Dagblaðið Vísir - DV - 19.05.2000, Blaðsíða 8

8
NÝR HEIMUR - STAFRÆNAR SÝNIR
• •
011 nærvera
er fjarnávera
Því trúa nú allir eins og nýju Neti að
raunverunni hafi bæst vídd: Sýndar-
veruleikinn. Stafrænar eftirlíkingar í
rauntíma í þrívíddargrafík. Gagnvirkni:
Upplifanir í stafrænu rými. Upplifanir. í
tölvurými, rýmislausri, endalausri vídd,
án fjarlægða. Skynjun, vitund: Fjarná-
vera í stýrirými stafrænna kerfa. - Sýnd-
arverundin ku vera ný verufræði. Ný lífs-
sýn(d). Ný veruleikasýn. Ný (á)sýnd ver-
unnar. Sýnd sem splundrar viðteknum
gildum og menningarlega mótuðum
„staðreyndum"?
f sýndarveruleikanum virðist maður
geta verið þaö sem maður vill. Varpað
gervinu og valið sér annað. Villt á sér
heimildir?) Frelsast?
Sýndarveruleikinn -SV- er þó varla
veruleiki. Heldur frekar (verulegur?)
möguleiki. Fyrirheitna landiö: Stýrirým-
ið/Cyberspace. Aðgengi mannsvitundar
að „upplýsinga-rými“ með sjónrænum
kennileitum og skilvirkum tengildum
milli mannsheila og tölvu. Fullkomin
tenging, fullkomin gagnvirkni. En hvort
tveggja enn á frumstigi: „Skynjun" í SV
fengin meö sjónvarpsgleraugum og
„snerting" með gagnaglófum, eða
hönskum alsettum skynjurum. Þótt unn-
ið sé að því að betrumbæta sýndar-
veruleika-tengildi af þessu tagi er
draumurinn um „beinan" aðgang að
sýndarverundinni, með beintengingu
heila og vélar, fjar(lægur) draumur.
Ný sam-viska
Sýndarveruleikinn í hámarki virðist
bjóöa upp á aö maöur geti brugöið sér í
nýtt kyngervi um leið og maður stingur
sér í samband. í Neuromancer (sem
minnir á necromancer, uppvakninga-
manninn) getur maður brugðið sér í kyn-
gervi og kyn annars. Bókstaflega. Case
á í nánum (fjar)kynnum við Molly; hann
stingur sér í hana í gegnum tengildi á
tölvunni og vafrar inn í sýndarrými henn-
ar, inn í sýndarvitund hennar: þau eru
tengd, tví-ein: „Hvernig hefurðu það,
LISTASAFN ISLANDS
Fyrirlestrar
f tengslum við sýninguna Nýr heim-
ur - Stafrænar sýnir verða haldnir
fyrirlestrar í Listasafni íslands um
afmarkaða þætti hennar sem opnir
eru öllum almenningi:
Laugardaginn 3. júni, kl. 15.00.
Torfi Frans Ólafsson, tæknistjóri
sýningarinnar (®, ræðir um sýning-
una Atið eða <§>.
Sunnudaginn 4. júní, kl. 15.00.
Margrét Elísabet Ólafsdóttir list-
heimspekingur fjallar um sýningarn-
ar íslensk og erlend veflist og fs-
lensk og erlend myndbönd.
Laugardaginn 10. júní, kl.15.00.
Margrét Elísabet Ólafsdóttir list-
heimspekingur fjallar um sýningarn-
ar íslensk og erlend veflist og ís-
lensk og erlend myndbönd.
Sunnudaginn 18. júní, kl. 15.00.
Bragi Halldórsson, myndlistarmaö-
ur og sýningarstjóri sýningarinnar fs-
lensk og erlend veflist, ræðir um
sýningu sína.
Case? Hann heyröi hana segja orðin,
skynjaði hvernig hún mótaöi þau. Hún
renndi hendi inn undir jakkann, dró
hring með vísifingri kringum geirvörtu
undir hlýju silki. Hann greip andann á
lofti við tilfinninguna. Hún hló. En teng-
ingin var einátta. Hann gat engu svar-
að.“ (72). Hvert er kyngervi Case 5
Molly?
Hvernig getur maður vitað hvaöa kyn,
kyngervi og kynferði sá/það ber sem
maður á í fjarnánum samskiptum viö,
fjarfróun? Hvaö er Avatarinn í „raun-
inni“; maður, kona, hommi, lesbía,
streit, hinsegin? Eða ef til vill forritað
konstrúkt gervigreindar? Skiptir þaö
máli (í sýnd og raun)? Að hvaða leyti er
kynlíf þar sem þátttakendur vita ekki
um „raunverulegt" kyngervi hins/hinna
aöilanna frábrugðið „eölilegu" kynlífi?
(Eru öll náin kynni fjarnáin?)
Sýndarverundin er ný sam-viska okk-
ar. Ný sam-vitund. Ný dulvitund (eins
konar I0 id) þar sem allt er leyfilegt.
Bældar þrár og hvatir óheftar. Engir for-
dómar? Fjarfróun hlýtur að vera hinum
hómófóbíska óbærileg (freisting).
Geir Svansson
Þau skrífa um
menninguna fyrír DV
Fylgstu með þeim ef þú vilt fylgjast með
i
wmFw ;. v

i'ínami.jóuf
íingart ii
\úlhr \rrn.irm lnkb\> 'i>n lóriYntui Jóh/irir:
htjkmí-nnlir hókrnt-nrilir
Jónas Sen
tónlisl
Margrét Tryggvadóttir Sigríóur Ylhertidóttir í/tirlaugur Magnií«-.v/jn Steinunn I. Óttarsdóttir Yóal.steinn Íniíólfsson Stsseljj (,. Magnús/Jóttir
hókinenntir bókmumtir hókmenntir húkmtnnlu msndlitt rian>
Allir þekkja Menaingar'.eróldun DV
sem veitt eru árlega í ij/> lÍNtureinum.
einstök í sínni röð hér á landi.
En vissir þú að það er líka
menningarefni daglega í DV?
A hverjum ddgi er í DV untfjöllun
um fagrar listir - tónlist, bækur,
leiklist og myndlist.
Umsagnir, vJðtöl, fréttir ■ iu lleira.
miðstöð menningar 02 lista