Dagblaðið Vísir - DV - 14.07.2000, Blaðsíða 8

8
FÖSTUDAGUR 14. JÚLÍ 2000
Viðskipti
Umsjón: Viðskiptablaöiö
Mikill óróleiki á innlendum gjaldeyrismarkaði og krónan hríðfellur:
Minnkandi tru a
efnahagsstefnuna
Það er óhætt að segja að veruleg-
ur skjálfti hafi verið á innlendum
gjaldeyrismarkaði í gær. í fyrsta
skipti í sögunni beittu viðskipta-
bankamir sér fyrir því að viðskipti
á millibankamarkaði með krónur
voru stöðvuð. Það geröist eftir mjög
ákafa veikingu krónunnar á fyrstu
45 mínútunum eftir að viðskipti
hófust í gærmorgun. Á þeim tíma
féll gengið um tæp 2% og vísitalan
fór upp í 114,55 en svo sterk hefur
krónan ekki verið lengi. Gengisvísi-
talan mælir verð erlendra gjald-
miðla á íslandi og um klukkan 10.30
í gær kostaði dollari 79,44 krónur en
svo sterkur hefur dollari aldrei ver-
ið gagnvart krónu. Evran fór í 74,43
kr., pundið í 119,34 og jenið í 0,7391
kr. Margvíslegar ástæður búa að
baki lækkuninni en óljóst er til
hvaða aðgerða á að grípa til að
bregðast við þessari þróun.
Seölabankinn klórar í bakkann
Viðskipti með krónur voru stöðv-
uð á miUabankamarkaði í gær að
ósk viðskiptabankana upp úr 10.
Viðskipti hófust á ný klukkan 12 og
um leið greip Seðlabankinn til að-
gerða og reyndi að klóra í bakkann.
Bankinn keypti krónur fyrir um 20
miUjónir dollara eða sem svarar
rúmlega 1,5 miUjarði króna. Við það
styrktist krónan nokkuð eða um
0,5%. Þegar líða tók á daginn hélt
krónan áfram að veikjast og þegar
viðskiptum lauk stóð vísitalan í
114,23.
Það er ljóst að bankastjóra Seðla-
bankans bíður erfitt verkefni þegar
þeir mæta til vinnu í dag. I samtali
við helstu markaðsaðila kemur
fram að mikU óvissa ríkir um við-
brögð að hálfu Seðlabankans við
þeirra veikingu sem áttu sér stað í
viöskiptum með krónuna í gær.
Sumir telja að tU að Seðlabankinn
haldi trúverðugleika sínum þurfi að
koma til minnst 100 punkta hækkun
á stýrivöxtum. Ef vextir
verða hækkaðir svo mikið í
dag er bankinn að gefa skýr
skUaboð um áframhaldandi
vöm til heiðurs sterkri
krónu, en ef aUt kemur fyr-
ir ekki og krónan veikist
samt sem áöur mun trú-
verðugleiki bankans bíða
mikiö skipbrot.
Margvíslegar ástæður
fyrir gengislækkuninni
Snörp gengislækkun krónunnar í
gærmorgun vekur upp spumingar
hvað valdi slíku. „Þjóðhagsspá Þjóð-
hagsstofnunar, Skýrsla Hafrann-
sóknarstofnunar og kvótaúthlutun
auk óvissu um hlutafjárútboð
deCode eru nokkrir af mögulegum
Bírglr Isleifur
Gunnarsson.
heldur grípa til aðgerða
þegar snöggar breytingar
hafa orðið."
Engin ákvörðun um
vaxtahækkun
Birgir Isleifur Gunnars-
son seðlabankastjóri sagði í
fréttum útvarps í gær að
ekki lægi fyrir ákvörðun
mn neina vaxtahækkun til
að stemma stigum við veik-
ingu krónunnar. Hann sagði jafn-
framt að bankinn fýlgdist vel með en
það væri enn þá stefna Seðlabankans
að halda gengi krónunnar sterku en
jafnframt stöðugu. Hann sagði að
miklar sveiflur í gengi krónunnar
væri óheppilegar. Birgir ísleifur
benti á að líklega væru nýjar verð-
tíma er ljóst að 5-6% vaxtamunur
skapar fjárfestum ákveðið svigrúm,
en þó ber að hafa í huga að sveiflur
í genginu hafa aukist og þcu: með
áhættan. Ljóst er að einhverjar já-
kvæðar breytingar þurfa að koma
fram til að auka tiltrú markaðsaðila
á efnahagslífinu. Slíkir þættir gætu
m.a. verið lækkandi verðbólga en 12
mánaða verðbólga hefur verið meiri
en 5% 10 mánuði i röð, fréttir um
minni viðskiptahalla en spáð hefur
verið, gott gengi deCODE á erlend-
um hlutabréfamörkuðum og einka-
væðing Landssímans eða ríkisbank-
anna.
Aðrir möguleikar
Viðskiptablaðið hefur í greiningu
sinni á aðgerðum Seðlabankans og
Gengi krónunnar hefur veikst mikiö að undanförnu
Vísitalan mælir verö erlendra gjaldmiöla í íslenskum krónum og hækkun vísitölunnar þýöir aö verö á erlendum
gjaldmiölum fer hækkandi.
iAfiAfw.romeo.is
Stórglæsileg netverslun
með ótrúlegt úrval af
unaösvörum ástarlífsins
fyrir dömur og herra.
Frábært úrval myndbanda.
Frábær verö, ótrúleg tilboö.
áhrifavöldunum sem hafa leitt til
þess að gengi krónunnar hefur
lækkað eins og raun ber vitni. í of-
análag kemur aö markaðurinn með
krónur er ekki eins fljótandi og
markaður með erlenda gjaldmiðla.
Þegar markaðurinn hefur byrjað að
hlaupa í aðra áttina getur orðiö
erfitt að stöðva þá þróun ef ekkert
sérstakt kemur upp á sem telur
mönnum trú um annað,“ segir Sig-
urgeir Jónsson, deildarstjóri af-
leiðuviðskipta hjá Kaupþingi, í sam-
tali við blaðamann Viðskiptablaðis-
ins. „Svo virðist sem sumir mark-
aðsaðilar hafi fengið sig fullsaddan
á óvissu meö gengi krónunnar og
hafi fært sig úr erlendum myntum
yfir í krónur, a.m.k. til skamms
tíma. Seðlabankinn virðist hafa
markað sér þá stefnu að verja ekki
tiltekið gildi gengisvísitölunnar
rl

StíL
Akureyri
Stórdansleikur
föstudags- og laugardagskvöld.
Hljómsveit Ara Jónssonar.
Lengsti bar á landinu.
Ævintýrakráin í norðrinu opin með.
Odd-Vitinn
pub-skemmtistaður
Strandgötu 53, Akureyri
Sími 462 6020
bólgutölur ekki nema að litlu leyti
ástæðan fyrir veikingimni því hækk-
un á vísitölu neysluverðs var full-
komlega í takt við væntingar bank-
ans.
Breytt afstaöa Seölabanka?
í sérútgáfu frá FBA vegna veik-
ingar krónunnar, sem kom út í gær,
kemur fram að í sjálfu sér voru
sveiflur í gær og í fyrradag eðlileg-
ar og ekki fréttnæmar út af fyrir
sig. „Það athyglisverðasta við þróun
mála á þriðjudaginn var hversu
hratt krónan veiktist, en skoðun
flestra var á þá leið að Seðlabank-
inn myndi grípa inn í markaðinn af
festu og viðhalda þannig styrk krón-
unnar. Inngrip bankans voru hins
vegar ekki stórvægileg í gær og
höfðu ekki mikil áhrif. Þróun gær-
dagsins hefur þau áhrif að rýra trú
markaðsaðila og fjárfesta á vilja
Seðlabankans til að halda krónunni
sterkri. Ummæli Birgis Isleifs
Gunnarssonar seðlabankastjóra í
Morgunblaðinu í gær eru enn frem-
ur gjörólík því sem kom frá bankan-
um við veikingu krónunnar í júní
og virðist bankinn ekki ætla styðja
við gengi krónunnar af sömu festu
og áður.“
Hins vegar voru inngrip Seðla-
bankans í gær miklu sterkari eins
og fram kom hér á undan.
Líkur á frekari veikingu
Greiningardeild FBA segir að þeg-
ar framhaldið er metið er ljóst að
viðbrögð Seðlabankans skipta miklu
máli, en þó má búast við að þau hafi
minni áhrif en áður. Mikið út-
streymi gjaldeyris virðist vera stað-
reynd og er Ijóst að fjárfestar hafa
minnkandi trú á efnahagslífinu og
þar með á gengi krónunnar. Fátt
virðist koma í veg fyrir töluverða
veikingu krónunnar til skemmri
tíma litið. Að mati FBA mun vísi-
tala krónunnar því fara hækkandi á
næstunni og gæti hún sveiflast á bil-
inu 113,5 til 116 á næstu vikum.
Hvað varðar framhaldið til lengri
nsiinBBmRi s íöastliöna 30 daga
Baugur 279.590
Búnaöarbanki 232.774
0 Íslandsbanki-FBA 230.400
Össur 205.528
Landsbanki 194.829
siiastllöna 30 daga
© Vinnslustööin 14%
© Fiskiöjus. Húsavíkur 13 %
Q Fóðurblandan 13%
: © Búnaöarbanki 11%
Q Tangi 7 %
orðum ráðamanna ítrekað bent á að
verulegur þrýstingur væri til veik-
ingar krónunnar. Seðlabankinn hef-
ur til þessa eingöngu hækkað vexti
og keypt krónur á millibankamark-
aði. Sífelldar vaxtahækkanir eru
famar að hafa slæm áhrif víða og
margar rannsóknir sýna að full
áhrif vaxtahækkana eru lengi að
koma fram, stundum allt að heilt ár.
Þannig geta frekari vaxtahækkanir
farið að vinna á móti langtímahags-
munum þjóðarbúsins þó svo að það
geti styrkt gengi krónunnar til
skamms tíma. Jafnframt eru mögu-
leikar Seðlabanks til að grípa inn í á
millabanka að einhveiju leyti tak-
markaður, m.a. vegna gjaldeyris-
varaforða. Bankinn getur þó gengið
lengra en forðinn leyfir vegna samn-
inga við ýmsar erlendar lánastofh-
anir. Það er því vandséð til hvaða
aðgerða bankinn getur gripið til að
auka á trúverðugleika krónunnar.
I leiðara Viðskiptablaðsins hefur
undanfarið verið bent á þá leið að
leyfa gengi krónunnar að veikjast.
Þannig myndi hagur útflutnings-
greina, t.d. alls sjávarútvegs, batna
verulega en þar myndast stærstur
hluti þjóðartekna. Um leið myndi
veiking vinna gegn viðskiptahalla
en sterk króna hefur ýtt enn frekar
undir sívaxandi viðskiptahalla. Á
móti myndi innflutningsverðlag
hækka og vegna þess hversu ísland
er háö innflutningi myndi verðbólga
aukast. Hins vegar er hægt að vinna
á móti þeim áhrifum með kerfis-
breytingum. Hægt er að lækka tolla
og gjöld sem leggjast á innflutning,
einkum matvæli og nauðsynjavör-
ur. Með því móti væri hægt að
stemma stigu við aukinni verð-
bólgu. Geir H. Haarde fjármálaráð-
herra sagði í Kastljósi í vikunni að
sér litist ekki á þessa hugmynd og
færði ekki nánari rök fyrir því
hvers vegna. Hann benti hins vegar
á að tollar væru ekki miklir. Það má
hins vegar ljóst vera aö talsvert
langt má ganga tO að milda áhrif
veikingar krónunnar á verðlag.

1
HEILDARVIÐSKIPTI 3.107 m.kr.
Hlutabréf 127 m.kr.
Ríkisvíxlar 836 m.kr.
MEST VIÐSKIPTI
© Baugur 51,4 m.kr.
Q Össur 20,9 m.kr.
Q Flugleiðir 19,7 m.kr.
MESTA HÆKKUN
© Pharmaco 2,34%
© Eimskipafélag íslands 2,16%
©islenski hugbúnaöarsj. 0,36%
MESTA LÆKKUN
© Landsbanki íslands 3,41%
©islenskir aöalverktakar 3,23%
©Tryggingamiöstööin 2,88%
ÚRVALSVÍSITALAN 1.510 stig
- Breyting © 0,925 %
Tal komið til
Egilsstaða
GSM-sendir Tals var tekinn í
notkun á Egdsstöðum í dag. Þar
með er fyrri áfanga þessa árs við
stækkun þjónustusvæðis Tals lokið.
Undcinfarið hafa nýir GSM-sendar
Tals verið teknir i notkun á ísafirði,
Sauðárkróki, Húsavík, Homafirði
og í Hrísey. Með opnuninni á EgUs-
stöðum nær þjónustusvæði Tals nú
tU landsvæða þar sem 90% lands-
manna búa. Sendir Tals á EgUsstöð-
um er fimmtugasti GSM-sendirinn
sem fyrirtækið setur upp.
*a-5tWHna 30 daga
O Hraöf. Þórshafnar -14 %
© ísl. járnblendifélagiö -11 %
Q Grandi -9 %
o
o
WorldCom og Sprint
hætta við samruna
Fjarskiptasamsteypurnar
WorldCom og Sprint hafa hætt við
fyrirhugaða sameiningu. Ákvörðun-
in kemur ekki á óvart í ljósi þess
hversu mikiUi andstöðu fyrirhuguð
sameining mætti hjá samkeppnisyf-
irvöldum bæði í Bandaríkjunum og
í Evrópu.

SBdow jones 10800,73 © 0,16%
Z]nikkei 17036,90 o 1,76%
Slls&P 1495,21 © 0,15%
SsInasdaq 4170,27 © 1,72%
ÉBIftse 6475,70 © 0,66%
FFdax 7167,63 O 1,44%
I ‘ |CAC 40 6570,36 O 0,52%
f&zzm 14.07.2000 kl. 9.15
KAUP SALA
BHDoHar 78,990 79,390
SSPund 118,660 119,270
l*ÍKan. dollar 53,290 53,620
IjDónsk kr. 9,9210 9,9750
FFBNofak kr 9,0770 9,1270
KBsanakkr. 8,8550 8,9040
tfc^FI. mark 12,4424 12,5172
_jFra. frankl 11,2780 11,3458
I jBelg. frankl 1,8339 1,8449
_j Sviss. frankl 47,7800 48,0400
C3Holl. gyllinl 33,5702 33,7720
—jpýftkt mark 37,8249 38,0522
i itt. líra 0,03821 0,03844
[ry iAu«t. »cii. 5,3763 5,4086
; jPort. oscudo 0,3690 0,3712
nsná. peseti 0,4446 0,4473
f • J»P. yon 0,73110 0,73550
jírskt pund 93,934 94,498
SDR 104,3300 104,9600
^ECU 73,9791 74,4236