Dagblaðið Vísir - DV - 01.11.2000, Qupperneq 15

14
MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2000
MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2000
27
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoóarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritsfjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Filmu- og plötugerö: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aösent efni blaðsins í stafrænu formi og i gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Einkavœðing
heilbrigðis
Skilaboð Ingibjargar Pálmadóttur heilbrigðisráð-
herra í fyrirspurnatíma á Alþingi síðastliðinn
mánudag voru skýr: Hún hefur lítinn áhuga á
einkarekstri og engan hug á því að auka samkeppni
í heilbrigðiskerfinu. Fyrir þá fjölmörgu sem eru
sannfærðir um að íslenskt heilbrigðiskerfi sé á villi-
götum eru skilaboð ráðherrans vonbrigði.
Einkarekstur hefur lengi verið við lýði innan ís-
lenska heilbrigðiskerfisins, þó hann hafi í flestu átt
erfitt uppdráttar, enda hafa stjórnvöld ekki búið
þannig um hnútana að hann fái að njóta sín með
eðlilegum hætti. Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigðis-
ráðherra virðist því miður ekki kunna að meta það
sem vel hefur verið gert af einkaaðilum, að minnsta
kosti virðist hún ekki sjá kosti þess að fela einstak-
lingum aukin verkefni. Ráðherra er því miður fast-
ur í gamalli gryfju úreltra hugmynda sem gera eng-
an greinarmun á því hver greiðir fyrir þjónustuna
og hver veitir hana.
Gríðarlegir hagsmunir eru í húfi þegar kemur að
uppbyggingu og skipulagningu heilbrigðiskerfisins,
hvort heldur litið er til þeirra miklu fjármuna sem
til þess renna eða almennrar velferðar og heilbrigð-
is landsmanna. Fjárlagafrumvarp ríkisstjórnarinn-
ar fyrir komandi ár gerir ráð fyrir að sameiginleg-
ur sjóður landsmanna - ríkissjóður - greiði nær 79
milljarða króna til að standa undir rekstri heil-
brigðis- og tryggingakerfisins. Þetta þýðir að hver
fjögurra manna fjölskylda þarf að greiða liðlega 1,1
milljón króna á komandi ári til að halda uppi örygg-
iskerfi sem flestir ef ekki allir eru sammála um að
nauðsynlegt sé að greitt sé úr hinum sameiginlega
sjóði.
Samkvæmt spá fjármálaráðuneytisins munu út-
gjöld vegna heilbrigðis- og tryggingamála aukast
stöðugt á komandi árum og nema alls rúmum 86
milljörðum króna árið 2004 á verðlagi sem gengið er
út frá í fjárlagafrumvarpinu. Þetta þýðir að álögur á
hverja fjögurra manna fjölskyldu vegna þessa mála-
flokks munu hækka um 105 þúsund krónur að raun-
virði á næstu fjórum árum. Er nema von að margir
séu sannfærðir um að kerfið sé á villigötum og
nauðsynlegt sé að leita leiða til að nýta fjármunina
betur en gert er? Því miður er heilbrigðisráðherra
ekki í þeirra hópi og því er vonlítið að róttækar
breytingar til framfara verði á komandi árum. Þeg-
ar ráðherra og aðrir vakna síðan upp við vondan
draum er ekki ólíklegt að það verði orðið of seint að
finna skynsamlegar leiðir út úr ógöngunum.
Staðreyndin er sú að það er ekki fjársvelti sem
hrjáir íslenskt heilbrigðiskerfi, heldur samkeppnis-
leysi og skipulagt ofbeldi gagnvart einkarekstri.
Heilbrigðisráðherra kemst ekki undan þeirri ein-
földu staðreynd að lögmál samkeppninnar gilda á
sviði heilbrigðisþjónustunnar eins og alls staðar. Að
leyfa einstaklingum og samtökum þeirra að keppa
við ríkið á grunni sanngirni hefur ekkert með það
að gera hver greiðir reikninginn á endanum.
Óli Björn Kárason

Ertu nú ánægð, kerling?
Þann 24. október 1975
vöktu íslenskar konur heims-
athygli með því að taka sér
frí frá störfum jafnt innan
heimilis sem utan og skunda
á fund. Kvennafundurinn á
Lækjartorgi er síðan í minn-
um hafður sem Qölmennasti
útifundur - íslandssögunnar.
25 árum siðar hafa blaða- og
útvarpsmenn komið sér sam-
an um að fundinn hafi sótt 25
þúsund konur. Við sem stóð-
um syngjandi uppi á vagns-
viðinu og horfðum á enda-
lausan straum kvenna fylla torgið og
nálægar götur, tún og hóla töldum 50
þúsund! Kannski sáum við tvöfalt
vegna orkunnar sem streymdi upp úr
þessum kvensöfnuði, kannski er rétta
talan einhvers staöar þar á milli.
Áfram stelpur!
Árið fyrir kvennafrísárið var vinsæl
kabarettsýning í Þjóðleikhúskjallaran-
um i leikstjórn Bríetar Héðinsdóttur,
sem hét „Ertu nú ánægð kerling?“ í
sýningu þessari voru sungnir nokkrir
sænskættaðir söngvar um konur, þar á
meðal lagið „Hvers vegna þegjum við?“
Viðlagið var geysikröftugt: „Ó, ó, ó
Steinunn
Jóhannesdóttir
rithöfundur
stelpur, ó, ó, ó stelpur, við
brýnum okkar raust svo ber-
ist hún um heiminn.“
Leikkonurnar úr þjóðleik-
hússýningunni fengu það
hlutverk að leiða fjöldasöng
kvennahersins á torginu með
öflugum liðstyrk Guðrúnar
Á. Símonar óperusöngkonu,
raddmestu konu landsins í þá
daga. Allur þingheimur tók
undir svo glumdi í lofti.
Þarna á fúndinum frumfluttu
leikkonurnar einnig baráttu-
sönginn „Áfram stelpur!",
sem síðan átti eftir að vefjast saman
við kvennabaráttu næstu áratuga.
Áfram stelpur! var kjörorð dagsins.
Konur svara kalli
Um áhrif þessa fundar þarf ekki að
efast. Hann var í senn hápunktur og
upphaf nýrrar sóknar íslenskrar
kvennahreyfingar sem nú sér stað alls
staðar í þjóðlífmu. Ekki sem eitt sam-
virkt stjómmálaafl, heldur sem al-
menn vitundarvakning og sívakandi
krafa um aukið olnbogarými kvenna á
öllum sviðum, krafa um jafna mögu-
leika, jafnan rétt, jafna stöðu beggja
kynja. Fimm árum frá kvennafrídegin-
„Ekki sem eitt samvirkt stjórnmálaafl, heldur sem ál-
menn vitundarvakning og sívakandi krafa um aukið
olnbogarými kvenna á öllum sviðum, krafa um jafna
möguleika, jafnan rétt, jafna stöðu beggja kynja“.
um var Vigdís kosin forseti, í kjölfarið
komu kvennaframboðin og Kvennalist-
inn. Konum hefur hægt og sígandi
fjölgað í pólitískum áhrifastöðum og
úti á hinum almenna vinnumarkaði
hefur hvert karlavígið á fætur öðru
fallið. Konur stjórna, konur fljúga, kon-
ur stökkva á stöng. Rödd Bjarkar berst
um heiminn. Konur hafa hvarvetna
haslað sér völl sem einstaklingar,
nema ef vera skyldi í brúnni á út-
hafsveiðitogara og á efsta trón laun-
ísland og loftslagsbreytingar:
Siðlaus undanþágubeiðni
ísland gerðist aðili að Ramma-
samningi Sameinuðu þjóðanna um
loftslagsbreytingar árið 1994. Á
Kyótó-ráðstefnu aðildarríkja samn-
ingsins í desember 1997 var sam-
þykkt ítarleg bókun við hann til að
tryggja fyrsta skrefið í að draga úr
losun gróðurhúsalofttegunda. ís-
lenska ríkisstjórnin bannaði sendi-
nefnd íslands að undirrita bókunina,
þótt gert væri ráð fyrir að íslending-
ar fengju að bæta 10% við losun á
meðan flest iðnríki skuldbundu sig
til að draga saman. Þess í stað var
hótað ágreiningi nema tekin yrði inn
í samþykktir ráðstefnunnar sérstök
bókun, sem kölluð hefur verið „ís-
lenska ákvæðið". Það var skraddara-
saumað fyrir stóriðjustefnu ríkis-
stjómarinnar og felur í sér að losun
frá stóriöju hérlendis reiknist ekki
með í skuldbindingum Islands.
Siðlausari framganga hefur vart
sést á alþjóðavettvangi. Á 6. ráð-
stefnu aðildarríkja loftslagssamn-
ingsins, sem haldin verður í Haag
innan skamms, verður reynt af ís-
lands hálfu að fá undanþágubeiðnina
samþykkta með skírskotun til fá-
mennis.
„Losun gróðurhúslofttegunda af mannavöldum frá ís-
landi er nánast hin sama miðað við höfðatölu og með-
altalið í ríkjum Evrópusambandsins“.
Með og á móti
Skynsemin verður að ráða
Rangt mat á hagsmun-
um
Afstaða íslenskra stjóm-
valda í þessu stórmáli sýnir
betur en flest annað nær-
sýni núverandi valdhafa.
Skammtímahugsun ræður
ferðinni. í stað þess að
leggjast á sveif með þeim
sem glíma vilja við þetta
stærsta sameiginlega um-
hverfisvandamál samtím-
ans segir íslenska ríkis-
stjórnin „Ekki ég. Ekki ég.
En við skulum vera með ef við þurf-
um engu að kosta til!“ Það sem ræð-
ur þessari dæmalausu afstöðu er sú
stefna íslenskra stjómvalda að bjóða
erlendum stóriðjufyrirtækjum, eink-
um álrisum, hér aðgang að orku án
þess að þau þurfi að kosta neinu til
vegna losunar gróðurhúsaloftteg-
unda. Þannig á að draga hingað sem
mest af stóriðj ufjárfestingum og í
leiðinni er auglýst hér lægsta raf-
orkuverð í Evrópu. Þessi stefna er
ekki aðeins ógnun við orðstír Islands
og hagsmuni í samskiptum við um-
heiminn heldur einnig við íslenska
náttúm.
Varúðarreglan ráðí ferð
Sérstök vísindanefnd um loftslags-
breytingar hefur nýlega sent frá sér
skýrslu, sem fjallar bæði um mat al-
þjóðasamfélagsins (IPCC-hópsins) og
hugsanleg áhrif loftslagsbreytinga
fyrir íslenskt þjóðfélag. Fengur er að
þessari skýrslu nefndarinnar svo
langt sem hún nær. Þar kemur m.a.
fram að mikil óvissa ríkir um áhrif
Hjörleifur
Guttormsson
fyrrv. alþingismaöur
hækkaðs meðalhita á jörð-
inni á umhverfisþætti hér-
lendis.
Einn viðkvæmasti þátt-
urinn eru afleiðingar hlýn-
unar andrúmslofts á haf-
strauma í Norður-Atlants-
hafl og víðar og þar með á
Golfstrauminn. I mati á
slíkri óvissu hlýtur varúð-
arreglan að vera æðsta boð-
orð samhliða því sem lagt
er mat á áhrifin hnattrænt
en ekki út frá óvissum stað-
bundnum afleiðingum.
Ráðherra í gíslingu
Losun gróðurhúslofttegunda af
mannavöldum frá íslandi er nánast
hin sama miðað við höfðatölu og
meðaltalið í ríkjum Evrópusam-
bandsins. Allt tal um sérstöðu Is-
lands að þessu leyti er út í hött nema
við viljum bera okkur saman við
Bandaríkin sem ein og sér standa
fyrir fjórðungi heildarlosunar gróð-
urhúsalofttegunda.
Áhrifin af neikvæðri afstöðu is-
lenskra stjómvédda til Kyótó-bókun-
arinnar munu engan veginn ein-
skorðast við umhverfissviðið heldur
fyrr en varir einnig hitta okkur fyr-
ir á fjölmörgum öðrum sviðum al-
þjóðasamstarfs. Það er sorglegt til
þess að vita að góðum kröftum ís-
lensku utanríkisþjónustunnar skuli
varið til að berjast fyrir röngum mál-
stað vegna þröngsýni nokkurra ráð-
herra. Dapurlegast er vissulega hlut-
skipti umhverfisráðherrans sem í
þessu máli eins og fleirum er í gisl-
ingu samráðherra úr eigin flokki.
Hjörleifur Guttormsson
slandi á ofháum launum?
Engar afætur
é „Það er mjög ein-
falt, flest knatt-
||= spymufélög eru
rekin með tapi og
skýringin er launakostnaður.
Allur annar rekstur knatt-
spyrnudeilda, fyrir utan þjálf-
ara, er ekki greiddur en það
fer að koma að því að menn í
stjórnunarstörfum fari að
þiggja greiðslur. Á þessu má
sjá að launagreiðslur eru of
Sverrir
Hauksson,
form. félags Lands-
símadeildarfélaga
háar eins og málin standa í dag.
Markaðurinn hér á íslandi, miðað við
t.d. Norðurlöndin, er mjög lítill. Aug-
lýsingatekjur hér eru margfalt
minni en t.d. í Noregi og hug-
arfarið gagnvart félögunum
allt annað og þar er komin á
fót afreksmannastefna sem
fyrirfinnst ekki hér í fótbolt-
anum. Hér eru frekar að bæt-
ast við styrktaraðilar heldur
en hitt en þetta er allt orðið
miklu dýrara.
Það er ekki hægt að setja þak
á launin í fótboltanum frekar
en í öðrum viöskiptum, menn verða
bara að hugsa um sínar greiðslur og
standa skynsamlega að málum.“
„Það er erfitt að
| dæma um það þar
sem ég veit ekki
r hvað allir leik-
menn á Islandi hafa í laun.
Þessi umræða sem hefur verið
í gangi um að leikmenn eigi
hálfpartinn ekki að hafa nein
laun finnst mér vera alveg út í
hött.
Ef við tökum KR sem dæmi þá
eru strákamir að æfa fimm til
sex sinnum í viku allt árið, í 90% til-
fella utanhúss.. Ég myndi ekki halda
það að iðnaðarmaður eða blaðamaður
Pétur
Pétursson
knattspyrnuþjálfari
myndi mæta á hverju einasta
kvöldi vikunnar, nema
kannski sunnudag, til að eyða
tíma í fótbolta, sérstaklega í
blindbyl, og gera það fyrir ekki
neitt.
Mér finnst hálfpartinn að fólk
vilji að allir góðir knattspymu-
menn fari út í stað þess að
haldið sé í þá og umræðan snú-
ist um að þeir séu afætur á ís-
lenskum félögum. Mér finnst
að þessir leikmenn eigi að fá borgað
fyrir það sem þeir eru að gera, þeir.era
að leggja sig fram.“
Oft hefur það veriö rætt hve mikil laun knattspyrnumenn hafa og upp á síökastið hefur þaö veriö aö koma meira og meira í Ijós hversu mikil byröi
iaunagreiöslur eru á íslenskum félögum. Eru launin of há? í könnun sem staðið hefur yfir undanfarna daga á vísir.is segja 68% þjóöarinnar já.
þegahreyfingarinnar. Þær hafa heldur
ekki enn klifið tind Samtaka atvinnu-
lífsins, ekki orðið forsætisráðherra, út-
varpsstjóri eða ritstjórar Morgimblaðs-
ins en að því kemur. Og einn fagran
framtíðardag verður kona biskup og
jafnvel guð almáttug. Konur svara
kalli.
Og ertu þá ekki ánægð, kerling?
Kona með aldarfjórðungs yfirsýn
yfir þróun jafnréttismála hlýtur að
svara þessari spurningu játandi. Það
er svo gríðarlega margt gott sem hefur
gerst. En sama kona svarar spurning-
unni einnig neitandi. Jafméttislög eru
ítrekað brotin á konum. Kynbundið
launamisrétti er viðurkennd stað-
reynd. Konur bera enn höfuðþungann
af heimilishaldi. Uppeldis- og umönn-
unarstörf þeirra eru lítils metin. Mis-
notkun á konum sem kynverum hefur
tekið á sig nýjar myndir. Nöturlegast
er að horfa upp á innflutning illa
staddra kvenna frá ýmsum löndum til
starfa, ef ekki ánauðar, í íslenskum
klámbransa. Það er enginn skortur á
konum tO að kúga í veröldinni. - En
ertu samt ekki ánægð, kerling? - Svar-
ið er bæði já og nei. Og Áfram stelpur!
Steinunn Jóhannesdóttir
Ummæli
í þágu lands-
byggöarinnar
„Fyrirhuguð lækkun
á fasteignagjöldum er
stórmál íyrir lands-
byggðina og lækkar þau
gjöld verulega þar sem
fasteignaverðið er
lægst. Yfir einum millj-
arði króna er varið til
þessarar lækkunar.
Þannig hefur verið unnið að mörg-
um mikilvægum málum í þágu lands-
byggðarinnar, en þungamiðjan er að
skapa skilyrði fyrir Sölbreyttari at-
vinnustarfsemi, að uppbygging í há-
tækni nái í ríkari mæli til landsbyggð-
arinnar og að þau miklu áform um
nýtingu orku á Austurlandi nái fram
að ganga.“
Jón Kristjánsson alþingismaöur í Degi 31. okt.
Hyggjum aö
morgundeginum
„Eitt erfiðasta viðfangsefni í ríkis-
fjármálum er hve mikið vantar á að
lífeyrissjóður opinberra starfsmanna
geti staðið við skuldbindingar sínar á
komandi árum. Mögulegt er að þær
skuldbindingar reynist léttvægar í
samanburði við aukinn kostnað þjóð-
arinnar af versnandi heilsufari þegn-
anna, takist ekki að breyta neyslu og
lífsmunstri þjóðarinnar. Þetta ættu
ráðamenn þjóðarinnar og raunar öll
þjóðina að íhuga. Það skiptir öllu máli
að hyggja að morgundeginum."
Úr forystugrein Bændablaösins 31. okt.
Yfirboð og
kollsteypuaðgerðir
„Er formaðurinn
svona illa að sér í efna-
hags- og kjaramálum
eða er þetta ómerkilegt
yfirboð í kosningum
innan BSRB og stefnu
til meiri pólitísks
frama innan VG? Þekkir formaðurinn
ekki hvemig unnið er innan nútíma-
verkalýðshreyfingar, telur hann að
ómerkileg yfirboð og kollsteypuaðferð-
ir séu það sem launamenn vilja?“
Guömundur Gunnarsson, formaöur Rafiönaö-
arsambands íslands, í Mbl. 31. okt.
Samkeppnisráð
á villgötum
„Þama er samkeppis-
ráð enn á ný á villigöt-
um. Það er.víðs fjarri að
um óeðlilegt samráð hafi
verið að ræða. Takmark-
animar vom kynntar í
lok úttektartímabils og
vora ekki eins hjá kortafyrirtækjunum,
þ.e. með mismunandi viðmiðunarmörk-
um. Auk þess snýst samkeppni ekki um
að menn eyði og spenni hver í kapp við
annan.“
Einar S. Einarsson, fyrrum forstjóri Visa, í
Degi 31. okt.
Skoðun
Endurtekið efni
Nýútkomin skýrsla Auð-
lindanefndar hefur vakið
nokkra athygli og mnræðu.
Sitt sýnist hverjum um
hvemig líta beri á skýrsl-
una og skipunarbréf nefnd-
arinnar, hvort beri að
túlka hana 1 víðum skiln-
ingi eða þröngum. Einnig
skiptir nokkru hvaða mat
er lagt í einstaka orð og
málsgreinar. Vissulega er
blæbrigðamunur á því
hveijum augum hver lítur
á réttláta skiptingu arðs
auðlinda í almannaeigu eða þjóðar-
eign, þótt því hafi verið haldið fram
að þjóðin sem slík geti ekkert átt.
Samt er litið þannig á að þjóð sé
ekki annað en almengi allra ein-
staklinga er uppfylla viss skilyrði.
Geti tilekinn fjöldi einstaklinga átt
eitthvað saman ættu einstaklingar
þess vegna að geta verið eignaraðil-
ar, þó ríkisvaldið fari almennt með
forræði þjóðareignar. I þingsálykt-
un sem leiddi til kosningar nefndar-
innar var þó gert ráð fyrir að þjóð-
in væri eignaraðili þar sem fjallað
er um auðlindir í þjóðareign eða
auðlindir sem kunna aö snerta
hagsmuni þjóðarinnar. Fjallað er er
um hóflegt gjald, sem stuðla eigi
m.a. að réttlátri skiptingu afrakst-
urs auðlindanna.
Rekin viö óviðun-
andi jafnvægisskil-
yröi
Nú eru það gömul sann-
indi og ný að engar at-
vinnugreinar innlendar,
sem eitthvað kveður að,
geta skilað álíka arðsemi
og vel rekinn sjávarútveg-
ur. Þar af leiðandi er
meiri sókn í sjávarútvegi
en auðlindaforsendur gefa
kost á. Svo mun verða uns
grunnskilyrði sjávarút-
vegs frá náttúrunnar
hendi og annarra atvinnugreina
jafnast með einum eða öðrum
hætti. Ýmis rök hníga að þvi að
einmitt þessu markmiði, að jafna
grunnskilyrði greina og beisla þá
rentu sem blundar í undirdjúpun-
um, muni uppboðsleiðin ekki ná.
Greinin muni enn verða rekin víð
óviðunandi jafnvægisskilyrði.
Því þrátt fyrir fjölmargar skýrsl-
ur og greinar um ávinning sam-
dráttar sóknar og mat verðmætis
Krisfjón Kolbeins
viöskiptafræöingur
fiskistofna hefur fátt áunnist. Ber
ástand flestra fiskistofna þess
glöggt merki, þar sem ijöldi þeirra
er vistaður á válista. Það er sam-
merkt flestum þessara greina að
þótt bent sé á arðsemi þess að draga
úr sókn í helstu fiskistofna um tvo
fimmtu er fáum orðum, ef
nokkrum, vikið að því að ásættaiv
leg jafnstaða næst aðeins með þvi
að minnka það fjármagn og krafta
sem i greininni eru bundin.
Þó verður ekki litið fram hjá því
að allir fjármunir þurfa endumýj-
unar við. Hagkvæmustu tækni ttt
langs tima ber að nýta hverju sinni,
jafnframt því að fyrir greinina í
heild verði það haft að leiðarljósi að
jaðarkostnaður fjárfestingar fari
ekki fram úr jaðartekjum, miðað
við sem fyllsta og hafkvæmasta nýt-
ingu framleiðslufjármuna. Verði
þvi markmiði náö er ástæðulaust
að bera kvíðboga fyrir framtíð
greinarinnar í heimi vaxandi sam-
keppni.
Kristjón Kolbeins
Hóflegt gjald er álitamál
Álitamál er hvað sé hóflegt gjald.
Eigi hóflegt gjald jafnframt að
stuðla að réttlæti ber að líta svo á
að hófleg sé sveigjanlegt og tákni
hér sama og hæfilegt. Eins og oft
hefir komið fram leggur nefndin al-
mennt til uppboðsleið við álagn-
ingu auðlindagjalds, þótt vikið sé
að annarri leið í tilviki sjávarút-
vegs.
Nokkurrar tortryggni hefur gætt
í garð nefndarinnar fyrir að benda
á tvo kosti við innheimtu auðlinda-
gjalds af sjávarútvegi. Ekki hefir þó
verið sýnt fram á með óyggjandi
hætti að veiðileyfagjaldsleiðin nái
ei því markmiði að stuðla að rétt-
látri skiptingu arðs auðlindarinnar,
þó því sé haldið fram að veiðileyfa-
gjald tryggi síður nýliðun greinar-
innar, verði til málamynda og slái
skjaldborg um núverandi kerfi.
Uppboðsleiðin er aftur á móti talin
opna í ríkari mæli fyrir nýliðun.
Þar sem íslendingar eru ekki einir
og verða að taka tillit til annarra
gæti veiðileyfagjaldsleiðin stuðlað
að réttlátari skiptingu arðs auðlind-
arinnar með hæfilegu gjaldi ásamt
því að tryggja nýliðun.
„Það er sammerkt flestum þessara greina að þótt bená
sé á arðsemi þess að draga úr sókn í helstu fiskistofna
um tvo fimmtu er fáum orðum, ef nokkrum, vikið að
því að ásættarileg jafnstaða nœst aðeins með því að
minnka það fjármagn og krafta sem í greininni eru
bundin. “