Dagblaðið Vísir - DV - 20.04.2000, Blaðsíða 12

12
FIMMTUDAGUR 20. APRÍL 2000
DV
Fréttir
Dregnir út af lögreglustöð
Á meðan höfðu nokkrir hinna 250
verkamanna á tóbaksbúgarði Mariu
og Davids lent í deilum við fyrrver-
andi hermenn sem setið höfðu um
búgarðinn um skeið. Umsáturs-
mennirnir sóttu liðstyrk til næsta
búgarðs. Þaðan kom bóndinn John
Osborne til þess að kanna hvað
væri um að vera. Og David Stevens
reyndi að miðla málum áður en eitt-
hvað alvarlegt gerðist. David
Stevens, John Osbome og nokkrir
aðrir leituðu skjóls á lögreglustöð
þegar landtökumenn hugðust ráðast
á þá. Landtökumennirnir drógu
Erlent fréttaljós
bændurna hins vegar burt af lög-
reglustöðinni án þess að lögreglan
hefðist nokkuð að. Osborne var
vitni að því þegar David var skotinn
af stuttu færi í andlitið. Sjálfum var
Osbome bjargað vegna þess að ein-
hver bar kennsl á hann og sagði að
hann væri góður bóndi.
Flestar frjósamar jarðir
Zimbabwe eru i eigu 4500 stór-
bænda. Flestir bændanna eru hvítir
og af breskum uppruna. Milljónir
þeldökkra bænda hafa orðið að láta
sér nægja litlar og ófrjósamar jarð-
ir. Baráttan um land var eitt af því
sem kynti undir frelsisstríðinu á
áttunda áratugnum. Mugabe hefur
alla tíð lofað að skipta landinu rétt-
látlega. En hingað til hefur stjórnin
aðeins keypt nokkur stórbýli sem
afhent hafa verið þeldökkum. Nú
krefjast yfirvöld þess að hvítir
bændur afhendi býli sín og fái í
staðinn greiðslu frá gömlu nýlendu-
herrunum, Bretlandi. Bresk
stjórnvöld segjast reiðubúin að
aðstoða við fjármögnun afhendingu
lands til þeldökkra. Stjórnvöld í
Bretlandi benda samtímis á að
hingað til hafi skipting lands
einungis verið vinum stjórnvalda í
hag.
Hvítir reiðubúnir að skipta
Hvítir bændur segjast hafa verið
reiðubúnir að ræða skiptingu lands-
ins. í fyrra sagði einn fulltrúa sam-
taka hvítra bænda, David Hasluck,
að þeir hefðu til sölu 225 þúsund
hektara lands.
Mugabe, forseti Zimbabwe:
Kennir hommastjórn
Breta um vandamálin
Það voru stuðningsmenn Ro-
berts Mugabes forseta sem myrtu
eiginmann Mariu Stevens. David
Stevens var fyrsti hvíti bóndinn
sem varð fórnarlamb átakanna er
stjórnvöld í Zimbabwe hafa kynt
undir. Maria vissi að hún og eigin-
maður hennar voru efst á lista land-
tökumanna yfir þá sem refsa átti
vegna stuðnings við stjórnarand-
stöðuflokkinn Hreyfing til stuðn-
ings lýðræðislegum breytingum.
Samtök hvítra bænda höfðu sagt
Mariu og David að hafa hljótt um
sig og taka ekki þátt í stjómmála-
fundum, barnanna sinna vegna. Þau
fóru eftir ráðleggingunum en David
var ekki þyrmt.
Maria hefur nú reynt að komast
að því hvað það var sem raunveru-
lega gerðist síðastliðinn laugardag.
Sjálf hafði hún ekið til Harare til
þess að taka á móti elsta syni sín-
um, Mark, sem hafði farið með skól-
anum í keppnisferð í landhokkí til
S-Afríku. Brenda, dóttir Mariu, og 2
ára tvíburabræður voru í fylgd
móður sinnar.
Hliöunum lokaö
Fyrrverandi hemaöur í Zimbabwe lokar hliöunum aö búgaröi Davids Stevens sem var myrtur á laugardaginn. Búgaröurinn er nú á vatdi þeldökkra.
„Ég er ekki hreykinn af óréttlátri
skiptingu lands milli hvítra og
svartra á nýlendutímanum. Við vilj-
um gjarnan skipta landinu. En
framkvæmdin verður að vera sam-
kvæmt lögum og lýðræðisleg," sagði
Hasluck.
Á undanförnum vikum hafa
þeldökkir, með herskáa stuðnings-
menn Mugabe úr samtökum fyrr-
verandi hermanna, lagt undir sig
mörg hundruð stórbýli. Hafa þeir
beitt hvíta bændur ofbeldi. David
Hasluck sagði i síðustu viku í við-
tali við breska blaðið The
Independent að hvítum hefði aldrei
fundist þeir jafn öryggislausir og
nú.
Hæstiréttur í Zimbabwe úrskurð-
aði aö yfirtakan væri ólögleg en
Mugabe lagði samt blessun sína yfir
hana. Tugir þúsunda hvítra hyggj-
ast nú pakka niður eigum sínum og
yfirgefa Zimbabwe. Bretar búa sig
undir að taka við þeim sem eru með
bresk vegabréf. Mugabe hefur verið
stórorður og gripið til orðavals frá
frelsisstríðinu.
Hommastjórnin í Bretlandi
Hann sakar Bretland og hvíta
um öll vandamál Zimbabwe. Stjóm-
arandstöðuflokkinn kallar Mugabe
skálkaskjól fyrir hvíta kynþáttahat-
ara. Tony Blair og stjórn hans í
Bretlandi kallar Mugabe „homma-
stjórnina í hinu samkynhneigða
Bretlandi".
Mugabe og Zanuflokkurinn hafa
stjórnað Zimbawe siðan landið fékk
frelsi frá Bretlandi 1980. Síðustu ár-
in hefur Mugabe stýrt landinu með
harðri hendi. Verkföll hafa verið
bönnuö, prentfrelsi takmarkað,
fréttamenn hafa verð pyntaðir og
fjöldi handtekinn ólöglega. Almenn-
ingur hefur mótmælt snarhækkandi
Blórabögglar
Mariu Stevens var tjáð að maður
hennar hefði verið myrtur vegna
þess að stuðningur hans við stjómar-
andstöðuflokkinn var talinn ógna
flokki Mugabes. Hún kveðst heldur
viljað standa í þeirri trú að það hafi
verið tilviljun að David var skotinn.
Hún kveðst ekki ásaka þá sem
frömdu ódæðið heldur stjórnvöld.
Það séu þau sem beri ábyrgðina.
Stjórnvöld noti hvíta bændur sem
blóraböggla.
Maður Mariu ræktaði tóbak.
„Þetta er fyrirtaks land fyrir tóbaks-
ræktun. Jörðin er grýtt og sendin.
Búgarðarnir eru hátt uppi. Eftir
hverja uppskeru þarf jörðin að hvíl-
ast í fjögur ár. Þetta er ekki besta
jörðin fyrir maísrækt eða annað sem
smábændur geta fætt fjölskyldur sín-
ar á. Það eru ósannindi að verið sé að
taka þessar jarðir til þess að svangir
og jarðarlausir geti nýtt þær,“ full-
yrðir Maria. Hún segir nægar
frjósamar jarðir, sem hægt sé að
skipta, á býlum sem eru vanrækt og
mannlaus. Og á landi sem yfirvöld
hafl þegar keypt.
Maria segir að þau David hafl
keypt búgarðinn sinn 1986. „Hann
var ódýr. Það vildi hann enginn. Við
keyptum hann af svartri Qölskyldu."
Yfirtökumennirnir eru á annarri
skoðun en Maria. „Hvitir stálu jörð-
unum á nýlendutímanum. Þess
vegna eigum við rétt á að fá þær aft-
ur,“ segja þeir.
„Þetta umsátur, sem Robert
Mugabe stendur á bak við, fjallar alls
ekki um réttlæti eða skiptingu lands.
Þetta er bara örvæntingarfull tilraun
hans til að halda völdum," leggur
Maria áherslu á.
Byggt á Reuter, Aftenposten og
Dagens Nyheter
verði á matvælum, spillingu og auk-
inni fátækt.
Nær tveir þriðju hlutar 12 millj-
óna íbúa Zimbabwe lifa undir fá-
tæktarmörkum. Opinbert atvinnu-
leysi er yfir 50 prósent, verðbólgan
er jafnhá og framleiösla í landbún-
aði og iðnaði er á hraðri niðurleið.
Efnahagur landsins er að hruni
kominn. Samt sér Mugabe sér fært
að senda 11 þúsund hermenn til
borgarastríðsins í Kongó og kostar
það landið milljónir dollara í hverj-
um mánuði.
Fyrsta áfallið
í febrúar síðastliðnum tapaði
Mugabe þjóðaratkvæðagreiðslu um
nýja stjórnarskrá sem hefði meðal
annars gert hann að forseta til lífs-
tíðar. En 54,6 prósent kjósenda
greiddu atkvæði gegn nýju stjórnar-
skránni. Kjósendur voru ekki síst
að mótmæla aukinni spillingu og
slæmum efnahag landsins. Þetta var
fyrsta áfallið sem Mugabe fékk í 20
ára valdatíð sinni. Síðan hefur of-
beldið gegn hvítum farið vaxandi.
Efnahagsástandið hefur versnað
að undanförnu þar sem engin upp-
skera hefur verið á stóru búgörðun-
um vegna umsáturs þeldökkra.
Hvítir, sem eru 1 prósent þjóðar-
innar, hafa enn sem komið er haft
hægt um sig og gætt þess að gefa
ekki út ögrandi yfírlýsingar. Þeir
vita að slíkt getur leitt til blóðbaðs
og leitt til þess að Mugabe lýsi yfir
neyðarástandi. Mugabe sakar hvíta
bændur um að fjármagna stjómar-
andstöðuflokkinn. Hann hefur skip-
að þeim að styðja stjórnarflokkinn
eða fara úr landi.
Myrtur af landtökumönnum
Maria og David Stevens studdu stjórnarandstööuna. Þess vegna voru þau á
lista yfir þá sem refsa átti.

%r