Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.2000, Blaðsíða 15

14
+
19
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Svelnsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aðstoðarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aórar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Víslr, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Filmu- og plótugerð: isafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverö á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Útvíkkað höfuðborgarsvœði
Þótt flutningur fólks víða að af landinu til þéttbýlisins á
suðvesturhominu hafi staðið linnulítið alla öldina eru
breytingar í seinni tíð örari en menn sáu fyrir. Rifja má
upp framtíðarsýn Ingu Jónu Þórðardóttur, borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík og núverandi leiðtoga
minnihlutans í borgarstjórn Reykjavíkur. Á ráðstefnu sem
haldin var á Akureyri á vordögum 1997, þar sem litið var á
afstöðu fólks til búsetuskilyrða í heimabyggð, dró borgar-
fulltrúinn upp þá framtíðarmynd af höfuðborgarsvæðinu
að árið 2015 myndi það teygja sig upp í Borgarfjörð, austur
í Árnessýslu og suður á Reykjanes.
Þótt aðeins sé hálft fjórða ár síðan þessi spá var sett fram
er þetta þegar farið að gerast. í DV var í fyrradag greint frá
því, og byggt á upplýsingum Þjóðhagsstofnunar og Hag-
stofu íslands um búferlaflutninga fyrstu 9 mánuði ársins,
að dregið hefði úr fólksflutningum af landsbyggðinni til
höfuðborgarsvæðisins samkvæmt viðtekinni skilgreiningu
á svæðinu sem heild. Samdráttur milli ára segir þó ekki
alla söguna því þótt dregið hafi úr fólksflutningum til
Reykjavíkur og nágrannasveitarfélaga er mikil uppbygging
og aðflutningur fólks á Reykjanesskaga og í nálægum kaup-
stöðum eins og Akranesi og Selfossi.
Ýmislegt kann að valda þessu en mikilvægasta ástæðan
er talin hátt fasteigna- og leiguverð á því svæði sem fram
til þessa hefur verið skilgreint sem höfuðborgarsvæði, það
er frá Reykjavík og Mosfellsbæ í norðri og suður til Hafn-
arfjarðar. Miðað við þá þróun sem á sér stað er sú skil-
greining að verða úrelt. Útverðir höfuðborgarsvæðisins eru
hvorki Kjalarnesbyggð Reykjavíkur né Hafnarfjörður og
Bessastaðahreppur heldur Hveragerði, Þorlákshöfn og Ár-
borgarsvæðið í austri, þéttbýlisstaðirnir á Suðurnesjum í
suðurátt og Akranes í vestri. Um er að ræða staði sem eru
í um það bil 50 kílómetra fjarlægð frá Reykjavíkursvæðinu.
Sæki fólk vinnu frá þessum stöðum til höfuðborgarinnar
eða sveitarfélaganna í kringum hana tekur aksturinn hálf-
tíma til þrjú korter. Sú tímalengd þykir ekki tiltökumál i
öðrum löndum.
Vitaskuld verður fólk að vega og meta kosti slikrar bú-
setu þetta fjarri vinnustað. Á þeim stöðum sem eru í fyrr-
greindri fjarlægð frá Reykjavik er boðið upp á ágæta félags-
lega þjónustu og framhaldsskólar eru á svæðinu. Þá kjósa
margir búsetu í smærra samfélagi en borginni sjálfri. Þurfi
menn að sækja aðra þjónustu eða afþreyingu þangað er það
tiltölulega stutt.
Gallamir felast einkum í auknum samgöngukostnaði og
þeim tíma sem það tekur að ferðast til og frá vinnu. íslend-
ingar hafa til þessa búið við það að sækja vinnu skammt
frá heimili. Raunar tekur það nú orðið talsverðan tíma að
komast frá jaðri núverandi höfuðborgarsvæðis að miðborg-
inni, einkum á álagstímum kvölds og morgna.
Hvort sem mönnum líkar það betur eða verr er flutning-
ur fólks víða af landinu til suðvesturhomsins stöðugur. Sú
þróun verður ekki stöðvuð og raunar mega menn vel við
una ef endastöðin er þar. Næsta stoppistöð er nefnilega í
öðrum löndum. Það er hins vegar kostur að þeir sem hug-
leiða flutninga á þetta svæði eigi val. Þeir verða að vega og
meta kosti og galla þess að flytja á það svæði sem nú er
skilgreint sem höfuðborgarsvæði eða á þá staði sem þegar
tilheyra jaðarbyggðum svæðisins.
Það er ljóst að höfuðborgarsvæðið verður að skilgreina á
nýjan leik.
Jónas Haraldsson
_______________________________________FÖSTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2000_ FÖSTUDAGUR 3. NÓVEMBER 2000
DV
Skoðun '
Kiaradeila framhaldsskólakennara
- ríkisstjórnin á leik
Nú nálgast óðfluga sá
dagur, þ.e.7. nóvember,
sem samþykkt hefur verið
að verkfall framhalds-
skólakennara skelli á ef
ekki hafa nást samningar
fyrir þann dag. Það er
með ólíkindum að nú þeg-
ar ríkisstjórnin hefur haft
u.þ.b. ár til að semja við
framhaldsskólakennara
hefur hún varla lyft til
þess hendi, og í reynd
hafa engar alvöru viðræð-
ur farið fram, þótt ætla
mætti eftir ummælum ráðherra fjár-
mála og menntamála við umræður
um þessa alvarlegu stöðu á Alþingi 2.
nóv. sl. að þeir hefðu i huga flóknar
og viðamiklar breytingar á vinnu-
tíma kennara sem myndu stórhækka
grunnlaunin.
Þá hafa þeir eða þeirra samninga-
nefnd ekki lagt sig fram um að skýra
hvað þeir meina við samningaborðið
því varla hafa verið boðaðir samn-
ingafundir fyrr en þá í þessari viku
ef það er þá hægt að kalla þær við-
ræður því nafni. Hins vegar hafa
talsmenn ríkisstjómarinnar farið
mikinn í að gera framhaldsskóla-
kennara tortryggilega fyrir
launakröfur þeirra, sem íjalla
þó að hluta til aðeins um að
fylgja öðrum viðmiðunar-
stéttum hjá ríkinu í launum.
Ekki aðeins kröfugeröin
Nú ganga hlutimir þannig
fyrir sig í samningaviðræð-
um að það er ekki aðeins
kröfugerðin sem þar er rædd,
heldur einnig tillögur við-
semjandans til lausnar deil-
uimi. Til þess að eitthvað
gangi þarf að hittast og reyna
að finna þann samningsflöt sem
hægt er að mætast á og báðir aðilar
geta sætt sig við. En þarna hefur rík-
isstjórnin algerlega brugðist.
Það er engu líkara en þessir boð-
berar framfara í íslenskum skólum,
eins og þeir vilja líta á sig á hátíðum
og tyllidögum, haldi að eitthvað af-
burðafólk sem hefur kennslu að lífs-
hugsjón og vill helga sig því starfi
fyrir litla umbun vaxi á trjánum ef
þeim tekst að flæma úr starfl þá
kennara sem fyrir eru.
Að samningaborðum í alvöru
íslenska þjóðin hefur fengið sig
Sigrídur
Jóhannesdóttir
alþingismaöur
„Það þarf auðvitað að breyta um áherslur og gefa stóru
orðunum um gildi menntunar inntak með því að semja
um kennaralaun sem laða úrvalsfólk að starfinu; sýna að
það sem er í orði svo mikils virði sé líka nokkurs virði á
borði. “ - Samninganefnd Kennarasambandsins á fundi
hjá sáttasemjara.
fullsadda á því menntakerfl sem
dregið er áfram af útkeyrðum, illa
launuðum kennurum og stýrt er
af þeim sem hafa ekki framtíðar-
stefnu, heldur metnað til þess eins
að vagninn hökti áfram frá degi
til dags. Það þarf auðvitað að stór-
bæta kjör íslenskra kennara ef
við eigum að eiga von um að skól-
arnir okkar geti haft nægum góð-
um og reyndum kennurum á að
skipa. Ef ríkisstjómin hefur ekki
áttað sig á þessu nú þegar er eins
gott að hún vakni af sínum Þyrni-
rósarsvefni og setjist við samn-
ingaborðið í alvöru.
Það þarf auðvitað að breyta um
áherslur og gefa stóra orðunum
um gildi menntunar inntak með
þvi að semja um kennaralaun
sem laða úrvalsfólk að starfmu;
sýna að það sem er i orði svo mik-
ils virði sé líka nokkurs virði á
borði.
Ef ríkisstjóminni tekst ekki að
koma í veg fyrir þetta verkfall
framhaldsskólakennara sem nú
vofir yfir.þá er það cdgjörlega á
hennar ábyrgð. Nú er það ríkis-
stjómin sem á leik.
Sigríður Jóhannesdóttir
Verjum gengi krónunnar
- með meiri hagsýni
Ef menn vilja halda uppi gengi
krónunnar verður að spara erlendan
gjaldeyri. Allavega verður að fara
vel með hann. Lækkun krónunnar
þessa dagana, sbr. fréttir í blöðum,
er líklega meira til góðs en ills.
Menn hika viö að taka meiri erlend
lán í bUi og meira jafnvægi verður í
kaupum og sölu gjaldeyris. Menn
mega ekki beija höfðinu við steininn
og halda uppi genginu með erlendum
lántökum Seðlabanka. Kaup og sala
á krónum er frjáls markaður og kost-
ir hans eru eyðUagðir ef krukkað er
í hann og hann settur í bönd.
HæfUegt faU krónunnar þessa dag-
ana er því gott. Það segir okkur að-
eins að verðbólga hér á landi sé of
mikil miðað við aðrar þjóðir í næsta
nágrenni okkar þar sem verðbólgan
er miklu minni. Gjaldeyrissparnað-
ur er heldur ekki ofarlega á dagskrá.
Meira þarf að gera tU að
styðja við bakið á útflutn-
ingi. Örlítið faU krónunn-
ar hjálpar þeim sem selja
tU útlanda. Og það hefur
margvísleg góð áhrif.
Fiskveiðarnar
í umræðunni þessa
dagana tala menn eins og
engu máli skipti þótt nýr
stórtogari kosti 1.500
mUjónir. Það er nánast
aUt erlendur gjaldeyrir
sem rennur tU þeirra út-
lendinga sem selja okkur skipið.
Lánin eru beint eða óbeint erlend og
aUir vextir af kaupverði skipsins
fara til útlanda. Einnig þarf mikið af
dýrum tækjum og vélbúnaði, t.d.
fiskvinnsluvélar í svona nýjan stór-
togara. Mikinn erlendan gjaldeyri
þarf tU að halda öUum þessum
tækjabúnaði gangandi.
í dag era í þessum stórtog-
urum stærri og stærri vélar
sem nota olíu en hún hækkar
núna stöðugt í verði. Þegar út-
gerð á svona nýju 1.500 miUj-
óna skipi er gerð upp gjald-
eyrislega þá verður oft lítið
eftir. Útlendingar taka tU sín
hagnaðinn að stórum hluta.
Því er það að mörg svona skip
og kaup á þeim feUa krónuna
þegar tU lengri tima er litið.
Ef erlendar skuldir verða of
miklar fellur krónan.
Meiri hagkvæmni vantar
Ef halda á uppi gengi krónunnar
verður að auka hagkvæmni í sjávar-
útvegi. Hugsa verður tU þess að skip-
in séu ódýr og einföld og noti lítinn
gjaldeyri (þ.m.t. vegna olíukaupa).
Ganga verður vel um sjálfa auðlind-
ina, fiskimiðin. Líklega má auka afla
mikið ef botngróður er ekki eyði-
lagður, t.d. með stórum botnvörpum.
Svo eru þorskseiði og annar smáfisk-
ur drepinn og fær ekki að vaxa upp
ef hann lendir mikið í vörpum stórra
togskipa.
Veiðarnar verða að vera meira
vistvænar. Með þvi má hugsanlega
auka fiskaflann um 100-200.000 tonn
árlega. Ef við getum aukið aflann
verulega og notað minni gjaldeyri
eða jafnvel lítinn gjaldeyri til að
reka okkar fiskveiðar þá hjálpum
við gengi krónunnar. Það kemur, ef
litið er tU heUdarinnar, lítið minni
afli en með núverandi rányrkju stór-
togara. Og þeir nota of mikinn er-
lendan gjaldeyri í daglegan rekstur.
Lítið verður eftir tU að setja í gjald-
eyrisvarasjóðinn okkar.
Frjálst gengi
í dag er gengi krónunnar frjálst.
Það má halda því uppi með erlend-
um lántökum eða sölu bankanna
okkar og Landssímans okkar tU út-
lendinga. Menn tala jafnvel í fuUri
alvöru um að selja landhelgina líka
(sbr. nýleg ummæli ráðherra). Ekk-
ert af þessu bjargar krónunni. Menn
selja ekki bestu mjólkurkýmar ef
hér á að búa sjálfstæð þjóð.
Á hinn bóginn má stuðla að því að
halda uppi gengi krónunnar tU lengri
tima, t.d. með minni verðbólgu. Selja
þarf meira tU útlanda, svo sem meiri
fisk með betri og viturlegri nýtingu
fiskistofnanna. Fiskveiðarnar þarf að
vera hægt að stunda án þess að ausa
í þær sífeUt meiri gjaldeyri (þ.m.t. í
olíukaupum).
Á endanum verður það hins vegar
hagsýni íslendinga sjálfra sem þjóð-
ar sem ræður gengi krónunnar.
Krónan feUur hvað sem hver segir ef
við högum okkur heimskulega.
Krónan og gengi hennar endurspegl-
ar dugnað og hagsýni okkar. Gengi
hennar er frjálst og hún feUur ef út-
lendingar missa trú á því að við
séum færir um að stjóma fjármálum
okkar sjálfir. Krónan stendur og feU-
ur með okkur sjálfum. Höfum þann
metnað að halda gengi hennar uppi
með hagsýni og dugnaði. Pissum
ekki i skóinn, svo sú samlíking sé
notuð. - Hún passar vel ef selja á
landhelgina útlendingum tU að halda
uppi fólsku gengi sem orðið er vegna
óstjórnar okkar sjálfra.
Lúðvík Gizurarson
„Þegar útgerð á svona nýju 1.500 milljóna skipi ergerð
upp gjáldeyrislega þá verður oft lítið eftir. Útlendingar
taka til sín hagnaðinn að stórum hluta. Því er það að
mörg svona skip og kaup á þeim fella krónuna þegar
til lengri tíma er litið. “
Lúðvík
Gizurarson
hæstaréttarlögmaöur
sumartíma á íslandi?
Margt mælir með breytingu
„Ég er hlynntur
þvi að taka upp
sumartíma á Is-
landi. Mín skoðun
byggist meðal
annars á því að ég hef búið
aUa mína tíð í þröngum firði
fyrir norðan. Mér finnst
stundum sárt að geta ekki
setið lengur og notið sólar-
innar. Ég held að þetta sé
mjög gott bæði fyrir mannlíf-
ið og atvinnulífið. Þar vega
samskipti okkar við Evrópu þungt.
Flestir ferðamenn koma frá Evrópu
og við flytjum mest út tU Evrópu.
Við höfum því mikU samskipti við
þjóðimar á þessu svæði. Þar
getur komið sér Ula þegar
munar tveimur klukkustimd-
um á vinnutíma manna. Það
er því margt sem mælir með
þessu. Ég geri ekki mikið
með þau rök sem andstæð-
ingar frumvarpsins hafa sett
fram. Þau eru lítUvæg. Það er
ekki mikið mál í dag að flytja
tU klukkuna. Ég tel að það
hafi lítil sem engin áhrif á
geðheilsu manna. Ég myndi
segja það mjög æskUegt ef vUji þing-
ins fengi að koma fram í atkvæða-
greiðslu um þetta mál, eins og gert
var með boxið og vindstigin."
Krisfján L.
Möller
þingmaöur Sam-
fylkingar
Tæknilega óframkvæmanlegt
„Ég er á móti
þessu frumvarpi
þvi á íslandi ríkir
sumartími aUt
árið. Það var lög-
fest áriðl968, svo það er
tæknUega óframkvæmanlegt
að ætla að fara að hafa sér-
stakan sumartima á sumrin,
því það yrði þá sumar-sumar-
tími.
Mér finnst þessi tillaga
jaðra viö að það sé verið að
óska eftir því að hnattstöðu íslands
verði breytt. AUt í tiUögunni stríðir
gegn náttúrulögmálinu og ég tel að í
henni sé gert litið úr mögulegum
áhrifum þessarar ytri breyt-
ingar á innri klukku líkam-
ans. Ég hef trú á því að nátt-
úruleg klukka mannsins
tengist klukku alheimsins.
Börn sem vakna á íslandi
klukkan 7 í dag eru að vakna
einum og hálfum tíma fyrr
heldur en náttúrulega klukk-
an segir tU um því við erum
á röngum tíma nú þegar. TU-
lagan gengur út á að þau
þyrftu að vakna einni
klukkustund fyrr heldur en þau gera
nú. Þá eru þau orðin tvo og hálfan
tíma á skjön við náttúrulegu klukk-
una.“
Kolbrún
Halldórsdóttir
þingmaöur Vinstri
grænna
Fyrr í vikunni deildu þingmenn harkalega um hvort taka ætti upp sumartíma á Islandi. Ellefu þingmenn úr fjórum flokkum hafa lagt fram frumvarp þess efnis.
Umræðan snerist einnig um hvort breytingin hefði áhrif á geðheilsu manna. Sýndist sitt hverjum i þeim efnum. Málinu hefur nú verið vísað til allsherjarnefndar.
-li-
Ummæli
Göróttur gjaldmiðill
„Skiptir okkur
engu þó að íslensk
heimili og fyrirtæki
þuríi að borga helm-
ingi hærri vexti af
lánunum en í ná-
grannalöndunum?
Skiptir engu að vitað
er og viðurkennt að
matvælaverð í ESB er mun lægra en
hér á landi? Skiptir engu máli að ís-
lensk fyrirtæki þurfa enn að búa við
sveiflur í tekjum og afkomu vegna geng-
issveiflna íslensku krónunnar? Hvað
kostar að halda áfram með eigin gjald-
miðil, handónýta mynt, sem hvergi er
gildur gjaldmiðill nema á íslandi? Skipt-
ir engu máli að erlendir aðilar eru treg-
ir til að fjárfesta hér vegna þess að við
erum ekki aðilar að ESB?
Sveinn Hannesson, framkvstj. Sam-
taka iðnaöarins, í 10. tbl. Fréttabréfs
íslensks iönaðar.
Lögreglan á vegum úti
„Það er ekki einungis hraður akstur
sem bannaður er í lögum. í 4. gr. um-
ferðarlaga segir meðal annars: „Vegfar-
andi skal sýna tillitssemi og varúð svo
að eigi leiði til hættu eða valdi tjóni eða
óþægindum,
og þannig
að eigi trufli
eða tefji umferð að óþörfu.“ Það væri
gaman að vita hvort menn telja skipu-
lagðan hægagang allt að 200 flutninga-
bifreiða um helstu umferðargötur höfuð-
borgarinnar samrýmast þessu ákvæði.
Það verður laglegt ef menn fara að
tíðka þær aðferðir sem notaðar voru í
gær. Loka aðgangi að fyrirtækjum ef
þeir eru óhressir með gjaldskrána. Og
hindra svo umferð almennra borgara
um göturnar á eftir. Að minnsta kosti
virðist mega ætla hvað lögreglan mun
gera ef þessum aðferðum verður beitt:
Hún mun fylgjast með.“
Úr Vef-Þjóðviljanum 2. nóvember
Verkfallsvilji
- samningsvilji
„Að mínum dómi
hefúr hraði kennara
við verkfallsboðun
ekki verið í neinu
samhengi við fram-
gang viðræðnanna.
Almennt séð boða
verkalýðsfélög ekki
til verkfalla fyrr en
viðræður eru komnar i hnút. En í þess-
ari deilu var efnt til atkvæðagreiðslu
um verkfall eftir einn fund hjá sátta-
semjara, áður en formleg kröfugerð var
lögð fram. Einhver myndi segja að
þetta ferli, ásamt sjálfri kröfugerðinni,
bæri meiri vott um verkfallsvilja en
samningsvilja."
Geir H. Haarde fiármálaráöherra. - Úr
Degi 2. nóvember
^Þjóóviljinn
Að vita meira og minna
í þroskuðum lýðræðis-
ríkjum gera menn sér
grein fyrir mikilvægi þess
að geyma söguleg gögn svo
að komandi kynslóðir geti
kynnt sér söguna til að
skilja betur eigin sam-
tíma.
Það er ein ástæðan fyrir
því að þessi ríki eru
þroskuð; þau læra af eigin
sögu, því sem rétt var gert
og rangt.
Þannig er þetta ekki á
íslandi. Það hefur forsæt-
isráðherra sagt okkur. Upplýsinga-
lögin, sem ríkisstjórn Davíðs Odds-
sonar fékk samþykkt og áttu að
verða til að auka gegnsæi í stjórn-
sýslunni, hafa orðið til þess að færri
gögnum er haldið saman en áður, að
hans sögn. Hann er hættur að skrá
ýmislegt sem að sögulegu gagni gæti
komið, af ótta við að það komist í
rangar hendur. Rangar hendur eru,
eins og dæmin sanna, forsætisráð-
herra mjög hugleiknar. - Svo hug-
leiknar, að hann skrifar ekki einu
sinni tölvupóst af ótta við þessar
sömu röngu hendur.
Hinn duldi vísdómur
Á fundi með sagnfræðingum gerði
forsætisráðherra sérstaklega að um-
ræðuefni söluna á Fjárfestingar-
banka atvinnulífsins, sem er honum
greinilega enn ofarlega í huga. Þar
gekk á ýmsu, eins og við munum,
sérstaklega eftir að ráðherrann upp-
götvaði að rangar hendur höfðu
keypt hlut í bankanum.
En erindi Davíðs var þetta: Fréttir
fjölmiöla af sölunni á FBA voru svo
vitlausar, þeir vissu svo lítið um það
sem raunverulega gerðist að ill-
mögulegt verður fyrir sagnfræðinga
framtíðarinnar að gera sér rétta
mynd af málinu. Það eru bara örfáir
menn sem vita sannleikann í því
máli, þar á meðal náttúrlega Davíð.
Nú er rétt að spurt sé: Af hverju
segir Davíð Oddsson þjóðinni ekki
hvað er satt og logið í þessu máli?
Eigum við að vaða í villu og svíma
árum saman um þetta mikilvæga
mál sem fékk Davíð og vini hans til
að hrökkva upp af standinum á sín-
um tíma?
Til dæmis: Hvemig nákvæmlega
tókst drengjunum í Kaupþingi að
„eyðileggja einkavæðingarstefnu
ríkisstjórnarinnar", eins og Davíð
orðaði það? Hver var glæpur Orca-
hópsins annar en sá að þar var Jón
Ólafsson innan borðs? Hvenær upp-
götvaði forsætisráðherra að hluta-
bréf ganga kaupum og sölum á
markaði og að hann hefur ekkert um
það að segja hveijir kaupa þau?
Hvers vegna miðlar Davíð Odds-
son okkur fávísum ekki af
vísdómi sínum um þetta sem
hann býr yfir í svo ríkum
mæli að eigin sögn? Það er
væntanlega ekkert að fela?
Ekkert sem þolir ekki dags-
ins ljós?
Hverjir nauðguðu
Fjallkonunni?
Þetta er ekki í fyrsta eða
eina skiptið sem leiðtoginn
gefur í skyn að hann viti nú
eitt og annað sem aðrir vita
ekki, eða öllu heldur að
hann viti miklu betur en við hin og
þess vegna séu skoðanir allra ann-
arra svo vitlausar.
í sumar var gert það sem kallað
var „áhlaup" á íslenzku krónuna.
Fjársterkir aðilar á markaðnum
gerðu tilraun til að veikja gengi
krónunnar með þeim aíleiðingum að
Seðlabankinn varð að grípa til neyð-
arráðstafana. Þetta þurfti í rauninni
ekki að koma mjög á óvart. Efna-
hagsstefna ríkisstjórnarinnar hefur
veikt krónuna svo rækilega að
grandvarir menn eru farnir að kalla
hana handónýtan gjaldmiðil. Og með
frjálsum gjaldeyrisviðskiptum má
búast við því að menn, sem skynja
aðstæður á markaðnum rétt, nýti sér
þær þegar tækifæri gefast.
En þetta var ekki aðalumræöuefni
forsætisráðherra á þessum tíma. Um
„áhlaupið" var talað eins og Fjall-
konunni hefði verið nauðgað, og for-
sætisráðherra setti upp dularfulla
svipinn og meira en gaf í skyn að
hann vissi hverjir stæðu á bak við
þetta ofbeldi. En hann sagði okkur
það ekki.
Af hverju ekki? Á ekki þjóðin
nokkum rétt á að vita hverjir þessir
óþjóðhollu menn voru, sem misnot-
uðu okkar ástkæra gjaldmiðil? Voru
það bankar? Lifeyrissjóðir? Verð-
bréfafyrirtæki?
Ekki búast við svörum
Líklega þykir Davið betra að hafa
þessar upplýsingar fyrir sig, ef hann
hefur þær þá. Líklega fmnst honum
betra að láta „þá“ vita að hann viti;
„þeir“ verða þá kannske meðfæri-
legri og óliklegri til að haga sér öðru-
vísi en ráðherrann vill.
Það eru eðlileg viðbrögð þess sem
tamið hefur sér hroka og yfirlæti
sem stjórnunarstíl, þess sem veit
alltaf betur og meira. Það eru eðlileg
viðbrögð þess, sem setur upplýsinga-
lög og notar þau síðan sem afsökun
til að fela upplýsingar.
Karl Th. Birgisson
„Hver var glæpur Orca-hópsins annar en sá að þar var
Jón Ólafsson innan borðs? Hvenœr uppgötvaði forsœtis-
ráðherra að hlutabréf ganga kaupum og sölum á mark-
aði og að hann hefur ekkert um það að segja hverjir
kaupa þau?“ -Jón Ólafsson fésýslumaður.