Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.2000, Qupperneq 12

12
LAUGARDAGUR 25. NÓVEMBER 2000
DV
Fréttir
Njósnaforinginn féll
á eigin óþokkabragði
Keypti atkvæði stjórnmálamanna
Vladimiro Montesinos, fyrrverandi yfirmaöur leyniþjónustu Perú, er talinn hafa undir höndum upplýsingar um fjöida
stjórnmálamanna, dómara, blaöamanna og kaupsýslumanna.
Maðurinn á bak við fall Albertos
Fujimoris Perúforseta olli meiri
skaða en nokkur stjórnmálaand-
stæðingur og efnahagskreppa á 10
ára valdatimabili forsetans. Fyrr-
verandi yfirmaður leyniþjónustunn-
ar í Perú, Vladimiro Montesinos,
hefur verið kallaður Raspútín Perú.
Hann er sakaður um að hafa njósn-
að fyrir bandarísku leyniþjónust-
una, stjórnað dauðasveitum Perú,
verið í samvinnu við ílkniefnasala,
selt vopn og greitt þingmönnum
mútur.
Ferill Montesinos hófst innan
hersins snemma á áttunda áratugn-
um. Árið 1977 var hann rekinn úr
hernum og dæmdur í 1 árs fangelsi.
Hann var fundinn sekur um að hafa
afhent Bandaríkjunum skjöl um
herinn í Perú sem þótti hollur Sov-
étríkjunum.
Á níunda áratugnum hóf hann
störf sem lögmaöur í Lima í Perú.
Meðal viðskiptavina hans voru
menn sem sakaðir voru um fikni-
efnabrot, skattsvik og svindl.
Árið 1996 sakaði fikniefnasali fyr-
ir rétti Montesinos um að hafa
heimtað 50 þúsund dollara á mán-
uði árið 1991 fyrir að hylma yfir
fikniefnaviðskipti í Huallaga-daln-
um. Nokkrum dögum seinna breytti
fíkniefnasalinn, Demetrio Chavez,
framburði sínum.
Falsaö fæöingarvottoí ö
Montesinos er sagður hafa hitt
Alberto Fujimori þegar sá síðar-
nefndi bauð sig í fyrsta sinn fram til
forseta 1989-1990. Montesinos að-
stoðaði Fujimori vegna ásakana um
svindl. Montesinos er einnig eignað
það að hafa með umdeildu fæðing-
arvottorði sannað að Fujimori væri
fæddur í Perú en ekki Japan. Hefði
hann fæðst í Japan hefði hann ekki
mátt bjóða sig fram til forsetaemb-
ættisins. Móðir Fujimoris sór hins
vegar að sonur hennar væri fæddur
Erlent fréttaljós
í Perú. Orð móðurinnar voru ekki
vefengd.
Eftir kjör Fujimoris var
Montesinos settur yfir herferð gegn
fíkniefnum sem farin var i sam-
vinnu við Bandaríkin. Montesinos
átti einnig þátt í árangursríkum að-
gerðum til að uppræta skæruliða-
samtökin Skínandi stíg.
Völd Montesinos jukust eftir að
þingið var leyst upp 1992 þegar Fu-
jimori forseti tók allar stofnanir
kverkataki. Það var Montesinos
sem aðstoðaði við skipun nýrra yf-
irmanna í hernum og hæstaréttar-
dómara.
Árið 1997 var hann náinn ráðgjafi
Fujimoris þegar gíslar voru teknir í
bústað japanska sendiherrans.
Gíslatökunni lauk með því að allir
mannræningjarnir, sem voru í
Tupac Amaru-samtökunum, voru
drepnir.
Montesinos, sem var orðinn ör-
yggisráðgjafi og yfirmaður leyni-
þjónustunnar í Perú, var oft sakað-
ur um mannréttindabrot en aldrei
tókst að sanna neitt.
Net uppljóstrara
Hann var hafinn yfir lög vegna
náinna tengsla sinna við forsetann.
Haft er eftir Fujimori að hann
myndi vaöa eld og reyk fyrir vin
sinn.
Montesinos var sagður hafa kom-
iö sér upp neti uppljóstrara sem
hann notaði til að hóta andstæðing-
um forsetans og kúga fé út úr þeim.
Ekkert var hins vegar hægt að rekja
beint til hans.
Samkvæmt fjölmiðlum í Perú var
það ein af földum myndavélum
Montesinos sjálfs sem myndaði
hann er hann var að afhenda stjórn-
arandstöðuþingmanni 15 þúsund
dollara fyrir að tryggja flokki forset-
ans meirihluta á þinginu. Þegar
myndbandsupptakan var sýnd i
sjónvarpi í september síðastliðnum
neyddist Fujmori ekki bara til að
taka afstöðu gegn Montesinos opin-
berlega heldur einnig til að tilkynna
að hann myndi segja af sér á næsta
ári og boða til kosninga til að finna
eftirmann sinn.
Stjórnarandstæðingurinn Fem-
ando Olivera, sem hafði fengið
myndbandsupptökuna afhenta,
sagði hana koma frá óbreyttum
borgara sem hefði tengsl við óá-
nægða herdeild. Olivera sagði að
borgarinn hefði fyrst haft samband
við þingkonu og fyrrverandi eigin-
konu Fujimoris, Susönu Higuchi,
sem sakaði eiginmann sinn um
spillingu þegar hún skildi við hann
fyrir nokkrum árum. Olivera
kvaðst hafa undir höndum fleiri
myndbandsupptökur sem sýndu
Montesinos múta kaupsýslumönn-
um, blaðamönnum, stjórnmála-
mönnum og liðsforingjum. Þegar
leyniþjónustumenn Montesinos
reyndu að handtaka sjóliða, sem
sakaður var um að hafa afhent
myndbandsupptökuna frægu, kom
herinn í veg fyrir handtökuna. Her-
inn var farinn að draga sig í hlé.
Montesinos flýði tii Panama þar
sem hann þykir augljóslega hafa við-
skiptahagsmuna að gæta. Mánuði síð-
ar tóku yfirvöld í Panama þá ákvörð-
un að veita Montesinos ekki hæli og
hann flaug aftur heim til Perú. Sjálfur
kvaðst hann hafa neyðst til að koma
heim eftir að hafa fengið líflátshótan-
ir frá vinstri sinnuðum skæruliðum
og fikniefnasölum. Hann hefur farið
huldu höfði eftir heimkomuna. Þing-
menn fuilyrða að Fujimori hafi að-
stoðað Montesinos við að komast hjá
handtöku.
Með hálsbindi í stíl
Heimkoma Montesinos leiddi til
gífurlegra mótmæla á götum úti.
Mótmælendur kröfðust handtöku
hans. Fyrsti varaforseti Perú,
Francisco Tudela, sagði af sér í kjöl-
farið.
Talið er að Montesinos hafi undir
höndum upplýsingar um fjölda
stjórnmálamanna, dómara, blaða-
manna og kaupsýslumanna.
„Ég held að Montesinos stjórni í
raun Iandinu,“ sagði rithöfundur-
inn Mario Vargas Llosa fyrr á þessu
ári. Hann keppti um forsetaembætt-
ið við Fujimori 1990. Margir Perú-
búa hafa verið á sömu skoðun og er
því ekki undarlegt að þeir hafi ótt-
ast valdarán í kjölfar flótta Fujimor-
is til Japans. Herinn lofaði hins veg-
ar að fara að lögum.
Þrátt fyrir að Montesinos hafi
verið hægri hönd Fujimoris þau 10
ár sem hann var við öld veitti hann
fyrst sjónvarpsviðtal fyrir tæpum
tveimur árum. Hann kom fram við
hlið Fujimoris og stríddu þeir hvor
öðrum. Þeir voru með hálsbindi í
stíl.
Byggt á Washington Post, BBC
o.fl.
Óhreint í pokahorninu
Fyrr í þessum mánuöi þvoöu íbúar Lima í Perú fána fyrir framan
stjórnarhöllina og hengdu þá til þerris til aö mótmæla óþverra þar
innandyra.
Afsögn frá hótelherbergi
Alberto Fujimori Perúforseti sendi afsagnarbréf heim frá hótelherbergi í
Tókýó í Japan. Fujimori er hér fyrir utan hóteliö umkringdur öryggisvöröum.