Dagblaðið Vísir - DV - 07.08.2001, Síða 6
ÞRIÐJUDAGUR 7. ÁGÚST 2001
Fréttir
DV
Deilur í Skagafiröi um hvort virkja skuli í Villinganesi:
Flúöasiglingu fórnað
- að mati ferðaþjónustuaðila. Eins og að hella steypu í Geysi
„Að offra jökulánum hér I Skaga
firði fyrir virkjun væri í mínum
huga eins og að hella steypu ofan í
Geysi. Jökulsá austari og vestri eru
í heimsklassa fyrir flúðasiglingar og
mikil verðmæti í þeim fólgin. Ég vil
fá umræðu um þá valkosti sem
menn standa nú frammi fyrir, hvort
virkja skuli eða nýta þessar ár til
ferðaþjónustu," segir Magnús Sig-
mundsson, framkvæmdastjóri Æv-
intýraferða ehf. í Skagafirði.
60 metra há stífla
Ævintýraferðir efndu fyrir helg-
ina til kynningarfundar í Varma-
hlíð i Skagafirði þar sem reifuð
voru áform Norðlenskrar orku, sem
að standa Rarik, Kaupfélag Skag-
firðinga og sveitarfélögin í Skaga-
firði, um byggingu Villinganesvirkj-
unar og hagsmuni ferðaþjónustunn-
ar i því sambandi. Virkjunin er á
teikniborðinu og skýrsla um mat á
umhverfisáhrifum hennar er hjá
skipulagsstjóra. Frestur til að gera
athugasemdir við skýrsluna rennur
út á morgun, 8. ágúst. í matsskýrsl-
unni kemur fram að áætlaður bygg-
ingartími virkjunar 1 Villinganesi,
sem áætlað er að geti framleitt 33
megavött, yrði fjögur ár og áætlanir
gera ráð fyrir að framkvæmdir geti
hafist á næsta ári. Áætlaður fram-
kvæmdakostnaður er íjórir mUlj-
arðar.
Sá þáttur við byggingu Villinga-
nesvirkjunar sem hefur væntanlega
hvað mest umhverfisáhrif er bygg-
ing 60 metrar hárrar og 900 metra
langrar stíílu í Héraðsvötnum við
Villinganesi, gegnt Tyrfmgsstöðum
á Kjálka. Um þetta segir svo í
skýrslunni;
„Með tilkomu virkjunarinnar
fara gljúfur Héraðsvatnanna á um 2
km kafla neðan við ármót Austari-
og Vestari-Jökulsár undir vatn auk
þess sem vatnsborðshækkunar mun
gæta 4-5 km upp eftir gljúfrum jök-
ulsánna. Gljúfrin og lögun lands
þykja hafa sérstöðu hérlendis sem
gefur þeim nokkurt gildi.“
Að Merkigili og Goðdölum
Yfirborðshækkana af völdum
stíflunnar mun í Austari-Jökulsá
gæta upp að Merkigili í Austurdal
og í Vestari-Jökulsá upp undir
kirkjustaðinn Goðdali. í matsskýrsl-
unni er heldur engin dul dregin á
hvað þetta þýðir.
„Fljótasiglingar sem stundaðar
hafa verið á undanförnum árum ...
munu breytast frá þeirri mynd sem
þær eru stundaðar í dag þar sem
hluti árfarvegarins fer undir lónið.
Áfram verður þó hægt að bjóða upp
á fljótasiglingar í jökulánum ofan
lónsins. Einnig er vert að athuga
frekar hvort siglingar á lóninu og
upp eftir gljúfrum lónsins geti ekki
komið í stað fljótasiglinganna en
slíkt myndi þó höfða til annars
markhóps. Verði dregið úr fljóta-
siglingunum getur það haft áhrif á
ferðamennsku á svæðinu þar sem
talið er að þær dragi til sín ferða-
menn sem nýti sér einnig aðra þjón-
ustu sem í boði er í Skagafírði,“ seg-
ir í skýrslunni, þar sem tíundaðir
eru reyndar fleiri þættir sem virkj-
un og mannvirkjagerð samfara
henni gæti haft áhrif á, svo sem
fuglalíf, fornleifar, gróður og fiskar.
Sem og á ferðaþjónustu, en á fund-
inum í Varmahlíð var gagnrýnt hve
hagsmunum hennar væru lítil skil
gerð f matsskýrslunni.
Tveimur prósentum
minni vöxtur
En hvort á að vemda eða virkja?
Fela verndunarsjónarmiðin ef til vill
í sér meiri hagsmuni, það er að segja
ef mæla á allt út frá beinum peninga-
legum hagsmunum. „Hér er gengið
út frá þvl að annar möguleikinn úti-
loki hinn,“ sagði Þorleifur Þór Jóns-
son, hagfræðingur Samtaka ferða-
þjónustunnar, á fundinum og reifaði
málið í ljósi tölulegra staðreynda og
DV-MYNDIR SBS
A Varmahlíðarfundinum
Meöal fundarmanna voru samgönguráöherra og ýmsir framámenn á sviöi feröaþjónustu og í héraði.
Siglt niður fljótið
Sigling niöur Austarí-Jökulsá þykir ævintýri líkust. Reiknaö er meö aö hálft
sjötta þúsund farþega fari í þessar feröir í ár og hefur fjöldinn þá aukist um
þúsund frá því í fyrra.
Fyrir brottför
Fundarmenn í Varmahlíð áttu þess kost aö sigla niöur skagfirsku jökuiárnar
til þess aö sjá og kynnast um hvaö máliö raunverulega snerist. Þeir uröu
ekki fyrir vonbrigðum.
Sigurður Bogi Sævarsson
blaöamaður
vísbendinga. Nefndi hann meðal
annars þann mikla vöxt sem orðið
heföi í flúðasiglingum niður jökul-
ámar í Skagaflrði á síðustu árum á
vegum fyrirtækjanna Ævintýraferða
og Bátafólksins. Þær hófust fyrir al-
vöru árið 1994 og það ár sigldu um
300 manns niður árnar. I fyrra sigldu
hins vegar um 4.500 farþegar niður
úfnar flúðirnar - og verða væntan-
lega þúsundinu fleiri I ár.
Þá eru hin hagrænu áhrif ótalin,
þ.e. að 25 manns hafa yfír sumar-
tímann atvinnu af þessari starf-
semi. Veltan er um 25 milljónir og
að teknu tilliti til margfeldisáhrifa
má tvöfalda þá tölu. Þorleifur
kvaðst áætla að velta ferðamanna-
þjónustunnar í Skagafirði væri á
ári hverju'um-250-milljónir króna-
og reikna mætti með um 8% vexti
hennar á ári. Það er að segja að ekki
yrði virkjað og fljótasiglingar um
Jökulsá héldu áfram. Yrði virkjað
við Villinganes mætti reikna með
að vöxturinn í þessari atvinnugrein
I Skagaflrði yrði tveimur prósent-
um minni sem myndi hafa það í för
með sér að velta greinarinnar í hér-
aðinu yrði rétt tæpur milljarður eft-
ir svo sem aldarfjórðung. Hins veg-
ar sjö hundruð milljónum meiri á
sama tímapunkti yrði vikið frá
virkjunaráformum og haldið áfram
að sigla niður árnar.
Stóriðja og fortíðarhyggja
Um 70 prósent þeirra sem hafa
farið í fljótasiglingar niður jökulsár
Skagafjarðar eru íslendingar. Það
telja menn að sé að nokkru leyti til
marks um breyttan lífsstil og ferða-
venjur landans. Fólksins sem áður
kaus sumarfri ljúfra letidaga en vel-
ur nú frekar spennu - og - áreynslu:
Magnús Þórarinn
Sigmundsson. Magnússon.
Kyrrsetufólkið kallar á nýja mögu-
leika í ferðaþjónustunni sem eru
einmitt af þessum toga, sagði Ásta
Þorleifsdóttir jarðfræðingur í
stuttri hugvekju á fundinum.
Hún sagði landsbyggðina að
þessu leyti vera í tísku, þangað
sækti fólk tiðum til að upplifa eitt-
hvað nýtt sem endurnærði sálina.
Við þessum nýju þörfum yrði ferða-
þjónustan að bregðast og starfa sam-
kvæmt því. Hún talaði einnig um
stóriðjustefnuna sem fortíðarhyggju
manna í valdastöðum.
Höfnun kæmi ekki á óvart
Þórarinn Magnússon, bóndi á
Frostastöðum í Akrahreppi I Skaga-
firði, er stjórnarformaður Norð-
lenskrar orku. Hann sagði eftir fund-
inn við DV að til skamms tima hefðu
í héraði hvergi verið mótbárur gegn
Villinganesi en hugmyndir um virkj-
un á þessum stað hefðu fyrst verið
reifaðar sem mótleikur þegar hart
var deilt um Blönduvirkjun fyrir um
tveimur áratugum. Nú á seinni stig-
um heföi það síðan fyrst verið fyrir
fáum mánuðum sem vakið hefði ver-
ið máls á hagsmunum ferðaþjónust-
unnar í sambandi við virkjunarmál-
in; að siglingar niður gljúfrin væru
atvinnugrein í miklum vexti. „Þau
sjónarmið sem voru sett fram á þess-
um fundi eru mér vissulega kær. Það
kæmi mér heldur ekki vitundarögn
á óvart þótt Skipulagsstofnun myndi
hafna Villinganesvirkjun. Því væri
ég í sjálfu sér feginn i aðra röndina
og það myndi ekki hvarfla að mér að
fara í nein slagsmál út af því,“ sagði
Þórarinn.
Hann tók þó fram að í öllu falli
væri mikilvægt fyrir RARIK að
hefja eigin orkuöflun. Það væri ekki
síst vegna óhagstæðra kjara Lands-
virkjunar sem nú væri farin að
greiða eigendum sínum arð upp á
röskan milljarð kr. á ári hverju og
þeirra fjármuna væri aflað með háu
orkuverði.
„Því verður RARIK að leita ráða
til að komast úr viðskiptum við
Landsvirkjun en hitt ber þó að taka
fram að á þessum tímapunkti er
framtíð fyrirtækisins óljós vegna
þeirra breytinga sem nú eru að
-verða á raforkumarkaði.‘‘........
Umsjón: Birgir Guðmundsson
Speki um lygina
í heita pottinum hafa menn verið
að skoða vefritin um verslunar-
mannahelgina og bar mörgum sam-
an um að reyk-
vískir framsókn-1
armenn á hriflu.is
væru nú í þann
veginn að komast
í flokk spekinga |
sem skrifa spak-
mælabækur. í I
grein sem Gestur
Kr. Gestsson, einn 1
ritstjóra vefsiðunnar, skrifar er m.a.
að finna eftirfarandi spakmæli sem
dregin eru af Árna málum John-
sens: „Það er eitt með lygina, að
hana þarf maður alltaf að muna og
þeim mun meira sem maður lýgur
þeim mun meira þarf maður að
muna. Og lygin kemur alltaf aftur í
heimsókn á versta tíma. Árni
Johnsen reyndi að breiða yfir
þjófnað sinn með lyginni og fékk
meðal annars leigutaka Þjóðleik-
húskjallarans í lið með sér. Allt
þetta hrundi eins og spilaborg og
höföu báðir skömm af.“ ...
Almustafa
Þessi speki um lygina, sem vissu-
lega gæti verið komin frá Lao-tse
eða Konfúsíusi, minnir pottverja á
annað tilfelli þar
sem speki af
j þessu tagi varð
f umræðuefni sem
tengdist Fram-
sóknarflokknum.
Á dögum NT,
blaðsins sem
Framsókn gaf út
um skeið snemma
á níunda áratugnum, skrifaði séra
Baldur Kristjánsson, sem þá var á
blaðinu, stundum leiðara. Einhverju
sinni mun lítið hafa verið að gerast
svo Baldur skrifaði „gæsalappaleið-
ara“ sem hét „Almustafa" og var til-
vitnun í bókina Spámanninn. í þess-
ari tilvitnun kom oft fyrir orðalagið
að spámaðurinn Almustafa segði
hitt og Almustafa segði þetta. Varð
þessi leiðari tilefni til mikilla um-
ræðna i þjóðfélaginu um efnahags-
mál og efnahagsstjórn Steingríms
Hermannssonar, sem þá var for-
sætisráðherra, og hvort leiðarinn
fæli í sér einhver djúpvitur skilaboð
frá NT um þau mál!...
Björn minnir á sig
Eftir nokkurt hlé hefur Bjöm
Bjamason nú á ný tekið upp bar-
áttu gegn stjórn Reykjavíkurlistans
á heimasíðu,
sinni. Björn fjall-
ar um miðbæjar-
málin og notar I
það bragð að beita
Bubba Morthens I
á R-listann. Um I
þetta segir Björn: I
„Eftirminnilegt var I
að hlusta á Bubba 1
Morthens lýsa ástandinu í miðborg
Reykjavíkur undir stjórn R-listans i
Kastljósi föstudaginn 20. júlí. Mælti
hann þar fyrir munn margra, sem
eiga erfltt með að sætta sig við þá
ömurlegu þróun, sem orðið hefur i
hjarta Reykjavíkur undanfarin
misserL" I pottinum telja margir að
Bjöm sé nú á ný að minna á sig og
sé alls ekki hættur við þátttöku í
slagnum um forustu fyrir borgar-
stjómarflokki Sjálfstæðisflokksins
Hvar er Össur?
í pottinum hafa menn velt fyrir
sér ástæðum þess hve lítið áber-
andi Össur Skarphéðinsson, for-
maður Samfylk-
i ingarinnar, hefur
verið upp á
síðkastið. I hverju
málinu á fætur
öðru hefur Bryn-
dís Hlöðversdótt-
ir komið fram
sem talsmaður
flokksins en Bryn-
dís er sem kunnugt er þingflokks-
formaður. Skýringarnar sem heyr-
ast eru alla vega, en sú sennileg-
asta að Össur hefur verið mikið í .
burtu í sumar ...