Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.2000, Blaðsíða 4
4
MIDVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2000
Fréttir I>V
íslensku kýrnar eru norskar og norsku NRF-kýrnar eru skoskar:
Landbúnaðarráðherra:
Fjarskyldar frænkur
DV-MYND NATIONEN
Á norskri grund
Guöni Ágústsson landbúnaöarráöherra viö hliöina á norskri kú. Ef til vill á hún
eftir aö setja mark sitt á íslenska kúarækt.
landakynin hafa verið ræktuð sem tví-
nytjakyn, þar sem bæði er verið að
huga að framleiðslu á mjólk og kjöti.
Hvað mjólkurffamleiðslu varðar eru
norsku kýmar mun nythærri heldur
en þær íslensku. Meðalársnyt í norsku
kúnum er rúm 6000 kíló, en í þeim ís-
lensku 4.500-4.600
kíló. I þessu sam-
hengi getur fóður Jóhanna
haft mikið að Sigþórsdóttir
segja. Til dæmis blaöamaöur
liggja fyrir mjög
nákvæmar rann-
sóknir á því að erfða-
ffæðilega er enginn munur á rauðu
kúnum í Svíþjóð og Noregi. En meðal-
munur afurða milli landanna er þó um
2500 kíló. íslenska tilraunin miðar m.a
að því að bera íslenska og norska kyn-
ið saman við sömu aðstæður.
Mesti ávinningurinn
Þess ber að geta að íslenska tilraun-
in verður ekki sú fyrsta sinnar tegund-
ar. Á árunum 1994 og 1995 var gerður
samanburður á norskum og íslenskum
kúm. Sú rannsókn fór fram í Færeyj-
um. í ályktun skýrslu um þennan sam-
anburð segir að niðurstöður hafi mjög
hnigið í þá veru að norsku kýmar hafi
sýnt umtalsverða yfirburði á flestum
sviðum, m.a. var 20-25 prósent munur
á afurðum kynjanna.
„Hvað júgur- og spenagerð varðar er
ekkert vafamál að
íslensku kýmar
standast ekki sam-
anburð við erlend
mjólkurkúakyn,"
sagði Jón Viðar.
„Mjólkurffam-
leiðslan er að taka
miklum breytingum. í framtíðinni
mun reyna miklu meira á umgengnis-
þætti, fýrst og fremst hreysti og heil-
brigði gripanna. Þá fara júgurheil-
brigði og frjósemi þeirra að skipta
meira máli. Fyrir tæpum 30 árum hófu
Norðmenn að taka mikið tiilit til þess-
ara þátta. Tölur sem hafa komið síð-
ustu árin sýna ótvirætt að það er farið
að skila árangri. Þegar við horfum
fram í tímann tel ég að mesti ávinning-
urinn af innflutningi fósturvísa verði í
þessum þáttum." -JSS
Innlent fréttaliós
Norski NRF-kúastofninn, sem fóst-
urvísar verða fluttir úr hingað til
lands, er blanda af gömlum kynjum í
Noregi. Meginuppistaöan er skoskar
Ayrshire-kýr, sem kenndar eru við
samnefnt hérað í Skotlandi. Þetta var
þekktasta mjólkurkúakyn í norðan-
verðri Evrópu um síðustu aldamót.
Það hefur myndað grunninn í öllum
rauðum og rauðskjöldóttum kúm í
norðanverðri Evrópu við blöndun við
önnur kúakyn, sem fyrir voru í við-
komandi löndum. Kynin hafa svo ver-
ið nefnd samkvæmt því.
„Við getum sagt að kúakynin í Nor-
egi, Svíþjóð og Finnlandi séu afar
skyld innbyrðis. Undanfarin ár hafa
þeir verið að nota sömu toppnautin í
öllum löndunum," sagði Jón Viðar
Jónmundsson, nautgriparæktarráðu-
nautur hjá Bændasamtökum íslands.
„Nú er að komast á formlegt samstarf
yfir öll Norðurlöndin, að íslandi und-
anskildu, í þessari ræktun. Innan tíu
ára verður þetta örugglega orðið ein
ræktunarheild."
DV-MYND SVEINN SIGURMUNDSSON
Litll og stóri
Þessi mynd var tekin í Færeyjum þegar gerö var saman-
buröarrannsókn á íslenskum og norskum kúm. Eins og sjá
má er stæröarmunurinn mikill.
Lengri og kjötmeiri
Þótt grunnkyn norsku kúnna sé
rautt eða rauðskjöldótt finnast mun
fleiri litir í stofninum. NRF-stofninn
er myndaður
með blöndun
við gömlu
kynin, þannig
að leifum af
þeim litum má
sjá bregða fyr-
ir. TU dæmis
hefur svörtum
gripum að ein-
hverju leyti
verið blandað
inn í stofninn.
íslenska
kýrin er talin
koma upphaf-
lega frá Nor-
egi. Að sögn
Jóns Viðars
hafa verið
gerðar ýmsar
erfðafræðUeg-
ar rannsóknir
á skyldleika
og uppruna
kynja, sem
Emma Eyþórsdóttir hefur tekið þátt
í fyrir Islands hönd. Þær rannsókn-
ir sýna að íslensku kýmar eru tals-
vert skyldar gömlu landkynjunum í
Noregi. Hins vegar er skyldleikinn
við NRF-kúastofninn orðinn mjög
lítUl, því þar er skoski uppruninn
ríkjandi.
Norsku kýmar eru talsvert þyngri
en þær íslensku. Að meðalþyngd eru
þær 550-600 kUó en íslenska kýrin er
430-450 kUó. Byggingarlagið er sömu-
leiðis mismunandi, en þær norsku eru
lengri og mUdu kjötmeiri. Norður-
Mín stærsta
ákvörðun
DV, SUDURLANDl:_______________
„Þetta er mjög stór ákvörðun sem
hefúr kostað mikinn tima. Jú, þetta er
ein stærsta ákvörðun sem ég hef tekið
sem landbúnaðarráðherra," sagði
Guðni Ágústsson landbúnaðarráð-
herra á fóðurganginum í fjósinu á tU-
raunabúinu að Stóra-Ármóti í gær.
„Fyrst og fremst er þetta tilraun og
ákvörðun verður tekin á grundveUi
hennar. í þessu eru miklar tilfinning-
ar, en það stendur aUs ekki tU að fóma
þeim þætti sem mikUvægastur er og
rætt hefur verið um að í íslenskri
mjóU? sé vöm gegn sykursýki og að
auki sýnum við vUjann í verki með því
að setja af stað viðbótarræktunarátak
með íslenska kúastofninn," sagði ráð-
herra.
í gær var greint frá því að Norð-
maður hefði látist af völdum C. Jacobs-
sjúkdómsins sem rakinn er tU
kúariðu. Varpar það ekki skugga á
ákvörðun ráðherra?
„í þessum málum verður engin
áhætta tekin, sé svo að kúariða ftnnist
í Noregi verður farið mjög vel yfir það
mál. Ég hef nú fengið campylobacter,
kom með það heim frá Kína, þannig að
þessi norski vinur minn sem hefur
faUið fyrir þessum sjúkdómi getur
hafa fengið þetta annars staðar í sig,
en yfir þetta mál munum við aUt sam-
an fara,“ sagði Guðni. -NH
Afkastameiri kýr
„Ég fagna
ákvörðun ráð-
herra, það hefur
lengi verið vitað
að það er þörf á að
kynbæta íslenska
stofhinn svo við
höldum í við ná-
granna okkar í
erfðaframförum og
það er hagkvæmt að nýta þeirra erfða-
framfarir," sagði Ari Teitson, formað-
ur Bændasamtakanna, við DV. Ari
segist halda ef af framhaldsinnflutn-
ingi verður muni bændur fá afkasta-
meiri kýr og með tímanum ódýrari
mjólk og betra kjöt. -NH
Ákvörðunin kom
ekki á óvart
„Það er mjög gott að það skuli vera
komin niðurstaða í þetta mál og hún
kemur mér ekki á óvart. Það hefúr sýnt
sig að fagleg rök með þessari umsókn
voru mjög traust og umsagnir fagaðUa
sem landbúnaðarráðherra hefur aflað
sér staðfesta að svo var,“ sagði Þórólfúr
Sveinsson, formaður Landssambands
kúabænda. -NH
Hvassviðri
Noröanátt, víða 18 til 23 m/s í dag en síðan
20 til 25. Snjókoma norövestan til, slydda eöa
rigning norðaustanlands og á Austfjöröum en
skýjaö meö köflum á sunnanveröu landinu.
Vægt frost víöa norövestan til en annars hiti 0
til 6 stig, mildast allra syöst.
"““"“““““"‘rÍ víuÁvm ?WnT*EEW|8íe AKUREYRI
Sólartag í kvöld 17.10 16.43
Sólarupprás á morgun 09J.5 08.10
Siödegisfloö 21.33 02.06
Árdegisflóð á morgun 09.57 14.30
Sliýringar ft VBÓurfáliniim
^^vindatt lOV-Hin
~'*VVINDSTYRKUR ' V_„T HÐÐSKÍRT
I rtMrtrum á sekúndu 1
O O
ŒTTSKYJAÐ HALF-
SKÝJAÐ
SKYJAÐ ALSKÝJAÐ
RIGNING
SLYDDA SNJOKOMA
ÉUAGANGUR ÞRUMU- SKAF-
VEÐUR RENNINGUR
WfO'wö') ii mw^nim
Vegir færir vestanlands
Nokkuö hvasst er um vestanvert landiö
en vegir færir. Á Vestfjöröum er
jeppafært um Klettsháls. Snjór og
hálka er á heiðum á Noröurlandi og
Austurlandi.
(=3SNJÓR
mm ÞUNGFÆRT
mm ÓFÆRT
mmmmmmgjmmmsmm
Vægt frost norðvestan til
Lítið eitt hægari síödegis á morgun. Snjókoma norðvestan til, slydda eöa
rigning noröaustanlands og á Austfjöröum en skýjaö meö köflum á
sunnanveröu landinu. Vægt frost víöa norövestan til.
:
j Virsdur: C
8—13 !l;/s\
Hiti 0° tii 6°
Noróan 8 til 13 m/s og
skúrir eöa slydduél noröan
og austan til en víða
léttskýjaö á sunnan- og
vestanveröu landínu. Hitl O
til 6 stig.
Hiti 0° til 5'
Austan og noröaustan 5
tll 8 m/s. Slydduél
norðaustan tll en víöa
léttskýjaö sunnan og
vestan tll. Hltl 0 tll 5 stlg.
Vindun (
5-10 m/s \
Hiti 0° til 5°
Norölæg átt og stöku él
noröan til en léttskýjaö
sunnan tll. Svalt í veðri.
'i/cxViil'. Hiií. £ ' "íjCm
AKUREYRI slydda
BERGSSTAÐIR slydda
BOLUNGARVÍK snjóél
EGILSSTAÐIR
KIRKJUBÆJARKL. léttskýjað
KEFLAVÍK skýjaö
RAUFARHÖFN rigning
REYKJAVÍK skýjaö
STÓRHÖFÐI léttskýjaö
BERGEN skúrir
HELSINKI lágþokublettir
KAUPMANNAHÖFN skýjaö
ÓSLÓ léttskýjaö
STOKKHÓLMUR
ÞÓRSHÖFN léttskýjaö
ÞRÁNDHEIMUR léttskýjaö
ALGARVE heiöskírt
AMSTERDAM skúrir
BARCELONA heiöskírt
BERLÍN léttskýjaö
CHICAGO skýjaö
DUBLIN skúr á síö. kls.
HAUFAX skúr á síö. kls.
FRANKFURT rigning
HAMBORG skýjaö
JAN MAYEN slydda
LONDON skýjaö
LÚXEMBORG skýjaö
MALLORCA
MONTREAL léttskýjaö
NARSSARSSUAQ heiöskírt
NEW YORK heiöskírt
ORLANDO heiösklrt
PARÍS skúr
VÍN rigning
WASHINGTON heiðskírt
WINNIPEG heiöskírt
1
0
-1
3
4
3
2
3
2
7
7
8
5
9
4
8
12
8
10
7
13
4
8
8
9
2
9
6
7
1
-11
7
16
9
8
1
8