsi er raunhæf og arðbær fjárfesting
og áhætta lítH sem engin. Fiármagnið
eða höfuðstóUinn er vel varðveittur.
Samt skapar íslandshús fastan starfs-
grundvöU fyrir þann sem selja viU
kindakjöt frá íslandi og ýmsar aðrar
afurðir okkar.
Matreiðsla
Ágætar hugmyndir hafa komið fram
um það að kynna megi erlendis okkar
góðu og hæfu matreiðslumenn. Þeir
myndu þá bjóða upp á sérrétti úr okk-
ar frábæra lambakjöti. Þama getur ís-
landshús hjálpað. Þar mætti hafa lítið
veitingahús sem sérhæfði sig í sérrétt-
um úr íslenzku lambakjöti.
TH að taka hliðstætt dæmi þá hefur
lengi verið og er líklega enn veitinga-
stofa ekki langt frá Ráðhústorginu í
Kaupmannahöfn sem selur rétti búna
tú úr saltfiski. Þar er ekki seldur leng-
ur íslenzkur saltfiskur síðan við sett-
um danska kónginn af árið 1944 og
fengum okkur íslenzkan forseta í stað-
inn. Saltfiskurinn er frá Færeyjum aUa
vega enn þá. Veitingastofa í íslands-
húsi myndi á hinn bóginn bjóða ís-
lenzkan saltfisk með okkar frábæra
kindakjöti.
Lúðvlk Gizurarson
Ummæli
Netið og landsbyggðin
Jöfn aðstaöa í notkun Netsins
hvar sem menn búa á landinu
myndi ýta undir áhuga fólks á að
nýta sér kosti dreifbýlisins sem m.a.
eru ódýrara húsnæði og betri að-
stæður tU þess að ala upp böm en í
þéttbýlinu á suðvesturhominu. Net-
væðingin getur orðið tU þess að
undirstrika þessa kosti landsbyggð-
arinnar umfram þéttbýli."
Ónafngr. höfundur í forystugreinum
Mbl. 28. mars.
Sterkur leiðtogi
Sá stjómmála-
maður sem er vin-
sæU á oft marga
andstæðinga líka.
Ég met menn æv-
inlega eftir verk-
um þeirra og ég
held að fylgi Sjálf-
stæðisflokksins í
skoðanakönnunum um þessar
mundir í takt við kjörfylgi sé merki
um hve sterkur leiðtogi Davíð er.“
Vilborg Gunnarsdóttir, bæjarfulltrúi
á Akureyri, í Degi 28. mars.
Lenging skólaársins
„Það er í raun
ótrúlegt hversu
margir vUja
kenna á íslandi.
Miðað við aUt...
Það kemur aldrei
tH greina að kenn-
arar vHji lengja
skólaárið fyrr en
launin hækka tU heilmikiUa muna.
Það er fyrsta skrefið og álagið
minnkar þá um leið á kennurum.
Áður en við gleypum hráar hug-
myndir hagfræðings um lengingu
skólaárs skulum við huga að undir-
stöðunni sem eru kennarar."
Marta Eiríksdóttir grunnskólakennari
í Mbl. 28. mars.
Fádæmi um völd
„Það eru fá-
dæmi hve stjórn-
málamaðurinn
Davíð Oddsson
hefur verið lengi
við völd og áhrif í
íslensku þjóðlifi.
Á hinn bóginn
fylgir miklu valdi
ævinlega ótti og
því miður hefur það gerst í okkar
þjóðfélagi að menn hafi verið
hræddir tH hlýðni og þagnað og þar
með hefur lýðræðislegt ferli orðið
þeim mun snautlegra. í þessu efni
er ekki við Davíð einan að skakast
- ekki síður okkur hin.“
Óskar Guðmundsson blm.
i Degi 28. mars.
Skoðun
Peningar á flótta
Hver étur það eftir öðram
að við séum á harðahlaup-
um út úr þeirri forneskju að
vera framleiðsluþjóðfélag og
inn í þá sælu að vera þekk-
ingarþjóðfélag. Þetta er
skrýtin tvískipting. Iðnvæð-
ing „framleiðsluþjóðfélags-
ins“ byggðist vissulega á sí-
vaxandi þekkingu á raun-
vísindum og tækni. Og
„þekkingarþjóðfélagið"
heldur vissulega áfram að
framleiða mubblur, bfla og
orku.
En hitt er rétt, að það er i reynd orð-
ið ríkjandi mat á okkar dögum að það
sé heldur ómerkilegt að búa tH hluti -
framleitt getur hver asninn en hin
sanna sniUd er að selja. Enda er nú
búið að koma framleiðslu á fatnaði,
sportvöru, tölvupörtum og mörgu
fleira tU fátækra ríkja þar sem laun
eru tuttugu sinnum lægri en í okkar
hluta heims og réttindi verkafólks lítH
sem engin. Framleiðsla er þvi í vax-
andi mæli eitthvað sem varla er orð á
hafandi á betri bæjum í heimsþorpinu.
Ósýnilegar afurðir
1 ríkum samfélögum sem kenna sig
við þekkingu stunda menn hins vegar
aðra framleiðslu - á þeirri ímynd sem
dugir tU að vara sé talin eftirsóknar-
verð og seljist. Verksmiðjur okkar
heimshluta era auglýsingastofumar,
þar sem hin sönnu skáld tímans
leggja lævísar snörur fyrir neytendur.
Og svo verðbréfafyrirtækin
þar sem spámenn nýrrar
aldar framleiða trú á fram-
tíðargróða í líftækni eða
intemetsölu. Það er eitthvað
dulúðugt við þetta: þekking-
arþjóðfélagið svonefnda
framleiðir einkum það sem
ekki verður á þreifað:
ímyndina á bak við hlutinn
(Kók er ekki gosdrykkur
heldur æska og fjör,
Nikeskór eru ekki skór held-
ur styrkur og hreysti) - og
svo spádóma um framtíðarstöðu
þeirra fyrirtækja sem markaðurinn
hefur velþóknun á.
Heimur á hvoifi
Þetta ástand hefur margar undar-
legar afleiðingar. Breskur fjármála-
ráðgjafl sagði frá því nýlega, að hann
sæti stundum á fundum með stjórn-
endum „gamaldags“fyrirtækja sem
reka verksmiðjur. Eins víst að fýrir-
tækið gangi vel, skHi ágætum hagn-
aði, starfsmenn og viðskiptavinir eru
ánægðir. Samt er fyrirtækið í krögg-
um: hluthafarnir heimta meiri hagn-
að tfl sín og af því hann fæst ekki fara
með sitt fé það úr fyrirtækinu. Hluta-
bréf lækka í verði, fýrirtækið kemst í
krögggur.
Þvi það er enn eitt öfugmæli tím-
ans að kaUa þá sem eiga peninga fjár-
festa - þeir eru í reynd fjárflakkarar
sem aUtaf era tUbúnir til að hlaupa
um leið og þeir heyra það hanagal í
næstu sóknum að þar sé hægt að fá
ekki bara góðan arð heldur ofsa-
gróða. Og þá er venjulega átt við ein-
hver netfyrirtæki eða þá hátækni
sem er í tísku rétt í þessu.
Sú þversögn blasir við, að fyrir-
tæki sem skUa aUgóðum arði búa við
hrapandi hlutabréfaverð meðan verð
rýkur upp á tapfyrirtækjum sem hafa
það eitt sér tU ágætis að njóta í bUi
náðar hinna miklu væntinga. Og það
fylgir sögunni að þessi mismunun
fari hraðvaxandi: verðmunur á hluta-
bréfum í „gamaldags" framleiðslufyr-
irtækjum og þeim sem eru í mark-
aðsnáðinni mun nú vera fjórfaldur á
við það sem var 1985. Er nokkurt vit
í þessari þróun? spyr sá sem ekki
veit. Og hann fær það svar - m.a. í
viðskiptakálfi eins heimsblaðanna, að
vitlaust sé spurt. Markaðskapítal-
ismi, segir þar, er ekki skemmtiganga
í skynsamlega skipulögðum garði -
hann er áhættuferð inn í frumskóg-
inn.
Kannski er það viðeigandi líking.
Og sé áfram með hana haldið: ýmsum
sýnist vænlegast tU eigin gróða að
halda ekki áfram inn í innstu myrk-
ur frumskógarins, heldur fara hæfi-
lega langt inn í hálfrökkrið. KaUa á
aðra á eftir sér, æsa þá upp með lofl
um þær gullnámur Salómons kon-
ungs sem fram undan eru, selja svo
dýrum dómum pláss sitt í lestinni
sem þangað ætlar (hlutabréfin). Og
forða sér út i birtuna aftur.
Árni Bergmann
„Því það er enn eitt öfugmceli tímans að kalla þá sem eiga peninga fjárfesta - þeir
eru í reynd fjárflakkarar sem alltaf eru tilbúnir til að hlaupa um
leið og þeir heyra það hanagal í nœstu sóknum...“