Dagblaðið Vísir - DV - 30.09.2000, Blaðsíða 16

16
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 2000
Helgarblað
DV
Satt og logið um rautt hár:
Rauðkur og
rauðhausar
Rauðhærðir hafa mátt þola ýmsa fordóma í gegnum tíðina. Þeir hafa verið kallaðir negrar hvíta
mannsins og sagðir vera mun graðari en aðrir. Samt hafa þeir einnig verið öfundaðir fyrir sér-
kennilegt útlit og jafnvel talið að þeir búi yfir yfirnáttúrlegum hæfileikum.
„Rautt hár er býsna ólíkt öðru hári.
Það er í eðli sínu bæði grófara og sver-
ara, auk þess sem rauðhært fólk er yf-
irleitt með færri hár á höfðinu en aðr-
ir. Dökk- eða ljóshærðir eru með
100-130 þúsund hár á höfðinu en rauð-
hærðir eru að meðaltali einungis með
90 þúsundsegir hársnyrtirinn Torfi
Geirmundsson sem rekur samnefnda
hárgreiðslustofu við Hlemm.
Það er þó ekki einungis gerð hársins
sem skilur rauðhært fólk frá öðru
fólki. Alls konar mýtur í sambandi við
rauðhærða hafa verið á flugi í gegnum
tíðina og í íslenskum þjóðsögum er t.d.
sagt frá því að rauðhærðir strákar hafi
verið eftirsóttir í beitu hjá útlendum
sjóurum. Rauðhærðar konur voru
einnig gjaman taldar vera nomir á
miðöldum og sums staðar hafa rauð-
hæröir ámóta slæmt orð á sér og svart-
ir kettir og því ekki talið gott að mæta
þeim á götu. Ótrúar eiginkonur vom
sagðar eignast rauðhærð böm og víða
er því haldið fram að rauðhærðum sé
ekki treystandi.

Guðrún Arnardóttir íþróttakona
Rau&hærðar konur spólgraðar
Ein lang-
lífasta sagan
varðandi rauð-
hærða er sú að
þeir eiga að
vera mjög villt-
ir í rúminu. Á
þetta sérstak-
lega við um
rauðhærðar
konur sem
hafa fengið á
sig það orðspor
að vera al-
mennt mun
graðari en kon-
ur með annan
háralit.
Kyn-
lifspistlahöfúnd-
inn og hjúkrun-
arfræðingurinn Ragnheiður Eiríks-
dóttir hefúr þetta um málið að segja:
„Ég hef heyrt þessa mýtu en held
hún eigi ekki við rök að styðjast. Ég
held þetta hafi frekar með nýjunga-
gimi að gera. Allt sem er nýtt og öðm-
vísi er spennandi og þar sem ekki er
mikið um rauðhært fólk þá þykir það
meira spennandi en annað og þannig
hefúr líklega þessi saga farið af stað,“
segir Ragnheiður sem kannast ekki
við að háralitur fólks geti haft eitthvað
með kyngetu þess að gera. Það sé því
að hennar áliti ekki hægt að alhæfa að
rauðhærðar konur sé kynþokkafyllri
en aðrar en hún bendir jafnframt á að
auðvitað falli margir karlmenn fyrir
rauðkum enda smekkur manna mis-
jafn.
Jón Gnarr hrekur einnig þessar sög-
ur og segist hafa áreiðanlegar heimild-
ir fyrir því að þessi saga standist ekki
hvað varðar kyngetu rauðhærðra
kvenna.
Rauðhæröir nördaleglr
Hvað sem kyngetu rauðhærðra
kvenna líður þá hafa rauðhærðar kon-
ur verið vinsælar sögupersónur í eró-
tískum bókmenntum en hins vegar
bregður þeim sjaldan fyrir í klassísk-
um ástarsögum. Þar er góða stúlkan
yfirleitt ljóshærö og bláeygð og vonda
stúlkan dökkhærð en rauðkumar em
yfirleitt alls ekki hafðar með.
Aftur á móti em nördamir í bók-
menntum oftast hafðir rauðhærðir og
gott dæmi um það er Anna í Grænu-
hlíð, sem breyttist reyndar í mynd-
arstúlku, en það var vegna
þess að rauða hárið á henni
varð koparbrúnt með
aldrinum.
„Ég er
nú
svo
hepp-
inn að
vera ekki þessi týpíski rauð-
haus þó svo ég sé með rautt
hár. Ég hef sloppið vel við
þetta nördalega
útlit sem yfirleitt
fylgir rauðhærðu
fólki,“ segir Páll Rósin-
krans og nefnir frænda
sinn, Jón Gnarr,
sem gott dæmi um
nördalegan rauð-
haus. Sá hefúr
oftar en ekki
gefið þær
yfirlýs-
ingar
að
en gekk svo langt í að leyna því að hún
litaði meira að segja skapahár sín.
Skáldið Þórbergur Þórðarson var
einnig rauðhærður og var mjög með-
vitaður um það og talaði oft um hára-
lit sinn í verkum sínum sem fótlun og
eitthvað sem væri sér til trafala. Talið
rauð-
Júdas var rauð-
hæröur
Þrátt fyrir að sumum
fmnist eitthvað nörda-
legt við það að vera
rauðhærður þá heldur
Jón Gnarr því fram að
rauðhært fólk sé yfirleitt
mun gáfaðra og hæfileikarík-
ara en annað fólk.
„Flest það hæfileikaríka fólk sem ég
þekki er rauðhært þannig að ég tel full-
víst að gáfur fýlgi þessum háralit," seg-
ir Jón. Það gæti verið satt því að sag-
an geymir allnokkrar sögufrægar
rauðhærðar persónur, eins og Marilyn
Monroe sem mun hafa verið rauðhærð
hærður og þess vegna hafi menn feng-
ið illan bifúr á þessum háraht. Hvort
sem það er rétt eða ekki þá hefúr rauð-
hært fólk allavega ekki verið algengt á
gömlu menningarsvæðunum við Mið-
jarðarhafið og því hafa rauðhærðir
þótt sérkennilegir og
framandi og álitnir
varasamir og jafn-
vel hættulegir. í
Biblíunni er einnig
sagt að einn mesti
garp-
ur sög-
unnar, Davíð kon-
ungur, hafi verið
rauðhærður.
„Honum er lýst
sem rauöleitum og
fagurlega vöxnum
þannig að við eig-
um margt sameig-
inlegt,“ segir Páll
Rósinkrans sem
segir að háralitur-
inn hafi aldrei orð-
ið sér til trafala í
lífinu.
„Það sést best á
því að ég á þessa fal-
legu konu og ekki setti hún háralit-
inn fyrir sig.“
Páll Róslnkrans tónlistarmaöur
mundsson vel við og minnist þess að
þegar hann var unglingur þá hafi ver-
ið mikið af rauðhærðum krökkum í
Blesugrófmni sem voru álitnir hinir
mestu villingar og sérlega uppivöðslu-
samir. Torfi er þó á því að alls ekki sé
eins mikil hjátrú í sambandi við rautt
hár i dag og fyrir um 30 árum. „Það er
ekkert mál að lita bara á sér hárið og
þannig er ekki eins endanlegt að vera
rauðhærður í dag og áður,“ segir rit-
höfúndurinn Kristín Steinsdóttir sem
mátti þola ýmsar
glósur vegna háralit-
ar síns þegar hún
var yngri. „Ég verð
að játa að mig lang-
aði miklu frekar til
þess að vera dökk-
hærð og brúneygð
heldm- en rauðhærð.
Það var ekki fyrr en
ég var komin í
menntaskóla að ég
tók háralitinn í
sátt,“ segir Kristín
sem hafði æpandi
rautt hár sem hrein-
lega logaði í sólskin-
inu á hippaárunum
Skýringuna á hára-
lit hennar var, að
hennar sögn, lengi að
finna í því að faðir hennar var kommi
og því var hún með rautt hár. „Ég
ímyndaði mér þegar ég var bam að ef
Erfiöara aö vera feitur
Það að vera rauðhærður eru ekki
verstu örlög sem hægt er að hugsa sér.
Kristín, sem hefur verið bamaskóla-
kennari, telur að það sé erfiðara fyrir
bam að vera feitt en rauðhært í dag.
„Stríðni veröur alltaf til og krakkar
leita eftir einhverju sem er öðruvísi.
Ég var eina rauðhærða stelpan í
bekknum mínum svo það var ekki
nema von að mér væri strítt," segir
Kristín sem hefur aldrei litað hárið
á sér með öðrum lit og myndi ekki
vilja skipta um háralit í dag.
Fínt í fjáriiættuspili
Rautt hár hefúr þó alls ekki
bara verið talið til bölvunar
heldur hefúr það einnig verið
hann hafi verið
nörd þegar hann
var yngri og viður-
kennir að háralit-
urinn hafi ömgg-
lega átt sinn þátt í
því. „Ég var alla-
vega kallaður Rauð-
skalli Brennivínsson
í æsku,“ segir Jón
Gnarr.
Ofstopafullir vill-
ingar
Því hefur einnig
verið haldið
fram að rauð-
hært fólk sé
tilfinninga-
lega Sveiflu-
kennt og
hafi
hræðilegt
skap.
Þessa
sögu
kann-
ast
hár-
snyrtir-
inn
Torfi
Geir-
Eiríkur Hauksson tónlistarmaður
pabbi hefði verið sjálfstæðismaður þá
hefði ég líklega verið dökkhærð," segir
Kristín og skellir upp úr.