Dagblaðið Vísir - DV - 05.12.2000, Blaðsíða 15

14
ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMBER 2000
ÞRIÐJUDAGUR 5. DESEMBER 2000
27
Úigáfufélag: Frjáls fjölmiBlun hf.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýslngastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - ABrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, stmi: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjöimiðlun hf.
Filmu- og plötugerð: isafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverö 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Ágengir og ábyrgir
Við því er að búast, að linir fréttastjórar, sem hafa at-
vinnu af að líma fréttatilkynningar úr tölvupósti inn á síð-
ur dagblaða, flnnist berin súr, þegar annars staðar er ver-
ið með ærinni fyrirhöfn að grafa upp fréttir, sem skipta
lesendur máli og gefa innsýn í þjóðfélagið.
Mikilvægt er fyrir lesendur að átta sig á, um hvað er
verið að tala, þegar sögumönnum er kennt um ótíðindi. Þá
er oftast blandað saman tvennu, annars vegar viðfangsefn-
um fjölmiðlanna og hins vegar vinnubrögðum þeirra.
Þessir tveir ásar eru engan veginn samhliða.
Það er gilt umræðuefni, hvort fjölmiðlar komi of nálægt
einkalífi fólks í leitinni að upplýsingum. En það er allt
annað umræðuefni en hitt, hvort upplýsingarnar, sem
finnast við gröftinn séu áreiðanlegar eða ekki. Fjölmiðlar
geta hæglega verið ágengir og ábyrgir í senn.
Sumir fjölmiðlungar hafa hag af að reyna að koma því
inn hjá fólki, að átakalítil kranablaðamennska þeirra sé
ábyrg og vönduð, en hinir séu skítugir, sem vinna að upp-
greftri staðreynda, er liggja ekki á lausu. Sumir notendur
sjá gegnum þessa kenningu, en aðrir ekki.
Ef Washington Post væri gefið út á íslandi, mundu
kranablaðamenn halda fram, að það væri sorprit. Það
gerðu raunar stéttarbræður þeirra vestan hafs, þegar
blaðið varð frægt af Watergate-skrifum. Þeir töldu blaðið
stunda ábyrgðarlitlar æsifréttir um góðborgara.
Mikilvægt er, að lesendur átti sig á, að hvorki er
ábyrgðarlítið að grafa eftir staðreyndum né traustvekj-
andi að biða eftir fréttatilkynningum, sem streyma úr
krana tölvupóstsins. Sem betur fer sýna notkunartölur
fjölmiðla, að margir eru þeir, sem átta sig á þessu.
Hér á landi eru ekki fjölmiðlar á borð við þá, sem um-
deildastir eru erlendis. íslenzkir fjölmiðlar eru allir nær-
fæmari í skrifum en vestrænn meðalfjölmiðill. Þeir, sem
halda öðru fram, hafa ekki flutt nothæf dæmi því til
stuðnings, enda þyrfti að grafa eftir slíku.
DV hefur leitazt við að fylgja ströngum vinnureglum.
Ein helzta þeirra segir, að afla skuli tveggja sjálfstæðra
heimilda að uppljóstrunum. Önnur af þeim helztu segir,
að ekki skuli skrúfað einhliða frá krana, heldur sé aflað
mismunandi sjónarmiða í umdeildum málum.
Kranablaðamenn þurfa engar slíkar vinnureglur. Þeir
sitja bara við kranann og taka ekki til hendinni. Til að
bæta sér upp hlutskiptið koma þeir sér saman um að
kenna sögumönnum um ótíðindin og afla sér þannig sið-
ferðilegrar undirstöðu fyrir aðgerðaleysi sínu.
Lesendur verða auðvitað að velja og hafna og gera það
á ýmsa vegu. Óneitanlega eru sumir hallir undir þann
draum, að ótíðindi gerðust ekki, ef þau væru látin liggja
milli hluta í fjölmiðlum. Aðrir telja ekki henta lífi sínu að
fá vitneskju um ýmislegt misjafnt í þjóðfélaginu.
Ef allir hugsuðu eins og kranablaðamenn og fylgismenn
þeirra, mundi þjóðfélagið smám saman læsast og grotna
niður að innan, án þess að greftinum verði náð út. Á end-
anum mundi fara illa fyrir þjóð, sem vildi lifa í ímynduð-
um heimi, þar sem allt er slétt og fellt.
En hinir eru sem betur fer fleiri, sem vilja láta grafa
upp staðreyndir, sem ekki liggja á lausu, hvort sem þær
eru notalegar eða óþægilegar. Þess vegna nýtur ábyrg og
ágeng fréttamennska vaxandi vinsælda um þessar mund-
ir, meðan harðnar á dalnum við suma kranana.
Aðalatriðið er, að sífellt fleiri átti sig á, að ábyrg vinna
og ágeng vinna eru engar andstæður, heldur þvert á móti
oftar hliðstæður í þjóðfélagi, sem opna þarf betur.
Jónas Kristjánsson
DV
Rasismi
Nokkrar umræður hafa
verið um þjóðemismál und-
anfarið, m.a. vegna aukins
flölda erlendra starfsmanna
sem að langmestu leyti
vinna við fiskvinnslu og
þjónustustörf á tímabundn-
um atvinnuleyfum, einnig
innflytjenda frá ýmsum
löndum sem ýmist eru
orðnir íslenskir ríkisborg-
arar eða hafa hér dvalar-
leyfi. Alls mun hér um að
ræða nálægt 10 þúsund
manns og ætla má að þeim
fjölgi ört á komandi árum ef viðver-
andi atvinnuástand helst.
Af tveimur kynþáttum
Hér er um mjög viðkvæm og vand-
meðfarin mál að ræða, einkanlega
þegar smáþjóð á hlut að máli. Þjóð-
emislegur metnaður íslendinga er
mikill. Við erum stoltir af sögu og
þjóöerni okkar um aldaraðir, stoltir
af eigin tungumáli, menningu, vís-
indum og framþóun. Sé vísað til frá-
sagnar Jóns J. .Aðils (íslenskt þjóð-
emi) er m.a. rætt um að íslendingar
séu af tveimur kynþáttum, Keltum
sem bjuggu yfir andlegu fjöri, hug-
viti og snilld og hins vegar
djúpskyggni, staðfestu og
viljaþreki norrænna manna
sem fæddi af sér þjóðlíf sem
varla átti sinn líkan í sög-
unni. Þeir sem bera svo rík-
ar þjóðerniskenndir vilja
varðveita séreinkenni þjóð-
arinnar og telja jafnframt
að þúsundir erlendra inn-
flytjenda á hverju ári af
ólíkum þjóðernum myndu
umbreyta þjóðfélaginu í
tímans rás.
Talsmönnum þessara
sjónarmiða virðist fjölga og hinir
þöglu jábræður þeirra bíða færis.
Enn eru hin þjóöemislegu gildi, sem
við vorum alin upp við, á undan-
haldi eða að breytast í hinum tækni-
vædda heimi. Tölvutæknin, leidd af
ungu vel menntuðu fólki, nær til alls
heimsins. Nú geta menn lesið á Net-
inu allt milli himins og jarðar,
kynnst menningu, listum, vísindum,
atvinnuháttum og lífsafkomu fjar-
lægra þjóða.. Ætti ekki þessi alþjóð-
legi þekkingabrunnur á heimsmynd-
inni aö geta m.a. dregið úr rasisma
og stuðlað að betra sambýli ólikra
þjóðerna.? Skilyrði friðar, kærleika
og umburðarlyndis á sinn kristilega
farveg þar sem illvilja og heiftúð er
hægt að breyta í víðtæka mannúð.
Þar er aflgjafinn til að umskapa frið
og eyða ósætti og hatri.
Innflytjendur
Ólík menning og trúarbrögð tug-
þúsunda innflytjenda til íslands
munu alltaf skarast við menningu og
hefðir okkar enda trúlega ekki ætlun
neins að innflytjendur verði að af-
neita mikilvægum lífsgildum fyrir
að gerast ísl. ríkisborgarar. Rasistar
hafa náð fótfestu í öllum vestrænum
ríkjum enda auðvelt að kynda undir
þjóðemistilfmningum eins og sagan
kennir okkur. Þó svo að hvert sjálf-
stætt ríki sé skilgreint eign þjóðar
sinnar er heimurinn sameign allra
jarðarbúa. Landamæri skilja aðeins
að lönd en ekki fólk. Það þarf að
rækta góðvilja og mannúð í garð inn-
flytjenda og koma í veg fyrir að
skortur á málakunnáttu og samfé-
lagsþekkingu torveldi eðlileg sam-
skipti.
Eins og kunnugt er erlendis frá
valda rasistar, eins og t.d. nasistar,
blóðugum átökum, eignatjóni og
hvers konar einelti viö ýmsa minni-
Kristján
Pétursson
fyrrv. deildarstjóri
„Landamœri skilja aðeins að lönd en ekki fólk. Það
þarf að rœkta góðvilja og mannúð í garð innflytjenda
og koma í vegfyrir að skortur á málakunnáttu og sam-
félagsþekkingu torveldi eðlileg samskipti. “
hlutahópa af erlendum uppruna. Við
þessu þarf að bregðast strax. Við vit-
um að undir kraumar. Það þarf lítið
til að tendra stórt bál. íslensk stjóm-
völd ættu samt sem áður að takmarka
áfram verulega fjölda innflytjenda tO
að tryggja sem best lífsafkomu þeirra.
Atvinnuleyfi útlendinga virðast vera
í góðu jafnvægi við þarfir atvinnuveg-
anna og jafnt og þétt dregur úr
spennu á vinnumarkaði.
Kristján Pétursson
Menntamálakreppan
í þingræðiskerfi eins og okkar er
þaö oftast svo að hver ríkisstjóm get-
ur leyst sum vandamál, en öðrum
veltir hún á undan sér uns þau verða
óþolandi. Þá segir stjómin af sér eða
tapar meirihluta sínum í kosningum
og fer frá. Undir forystu Sjálfstæðis-
flokksins undanfarandi áratug hafa
menntamálin orðið að slíku óleysan-
legu vandamáli sem kristallast nú í
verkfalli framhaldsskólakennara.
Ekki svo að skilja að kreppan i
menntamálum þjóðarinnar hafi haf-
ist undir stjóm menntamálaráð-
herra Sjálfstæðisflokksins síöan
1991. Menntamál voru löngu áður
orðin afgangsverkefni stjómvalda og
helst lögð áhersla á mál sem koma
menntun sáralítið við, eins og að
flytja rekstur grunnskól-
ans til sveitarfélaga.
Kannski höfum við aldrei
haft almennilega pólitiska
forystu í menntamálum
síðan Gylfi Þ. Gíslason sat
i menntamálaráðuneytinu
á árunum 1956-71.
En á síðustu árum, eftir
að sjálfstæðismenn tóku
við menntamálunum og
þenslan í upplýsingasam-
félagi okkar jók svo til-
finnanlega eftirspurn eftir
menntuðu vinnuafli, þá
hefur steininn fyrst tekiö úr í þess-
um efnum. t tíð núverandi mennta-
málaráðherra hefur fjármálavand-
inn hlaðist upp en tími ráðuneytis-
ins verið tekinn í tilgangs-
lausar skipulagsbreytingar:
ný lög og reglur um stjóm
stofnana, ómarkvisst hringl
með námskrár. Einmitt það
sem menn gera þegar þeir
geta ekki gert neitt sem
skiptir máli.
Sjálfstæöismenn í vanda
Nú er ég svo bjartsýnn að
vona að kjaradeila fram-
haldsskólakennara verði
leyst og skólamir famir að
starfa áður en þessi grein
birtist. En það gerist þá með ein-
hvers konar pissi í skó sem kólnar
fljótlega. Það er óhjákvæmilegt að
setja verulega mikið opinbert fé í
skólamálin, til viðbótar því sem nú
er gert. Vegna pólitísks þrýstings
innan flokks, ummæla sem flokks-
foringjar hafa látið falla og annarra
aðstæðna í forystuliði Sjálfstæðis-
flokksins er útilokað að hann geti
gert þetta, nema hugsanlega með því
að einkavæða skólakerfið og dæla fé
í einkaaðila sem vildu reka skóla
með hagnaöi.
Slíkt yrði auðvitað miklu dýrara
en opinbera skólakerfið okkar, eins
og einkaskólar eru alls staðar, en
það gerði kannski ekki svo mikið til.
Við lifum í allsnægtasamfélagi og
erum ekkert sérstaklega sparsöm á
ópinbert fé. Þó kynni að vera harð-
sótt fyrir núverandi menntamálaráö-
herra að fá mikið út úr fjármála-
ráðuneytinu í þessu skyni.
Reynslem er sú að eyðslufrek ráðu-
neyti þrífast best undir stjóm leið-
toga eða áhrifamanns litla flokksins
í stjómarsamvinnu við Sjálfstæðis-
flokkinn. Gylfi Þ. Gíslason fékk ríf-
legar fjárveitingar til nýjunga á Viö-
reisnarstjómarárunum, þegar hann
lagði flokk sinn í sífellda útrýming-
arhættu til að halda samstarfinu við
Sjálfstæðisflokkinn áfram. Nú þenst
utanríkisþjónustan út undir forystu
formanns Framsóknarflokksins, ný
sendiráð eru stofnuð og friðargæslu-
lið okkar margfölduð að mannfjölda.
Verra er þó að varla er neitt of-
boðslega mikið framboð af fólki sem
vill reka skóla sem fyrirtæki. Það
tæki áratugi að koma upp almenni-
legu einkaskólakerfi, og ef það á að
rísa á rústum opinbers skólakerfis,
þá er verið að leggja drög að skóla-
menntunarleysi heillar kynslóöar.
Hvað með efnahagsjafnvægið?
Sú mynd er nú dregin upp í fjöl-
miðlum að kennarar séu einir að
reyna að rjúfa þjóðarsátt um stöðug-
leika í efnahagslífi þjóðarinnar. Lát-
ið er í veðri vaka að ríkisstjómin
geti ekki bætt kjör þeirra því að þá
muni verkalýðshreyfingin segja upp
kjarasamningum sínum, knýja fram
launabætur og setja verðbólguskrið-
una af stað. Um það er aðeins eitt að
segja: sú ríkisstjórn sem ekki þorir
að gera nauðsynlegar ráðstafanir
vegna hótana frá aðilum vinnumark-
aðarins, hún hefur misst stjóm á
ríki sínu og á að biðjast lausnar, auð-
mjúklega.
Gunnar Karlsson
„Kannski höfum við aldrei haft almennilega pólitíska
forystu í menntamálum síðan Gylfi Þ. Gíslason sat í
menntamálaráðuneytinu á árunum 1956-71.“ - Gylfi
Þ. Gíslason, fyrrv. menntamálaráðherra.
Gunnar
Karlsson
prófessor
Meö og á móti
zmenntaverðlaunanna
Maður verður að treysta fólki
j „Auövitað þótti
agL þetta djörf hug-
| mynd, þar sem
%" nefndir hafa öll
árin verið skipað-
ar þremur til fimm mönnum.
En það sem varð til þess að
sú leið var farin að hafa ein-
vald um tilnefndar bækur
var aö hin síðari ár hafa niö-
urstöður dómnefndar verið
málamiðlanir. Nefndimar
Snæbjörn
Arngrímsson
bókaútgefandi
hafa ekki geta komist að niðurstöðu
á annan hátt þar sem meðlimir
þeirra hafa ekki verið einróma i vali
sínu.
Mér þykir því afar eðlilegt að
einni manneskju séu fengin það mik-
il völd að hún beri ein ábyrgð á til-
nefningunum. Auðvitað er þó enginn
eyland og einvaldurinn, sem
sér um að tilnefna bækim,
velur sér ráðgjafa; fólk sem
hann treystir og fær til skrafs
og ráðagerða. Það hefur verið
heilmikill titringur um breyt-
ingamar á tilhöguninni en
mér þykir sjálfsagt að reyna
þessa leið.
Enginn einstaklingur er al-
veg án tengsla við umhverfi
----- sitt, þ.m.t. rithöfunda og
bókaforlög, ekki heldur þó að hann
setjist niður með tveimur öðrum.
Maður verður samt að treysta fólki
til þess að horfa fram hjá slíkum
tengslum þegar það hefur tekið að
sér svo mikilvægt starf sem þaö er að
tilnefna bækur til íslensku bók-
menntaverðlaunanna."
Verðlaunin klúður frá upphafi
„Þegar ég
heyrði þetta íyrst
fannst mér hug-
myndin svo fárán-
leg að mér datt
ekki í hug að hún yrði
nokkru sinni að veruleika. ís-
lensku bókmenntaverðaunin
hafa að vísu verið hálfgert
klúður frá upphafi. Það hefur
alltaf verið þessi vandræða-
gangur með dómnefndina og
raunar virðumst við íslendingar
vera eina þjóðin í heiminum sem
ekki getur búið sér til forsendur fyr-
ir dómnefnd sem við getum haldið
okkur við. í ljósi þess hlýtur að vera
eðlilegt að spyrja hvort ekki sé
hreinlega tímabært að leggja verð-
launin niður. Ég set líka spuming-
armerki viö það hversu óháð-
ur lesandi bókmenntaein-
valdurinn í fagurbókmennt-
unum getur verið þar sem
hún er tengd Máli og menn-
ingu og það forlag hefur hing-
að til kunnað að leggja sínu
fólki línurnar.
Mikil Máls- og menning-
arslagsíða hefur lika verið á
tilnefhingum til verðlaun-
anna á síðustu árum - jafiivel
svo mikil að þegar Bókatíðindi koma
út þá veit maður nánast hvaða bækur
verða tilnefndar en það er engu líkara
en að vissir höfundar séu með fasta
áskrift að tilnefningum. Maður á eftir
að sjá hvort bókmenntaeinvaldurinn
hefur það mikil heilindi til að bera að
hún geti breytt því.“
Súsanna
Svavarsdóttir
blaóamaöur
Dómnefnd sem tilnefnir bækur tll íslensku bókmenntaverölaunanna er ekki lengur nefnd, heldur ein manneskja, svonefndur bókmenntaeinvaldur.
Ummæli
Neysluæði heimskunnar
„Nú þegar að-

venta gengur í
garð heyrast
margir kvarta
undan þeim
ófriði sem fylgir
vikunum fyrir
jól, auglýsinga-
skruminu og
upphrópunum
þeirra sem umhverfa þessum tíma í
neysluæði heimskunnar er birtist
með margvíslegum hætti. Þegar er
farið að bera á því að fjölmiðlar
spyiji fólk hvort ,jólaskapið“ sé
komið. Komist var hjá verkfalli mat-
gæðinga svo landsmenn misstu ekki
sællífis aðventunnar við Jólahlað-
borðin“. Þessi svonefnda „hefð“ er
engin heíð og felur í sér þá mótsögn
að jól séu alls ekki komin þegar enn
er jólafasta og skeíjalaus veisluhöld
verða seint nefiid fasta.“
Þórir Jökull Þorsteinsson, prestur á
Selfossi, í Mbl. 2. desember.
íþróttir kvenna
„Þótt jafnræði eigi að ríkja milli
kynja á sem flestum sviðum, er jöfn
umfjöllun eftir kynjum ekki einfalt
mál í íþróttafréttum - reyndar hvort
kynið sem á í hlut. Þátttaka kynja í
ýmsum íþróttagreinum er mjög mis-
munandi og endurspeglast það óhjá-
kvæmilega í fréttaílutningi, svo og
frá einum árstíma til annars eftir
íþróttagreinum og því t.d., hvort
stórmót í einhverri iþróttagrein fer
fram. Það kallar á mikla tímabundna
umfjöllun, t.d. um Evrópumeistara-
mót í kvennahandbolta eða þá karla
og eðlilega er ekki hægt að bera sam-
an kynjahlutfóll á því tímabili."
Úr forystugreinum Mbl. 2. desember.
Lýðræöið og klúðrið
„I ríkjum þar
sem lýðræði er í
heiðri haft er
kosið tvisvar ef
enginn forseta-
frambjóðenda
fær hreinan
meirihluta í fyrri
umferð. Þetta
þykir hinn mesti
óþarfi á íslandi og minnihlutafólk
situr lon og don á Bessastöðum.
Undarlegt er það geðleysi, að nær
aldrei er boðið fram á.móti sitjandi
forseta og hann er látinn ráða því
upp á einsdæmi hve lengi honum
þóknast að gegna embætti...Ef ein-
hver döngun væri í því framafólki
sem langar til Bessastaða myndi
koma mótframboð undir lok hers
kjörtímabils...Svo þykjast menn hafa
efni á aö hafa skoðun á kosninga-
klúðri í Bandaríkjunum."
Oddur Ólafsson blm. I Degi
2. desember.
Skoðun

Ríkisútvarpið
- framsækinn og eftirsóknarverður vinnustaður
Sérkennileg umræða hef-
ur skapast um niðurstöður
í viðhorfskönnun á vegum
fiármálaráðuneytisins með-
al starfsmanna Ríkisút-
varpsins árið 1998. Málið
hefur farið troðna slóð frá
formanni starfsmannasam-
taka Ríkisútvarpsins um
dagblaðið Dag og fulltrúa
Samfylkingarinnar í út-
varpsráði og til þingkonu
þess sama flokks sem gerði
fyrirspum um málið á Al- _________
þingi og skrifaði síðan
grein nýlega hér í DV.
Allur þessi málatilbúnaður er í
frammi hafður í því augnamiði að
reyna að koma höggi á yfirstjóm
Ríkisútvarpsins og kenna forstöðu-
mönnum þess um slæman
starfsanda, almenn leiðindi og óáran
á vinnustað.
Fyrirvari um fuilyrðingar
Setja má fyrirvara um sumar full-
yrðingarnar, sem fólk átti að taka af-
stöðu til í umræddri viðhorfskönnun
1998, t.d. þessa: „Starfsandinn hefur
batnað á sl. tveimur árum“. Hvers
vegna tveimur árum? Eru menn al-
mennt meö slíkar tímabundnar
andamælingar á hreinu? Hverju átti
fólk að svara ef starfsandinn hefði
batnað mikið þrem eða fiórum árum
fyrr og gæti varla orðið neitt betri?
Látum það liggja á milli hluta.
Vitaskuld er það göfugt markmið
að efla góðan starfsanda á vinnustað.
Það er þó ekki síður undir innbyrðis
samskiptum, afstöðu og viðmóti
starfsmannanna sjálfra og forystu
þeirra komið en yfirmannanna. Bezt
fer auðvitað á því að allir þessir að-
ilar vinni að sameiginlegu mark-
miði. Þegar skuldinni er skellt á yf-
irmenn Ríkisútvarpsins og þeir út-
hrópaöir opinberlega er vert að
benda á að starfsmenn voru beðnir
að taka afstööu til þessar fullyrðing-
ar: „Þegar á heildina er litið er ég
ánægð(ur) með næsta yfirmann
minn.“ Það voru 56,5% sem svöruðu
„mjög sammála" eða „fremur sam-
mála“, en 20,8% „mjög ósammmála"
eða „fremur ósammála". - Aðrir
hlutlausir.
Athygliverð svör starfsmanna
„Endurmenntunarmál hjá RÚV
eru í molum,“ sagði formaöur starfs-
mannasamtakanna í bréfi til
menntamálanefndar Alþingis í byrj-
un þessa árs. Staðreyndin er sú að.
Ríkisútvarpið greiddi á síðasta ári
11,5 milljónir króna vegna endur-
Markús Orn
Antonsson
útvarpsstjóri
menntunar, m.a. með fram-
lögum í ýmsa sjóði starfs-
mannafélaganna sem hafa
þann tilgang að styrkja
starfsmenn til endurmennt-
unar. Meðferðin á þessu fé
er hins vegar á verksviði
stjórna félaganna. Það fer
fram stöðug endurmenntun
og starfsþjálfun hjá Ríkisút-
varpinu. Hér er sifellt verið
að aðlaga starfsemina nýrri
og flókinni tækni.
________ Það sér hver heilvita
maður að þessi stofnun
væri gjörsamlega óstarfhæf ef menn
væru ekki alltaf að fá þjálfun í nýj-
um vinnubrögðum. Þegar á allt er
litið í tilefni af þessu skyndiupp-
hlaupi, sem látið var enda inni í söl-
um Alþingis, og hinna skuggalegu
lýsinga, sem gefnar hafa verið á að-
stöðu starfsmanna hjá Ríkisútvarp-
inu, er kannski eftirtektarverðast
hvemig starfsmenn tóku undir full-
yrðinguna: „Ég stefni að því að
vinna hjá stofnuninni a.m.k. næstu 2
árin“. Nákvæmlega 70% voru „mjög
sammála" eða „fremur sammála".
Hlutur Alþingis
Fullyrt skal að Ríkisútvarpið þyk-
ir eftirsóknarverður vinnustaður
vegna fiölbreytni í verkefnum, nýrr-
ar og fullkominnar tækni eða ákjós-
anlegrar starfsaðstöðu í góðum hópi
vinnufélaga. Þessa staðhæfingu
byggi ég m.a. á viðtölum mínum við
nýja starfsmenn, sem koma á minn
fund að undirrita starfssamninga.*
Því er hins vegar ekki að leyna aö
Ríkisútvarpið sem ríkisstofnun hef-
ur átt mjög erfitt meö að bjóða kaup
og kjör á borð við fyrirtæki, sem eru
aö keppa við það um sérþjálfaö
starfsfólk á markaðnum. Tækni-
menn Ríkisútvarpsins, sem áður
stóðu jafnfætis starfsmönnum Pósts
og síma hafa t.d. dregizt verulega aft-
ur úr þeim eftir að Landssíminn h.f.
var stofnaður og fór að semja sjálfur
við sitt fólk, óháð heildarsamningum
opinberra starfsmanna. Slík tilvik
eru líkleg til að valda gremju.
Og þegar mönnum verður tíðrætt
um atgervisflótta er einnig vert að
hafa hugfast að afstaða og hollusta
starfsfólks í garð vinnuveitanda er ,
óðum að breytast. Ungt fólk á vinnu-
markaði skiptir mun tíðar um störf
en hinir eldri hafa gert og telur ekk-
ert eðlilegra en að flytjast milli fyrir-
tækja. Við þessar breyttu aöstæður
þarf Ríkisútvarpið að öðlast aukiö
sjálfsforræði í rekstrarmálum sínum
öllum og verðugra væri að Alþingi
íslendinga yrði uppteknara af slíkri
umfiöllun um stefnumótun í höfuð-
atriðum fyrir þessa stofnun en
skyndiuppákomunum utan dag-
skrár.
Markús örn Antonsson
„Fullyrt skal að Ríkisútvarpið þykir eftirsóknarverður
vinnustaður vegna fjölbreytni í verkefnum, nýrrar og
fullkominnar tcekni eða ákjósanlegrar starfsaðstöðu í +
góðum hópi vinnufélaga.“