Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.2000, Blaðsíða 13
13
FIMMTUDAGUR 19. OKTÓBER 2000
PV________________________________________________________________________________________________________________________Meiming
Umsjón: Silja A&alsteinsdóttir
mwh
í Rostov í Rússlandi er á tveggja ára
fresti haldin leiklistarhátíö barnanna,
svokölluö „Mini-festog svo bar til í
haust aó þangaó var boóiö íslenskum
leikhópi. Möguleikararnir Pétur Eggerz
og Stefán Örn Arnarson léku þrjár sýn-
ingar á leikgeró Þórarins Eldjárns á
Völuspá á islensku fyrir troöfullum sal af
rússneskum börnum og leikhúsáhuga-
fólki og bar ekki á ööru en allir skemmtu
sér hiö besta! Kannski er íslenskukunn-
átta útbreiddari en œtla má.
Hátlðin stóð i rúma viku, þemað var „músík-
leikhús“ og sýningar komu víða að þó að ekki
væri hátíðin eins viðamikil og oft áður, meðal
annars komu leikhópar frá Ítalíu, Ástralíu og
Brasilíu. „Við vorum bara á staðnum i þrjá daga
og sáum því miður ekki margar sýningar," segir
Pétur Eggerz. „Við sáum eina ítalska sýningu og
fáeinar rússneskar og miðað við þær hefur orðið
róttæk breyting á rússnesku bamaleikhúsi und-
anfarin ár. Fyrir perestrojku var veitt miklum
peningum í bamaleikhús og það var sjálfsagður
hluti af menntun bama. Nú hafa fjárveitingar ver-
ið snarskornar niður og allar sýningar virðast
stílaðar inn á léttleika, fjör og „show“. Auðvitað
er ósanngjarnt að dæma rússneskt bamaleikhús í
heild út frá örfáum sýningum sem þar að auki
voru á rússnesku en þessar sýningar áttu greini-
lega fyrst og fremst að vera markaðsvænar. Okk-
ur fannst þær ekki standast samanburð til dæmis
CA MBOTAET Cl3 flöTT"
fcoÁOHtflCAfaHKKft H BTOPHXKA
no TEA.5H9^ 53-98^
ART2000
Stund milli stríða
Pétur Eggerz og Stefán Örn Arnarson hvíla lúin bein á tröppum leikhússins.
Möguleikhúsið fór með Völuspá til Rostov:
Pau áttu erindi
Aðrir tónleikar Raf- og tölvutónlistar-
hátíðarinnar ART2000 eru kl. 20 í kvöld
í Salnum og verður dagskráin kynnt á
tónleikunum... Einnig eru tónleikar á
Café 22 kl. 22 í kvöld.
Á morgun kl. 17 eru fyrirlestrar
Bernhards Gúnter og Clarence Barlow í
Salnum og á sama stað annað kvöld kl.
20 verða leikin verk eftir þá báða auk
verka eftir Conlon Nancarrow og Cur-
ver. Kl. 22 heflast tónleikar á Café 22
með Bödda Brútal og plötusnúðum frá
Thule Music.
íslenskt mál
Tímaritið íslenskt mál og almenn
málfræði, 21. árgangur, er komið út.
Eins og nafnið ber með sér fjallar tíma-
ritið um íslenska málfræði og um mál-
vísindi en það er íslenska málfræðifé-
lagið sem gefur það út.
Af fjölbreyttu efni í heftinu má nefna
grein Gunnars Harðarsonar um ís-
lensku málfræðiritgerðina svonefndu,
grein Jóns G. Friðjónssonar um þróun
forsetningarliða með orðinu mót, móti
eða móts en þar rekur Jón tilbrigði af
þeim í áranna rás, og grein Helga Skúla
Kjartanssonar sem leggur orð í belg um
svonefndan eignarfallsflótta og ástæður
hans. Höskuldur Þráinsson veltir siðan
fyrir sér spurningunni um það hversu
margar tíðir séu í íslensku máli og
hvaða aðferðum megi beita til að skera
úr um það. Þá eru að venju í heftinu
smáþættir um einstök orð og orðfæri og
ritdómar.
Útgefandinn, Islenska málfræðifélag-
ið, dreifir ritinu en það fæst einnig í
helstu bókaverslunum.
Tónskáldahátíð - 3. hluti
Vinsælir leikarar frá íslandi
Bjarni Ingvarsson gefur eiginhandaráritanir.
Fólk tók ótrúlega vel á móti sýning-
unni og var það mál manna að hún
væri sú besta þar sem komið var á há-
tíðinni. „Það sem manni fannst vænst
um var þegar rússnesk börn komu til
okkar eftir sýninguna og létu hrifningu
sína í ljósi og báðu okkur um eigin-
handaráritanir!" segir Pétur og hlær
dátt. „Okkur fannst að þetta hlyti að
virka úr þvi þau voru svona snortin."
Möguleikhúsið hefur áður farið utan
með sýningar, meðal annars fór Mókoll-
ur til Finnlands, og ætlunin er að fara
víðar með Völuspá.
Gamla barnaleikhúsiö í Rostov
Völuspá var sýnd í minni salnum sem tekur 250 manns.
leikhljóðin og tekur að sér nokkur minni hlut-
verk. Þótt látbragð sé mikið notað er þetta aðal-
lega textaleikhús og í Rostov fengu gestir efnisút-
drátt á blaði á sinu máli til að lesa sér til um at-
burðarás. Auk þess steig á svið fyrir sýninguna
sérlegur aðstoðarmaður hópsins, ung rússnesk
stúlka sem reyndist hafa lesið Snorra-Eddu
þannig að efni leikritsins var henni kunnugt.
„Af algerri tilviljun þá fengum við túlk sem var
áhugamanneskja um norræna goðafræði!" segir
Pétur, „það var furðuleg heppni. Marína hét hún,
og hún sagði áheyrendum söguna áður en við fór-
um að leika. Ég held að það sé leitun á 21 árs gam-
alli manneskju hér á landi sem er eins vel að sér
og hún. Það er eins og fólk hafi meiri tíma til að
grúska þarna austur frá. Það er ekki alltaf að flýta
sér,“ segir Pétur og bætir við: „En það er nú önn-
ur saga!“
Borin á höndum
„Að sumu leyti er það eins og að fara
aftur í tímann að koma til Rússlands,“
segir Pétur. „Maður skynjar vel að sam-
félagið hefur lent í miklu umróti á
skömmum tíma og er að stökkva inn í
vestrænan nútima án þess að hafa al-
mennilegan grunn til að standa á. Það er hætt við
að þá týnist ýmis gömul gildi eins og gerðist hér
á landi. Við flýttum okkur svo mikið inn í 20. öld-
ina að við köstuðum öllu gömlu og erum svo að
leita að því núna! Þess vegna kom okkur á óvart
hvað allt gekk vel, skipulagið tfi dæmis á ferðalög-
um okkar og móttökur aUs staðar. Nöfnin okkar
voru meira að segja stafsett rétt aUs staðar! Og við
vorum borin á höndum hvar sem við komum."
Að mati Péturs Eggerz er bæði ánægjulegt og
uppbyggUegt fyrir íslenskan leikhóp að fá tæki-
færi tU að sýna á svona fjarlægum slóðum. „Leika
fyrir aUt aðra tegund af áhorfendum en við erum
vön, fólk sem skUur ekki einu sinni það sem við
erum að segja og finna að sýning sem byggir
svona mikið á texta virkar samt! Og heldur fólki.
Þá finnst manni maður eiga eitthvert erindi.“
Hjálmar H.
Ragnarsson.
Karólína Eiríks-
dóttir.
Snorri Sigfús
Birgisson.
Þorsteinn
Hauksson.
Þriðji og síðasti hluti tónleikaraðar
Tónskáldafélags íslands í samvinnu við
Reykjavík menningarborg Evrópu árið
2000 hófst í gær með tónleikum í Salnum
í samvinnu við Raf- og tölvutónlistarhá-
tíðina ART2000. Sú samvinna heldur
áfram á sunnudagskvöldið þegar haldið
verður áfram að rifja upp íslenska raftón-
list í hálfa öld og verða þá flutt verk eftir
Magnús Blöndal Jóhannsson, Hjálmar H.
Ragnarsson, Karólínu Eiríksdóttur,
Snorra Sigfús Birgisson, Þorstein Hauks-
son og Ríkharð H. Friðriksson.
í þessum þriðja áfanga kynningar Tónskálda-
félagsins á íslenskri tónlist verða flutt verk frá
lokum 20. aldar. í fyrri áfóngunum tveimur var
rakin eftir fóngum þróun íslenskra tónsmíða á
siðustu hundrað árum. Fyrsta röðin stóð frá lok-
um janúar fram í miðjan febrúar; þar voru flutt
verk sem samin voru á fyrri hluta aldarinnar og
hafa mörg hver unnið sér fastan sess meðal þjóð-
arinnar. Annar hluti hófst með setningu Listahá-
tíðar í Reykjavík 20. maí og stóð fram í miðjan
júní; þar var flutt tónlist frá miðbiki aldarinnar
með áherslu á verk sem þóttu stefnumótandi í ís-
lensku tónlistarlífl á þeim tíma.
Síðasta tónleikaröðin sem nú er nýhafin stend-
ur fram til 21. nóvember og verða þar flutt verk
eftir flest núlifandi tónskáld á íslandi. Þá
verður lögð sérstök áhersla á yngstu kyn-
slóð tónskálda á íslandi (14. nóv. í Sainum)
og reynt að skyggnast inn í tónlist nýrrar
aldar.
Á meðal viðburða á hátíðinni má nefna
heimsóknir kammersveita frá Tékklandi
og Ítalíu sem munu m.a. hafa íslenska tón-
list á sinni dagskrá. Peter Máté heldur ein-
leikstónleika á píanó í Salnum 8. nóvember
og leikur verk eftir Leif Þórarinsson, Jónas
Tómasson, Atla Heimi Sveinsson og fleiri.
Opera Omnia kemur með barnaóperuna Poy frá
Noregi og sýnir í Gerðubergi 11. og 12. nóv.
Caput leikur 11. nóv. verk eftir Snorra Sigfús
Birgisson, Báru Grímsdóttur og fleiri í Lang-
holtskirkju- Tónleikaröðinni lýkur með flutningi
Hamrahliðarkórsins á nýrri íslenskri kórtónlist í
Listasafni Islands 21. nóvember.
við danskt bamaleikhús sem er listrænt
og metnaðarfullt enda nýtur það góðs
stuðnings opinberra aðila.“
Boðið til Möguleikhússins kom frá
bamaleikhússamtökunum ASSITEJ og
greiddu Rússar allan kostnað við leikferð-
ina eftir að hópurinn var kominn til
Moskvu. Þangað þurfti hann að kosta sig
sjálfur og tókst það með styrk frá ráðu-
neytum menntamála og utanríkis. „Fyrir-
varinn var svo stuttur að við vorum ekki
búin að fá vilyrði fyrir styrknum þegar
við urðum að gefa svar en allt fór vel,“
segir Pétur, „við þurftum ekki að borga
með okkur!"
Söguleikhús
Völuspársýning Möguleikhússins er
„söguleikhús" þar sem einn leikari, Pétur
Eggerz, bregður sér í liki allra persóna
sem við sögu koma. Ekki er leikarinn þó
aleinn á sviðinu þvi með Pétri er selló-
leikarinn Stefán Örn Arnarson sem framleiðir
Me&al leikara í Draumi á Jónsmessu-
nótt eru Bessi Bjarnason, Gunnar
Eyjólfsson og Herdís Þorvaldsdóttir.
Draumur á
Jónsmessunótt
Sýningar hefjast á ný annað kvöld á
gamanleiknum Draumur á Jónsmessu-
nótt eftir William Shakespeare sem var
frumsýndur á fimmtugsafmæli Þjóð-
leikhússins í vor sem leið imdir stjóm
Baltasars Kormáks. Þetta er einn allra
vinsælasti gamanleikur höfuðskáldsins
þar sem tvinnast saman draumur og
veruleiki, galdrar og kostulegar ástar-
flækjur - og þar sem ekkert er bannað.
Sýningaflöldi er takmarkaður svo að
áhugasamir ættu ekki að draga að taka
frá kvöld.
Kjallarar
Vatíkansins
Kjallarar Vatík-
ansins eftir
franska rithöfund-
inn André Gide
(1869-1951) er
makalaus saga um
kaþólskt íhald og
frumstæða skyn-
semisstefnu undir
lok 19. aldar þar
sem kardinálar,
skúrkar og frímúr-
arar leyfa sér að vera óútreiknanlegir,
rétt eins og höfundurinn var sjálfur.
Óprúttnir bragðarefir, dauðyflislegir
lærdómsmenn, gerviguðsmenn, frí-
stundamorðingjar og sjarmerandi þag-
mælskar góðborgaradætur koma við
þessa sögu sem kom fyrst út í París 1914
og segir frá fiarstæðukenndu samsæri
um að ræna páfanum og setja frímúrara
í stól hans. Sagan ögraði viðteknum sið-
gæðishugmyndum á dögum höfundar-
ins - og gerir ef til vill enn. Höfundur-
inn hlaut bókmenntaverðlaun Nóbels
1947.
Ormstunga hefur nú geflð Kjallara
Vatíkansins út í þýðingu Þorvarðar
Helgasonar. Gérard Lemarquis ritaði
eftirmála. Þetta er önnur bókin í flokki
Prýðisbóka. Sú fyrsta var Vömin eftir
Nabokov í þýðingu Illuga Jökulssonar.
Kjallarar
VatíkttnKÍno