Dagblaðið Vísir - DV - 13.10.2000, Blaðsíða 14

14
FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2000
FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2000
19
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiðlun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvsmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Rltstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aóstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritsfjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Filmu- og plötugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viðmælendum fýrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Ekki áhœttunnar virði
Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra hefur lengi legið
undir feldi vegna óska sumra kúabænda um innflutning á
fósturvísum úr norskum kúm. Kúabændurnir hafa þrýst á
ráðherrann að ákvarða í málinu en sá dráttur sem orðið hef-
ur á ákvörðuninni verður ekki skýrður á annan hátt en ráð-
herrann hafi verið mjög efins um réttmæti þess að leyfa til-
raunina. Raunar tók Guðni við málinu frá forvera sínum á
ráðherrastóli, Guðmundi Bjamasyni. Guðmundur taldi mál-
ið augljóslega svo viðkvæmt á síðari hluta kjörtímabilsins
að rétt væri að eftirláta nýjum manni í embættinu ákvörð-
unina.
Afstaða bænda er skiljanleg frá fjárhagslegu sjónarmiði.
Norskar kýr eru stærri og gefa meira af sér en þær íslensku.
En fleira kemur til og mikilvægara. íslenska kynið hefur
verið einangrað hér frá upphafi byggðar á landinu og er
laust við sjúkdóma sem hrjá flest önnur kúakyn. Það er því
ekki áhættulaust að flytja inn fósturvísa úr erlendu kyni.
Af viðbrögðum landbúnaðarráðherra eftir fund á Selfossi
á þriðjudag má ráða að hann sé að gefa eftir vegna þrýstings
greinarinnar. Á fundinum með ráðherranum voru dýra-
læknar, búfjársérfræðingar, starfsmenn í mjólkuriðnaði og
bændur. Þar var til umræðu hugsanleg samanburðartilraun
á norskum og íslenskum kúm vegna umsóknar um innflutn-
ing fósturvísanna. Það var tekist á um rök í málinu og far-
ið yfir hver áhættan væri. Landbúnaðarráðherra sagði, eft-
ir fundinn, það vissulega koma til greina að leyfa tilraun-
ina. Hún gæti orðið merkileg samanburðarrannsókn. Guðni
sagði ákvörðun tekna í málinu á næstunni.
Kúabændur eru orðnir óþolinmóðir og að vonum.
Ákvörðun í málinu hefur dregist allt of lengi. Ráðherra
hefði fyrir löngu átt að segja bændum hug sinn, að innflutn-
ingur fósturvísa úr norskum mjólkurkúm væri ekki áhætt-
unnar virði. Þeir sem mæla með innflutningnum telja
áhættuna litla en önnur rök og viðvaranir hljóta að vega
þyngra.
Sigurður Sigurðarson, dýralæknir á Keldum, segir í við-
tali í DV í dag að stigið yrði hættulegt skref með því að opna
fyrir það sem ekki hefur verið leyft hingað til. Fram kemur
aö dýralæknirinn telur innflutninginn ekki áhættulausan. í
fyrirliggjandi fagmannaáliti, segir Sigurður, hefur ekki ver-
ið beðið um svar við öðru en hættunni af einum tilrauna-
innflutningi. Einn innflutningur býður upp á fleiri og þar
liggur hættan. Hún margfaldast við margfaldan innflutning.
Þótt hluti kúabænda þrýsti á ráðherra um leyfisveiting-
una hlýtur hann að ígrunda orð Sigurðar Sigurðarsonar
gaumgæfilega áður en hann lætur undan. Dýralæknirinn
fullyrðir að ýmsir smitsjúkdómar geti borist með fósturvís-
um. Þar megi nefna veirusjúkdóma eins og illkynjaða slím-
húðarpest sem finnst víðast í Evrópu nema á íslandi. Þá ótt-
ast Sigurður einnig fósturvísainnflutninginn vegna hugsan-
legrar kúariðu.
Það liggja mikil verðmæti í íslenska kúakyninu en Sig-
urður Sigurðarson, dýralæknir á Keldum, bendir á að þau
verðmæti hafi hvorki verið rannsökuð né ræktuð nægilega.
Kostir þess að eiga heilbrigt kúakyn hljóta, þegar allt kem-
ur til alls, að vega þyngra en sú áhætta sem yrði tekin með
innflutningi fósturvísa úr erlendu kyni. Vonir um meiri af-
rakstur af norsk-íslenskum blendingum réttlæta ekki leyfis-
veitinguna.
Þrátt fyrir þrýsting, og vissulega ákveðin merki um eftir-
gjöf, hlýtur þetta að skipta sköpum þegar landbúnaðarráð-
herra tekur loks ákvörðun sína.
Jónas Haraldsson
DV
Skoðun
Einkavæðing Tækniskólans
Síðan ég kom á Alþingi
fyrir tæpum fjórum árum
og hóf störf á sviði mennta-
mála- og fjárlaganefndar
hefur það vakið sérstaka at-
hygli mina hversu lélega af-
greiðslu mjög vel rökstudd-
ar beiðnir um fjárveitingar,
sem bárust Alþingi frá
Tækniskóla íslands, fengu.
Ég hefi heimsótt skólann og
kynnt mér hversu gott starf
þar er unnið við oft erfiðar
aðstæður og hversu sá
tækjakostur sem stofnunin
hefur yfir að ráða til tækni-
kennslu er ófullnægjandi.
Ófullnægjandi fjárveltingar
Það sem einkum og sér í lagi hef-
ur háð framþróun skólans að mínum
dómi eru ófullnægjandi fjárveitingar
gegnum tíðina og sérkennilegt
áhugaleysi sem yfirmenn mennta-
mála hafa á undanförnum árum sýnt
þvi skólastarfi sem þama fer fram,
þrátt fyrir það að framþróun í þjóðfé-
laginu sé óumdeilanlega mjög undir
því komin að við höfum á að skipa
nægu tæknimenntuðu fólki. En nú er
smám saman að koma í ljós hvað
Sigríður
Jóhannesdóttir
þingmaöur Samfylking-
arinnar í Reykjanes-
kjördæmi
hékk á spýtunni. Það átti
að einkavæða þetta flagg-
skip tæknimenntunar í
landinu.
Viðræður um það að
stofnað verði sameignar-
félag sem reki þennan
skóla hafa staðið yfir um
skeið en, að því er segir í
grein í Degi 6/10, ekki
gengið sem skyldi. Ráðu-
neytið vill að skólinn sé
stofiiaður fyrst áður en
farið verður að ræða fjár-
hagslegar skuldbindingar
________ af þess hálfu. Og skyldi
” nú engan undra að það
fylgir fréttinni að málið hafi vald-
ið óvissu og kvíða um framtíðina
meðal starfsmanna Tækniskólans
sem eru ríkisstarfsmenn.
Norræna leiðin
Á liðnu vori var haldin ráð-
stefna á Hótel Sögu á vegum Nor-
rænu ráðherranefndarinnar um
rekstur framhaldsskóla. Þar kom
mjög skýrt fram í máli manna aö
Norðurlandabúar telja að ekki
þurfi að breyta um eignarhalds-
form til að rekstur skóla verði ár-
1

tækniskóli íslands
„Og hver verður þá okkar staða ef svo fer sem horfir að
Tcekniskólinn verði einkavœddur? Munu skólagjöldin reyn-
ast hafa það aðdráttarafl sem gefið hefur verið í skyn af að
minnsta kosti sumum forsvarsmönnum hans?“
angursríkur og var fróðlegt að
heyra hve fálega þeir tóku rökum
um að skólagjöld myndu efla að-
sókn í tækninám og auka virð-
ingu fyrir slíku námi. Töldu þeir
flestir vænlegra að beita náms-
styrkjum til að lokka góða náms-
menn inn í tæknigreinar.
Það virtist þó vera sameiginlegt
áhyggjuefni þeirra sem töluðu á
þessari ráðstefnu að það myndi
standa framþróun fyrir þrifum á
næstu árum að þessar þjóðir
myndu ekki eiga nægu tækni-
menntuðu fólki á að skipa. Og
hver verður þá okkar staða ef svo
fer sem horfir að Tækniskólinn
verði einkavæddur? Munu skóla-
gjöldin reynast hafa það aðdrátt-
arafl sem gefið hefur verið i skyn
af að minnsta kosti sumum for-
svarsmönnum hans? Eða væri
kannski nær að ríkið efldi skól-
ann að tækjum og bætti aðstöðu
hans á allan hátt og tæki upp
námsstyrki til þeirra sem vilja
stunda þar nám? Ég verð að játa
það hér og nú að ég hef að
minrista kosti meiri trú á nor-
rænu leiðinni.
Sigríður Jóhannesdóttir
Tilfinnanlegur skortur á óánægju
Þeim sem tjáðu sig um skoðana-
könnun DV í síðustu viku yfirsást
helstu tíðindin sem hún boðaði. Það
var ekki „stórsveifla" Vinstri-grænna
eða fylgistap Samfylkingar sem sætti
tíðindum. Það var skoðanaleysi al-
mennings.
Aö kalla breytingar á fylgi Vinstri-
grænna mikla sveiflu er, eins og áður,
viðbrögð við væntingum um annað.
Mönnum þykir eðlilegt að Vinstri-græn-
ir hafi svosum tíu prósent fylgi þeirra
sem fjandskapast út í markaðinn og
þykir úrganga úr Nató meðal brýnustu
úrlausnarefna samtímans. Allt fylgi
umfram það er talið undarlegt.
Þetta gerðist líka eftir kosningarn-
ar i fyrra, Vinstri-grænir höfðu sex
þingmenn fyrir kosningar og jafn-
marga eftir. Það var kallað stórsigur,
vegna þess að flestum hefði þótt
minna fylgi eðlilegt. Með sama hætti
voru 27 prösent Samfylkingarinnar
talin tap og vonbrigði, af því
að glaseygðir menn höfðu
vonast eftir 35 prósentum. -
Þannig eru niðurstöður túlk-
aðar eftir væntingum en ekki
eftir raunverulegum tölum.
Skoðanaleysið
En stóra fréttin í könnun
DV var þátttakan, eða öllu
heldur þátttökuleysið. Það
hljóta að teljast nokkur tíð-
indi að hartnær helmingur
þjóðarinnar treystir sér ekki
til að taka afstöðu til stjórn-
málaflokkanna.
Eflaust má þar að einhverju leyti
kenna löngu pólitísku sumarfríi þar
sem fátt hefur verið frétta og enn
minna um átök þar sem draga mætti
skýrar línur. En það er ekki einhlít
skýring.
Nú er hafmn annar pólitískur vetur
Karl Th.
Birgisson
blaöamaöur
50%
40
Fylgi flokka
sem tóku afstöl
Vrfl
- miöaö viö þá sem tóku afstööu -
DV 29/09 ,00
’ DV 21-22/03 '00
DV 28-29/12 '99
DV 20/10 '99
Kosnlngar
m SKMANAKÖNNUN
IWShI
„En stóra fréttin í könnun DV var þátttakan, eða öllu
heldur þátttökuleysið. Það hljóta að teljast nokkur tíð-
indi að hartnœr helmingur þjóðarinnar treystir sér
ekki til að taka afstöðu til stjómmálaflokkanna. “
Hagræðing
í jjf , „Með samein-
. ingu horfa menn til
|p hagræðingar og
þess að hægt sé að
skera niður kostnað og fækka
útibúum. Einnig er þá væntan-
lega hægt aö skera niður í yfir-
stjóm sameinaðs banka. Þá má
nefna tölvukerfi og annað. Það
er auðveldara að grípa til ým-
iss konar hagræðingar, eins og
fækkunar starfsfólks, ef sam-
eining er á döfinni. Slíkum rökum er gildi
erfiðara að beita ef engin sameining sem
liggur í loftinu. Þá nefnir enginn þau stæð
og ekki örlar á neinu því sem
kalla mætti alvömmál eða al-
vömágreining. Bitið hefur
verið tekið úr kvótaumræð-
unni í bili með skýrslu auð-
lindanefndar. ESB-umræða
gerir fátt annað en auka fólki
syfiu. Salan á Landssímanum
er ekki komin á dagskrá.
Hvað stendur þá eftir?
Byggðamál? Þetta væl í æ
smærri hluta þjóðarinnar
sem streitist á móti „náttúm-
lögmálinu" um þjóðflutning-
” ana suður, og fautaskapur
framsóknarmanna sem reka enn
byggðastefnu síðustu aldar? Ætli sú um-
ræða kveiki marga neista í góðærinu.
Það skortir semsagt umræðuefni.
Meðal annars vegna þess, eins og stund-
um var sagt í kosningabaráttunni í
fyrra, að það er tilfinnanlegur skortur á
óánægju í samfélaginu. Og sá skortur
birtist í skoðanaleysi. En í skoðanaleys-
inu leynast lika tækifæri fyrir lunkna
stjómmálamenn. Könnun DV sýnir að
helmingur þjóðarinnar er vænlegt skot-
mark þeirra sem vilja sækja þangað
fylgi. Og að öllu óbreyttu em það ekki
Sjálfstæðisflokkurinn og Vinstri-grænir
sem eiga þar mesta möguleika, heldur
flokkamir tveir á miðjunni, Samfylking
og Framsóknarflokkur.
Möguleikarnir á míðjunni
Já, aumingja Framsóknarflokkurinn.
Hann hefúr hlotið hin sígildu örlög
samstarfsflokka Sjálfstæðisflokksins, að
tapa fylgi þrátt fyrir vinsældir ríkis-
stjómarinnar. Það er ekki því að kenna
að hann fáist við „erfiðu málin", sem
svo eru kölluð. Framsóknarflokkurinn
hefur einfaldlega enga ímynd sem svo
má kalla, hvað þá málefni sem hann
stendur fyrir. Fyrir kosningar var grip-
ið í örvæntingu um öll hálmstrá sem
buðust - fíkniefni, barnakort, hvað sem
var - án árangurs.
Hér áður mátti tengja nafn Fram-
sóknarflokksins einhvers konar þjóð-
emislegri miðjusteftiu með áherslu á
byggðamál. Þetta er nú víðs fjarri; þjóð-
flutningamir hafa sýnt fram á gjaldþrot
byggðastefnunnar og Evrópudaður for-
mannsins gengur þvert á þjóðemis-
hyggju fyrri ára. Að vísu lifir fortíðin í
mönnum á borð við Pál Pétursson og
Guðna Ágústsson, en yngri kynslóð
framsóknarmanna er skipuð kratískum
menntamönnum sem eiga fátt sameigin-
legt með þeim.
Afleiðingin er ekki bara ímyndar-
leysi heldur skortur á sjálfsmynd, sem
er ennþá verra. Enda virðist Framsókn-
arflokkurinn munu verða upptekinn
við það næstu misserin að leita að sjálf-
um sér, og ekki hafa margt að bjóða
kjósendum þar til þeirri leit er lokið.
Söfnuður ólíkra sjónarmiða
Og þá stendur eftir Samfylkingin.
Hún er í raun svo stór söfnuður ólíkra
sjónarmiða að ætla má að hún endur-
spegli allt samfélagið. Þama rúmast
hægrikratar sem fylgja skarpari mark-
aðshyggju en Sjálfstæðisflokkurinn,
klassískir landsbyggðarmenn í anda
Alþýðubandalagsins, kreppukratar
sem horfa á lífið i gegnum Trygginga-
stofnun ríkisins og nýrómantískir
menntamenn sem rífast um hvort er
mikilvægara, umhverfisvemd eða af-
staðan til Evrópu.
AOt á þetta, samkvæmt kenning-
unni, að skarast og kristaUast í ný-
kjömum formanni. Það er efni í aðra
messu hvemig honum tekst að búa tO
boðlega máltíð úr þessum graut. Það
eitt dugar þó ekki tO; hann verður líka
að espa upp hungrið í kjósendum sem
eru ekki ýkja svangir um þessar
mundir. Karl Th. Birgisson
að sameina ríkisbankana?
Ekki rökrétt
Gylfi
Magnússon
dósent
rök að þegar keppinautum
fækkar á markaðnum þá er
auðveldara að keppa en ef þeir
em margir. Það er búið að vera
inni í umræðunni lengi að selja
bankana. Reyndar er búið aö
selja um 30% í hvorum þessara
tveggja banka. Ég held þó að
sameiningin sé alveg sjálfstætt
mál. Hún þarf ekki að breyta
öUu varðandi söluna. Menn
hafa þó bent á þau rök að verð-
sameinaðs banka yrði meira þar
hann væri sterkari eining. Gagn-
rök eru þó einnig tU.“
| ta| „Ég hef það mUda
I trú á markaðnum að
ef skynsamlegt væri
* að sameina bankana
vegna hagræðis þá mundi það
endurspeglast í hærra veröi við
sölu bankanna. Ef sameining
borgar sig ekki þá myndi samein-
ing fyrir sölu rýra verðgUdi bank-
ans. HagdeUdir allra bankanna
eru auðvitað búnar að reikna út
aUar mögulegar og ómögulegar
sameiningar, hvaö borgi sig og hvað ekki.
Almennt vita menn nákvæmlega hvaða
arösemi það gefur að sameina þennan
Pétur H.
Blóndal
alþingismaöur
banka eða hinn. Það mun endur-
speglast í verðmati á bréfunum
þegar þau verða seld. Það er því
ekki rökrétt aö sameina bankana
fyrir sölu nema menn treysti ekki
markaðnum og haldi að hann sé
svo vitlaus að vita þetta ekki. Ef
markaðurinn metur það svo að
sameining lækki veröið þá er
betra að selja bankana á hærra
verði sinn í hvoru lagi. Ég mun
hins vegar ekki mótmæla samein-
ingunni. Það er nauðsynlegt fyrir markað-
inn að selja bankana og ef það er gert þá
er ég ánægður."
Samelning ríklsbankanna, Landsbanka og Búnaðarbanka, kraumar í deiglupotti stjórnmálanna. I því máli eru skoðanir skiptar, rétt eins og um það að rík-
ið selji bankana til einkaaðila.
Forsenda banka-
sameiningar
„Sameinaður Bún-
aðar- og Landsbanki
verður með meiri-
hluta þjóðarinnar í
viðskiptum, en í ein-
staklingsviðskiptun-
um er einmitt mest-
an vaxtamun að
hafa. Þar gefst frábært tækifæri tU að
auka þjónustuna og gera hana arð-
bærari. Ég bendi á að ríkisbankarnir
hafa verið að fjárfesta í tækni- og
fjarskiptafyrirtækjum, en ekki bara
tU að ávaxta sitt fé, heldur líka tU
þess að geta þjónustað viðskiptavin-
ina betur með nýjum leiðum sem
tækniframfarir bjóða upp á. Forsenda
þess að sameining á borð við þessa
gangi upp er að viðskiptaleg sjónar-
mið ráði ferðinni. TU að tryggja það
væri best ef sameinaður banki kæm-
ist á ábyrgð einkaaðUa sem fyrst.“
Margeir Pétursson, stjórnarmaöur MP
Veröbréf hf., í Viöskiptablaöinu 11. okt.
Talsmenn fyrirtækja
„Forvigismenn fyrirtækja eru and-
lit þeirra út á við og framkoma þeirra
ræður miklu um álit mikUvægra
hópa eins og viðskiptavina, fjárfesta,
samstarfsaðUa og almennings.... SkU-
merkUegt viðtal sem endar jafnvel
með hnyttnu tilsvari verður fólki
minnisstætt. Óskýr, Ula hugsuð svör
og óörugg framkoma getur á hinn
bóginn hægt og rólega mótað fremur
neikvæða afstöðu almennings tU tals-
manns og þess fyrirtækis eða mál-
staðar sem hann stendur fyrir.“
Siguröur R. Valgeirsson hjá Inntaki, í
Mbl. 12. október.
Börnin og fósturlaunin
„Kynslóð Davíðs
Oddssonar tekur
skakkan pól í hæð-
ina þegar hún lítur
yfir þjóðfélagið og
einblinir áfram á
seðlabankann. Hún
sér ekki áratuginn
fyrir árunum og
áður en varir er
hún sjálf komin á eUilífeyri. Eldra
fólkið ber því ekki bara eigin hag
fyrir brjósti, heldur er hún áfram að
búa í haginn fyrir bömin sín. Kyn-
slóðina sem nú svelgist á þvi að
leiðrétta hennar hag. Og því miður
hefur eldra fólkiö ekki tima tU að
bíða eftir að bamabömin nái völd-
um í þjóðfélaginu og kippi málinu í
liðinn fyrir afa sinn og ömmu. Tak-
ist ekki sættir með valdakynslóð
Davíðs Oddssonar og foreldrum
hennar blasir við foreldrunum að
taka málið í sínar hendur, gjaldi
börnin þeim ekki fósturlaunin.“
Ásgeir Hannes Eiríksson verslunar-
maður, í Degi 12. október.
Friður úr augsýn
Svo sýnist af ótíðindun-
um frá ísrael sem aðUar
séu innst inni andvígir
friði. Friðarsamningar hafa
verið innan seUingar aUt
frá 1993, þegar Óslóarsam-
komulagiö var gert, en
núna er ljóst að það er end-
anlega dautt og grafið. Sú
mikla bjartsýni sem það
vakti meðal Palestinu-
manna er horfin og reiði og
vonleysi ríkir. Heima-
stjómin sem þeir fengu á
litlum hluta hemámssvæð- _______
anna og í Gaza reyndist
gjörspUlt harðstjóm og tU lítUs nýt.
Þjóðarframleiðsla á mann þar hefur
minnkað um 21% frá 1993 og heljar-
tök ísraels voru hvergi linuð.
Síðan 1993 hafa um 50 þúsund gyð-
ingar numið land á svæði Palestínu-
manna, hundruö ferkUómetra af
þeirra landi hafa verið gerð upptæk
undir vegi til landnemabyggða og
um 13 þúsund Palestínumenn tU við-
bótar hafa verið settir í dýflissur
Israels; margir, ef ekki flestir, án
dóms og laga. Uppsöfnuð gremja
braust upp á yfirborðið þegar Ariel
Sharon, alræmdur blóðhundur og
arabahatari, ruddist inn á helgasta
vígi íslams í Jerúsalem fyrir hálfum
mánuði, ásamt 1000 lögreglumönn-
um og ótal blaðamönnum, sjálfa
musterishæðina í gamla bænum,
Harim al-Sharif, sem múslímar um
aUan heim telja þriðja mesta helgi-
dóm íslams, næst Mekku og Medínu.
Sharon ætlaði að taka af öU tvímæli
um rétt ísraelsmanna tU aUrar Jer-
úsalem og þar með að arabar ættu
engan rétt, sem þó er undirskUið í
Óslóarsamkomulaginu. Þetta kveikti
það bál sem enn brennur.
Stríð á þrennum vígstöövum
Báliö nær einnig tU landamær-
anna við Líbanon og í fyrsta sinn tU
araba innan Isarels. Sú staðreynd
hefur ekki verið mikið rædd að yfir
fimmti hluti íbúa ísarels eru arabar
sem ekki flúðu þegar Ísarelsríki var
stofnað 1948, svo og afkomendur
þeirra. Þeir hafa aUa tíð verið ann-
ars flokks þegnar, þótt yfir ein miUj-
ón séu, og þeim kjósendum á Barak
að þakka meirihluta stjómar sinnar.
Síðustu daga hafa veriö átök miUi
herskárra ísraelskra araba og öfga-
fuUra ísraelsmanna sem hafa pyntað
og myrt a.m.k. 5 araba í Norður-ísr-
ael.
Þetta er nýtt og hættulegt ástand
sem hefur valdið miklu meira fáti og
hræðslu meðal almennings í ísarel
en átökin á hernámssvæðunum. Sú
almenna stríðshætta sem talað er
um stafar af því að Hizbollah rændi
Gunnar
Eyþórsson
þlaöamaöur
þremur hermönnum á
svæði þar sem landamæri
ísraels, Líbanons og Sýr-
lands liggja saman og halda
þeim í gíslingu. Það kom
vel á vondan því að ísarels-
menn hafa í haldi yfir 2000
araba sem þeir hafa rænt í
Líbanon (þar sem palest-
ínskir flóttamenn eru um
400 þúsund) og hafa haldið
sumum þeirra án dóms i 12
ár. Samt hrópa þeir hástöf-
um um brot HizboUah á al-
þjóðalögum. En Barak er
undir þrýstingi að gera inn-
rás í Líbanon og refsa Sýrlandi og
íran sem styðja HizboUah. Önnur
riki á svæðinu mundu óhjákvæmi-
lega dragast inn i slíkan hemað.
Þjóðstjórn
Afleiðingin af flótta allra aðila frá
Óslóarsamkomulaginu er sú að frið-
ur er horfinn úr augsýn og verður
tæpast að veruleika í stjómartíð nú-
verandi leiðtoga. Barak mun trúlega
neyðast tU að mynda þjóðstjóm með
stjórnarandstöðunni, sem Sharon er
í forsvari fyrir, sem mundi þýða fuU-
an fjandskap á ný miUi ísarela og
araba, og ekki aðeins Palestínu-
araba. Staða Arafats er veik - hann
sjálfur er gamaU og lúinn. Líklegt
má telja að í stað aðskilnaðar stjórn-
mála og trúarbragða, sem Arafat hef-
ur barist fyrir, verði trúarlegir leið-
togar frá Hamas, Jihad og fleiri trú-
arsamtökum araba aUsráðandi og sú
þíða sem verið hefur miUi Isarels,
Jódaníu og Egyptalands breytist i
kalt stríð.
Slík þróun myndi draga olíuríkin
inn vegna Jerúsalem, sem gæti kom-
ið Ula við aUa heimsbyggðina ef olíu-
framboð raskast. Þetta snertir fleiri
en deUuaðUa eina. Nærri skUyrðis-
laus stuöningur Bandaríkjanna við
Israelsmenn hefur aðeins magnað
upp þvergirðingshátt þeirra í samn-
ingum. Friður getur því aðeins náðst
að ísarelsmenn viðurkenni fyrir
sjálfum sér að hernámið og
apartheidstefna þeirra gagnvart
aröbum er undirrótin að öUu saman
- þótt arabar séu ekki saklausir. Því
miður eru ekki líkur á hugarfars-
breytingu í þá átt ef Sharon kemur
inn i þjóðstjórn og Jihad og Hamas
ná undirtökum meðal hinna
hemumdu.
Gunnar Eyþórsson
„Friður getur því aðeins náðst að ísarelsmenn viður-
kenni fyrir sjálfum sér að hemámið og apartheidstefna
þeirra gagnvart aröbum er undirrótin að öllu saman -
þótt arabar séu ekki saklausir. - íbúar á Gaza-svœðinu
mótmœla hryðjuverkum.