Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.2000, Blaðsíða 18
18
LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 2000
Helgarblað
I>v
Á hreindýraveiðum á Grænlandi:
Með tarfinn í miði í
tuttugu mínútur
Veiðimennska er í tísku.
Það sést glöggt á öllum
þeim íjölda veiðimanna sem
æða upp um fjöll og firnindi
þegar gæsa- og rjúpnavertíð-
in byrjar. Það að íslenskir
veiðimenn haldi til útlanda
í veiði hefur einnig stórauk-
ist og hefur Grænland veriö
sérlega vinsæll áfangastað-
ur. DV hlýddi á veiðisögu
Jóns Páls Pálssonar sem ný-
lega lét drauminn rætast og
skaut sitt fyrsta hreindýr á
Grænlandi.
Heitasta ósk Jóns Páls Páls-
sonar, starfsmanns hjá
Ríkissjónvarpinu, var aö
komast á hreindýraveiðar á Græn-
landi þegar hann yröi þrítugur.
„Mér datt þetta í hug fyrir átta
mánuðum. Ég hafði séð sjónvarps-
þátt um Stefán
Magnússon,
hreindýra-
bónda á Græn-
landi, og einn
félagi minn í
vinnunni var
mikið að tala
um að hann
stefndi á að fara á næsta ári og í
kjölfarið ákvað ég aö gefa sjálfum
mér fjögurra daga veiðiferð í þrí-
tugsafmælisgjöf. Átta mánuöir eru
ekki langur undirbúningstimi
miðað við það að ég hafði aldrei
skotið stærra dýr en gæs,“ segir
Jón Páll sem hefur eytt flestum
sunnudögum síðustu átta mánuð-
ina til skotæfinga með Remington
700, 308 kalíbera riffli sem hann
festi sérstaklega kaup á vegna fyr-
irhugaðrar ferðar. Ferðin var
skipulögö af Lax-á sem sérhæfir
sig í veiðiferðum, m.a. til Græn-
lands, þar sem boðið er upp á
stangaveiði, hreindýra- eða sauö-
nautaveiði. Einungis er leyfilegt
aö skjóta hreindýr hér á íslandi
frá 1. ágúst til 15. september en
veiðitiminn á Grænlandi er mán-
uði lengri og landið því ákjósan-
legur kostur.
Fábrotinn velölkofl
Jón Páll varð þrítugur 14. ágúst
og daginn eftir afmælisdaginn hélt
hann til Grænlands ásamt vini
sínum, Jóni Emi Arnarssyni,
starfsmanni hjá Marel. Markmið
þeirra félaga var að skjóta hvor
sinn tarfinn í ferðinni en hvorug-
ur þeirra hafði reynslu af hrein-
dýraveiðum og höfðu þeir einung-
is stundað gæsa- og rjúpnaveiðar.
Þeir flugu til Narssarssuaq þar
sem íslenskur leiðsögumaður,
Gunnar Óli Hákonarson, tók á
móti þeim ásamt innfæddum leið-
sögumanni, Johannes Jensen.
Gunnar var ekki einungis að ná í
þá nafna í flugið heldur einnig tvo
íslenska stangaveiðimenn sem
ætla að reyna við grænlenskan sil-
ung. íslendingamir tjórir em sett-
ir í bát og siglt með þá út Eiríks-
fjörðinn til Narssaq. Þar er skipt
um bát og ferðinni haldið áfram til
Kangerlúatjaq, í veiðihús sem er í
eigu Stefáns hreindýrabónda. „Það
var vatns- og rafmagnslaust og að
sjálfsögðu ekki með neitt klósett.
Gas var hins vegar á staðnum og
útigrill sem kom sér vel við elda-
mennskuna," segir Jón Páll.
3 gullnar reglur við
hreindýraveiðar
- Láttu þig aldrei bera við himin.
- Engar snöggar hreyfingar.
- Hafðu alltaf vindinn í bakið.
Stórbrotin náttúra
Daginn eftir ákváðu stangaveiði-
mennirnir að reyna fyrir sér i vatni
ékki ýkja langt frá veiðihúsinu en
nafnarnir héldu ásamt leiðsögu-
mönnunum Gunnari og Johannes
að fjallinu Akuliaruseq. „Þetta fjall
er um 400 metra hátt. Við ákváðum
að klifra upp það byssulausir, svona
til þess aö fá betra útsýni yfir svæð-
iö og láta blóöþorstann hjaðna.
Þetta var erfið ganga því við þurft-
um að klifra upp mjög bratta hlíð og
vorum því frekar lengi á leiðinni,
enda eru fjöllin þama mjög brött
eftir skriðjökla. Þegar upp var kom-
ið blasti við alveg stórkostlegt út-
sýni. Landslagið þama var sam-
bland af kjarri, mosa, lyngi og
klöppum og er virkilega stórbrotið.
Við fengum gott útsýni yfír skrið-
jökul sem sífellt var að brotna úr.
Þarna sáum við líka fyrstu hrein-
dýrin en einnig sáum við emi,“ seg-
ir Jón Páll. Eftir þessa náttúruskoð-
un hélt hópurinn til Marraq, sem er
gömul hreindýrabækistöð Stefáns,
en hún er nú
flutt til Isortoq.
Á haustin
skipta dýrin á
beitisvæði Stef-
áns mörgum
þúsundum og
stórum hluta af
hópnum er
slátrað. „Við fórum inn á sléttu sem
sjórinn flæðir yfir á flóði en þangað
sækja hreindýrin gjaman i þangið,"
segir Jón Páll, og þeir félagar þurftu
ekki að ganga lengi til að rekast á
hreindýr. „Þetta var um 10 dýra
hópur og mér leist strax vel á einn
tarfmn sem var með mjög flotta
trófikrónu. Við skriðum um 500
metra í kjarri til að komast 1 færi.
Þegar við erum komnir í fínt færi
hleð ég og miða og ákveð að taka
hann á bógskoti. í 20 mínútur er ég
með byssuna í miöi en kálfur, sem
stóð fyrir framan tarfmn, stóð í vegi
fyrir að ég gæti hleypt af. Þegar ljóst
var orðið að kálfurinn ætlaði ekkert
að færa sig byrjaði Gunnar Óli að
baula eins og kálfur til að reyna að
fá einhverja hreyfingu á hópinn.
Ekki batnaði þó staða tarfsins við
baulið því það var eins og hann
skildi hvað væri á seyði og hljóp í
felur á milli tveggja tarfa. Þá tókum
við það til bragðs að láta bera meira
Stolt skytta
Jón Páll Pálsson lét drauminn um
hreindýraveiöar á Grænlandi rætast
á þrítugsafmælinu sínu. Hér sýnir
hann stoltur hausinn af tarfinum
sem hann felldi en hausinn veröur
fljótlega aö finna uppstoppaöan uppi
á vegg hjá honum.
Tarfurinn sem Jón Páll skaut var bútaöur niöur til þess aö auöveldara væri
aö flytja kjötiö í bátinn. Hér er Jón Örn meö part af dýrinu á bakinu en eins
og sönnum veiöimanni sæmir beit hann í lifrina á sínu fyrsta dýri en þaö er
gömul trú aö geri maöur þaö muni maöur veröa fengsæfl veiöimaöur.
Leiösögumennirnir Gunnar Óli og Johannes voru snöggir aö gera aö dýrunum
enda þaulvanir í þessum bransa. Þeir lóösa fjöldann allan af veiöimönnum
hvaöanæva úr heiminum á ári hverju um hreindýraslóöir Grænlands.
á okkur og þá loksins komst hreyf-
ing á hópinn og ég hleypti af. Ég
hitti hann 5-10 cm aftar en ég ætlaði
að gera og hann fer af stað. Eitt
augnablik hélt ég að ég hefði ekki
hæft, hlóð á ný og ætlaöi að skjóta
aftur en Gunnar stoppar mig af og
segir mér að bíða rólegur. Rétt á eft-
ir dettur tarfurinn á afturlappimar
og síðan á hliðina, steindauður,"
segir Jón Páll og segist hafa fyllst
vatns til þess að freista gæfunnar. Á
meðan Johannes beið úti á sjó í
bátnum gengu þremenningamir um
norðurhluta eyjarinnar og könnuðu
svæöið. „Við fínnum fljótlega tarf
sem er einn á rölti. Jón öm kemur
sér vel fyrir og nær góðu miði.
Hann ætlaði sér að taka bógskot en
ákveður á síðustu stundu að skjóta
dýrið hausskoti þar sem það var í
mjög góðu færi og hann ætlaði sér
stolti eftir að hafa skotið sitt fyrsta
og örugglega ekki síðasta hreindýr.
Dýrin höfðu orðið skelkuð við
skothvellinn og ætt af stað en stopp-
uðu þó fljótlega aftur til þess að
meta stöðuna. Þá stóð Gunnar upp
og skaut einn kálfmn beint í haus-
inn á hundrað metra færi.
„Það var ótrúlegt að sjá hann
gera þetta á örfáum sekúndum þar
sem ég var búinn að vera með tarf-
inn í miði í upp undir hálftíma en
þetta er munurinn á reyndum veiði-
mönnum og okkur óreyndari," segir
Jón Páll.
Bragðgott kjöt
Leiðsögumennimir gerðu að dýr-
unum tveimur á innan við 10 mín-
útum og þau voru bútuð niður til
þess að auðveldara væri að flytja
þau í bátinn. „Við vorum allan dag-
inn að koma þeim í bátinn en þetta
var þónokkur leið sem við þurftum
að ganga með hlutana og hver mað-
ur varð að fara tvær ferðir," útskýr-
ir Jón Páil.
Um fimmleytiö var haldið til
baka í veiðihúsið og þar biðu
stangaveiðimennimir tveir með ný-
steiktan silung. Eftir þennan forrétt
var gert að hreindýrunum, þau fleg-
in og kjötið hengt upp. „Síðan vom
4 kg af kjötinu tekin og grilluö með
mismunandi kryddi og flaska af
bragðmiklu ítölsku rauðvíni opnuð.
Þetta var alveg ótrúlega bragðgóð
máltíð. Að finna fyrir glænýju kjöt-
inu í munni sér, vitandi það að
maður hafði sjálfur veitt dýrið,
gerði bitana enn bragðbetri. Þetta
var algjört spennufali," segir Jón
Páll með ánægju í röddinni.
Fellt með hausskoti
Daginn eftir var komið að vini
hans, Jóni Emi, að skjóta sitt dýr og
þá var ákveðið að halda til eyju
einnar þar sem leiðsögumennimir
vissu að flmm tarfar höfðu orðið
innlyksa. Á meðan héldu stanga-
veiðimennimir til annars stærra