Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.2000, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGUR 20. DESEMBER 2000
11
DV
Fréttir
Brennuvargar:
Hefnd, hagnaður eða
erfiðleikar heima fyrir
- tölur yfir eldsvoöa svipaðar milli ára, segir lögreglan í Reykjavík
Eldar í umdæmi lögreglunnar í Reykjavík.
77/ viðbótar viö þessar tölur berast lögreglu fleiri tilkynningar um eld í rusla-
tunnum og þess háttar þar sem skemmdir eru litlar sem engar og lögregla
sér ekki ástasðu til þess að rannsaka.
Samkvæmt tölum frá lögreglunni í
Reykjavík hefur íkveikjum í borginni
ekki farið fjölgandi á milli ára svo telj-
andi sé. Karl Steinar Valsson, aðstoð-
aryfirlögregluþjónn í Reykjavík, sagði
ástæðu þess að fólki finnist sem
ikveikjufaraldur hafi gengið yfir vera
alvarleika sumra þessara mála.
„Það eru 86 mál sem hafa komið til
okkar síðan 1.
september í haust
sem kalla á ein-
hveija lögreglu-
rannsókn. Þetta
eru þó ekki allt
saman íkveikjur.
En ég sé ekki í
fljótu bragði aukn-
ingu á þessu,“
sagði Karl Steinar.
„Hér er þó um að
ræða nokkuð al-
varleg dæmi, eins
og í Breiðholtinu, og það slær óhug á
fólk. Þar erum við að tala um 164.
grein hegningarlaganna valdi maður
eldsvoða sem hefur í fór með sér al-
mannahættu, og liggur fangelsisdómur
við.“
{því máli helltu tveir menn bensíni
á stigagang fjölbýlishúss i Flúðaseli i
Breiðholti og kveiktu svo í. Stigagang-
urinn og hurðir að ibúðunum
skemmdust mikið en enginn slasaðist.
Einn maður situr nú í gæsluvarðhaldi
í tengslum við það mál en öðrum
manni, sem einnig var færður til yfir-
heyrslu, hefur verið sleppt.
Auk þessa upplýsti lögreglan í Mos-
feflsbæ níu minni háttar íkveikjumál í
nóvember. Þar var að verki piltur sem
var ósakhæfur vegna aldurs og hafa
bamavemdaryfirvöld tekið við því
máli.
Þar að auki hefúr bruni ísfélags
Vestmannaeyja fyrr í mánuðinum vak-
ið mikla athygli en lögreglah í Eyjum
telur að um íkveikju hafi verið að
ræða.
Böm og unglingar
„Brennuvargar era fyrst og fremst
ungmenni. Þetta virðist vera sá glæp-
ur sem mest er bundinn við ungmenni
af öllum glæpum," sagði dr. Helgi
Gunnlaugsson, afbrotafræðingur og
dósent í félagsfræði, í samtali við DV í
gær. Meira en helmingur aflra þeirra
sem verða uppvísir að íkveikjum í
Bandaríkjunum em böm og unglingar
undir 15 ára. Flest era á aldrinum 10
til 15 ára en innan við 10 prósent era
böm, yngri en 10 ára. Helgi taldi lik-
legt að tölumar væra sambærilegar
hér á landi.
Hann útskýrði að hægt væri að
skipta þeim bömum og unglingum
sem bera eld að eigum fólks í þrjá hópa
eftir aldri og hvötum.
„Hjá yngstu bömunum er þetta bara
fikt. Böm, sjö ára og yngri, eru að fikta
með eld og þetta getur komið upp hjá
mjög mörgum
bömum, sérstak-
lega hjá þeim sem
hafa litla að-
gæslu,“ sagði
Helgi.
Á aldrinum 8 til
12 ára era bömin
líka að fikta en
þau vita hvað þau
era að gera og era
oft að katta á hjálp
og kalla athygiina að sjálfum sér. „Þá
er farið að örla á vandamálum, hvort
sem það er heima eða í skóla,“ sagði
Helgi. Oft era vandræði heima fyrir
hjá þessum bömum: skiinaður, ofbeldi
eða óregla, svo eitthvað sé nefnt. Hann
nefndi einnig böm á þessum aldri sem
gengur illa í skóla og bera eld að skóla-
byggingum til þess að hefna sfn.
Þriðji hópur ungmenna sem verða
uppvís að íkveikjum er 13 til 18 ára.
„Þetta eru krakkar sem maður hefúr
meiri áhyggjur af,“ sagði Helgi. „Þar
era klárlega vandkvæði fyrir hendi,
sálræn eða félagsleg. Það er oft löng
saga á bak við þá, með eld og annað
slikt.“ Þessir unglingar eiga oft við
svipuð vandamál að stríða og böm á
aldrinum 8 til 12 ára.
Hefhd eða hagnaður
Annar hópur fólks sem leggur eld að
eigum annama er fólk sem á við alvar-
legri erfiðleika að stríða. Inn í þennan
hóp falla bæði unglingar á aldrinum 13
til 18 ára og fúllorðið fólk. „Þau era
með fantasíur um eldana. Þetta fólk er
með persónuleikatruflanir og það get-
ur átt við mikla erfiðleika að stríða,“
sagði Helgi. „Fullorðnir brennuvargar
hafa oft drauma um íkveikjur og vilja
sjá eldinn eyðileggja. Sumir vilja
kenna þetta við kynferðislegt vald, að
þeir fái kynferðislega fúllnægingu við
það að sjá hvað þeir hafa gert af sér.“
Auk þessa era fullorðnir einstak-
lingar sem kveikja eld í hefndarskyni
rétt eins og bömin. „Þeir telja að það
hafi verið komið illa fram við þá og að
það sé ákveðin hefnd að kveikja í eign-
um hins aðilans," sagði Helgi.
Þriðji hópur fúflorðinna sem
kveikja í gerir það í hagnaðarskyni. Þá
er bæði til í dæminu að eigandi fyrir-
tækis greiði einhverjum fyrir að
kveikja í fyrirtæki sinu, tfl þess að fá
tryggingarpeninga, eða kveiki jafnvel
sjálfur í.
Lögreglurannsókn
„Þegar um er að ræða stærri bruna
fer umtalsverð lögreglurannsókn í
gang. í flestum brunum er gerð rann-
sókn á snertiflötum en þeir era oft á
tíðum ekki fyrir hendi í öðrum rann-
sóknum. Það er aldrei svo brunnið að
við fmnum ekki neitt,“ sagði Karl
Steinar.
Helgi sagði nýja tækni við rannsókn
á upptökum elds hafa leitt í Ijós að í
sumum tUfellum séu eldar í rauninni
óviljaverk sem við fyrstu lögreglu-
rannsókn hafa talist vera augljóslega
verk brennuvargs. Þegar eldur breiðist
mjög hratt út gerir lögregla oft ráð fyr-
ir því að um íkveikju sé að ræða.
„En stundum, með þessari nýju
tækni, kemur í ljós að þama hafi bara
verið um slys að ræða en ekki vísvit-
andi íkveikju af mannavöldum," sagði
Helgi.
-SMK
Valsson.
likgufcf&rtgripir
tFattegir cCemantsfiringar
áfráSczm verði.
Mikið úrvaC af deman tsskartgripum
áfráSæm vcrði.
SencCutn myncCaCista.
^jull
(dfföttin
Laugavegi 49, sími 561 7740
ólagjöfin hennar!
Stuttir og síðir
pelsar í úrvali
Pelsfóðurs-
kápur og jakkar
Ullarkápur og
jakkar með
loðskinni
Loðskinnshúfur
Loðskinnstreflar
I Loðskinitshárhönd
.
K/assískur fatnaður
Bocace-skór
4
PELSINN
Þar sem
vandlátir
versla
Kirkjuhvoli, sími 552 0160.
Raógreiðslur í allt að 36 mánuði
Minkapelsar
Tilboð
50% útborgun
og eftirstöðvar
vaxtalaust allt aö
12 mánuðum.