Dagblaðið Vísir - DV - 24.06.2000, Side 12

12
LAUGARDAGUR 24. JÚNÍ 2000
J3V
Fréttir
Skuldafangar eftir
flóttann í mörg ár
Kínverskir flóttamenn gripnir í Kanada
Glæpasamtök stórgræöa á flutningi flóttamanna frá Kína. Flóttamennirnir þurfa aö greiöa um 2 milljónir króna fyrir
flutninginn og þaö getur tekiö þá mörg ár aö vinna fyrir greiöslunni. Á meöan eru þeir undir eftirliti smyglaranna.
Myndin var tekin í fyrra þegar kanadíska lögreglan haföi handtekiö 193 flóttamenn um borö í báti undan strönd
Kanada.
Glæpasamtökin, sem skipuleggja
ólöglegan útflutning Kínverja, eru
talin hafa snúið sér að Vestur-Evr-
ópu í meira mæli en áður vegna
herferðarinnar gegn smyglinu á
innilytjendum til Kanada og Banda-
ríkjanna. Flóttamönnunum 58, sem
létu lífið í gámi flutningabíls i
Dover, kann að hafa verið tjáð að
Bretland væri öruggari ákvörðunar-
staður en Ameríka.
Sérfræðingar í ólöglegum útflutn-
ingi Kínverja segja að það sé miklu
erfiðara að hafa eftirlit með ferðum
þeirra sem koma land- og loftleiðina
til Evrópu heldur en þeirra sem
koma yfir hafið til norðurhluta
Ameríku.
„Þeir geta farið í hvaða átt sem er,“
er haft eftir háttsettum embættis-
manni í Hong Kong. „Gamla leiðin
lá í gegnum Rússland eða eitt af
fyrrverandi bandalagsríkjum Sovét-
ríkjanna. Núna fljúga margir beint
til höfuðborgar einhvers Vestur-
Evrópulands og halda síðan áfram."
Talið er ólíklegt að þeir sem koma í
hópi til Englands hafi allir haldið af
stað saman frá Kína. „Þeir kunna
að hafa þekkst áður en þeir safnast
ekki saman fyrr en undir lok ferðar-
innar.“
Litill hluti flóttamannanna flýr af
pólitiskum ástæðum. Flestir flýja af
efnahagsástæðum. Þeir koma frá
suðurhluta Kína, frá strandhéruð-
unum Guangdong, Fujian og Zheji-
ang. I þessum héruðum hefur þaö
lengi þótt eðlilegt að leita sér að
vinnu erlendis.
Smyglararnir setja upp auglýsing-
ar þar sem óskað er eftir verka-
mönnum erlendis. Oft eru auglýs-
ingamar festar upp á almannafæri
eða utan við verksmiðjur.
Mörg ár að greiða fyrir flutn-
inginn
Flóttamennirnir þurfa að greiða
um 2 milljónir íslenskra króna fyrir
að komast úr landi. Heyrst hafa frá-
sagnir af 5 milljóna króna skuldum
flóttamanna. í flestum tilfellum geta
þeir aðeins greitt lítinn hluta upp-
hæðarinnar út. Afganginn verða
þeir aö greiöa þegar þeir hafa feng-
ið vinnu erlendis. Konur neyðast oft
til vændis til að geta greitt fyrir
flutninginn. Flóttamennirnir geta
þurft að búa undir eftirliti smyglar-
anna og það getur tekið þá mörg ár
að greiða að fullu fyrir flutninginn
frá Kina.
Kínverjarnir ferðast oft með vega-
bréf, sem gefin hafa verið út í öðr-
um Asíulöndum, eins og til dæmis
Malasíu eða Taílandi. Það eru
smyglaramir sem útvega vegabréf-
in. Flóttamennimir þurfa ef til vill
ekki vegabréfsáritun til fyrsta
áfangastaðarins í Evrópu. Stundum
ferðast þeir með „boðsbréf', sem
greitt hefur verið fyrir, frá einhverj-
um á ákvörðunarstað.
Leið flóttamannanna liggur oft
meö lest til Ungverjalands eða Pól-
lands. Síðan halda þeir fótgangandi
eða akandi til Austurríkis eða
Þýskalands. Þaðan fara þeir til
Frakklands eða Hollands. Flótta-
mennirnir fljúga einnig til Tyrk-
lands eða Grikklands og ferðast síð-
an með lest í gegnum Austurríki til
Ítalíu. Þriðji möguleikinn er flug-
ferð til Taílands eða Malasíu þangað
sem fölsuð skilriki eru sótt. Síðan
liggur leiðin til Moskvu og þaðan til
Prag eða Búkarest.
Flugferðir eru orðnar vinsælli en
langar lestarferðir í gegnum Rúss-
land. Sé ferðast með lest þarf að fara
yfir mörg landamæri. Vegna auk-
innar ferðamennsku þykir heldur
ekki lengur óvenjulegt að sjá kín-
verska ferðamenn.
Læknar og kennarar meðai
flóttamannanna
Kínversku flóttamennirnir koma
yfirleitt frá borgum en ekki lands-
byggðinni. Þeir eiga nægt fé fyrir
fyrstu útborgun fyrir ferðinni. Þeir
búa ekki viö sára fátækt en kjósa
betra líf. Meðal þeirra eru læknar,
tónlistarmenn, skrifstofumenn og
kennarar auk ófaglærðra verka-
manna.
Margir eiga ættingja erlendis sem
hafa lýst fyrir þeim möguleikunum
í nýja landinu.
Vesturlönd fóru að veita ólögleg-
um útflutningi á Kínverjum athygli
í upphafi síðasta áratugar. Árið 1993
höfðu þýsk yflrvöld komist að því
að smyglararnir væru snillingar í
því að komast hjá eftirliti auk þess
sem þeir hefðu nægilegt fé til að
múta landamæravörðum.
Kínverskum yfirvöldum var ljóst
að koma fjölda bátafólks til Norður-
Ameríku hafði neikvæð áhrif á
ímynd þeirra. Yfirvöld í strandhér-
uðunum í Kína gáfu þvi út viðvörun
um að flóttamenn ættu á hættu að
deyja á leiðinni eða vera vísað úr
landi kæmust þeir á ákvörðunar-
stað.
Kínverskir embættismenn hafa
greint frá því að landamæralögregl-
an hafi handtekið yfir 9 þúsund
flóttamenn og 900 smyglara á síð-
asta ári. Talið er að þessar tölur séu
aðeins toppurinn á ísjakanum.
Bandarísk yfirvöld telja að um 10
þúsund flóttamenn hafi komið sjó-
leiðina til Bandaríkjanna í fyrra.
Aðeins komst upp um hluta þeirra.
Um 1500 voru sendir heim aftur. í
janúar síðastliðnum rannsökuðu
starfsmenn bandarísku innflytj-
endayfirvaldanna 4 flutningaskip. í
þeim fundust 63 laumufarþegar frá
Kína í gámum. Þrir flóttamannanna
höfðu látist á leiðinni.
Talið er að alls dvelji um 275 þús-
und ólöglegir kínverskir innflytj-
endur í Bandaríkjunum. Þeim tekst
að fela sig í mannmergðinni í Kína-
hverfunum.
Aukinn straumur flóttamanna til
Bretlands er orðinn að stórpólítísku
máli þar í landi. Bæði stjórn Verka-
mannaflokksins og stjórnarandstað-
an fyrirskipa hertar aðgerðir. Núna
verða ferjufyrirtækin að borga sekt-
ir taki þau þátt í smyglinu, jafnvel
þó þeim sé ókunnugt um það. P&O
ferjufyrirtækiö, sem daglega flytur
720 flutningabíla frá Zeebrugge í
Belgíu til hafna í Englandi, telur sig
hafa þurft að greiða um hálfan millj-
arð íslenskra króna í sektir í fyrra
vegna smygls á flóttamönnum.
Laumað í flutningabíla án
vitundar ökumannanna
Smyglararnir eru farnir að gæta
sín á auknu eftirliti í höfnunum.
Þeir bíða nú oft á bílastæðum á
meginlandinu þar sem flutningabíl-
ar eru vanir að stöðva. Þar er reynt
að smygla flóttamönnum i bílana án
þess að ökumenn taki eftir.
En samtímis því sem krafist er
hertra aðgerða gegn innflutningi
flóttamanna er fariö að kveða við
annan tón í Bretlandi. Ýmsir benda
á að harmleikurinn í Dover hafi
nánast verið óhjákvæmilegur með
tilliti til sterkrar löngunar margra
til að komast til velmegunarinnar í
Bretlandi, með tilliti til þeirra háu
greiðslna sem um er að ræða og
mikils fjölda innflytjenda. Breska
blaðið The Guardian bendir einnig
á vankanta Genfarsáttmálans frá
1951. í honum er ákvæði um að þau
lönd, sem hafl undirritað hann,
verði að veita þeim sem eru ofsóttir
skjól. Löndin geti samt gert allt sem
þau geta til að stöðva flóttamenn-
ina.
Yfirvöld 1 Calais í Frakklandi telja
að í raun reyni um 10 þúsund
manns að komast þaðan til Eng-
lands í hverjum mánuði. Flestir eru
gripnir en þeir reyna skjótt aftur.
Jack Straw, innanríkisráðherra
Bretlands, viðurkenndi fyrr í þess-
um mánuði að flóttamenn, sem
hyggjast biðja um hæli í Bretlandi,
verði að vera lögbrjótar til þess að
geta neytt þessa réttar síns.
Breska blaðið The Times bendir á
að fæðingum fækki í Bretlandi og
að innflytjendur séu flestir bæði
duglegir og vel menntaðir og verði
líklega nytsamlegir skattgreiðend-
ur.
Byggt á Guardian, Reuter o. fl.
Dover í Englandi
Tollverðir rannsaka flutningabílinn
sem 58 kínverskir flóttamenn létu
lífiö í í vikunni.