Dagblaðið Vísir - DV - 03.08.2001, Blaðsíða 18

18
FÖSTUDAGUR 3. ÁGÚST 2001
Helgarblað
Bannað að klappa
Jónas Sen
skrifar
DV-MYNDIR HILMAR
Einu sinni þegar ég var á göngutúr
í raiðborg Lundúna rakst ég á nýaldar-
búð sem ég hafði aldrei séð áður. í búð-
inni var gnægð bóka um heilun, hug-
leiðslu og annað í þeim dúr. Einnig
voru til sölu geisladiskar með nýaldar-
tónlist og þar á meðal sá ég disk sem
vakti athygli mína. Framan á honum
var falleg mynd af egypsku gyðjunni
ísis og fyrir ofan hana stóð „Hugleiðsla
í Pýramídanum mikla“. Þar sem ég er
mikill áhugamaður um tónlist fram-
andi þjóða, sérstaklega ef hún tengist
einhvers konar helgisiðum, keypti ég
diskinn.
Þegar ég var kominn heim tO ís-
lands setti ég diskinn í geislaspilarann.
Þá uppgötvaði ég mér til skelfingar að
þar var ekkert nema þögn. Mér fannst
ég vera iUa svikinn en gat samt ekki
annað en viðurkennt að einmitt svona
hljóti hugleiðsla í Pýramídanum mikla
að hljóma.
Ég hef aldrei komið til Egyptalands
en ég get ímyndað mér að stemningin
í Pýramídanum mikla sé yfirgengfleg.
Ævafom mannvirki em þannig. Ég
hef heimsótt margar eldgamlar kirkjur
á Spáni, Ítalíu og Frakklandi og and-
rúmsloftið þar er aOt öðmvísi en í
kirkjum hér á landi. í Sacré Coeur-
kirkjunni í París er stemninghi svo
þrungin tObeiðslu og upphöfnum friði
að maður vOl helst ekki fara þaðan út
aftur. Maður fyUist ehihvers konar
heilagri sannfæringu um að heimsaf-
neitun og leitin að Guöi sé þaö eOia
sem skiptir máli í lOlnu.
Ég leyfi mér að fuUyrða að engin
kirkja hér á landi sé svona mögnuð. Sú
kirkja sem helst kemst nálægt því er
Skálholtskirkja. Það er sennilega
vegna þess að þar er maður aUtaf með-
vitaður um að vera á helgum stað,
meira að segja á tónleikum. Bannað er
að klappa, svo tO eOigöngu trúarleg
tónlist er flutt, og ekki er selt inn í
kirkjuna. Hins vegar er hverjum tón-
leikagesti frjálst að gefa það sem hon-
um sýnist við innganginn. Þannig hef-
ur tekist að sameOia tvö andstæð sjón-
armið sem oft hafa valdið deOum, ann-
ars vegar að kirkjur eigi aðeOis að
vera notaðar undir guðsþjónustur,
bænaiðkanir og hugleiðslu og hins
vegar að kirkjur megi leigja undir ým-
iss konar menningarstarfsemi, sér-
staklega tónleika.
Ég skO bæði sjónarmiðni. Óneitan-
lega vantar almennOegt húsnæði und-
ir tónlistarflutnOig, þó ástandið hafi
aðems lagast er Salurinn í Kópavogi
hóf starfsemi söia. Hví ekki að nýta
kirkjumar sem standa að mestu tómar
aUt árið um krOig? HOis vegar fmnst
mér líka eðlUegt að prestar vUji að
kirkjur séu eingöngu notaðar sem
bænahús, því aðeins þannig skapast
það andrúmsloft sem á að ríkja í kirkj-
um. Stöðugar bænir og hugleiðslur á
tUteknum stað árum og öldum saman
mynda andrúmsloft sem maður þarf
ekki dulræna hæfileika tU að skynja.
Svoleiðis stemnOig getur ekki orðið ef
sífeUt er verið að leigja út kirkjurnar
tU einhvers annars.
Á páskum og í krUigum jólOi em oft
fluttar trúarlegar tónsmíðar í kirkjum.
Það er auðvitað aUt í lagi en mér finnst
samt óeðlUegt að maður þurfi að
kaupa sig Oin á slíka tónleika. Kirkjur
eiga að vera opnar öUum, ekki bara
þeOn sem eiga peninga. Auðvitað verð-
ur að borga tónlistarfólkOiu laun en
það á að gera það með fijálsum ffam-
lögum, ekki með því að rukka inn í
kirkjumar. Að selja Om í Guðshús er
jafn rangt og að láta fermast fyrir gjaf-
ir.
Nú er ég auðvitað að kasta steOium
úr glerhúsi. Sem píanóleikari hef ég
komið fram á tónleikum í mörgum
kirkjum og þar hefur verið mkkað
Om. Ég er líka fermdur og gerði það
bara fyrir gjaflmar. Mér hefndist
reyndar fyrir það, því fermhigin múi
var hálfgert klúður. Svo er mál með
vexti að á fermOigaraldrUium var ég
með mikið hár eins og bekkjarbræður
mínir en það oUi mér eUíffi skapraun
að ég var með kruUur. Ég er enn með
kruUur en ég passa mig á að hafa hár
mitt stutt og slétti vel úr því með geli
á hverjum morgni. í gamla daga þótti
hUis vegar ótrúlega haUærislegt að
vera með stutt hár og þvi var ég aUtaf
með hárbursta í vasanum sem ég not-
aði í tíma og ótima.
Ég vUdi auðvitað vera flnn í ferm-
ingunni minni svo til að tryggja að
hárið á mér færi ekki úr böndunum
stalst ég í hárlakk og túberaði á mér
hárið enis og ég hafði séð mömmu
gera. Svo burstaði ég það sem mest ég
mátti. Því miður vOkaði þetta ekki.
Hárið á mér reis upp sem aldrei fyrr
og í fermOigarathöfnOmi stóð það aUt
út í loftið. Ég var svo hávaxinn að á
fermingarmyndinni var ég hafður aft-
astur fyrO miðju og þar var lubbinn
enn meira áberandi en eUa. Þaö var
eins og ég væri með geislabaug. I
þokkabót hafði gleymst að kaupa á mig
hvíta skyrtu og slaufu, í staðinn var ég
hafður í svartri rúUukragapeysu. Eins
og gefur að skUja olli ég óstjómlegri
kátínu meðal fermingarsystkina
minna í athöfnOmi og bekkjarfélagar
mOiir gerðu grOi að mér í margar vik-
ur á eftO.
Núna segi ég af fuUri eOOægni að ég
trúi ekki á Jesú Krist. Ég trúi hms veg-
ar á Guð, engla og Ula anda. Og ég hef
ekkert á móti kOkjum. En mér finnst
að kOkjur eigi að vera kOkjur og að
það eigi að vera gott að koma þar Om.
KOkjur eru vond tónleikahús, hljóm-
burðurOm er slæmur og sviðið er ekk-
ert svið. Megi kOkjumar hvUa í friði
er tónlistarhúsið margumrædda verð-
ur loksins að veruleika.
ið gaman
að hitta
Hallgerði
- DV heimsækir Jón Smára Lárusson á Gilj-
um, járningameistara, stórsöngvara og helj-
armenni sem syngur hlutverk Gunnars á
Hlíðarenda í söngleik á Hvolsvelli
Gunnar á Hlíöarenda er einhver
glæstasta hetja íslenska ménningar-
arfsins. Gunnar var manna fríðast-
ur, syndur eins og selur, stökk hæð
sína jafnfætis í öUum herklæðum og
manna best vígur á boga og atgeO.
Hann var hár og hermannlegur,
réttsýnn og vinfastur og hlaut öm-
urleg öriög þegar óvinO hans fóru
að honum á Hlíðarenda og HaUgerð-
ur langbrók kona hans brást honum
á örlagastundu.
Þetta er saga sem flestir íslend-
ingar kunna eitthvert hrafl úr enda
ein meginstoðin í Njáls sögu, einni
vinsælustu íslendingasagna.
Þótt minning Gunnars hafi lifað
Jón Smári Lárusson,
söngvari og leikari
Hann segist vona aö hann sé betur
giftur en Gunnar á Hlíðarenda en
segist ékki treysta sér til aö stökkva
hæö sína í öllum herklæöum og
heföi gjarnan viljað hitta Hallgeröi
langbrók.
er ekki laust við að menn hafi rétt
aðeins hrokkið við þegar Sögusetrið
á Hvolsvelli, sem laðar tU sín ferða-
menn sem hafa áhuga á menningar-
arfínum, hóf sýningar á söngleik
sem byggður er á ævi Gunnars á
Hlíðarenda.
Söngleikurinn Gunnar eða Gunn-
ar the Hero a Musical er sérstætt
verkefni sem margO ólikO menn
koma að. Upphaflega er hér um að
ræða lagaflokk sem tónskáldið Jón
Laxdal samdi við ljóð Guðmundar
Guðmundssonar skólaskálds i upp-
hafi aldarinnar. Ekki náði þetta
listaverk beinlínis alþýðuhylli á
þeim tima enda fáir spámenn í sínu
foðurlandi í lifanda lífi. Menn vissu
þó af tilvist þess og veltu því fyrir
sér hvemig þessu afreki yrði best
haldið á lofti. EOm þeirra sem það
gerði var Halldór Óskarsson, kór-
stjóri Karlakórs Rangæinga. Hann
vissi betur en margO aðrO að hér
: góð
tónlist
Hefði ver-