Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2000, Blaðsíða 8

8
Viðskipti
Umsjón: Viðskiptablaðið
Endurskipulagning skulda-
bréfamarkaöar er nauðsynleg
Á flestum meiri háttar fjármála-
mörkuðum gegna skuldabréf lykflhlut-
verki. Ástæðan er fyrst og fremst sú að
markaðsvextir hvers lands myndast í
viðskiptum með skuldabréf og þar
gildir lögmálið um framboð og eftir-
spum. Ef framboð eykst lækkar verð
að öðru óbreyttu og minnkandi eftir-
spum hefur sömu áhrif. Vextir hafa
einnig mjög mikil áhrif því ef vextir
hækka lækkar verð áður útgefínna
skuldabréfa beri þau fasta vexti. Önn-
ur mikilvæg ástæða fyrir mikilvægi
skuldabréfa er að með þeim era hinar
ýmsu fjárfestingar fjármagnaðar,
hvort sem það er ríkið, fyrirtæki eða
einstaklingar. Þvi getur alvarlegt
ástand á þessum markaði haft alvar-
legar afleiðangar í fór með sér.
Mikil affóll af húsbréfúm og óvirkur
skuldabréfamarkaður hafa verið til-
efhi mikillar fjölmiðlaumræðu undan-
fama daga. Af skiljanlegum ástæðum
hefúr umræðan snúist að mestu leyti
um affóll húsbréfa og ástandið á fast-
eignamarkaðnum enda koma affólin
illa við stóran hóp fólks. Þvi fer hins
vegar fjarri að menn séu sammála um
hverjar séu ástæðumar en i ljósi stað-
reynda er ekki um margar mögulegar
skýringar að ræða. í fyrsta lagi hefur
Seðlabanki íslands hækkað vexti ótt og
títt undanfarið. Það hefúr í fór með sér
hækkandi vaxtastig í landinu og áhjá-
kvæmilega hefúr það f för með sér
hækkandi ávöxtunarkröfú húsbréfa og
þar með aukin affóll. Almermt virðast
Samþykkir bankasamruna
Viðskiptaráð-
herra heftir, með vís-
an til 72. gr. laga nr.
113/1996, um við-
skiptabanka og
sparisjóði, veitt sam-
þykkl sitt fyrir sam-
runa Fjárfestingar-
banka atvinnulifsins
hf. og íslandsbanka
hf. í íslandsbanka-
FBAhf.
Valgerður
Sverrisdóttir.
Launavísitalan
Launavísitalan hækkaði um 0,8% milli
mánaða, miðað við meðallaun i apríl, og
er nú 191,1 stig. Fram kemur í frétt frá
Hagstofunni að samsvarandi launavísi-
tala, sem gildir við útreikning greiðslu-
marks fasteignaveðlána, er 4181 stig í júní
2000.
Hækkar um 0,1%
Vísitala byggingarkostnaðar hækkaði
rnn 0,1% milli mánaða miðað við verðlag
um miðjan mai, samkvæmt útreikning-
um Hagstofunnar. Vísitalan er 244,4 stig
og gildir fyrir júní 2000. Hækkun vísitöl-
unnar síðastliðna þrjá mánuði samsvarar
9,5% hækkun á ári. Síðastliðna tólf mán-
uði hækkaði byggingarvísitalan um 3,6%.
24 milljóna hagnaöur á sex
mánuðum
Rekstur Keflavíkurverktaka hf. skilaði
24 milljóna króna hagnaði á seinni hluta
nýliðins árs en fyrirtækið var formlega
stofúað 20. október sL með sameiningu
Byggingaverktaka Keflavíkur ehf., Jám-
og pípulagningaverktaka Keflavíkur ehf.,
Málaraverktaka Keflavíkur ehf. og Raf-
magnsverktaka Keflavlkur ehf., en hún
miðaðist við 1. júlí og er reikningurinn
fyrsta uppgjör sameinaðs félags. Velta
Keflavíkurverktaka á síðari hluta árs
1999 nam 828 milljónum króna.
124 tilboð í útboðl
Húsasmiðjunnar
- meðalgengi tekinna tilboða 20,9
Alls bárast 124 tilboð fyrir samtals 2,2
milljarða króna i tilboðshluta hlutafjár-
útboðs Húsasmiðjunnar hf. hjá íslands-
banka-FBA hf. I boði vora 15% hlutafjár í
Húsasmiðjunni, að nafnverði rúmar 42
milljónir króna. Samtals var 42 tilboðum
tekið og reyndist vegið meðalgengi þeirra
20,91 sem er um 14% hærra en gengi í al-
mennri áskriftarsölu sem var 18,35.
Kaupþing mælir með ríkisskuldabréfum
Skuldabréf og húsbréf
Mjög lítil viðskipti hafa verið meö skuldabréf og húsbréf að undanförnu. Verö
þeirra hefur lækkað mikiö og margir hlotið skaða af. Nú teija sérfræöingar
nauösynlegt aö snúa vörn í sókn og byggja upp skuidabréfamarkaö.
sérfræðingar á þeirri skoðun að vextir
eigi enn eftir að hækka og ef það ger-
ist er hugsanlegt að affoll eigi enn eft-
ir að aukast.
Alvarleg staðreynd
Landsbankinn telur að það sé þó
mikilvægt að athyglin beinist í meira
mæli að þeirri alvarlegu staðreynd að
hér á landi er ekki lengur til staðar
virkur markaður með skuldabréf. I
Markaðsyfirliti LÍ í gær kemur fram
að afleiðingin er sú að verðmyndun á
skuldabréfum er óvirk og ótrygg
þannig að líta ber á hækkandi ávöxt-
unarkröfu sem „sjúkdómseinkenni"
fremur en vandamálið sjálft. Það að
hér á landi sé ekki virkur markaður
með skuldabréf er stórt efnahagslegt
vandamál sem getur haft mun víðtæk-
ari og alvarlegri afleiðingar en þær
sem nú sjást á fasteignamarkaði. ís-
lenska hagkerfið þarf á skuldabréfa-
markaði að halda og rökstyðja má að
virkur skuldabréfamarkaður sé for-
senda virks fjármálamarkaðar og ein
af meginstoðunum undir islensku
krónunni sem gjaldmiðli.
Bankinn segir jafúframt að á sama
tíma og miklar framfarir hafa orðið
varðandi gagnsæi og upplýsingagjöf á
hlutabréfamarkaði hafi upplýsingagjöf
og gagnsæi á skuldabréfamarkaði ver-
ið ófullnægjandi. í umræðunni undan-
fama daga hefúr verið gagnrýnt að op-
inberir aðilar hafi verið kallaðir til í
tengslum við ástandið og rætt um
óeðlilegt inngrip í því sambandi. Hafa
ber í huga að þetta mál snýr að hinu
opinbera sem stærsta útgefanda
skuldabréfa á markaðnum og hags-
munaaðila á markaðnum. Meginverk-
efnið er að byggja upp og endurskipu-
leggja skuldabréfamarkaðinn og end-
urvekja það traust á honum sem er for-
senda fyrir því að markaðurinn eflist
og verði virkur.
Minnkandi kaup lífeyrissjóða
Minnkandi kaup lifeyrissjóða á inn-
lendum ríkisskuldabréfúm hafa verið
nokkuð áberandi í umræðu að undan-
fómu og jafúvel heyrst þær raddir að
rétt væri að grípa inn í gang mark-
aðslögmálanna og neyða lífeyrissjóð-
ina til að kaupa húsbréf. Þetta kemur
fram í Morgunpunktum Kaupþings í
gær. Þar segir að ekki megi gleyma að
lífeyrissjóðir eiga þeirri skyldu að
gegna gagnvart sjóðfélögum að ná há-
marksávöxtun, að teknu tilliti til
ávöxtunar, og því hafa lífeyrissjóðimir
í auknum mæli leitað út fyrir land-
steinana og fjárfest meira í hlutabréf-
um. Á meðan verð skuldabréfa var
hærra töldu sjóðimir sig geta náð betri
ávöxtun í öðrum eignaflokkum en rík-
isskuldabréfum og því var það skylda
þefrra að fjárfesta annars staðar. Ætla
má að lífeyrissjóðimir séu þeir sem
hafa tapað mestu á lækkun skulda-
bréfa að undanfómu.
Mælt með rikisskuldabréfum
Kaupþing segir að einn þáttur sem
bendir til að ríkistryggð skuldabréf
gætu orðin álitlegur fjárfestingarkost-
ur fyrir lífeyrissjóði sé að raunávöxtun
þeirra er orðin um 6% en reiknings-
prósentan sem lífeyrissjóðir þurfa að
nota til að standa undir réttindum er
hins vegar 3,5%. Kaupþing bendi á að
þar sem ríkistryggð skuldabréf em svo
gott sem áhættulaus gætu lífeyrissjóð-
ir, miðað við núverandi ávöxtun, fjár-
fest í áhættulausum bréfum og samt
aukið réttindi sjóðfélaga sinna í fram-
tíðinni. Greiningardeild Kaupþings
mælir með að fjárfestar auki hlutdeild
verðtryggðra ríkisskuldabréfa í söfli-
um sínum þótt hún treysti sér ekki til
að spá fyrir um hvort botninum sé náð
í bili.
Frjálsi fjárfestingarbankinn með
239 milljóna króna hagnað
Samkvæmt árshlutauppgjöri
fyrsta ársfjóröungs er hagnaður
Frjálsa fjárfestingarbankans hf. 334
m.kr. en að teknu tilliti til skatta var
hagnaður 239 m.kr. Ekki em til sam-
anburðartölur fyrir fyrsta ársfjórö-
ung síðasta árs en hagnaður aflt árið
1999 var 566 m.kr. Arðsemi eigin fjár
var 56,6% á móti 39,5% fyrir allt árið
Það tjón sem fellur á DFFU og
þannig Samherja hf. vegna eldsvoðans
um borð í frystitogaranum Hannover
er vegna aflataps sem verður meðan á
viðgerð stendur. Áætlað er að skipið
verði frá veiðum í 60 daga og í tilkynn-
ingu frá Samherja segir að töpuð fram-
legð DFFU og Samheija vegna þess
geti numið um 30 milljónum króna.
Innlendir og erlendir sérfræðingar
hafa að undanfómu unnið að því að
meta tjónið sem varð í eldsvoðanum
sunnudaginn 14. mai sl. Hannover er í
eigu DFFU, dótturfélags Samherja hf.
„Ljóst er að skipið er mikið skemmt,
bæði af eldinum sjálfúm en einnig af
sóti og reyk sem fór um allt skipið,“
segir í tilkynningu Samherja. Fram
hefur komið í tilkynningu frá trygg-
ingafélagi skipsins, Tryggingamiðstöð-
inni hf., að Hannover var tryggt fyrir
þvi eignatjóni sem varð.
„Það tjón sem fellur á DFFU og
þannig á Samheija hf. er vegna þess
aflataps sem verður á meðan á viðgerð
stendur en tryggingar fyrir slíku tjóni
tíðkast ekki í útgerð. Leitað hefúr ver-
í fyrra en 1999 var metár í rekstri
bankans.
I frétt frá Fijálsa fjárfestingarbank-
anum kemur fram að vaxtatekjur
námu 268 m.kr. Hreinar vaxtatekjur,
þ.e. vaxtatekjur að frádregnum vaxta-
gjöldum, námu 44 m.kr. Aðrar rekstr-
artekjur námu 348 m.kr. Hreinar
rekstrartekjur námu 392 m.kr.
Hannover
Tjón Samherja vegna brunans er lík-
lega í kringum 30 milljónir, einkum
vegna aflataps.
ið til færustu og öflugustu aðila um
viðgerð á skipinu til þess að hún taki
sem stystan tíma. Niðurstaðan er sú að
gert verður við skipið í Noregi en ekki
er víst hvað viðgerðin tekur langan
tíma. Þó er áætlað að skipið verði frá
veiðum í 60 daga. Miðað við það mun
töpuð framlegð DFFU og Samheija
geta numið um 30 millj. króna.“ Fram
kemur að dráttarbátur er nú á leiðinni
til Islands og verður Hannover dregið
til Noregs í lok vikunnar. Á meðan er
unnið að því að rífa út ónýtar og
skemmdar innréttingar og búnað.
Önnur rekstrargjöld námu 33 m.kr.
og þar af nam launakostnaður 20 m.kr.
Alls vora færðar 25 m.kr. á afskrifta-
reikning útlána. Staða afskriflareikn-
ings í árslok sem hlutfall af heildarút-
lánum nam 3,26%, þar af nam hlutfall
almenns afskriftasjóðs af heildarútlán-
um 1,5%. Óvaxtaberandi útlán námu
102 m.kr.
Útlán í árslok námu 7.584 m.kr. og
lækkuðu um 5% frá áramótum. Þrátt
fyrir þessa lækkun útlána á fyrsta árs-
fjórðungi er gert ráð fýrir að útlán
muni hækka á árinu um 12-15%.
Hlutabréfaeign nam 1.876 m.kr. og
hækkaði um 588 m.kr. frá áramótum.
Vanskil útlána lækkuðu mikið á árs-
fjórðungnum og námu vanskil í árslok
173 m.kr. og höfðu lækkað um 19% frá
áramótum. Vanskil sem hlutfail af
heildarútlánum héldu einnig áfram að
lækka og námu 2,28%. Eigið fé í árlok
nam 2.096 m.kr. og hækkaði um 79 m.kr.
frá áramótum. Félagið keypti i byrjun
árs eigin hlutabréf og era þau færð til
lækkunar á eigin fé. Eiginfjárhlutfall
samkvæmt CAD-reglum var 22,16% og
lækkaði Utiilega frá áramótum.
Frjálsi fjárfestingarbankinn itrekar
hins vegar að hagnaður af fiármálastarf-
semi er háður sveiflum á fjármagns-
markaði hverju sinni. Stjómendur
bankans gera ekki ráð fyrir að hagnað-
ur á hveijum næstu þremur ársfjórð-
ungum verði sambærilegur við hagnað
fyrsta ársöórðungsins. Nú stendur yfir
samrunaferli við verðbréfafyrirtækið
Fjárvang hf. Hluthafafúndur Pjárvangs
hf. samþykkti nú sl. fóstudag samran-
ann við Frjálsa fjárfestingarbankann. Á
fúndi í dag mun hluthafafúndur Frjálsa
fjárfestingarbankans greiða atkvæði um
samiimann.
Tjón Samherja vegna
aflataps um 30 milljónir
ÞRIÐJUDAGUR 23. MAÍ 2000
DV

HEILDARVIÐSKIPTI 692 m.kr.
- Hlutabréf 82 m.kr
- Bankavíxlar 447 m.kr.
MEST VIÐSKIPTI
0 Eimskipafélag Islands 14,5 m.kr.
ö Íslandsbanki-FBA 7,6 m.kr.
D Össur 7,0 m.kr.
MESTA HÆKKUN
O Þormóður rammi-Sæberg 8,00%
O Marel 2,22%
G
MESTA LÆKKUN
O Útgeröarfélag Akureyringa 3,51%
O Pharmaco 3,23%
O Grandi 3,08%
Ú RVALSVÍSITALAN 1,16%
- Breyting O 1506
Mjög rólegt
Það er óhætt að fúllyrða að mjög ró-
legt sé á hlutabréfamarkaði um þessar
mundfr. Afar lítil viðskipti vora með
hlutabréf í gær eða aðeins 82 milljónir.
Aðeins tvö félög hækkuðu í verði en
öll önnur félög lækkuðu eða stóðu í
stað ef viðskipti vora á annað borð
með bréf viðkomandi félaga. Gengið á
Úrvalsvísitölunni er nú 1506 stig og
hefur lækkað um 7% frá áramótum.
Hins vegar náði vísitalan um 1850 stig-
um í mars og lækkunin frá þeim tima
er því 22,8%. Almennt er búist við því
að áfram verði rólegt enn um sinn.
LJSluá síöastliöna 30 daga
3 íslandsbanki 348.252
i Eimskip 314.874
. Búnaðarbanki 239.170
1C fba 232.630
j C Össur 228.737
' —T'.i:' sitastliöna 30 daea
O Fiskiðjus. Húsavíkur 20%
O Samvinnusj. íslands 10 %
; © Delta hf. 9 %
© Lyfjaverslun 9%
© SR-Mjöl 6%
, 'jd ^sm^sod^
O Stálsmiðjan 31 %
© Rskmarkaður Breiöafjarðar 26 %
© ÚA 25%
© Þorbjörn 22%
© Tæknival 21 %
Efnahagsbati I Japan
Efúahagsumsvif í Japan jukust um
2% í mars frá fyrra mánuði, samkvæmt
vísitölu viðskiptaumsvifa. Vísitalan
hækkaði um 0,3% fyrstu þrjá mánuði
ársins, að sögn viðskipta- og iðnaðar-
ráðuneytis Japans. Vísitala við-
skiptaumsvifa mælir framleiðslu í land-
búnaði, verktakastarfsemi, iðnaði,
verslun og þjónustu. Marsvísitalan
sýndi hækkun á öllum liðum og er það
í fyrsta sinn síðan í september 1997.
Hækkun vísitölunnar er talin gefa góða
vísbendingu um að hagvöxtur á fyrsta
ársgórðungi hafi verið um 2%.
mrnmzx
■ DOW JONES 10542,55 O 0,79%
1 ♦ Inikkei 16318,73 O 0,41%
iSs&P 1400,72 O 0,44%
■ nasdaq 3364,21 O 0,77%
FTSE 6035,50 O 0,16%
Hdax 6912,96 O 1,09%
ÖCAC 40 6094,17 O 1,09%
23.5.2000 kl. 9.15
| KAUP SALA
■ Dollar 76,270 76,650
; 1S5 Pund 113,050 113,630
; 1*1 Kan. dollar 50,900 51,220
SuS Dónsk kr. 9,3070 9,3590
ÍÍÍNorsk kr 8,4280 8,4740 j
Sænsk kr. 8,3350 8,3810
“t“-jFi. mark 11,6756 11,7458
1 L' Fra. franki 10,5830 10,6466 ;
Belg. franki 1,7209 1,7312
O Sviss. franki 44,4800 44,7200
EZShoII. gyllini 31,5014 31,6907
~";Þýskt mark 35,4939 35,7072
Itl k. líra 0,03585 0,03607
QQ Aust. sch. 5,0450 5,0753
ÚLJPort. escudo 0,3463 0,3483
[jÚjSpá. peseti 0,4172 0,4197 :
n*~jjap. yen 0,71410 0,71840
_ írskt pund 88,145 88,674
SDR 100,0900 100,6900
@ECU 69,4200 69,8372 i