Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.2001, Síða 16

16
LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2001
Helgarblað_________________________________________________________________________________________________X>V
Að vekja upp sína
eigin drauga
- Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaður rifjar upp nokkur atriði varðandi
áfengiskaup Jóns Baldvins Hannibalssonar sendiherra.
Jón Steinar Gunnlaugsson lögmaóur er ósáttur viö ummæli Jóns Baldvins í síöasta Helgarblaöi DV
„Jón Baldvin Hannibalsson, þáverandi fjármálaráöherra, tók út mikiö magn af áfengi á kostnað ríkisins í þessi skipti
sumariö 1988. Hann notaöi til þess stööu sína sem fjármálaráöherra en hefur ekki, þrátt fyrir ærin tilefni, upplýst til
hverra opinberra nota þetta áfengi fór þó aö hann haldi því fram aö þaö hafi fariö til slíkra nota en ekki einkanota
sinna. Þaö er hreinn fyrirsláttur aö hann hafi ekki stuttu síöar getaö upplýst þetta. “
í kjölfar afsagnar Árna
Johnsens alþingismanns hafa
ýmis eldri mál þar sem spilling
stjórnmálamanna kemur við sögu
verið rifjuð upp. Fyrst ræddi Dav-
íð Oddsson ýmis tilvik I viðtali
við DV fyrir tveimur vikum og
viku síðar taldi Jón Baldvin
Hannibalsson sendiherra sig hafa
hreinan skjöld í viðtali við blaðið.
Tilefnið var upprifjun á umdeild-
um áfengiskaupum hans sumarið
1988.
DV gekk á fund Jóns Steinars
Gunnlaugssonar lögmanns en Jón
Baldvin ræðir nokkuð um hann í
áðurnefndu viðtali. Jón Steinar
var fús til að rifja upp sumarið
1988.
„Þann 3. ágúst sl. birti DV við-
tal við Jón Baldvin Hannibalsson
sendiherra. Þar segir hann m.a.:
...Þetta gefur mér tilefni til að
rifja upp annað mál sem var mér
sýnu erfiðara. Málið snerist um
málaferli, kennd við Magnús
Thoroddsen. Verjandi hans, Jón
Steinar Gunnlaugsson hæstarétt-
arlögmaður, - maður úr innsta
hring forsætisráðherra - beitti því
í málsvörn sinni fyrir Magnús að
víða væri pottur brotinn, spurðist
fyrir um dularfulla reikninga úr
fjármálaráðherratíð minni og
dróttaði því að mér að ég hefði
misnotað aðstöðu mína til að
kosta afmælisveislu konu minnar.
Fjölmiðlar tóku málið upp og þess-
ar grunsemdir, aðdróttanir og
brigsl stóöu mánuðum saman.
„Ég þarf ekki að biðja
sendiherrann afsökunar.
Jafnvel þó að hann upp-
lýsti nú með fullnœgj-
andi hœtti að þessar
áfengisúttektir hefðu ver-
ið vegna opinberrar
risnu, eins og hann hefur
haldið fram, þyrfti ég
ekki að biðjast afsökunar.
Hann ætti þá frekar að
þakka mér fyrir að hafa
gefið sér tilefni til að
sanna þjóðinni að hann
sé „með hreinan skjöld“,
svo notuð sé fyrirsögnin á
viðtalinu við hann í DV
á dögunum. “
Jón Baldvin Hannibalsson
Jón Steinar telur hann alls ekki hafa
hreinan skjöld hvaö varöar áfengis-
kaup í nafni fjármálaráðuneytis sum-
ariö 1988.
Með eftirgangsmunum féllst Rík-
isendurskoðun loksins á að rann-
saka málið og komst að þeirri nið-
urstööu, að þessar aðdróttanir
væru með öllu tilefnislausar. Ég
var með öðrum oröum hafður fyr-
ir rangri sök. Hæstaréttarlögmað-
urinn baðst aldrei afsökunar. Fjöl-
miðlar með Stöð 2 í fararbroddi
báðust aldrei afsökunar. En skað-
inn var skeður. Stöð 2 efndi til
skoðanakönnunar þar sem spurt
var: Hver er spilltasti stjórnmála-
maður Islands? Og ég vann með
miklum yfirburðum. Þetta er
dæmi um að fjölmiðlar hafa ekki
alltaf rétt fyrir sér og biðjast
sjaldnast afsökunar. En þeir eiga
líka að bera ábyrgð, ekki satt?
Ekki síst þegar þeim er íjarstýrt."
Rifjum málið aðeins upp
„Þessi ummæli Jóns Baldvins
Hannibalssonar valda því, að
nauðsynlegt er að rifja þetta mál
upp fyrir lesendum DV. Það er þá
nauðsynlegt að menn hafi í huga,
að það er Jón Baldvin sjálfur sem
á allt frumkvæði að því að svo er
gert nú, 12 árum eftir málaferlin í
máli Magnúsar Thoroddsens,"
segir Jón Steinar.
„Fyrst er rétt að benda á að Jón
Baldvin virðist vilja halda því að
lesendum sinum að Davíð Odds-
son, sem þá var borgarstjóri i
Reykjavík, hafi átt einhvern þátt í
störfum minum sem málflytjandi
Magnúsar Thoroddsens I dóms-
málinu forðum. Ekki veit ég hvað
hann telur sig vinna með þessu.
Þessi störf voru, rétt eins og öll
önnur málflutningsstörf mín fyrr
og síðar, vini mínum, Davíð Odds-
syni, óviðkomandi."
Tveír úttektarseðlar
„í málinu gegn Magnúsi
Thoroddsen, fyrrverandi forseta
Hæstaréttar, var því haldið fram,
að hann hefði meö áfengiskaupum
til einkanota sinna, meðan hann
gegndi stöðu sem handhafi for-
setavalds, brotið reglur sem giltu
um heimildir æðstu embættis-
manna ríkisins og ráðuneytanna
um kaup á áfengi á svonefndu
kostnaðarveröi. í ljós kom að eng-
ar slíkar reglur voru til. Séu ekki
til reglur hlýtur að þurfa að upp-
lýsa um framkvæmd. Ég leitaði
því eftir því við öll ráðuneyti
landsins að fá upplýsingar um
framkvæmd þessara heimilda. Ég
kom alls staðar að lokuðum dyr-
um.
Svör ráðuneytanna einkenndust
af útúrsnúningum, undanbrögð-
um og í nokkrum tilfellum líklega
beinum ósannindum. Þá gerðist
það að mér bárust í hendur eftir
„óhefðbundnum“ leiðum gögn og
upplýsingar um áfengisúttektir í
gegnum ráðuneytin, sem virtust
geta verið vegna einkanota ráð-
herranna. Það er ekki bara í máli
Árna Johnsens sem óbreyttum
blöskrar. Meðal þeirra gagna sem
mér bárust voru tveir úttektar-
seðlar áfengis úr veislusölum rik-
isins að Borgartúni 6 í Reykjavík,
dagsettir 19. júlí og 5. ágúst 1988.
Þessir seðlar komu úr fjármála-
ráðuneyti og voru auðkenndir
með orðinu „Ráðherra" á þeim
stað á seðlunum þar sem venju-
lega var getið þess beina tilefnis
sem var fyrir úttekt. Seðlarnir
voru undirritaðir af ritara ráð-
herrans sem þá var Jón Baldvin
Hannibalsson. Á báðum seðlunum
voru sömu áfengistegundirnar til-
greindar og var samtals um að
ræða 99 flöskur af sterku áfengi;
magn sem dugar sjálfsagt í 600-800
manna síðdegisveislu," segir Jón
Steinar og afhendir DV afrit af
umræddum seðlum.
„Við rekstur málsins leitaði ég
eftir upplýsingum um tilefni þess-
ara úttekta. Meðal annars kom rit-
arinn, sem undirritaði seðlana,
fyrir dóm. Hún gat ekkert upplýst
um tilefnið. Henni var ekki kunn-
ugt um neinar móttökur eða veisl-
ur um það leyti, sem seðlarnir
voru dagsettir, sem skýrt gætu
„Það er ekki bara í máli
Árna Johnsens sem
óbreyttum blöskrar. Með-
al þeirra gagna sem mér
bárust voru tveir úttekt-
arseðlar áfengis úr veislu-
sölum ríkisins að Borgar-
túni 6 í Reykjavík, dag-
settir 19. júlí og 5. ágúst
1988. Þessir seðlar komu
úr fjármálaráðuneyti og
voru auðkenndir með
orðinu „Ráðherra“ á
þeim stað á seðlunum
þar sem venjulega var
getið þess beina tilefnis
sem var fyrir úttekt.
Seðlarnir voru undirrit-
aðir af ritara ráðherrans,
sem þá varjón Baldvin
Hannibalsson.“
þessar úttektir. Fram kom þó, að
haldin hefði verið dagbók í ráðu-
neytinu þar sem móttökur ráð-
herra voru skráðar. Það eina til-
efni sem henni gat dottið í hug var
þingflokksfundur Alþýðuflokks-
ins, sem haldinn hefði verið í Al-
þingishúsinu 19. júlí 1988.“
Jón var búinn aö gleyma
„Jón Baldvin, sem nú var orðinn
utanríkisráðherra, sendi frá sér til-
kynningu til fjölmiðla 1. júní 1989.
í henni var því mótmælt að þessar
úttektir hefðu verið vegna afmæl-
isveislu eiginkonu hans, sem hald-
in hafði verið 9. júli 1988, og ekki
hefði verið boðið upp á áfengisveit-
ingar á fundi þingfiokksins 19. júlí
1988. Hann veitti hins vegar engar
upplýsingar til hverra nota þetta
mikla áfengismagn hefði verið
fengið. Sagði aðeins með nokkrum
hroka að það væri ekki á sínu færi
að upplýsa í þágu hverra móttökur
hefðu verið haldnar þessa daga fyr-
ir tæpu ári. Það væri á einskis
manns færi að leggja þær á minn-
ið, að minnsta kosti væru fæstar
þeirra svo ógleymanlegar!
Um þetta snerist málið. Ráðherr-
ann hafði tekið út í tvennu lagi
með um þriggja vikna millibili
sumarið 1988 verulega mikið áfeng-
ismagn úr Borgartúni 6, sem merkt
var ráðherranum á úttektarseðli,
án þess að gera neina grein fyrir
því til hverra nota á vegum ráðu-
neytisins áfengið hefði verið, þó að
hann mótmælti því að áfengið
hefði verið fengið til einkanota
sinna. Það er auðvitað fyrirsláttur
að ekki hafi verið unnt að upplýsa
þetta 8-10 mánuðum síðar. Menn
geta spurt sjálfa sig hvort ráðherr-
ann hefði ekki upplýst þetta ef
hann hefði getað, svo mjög sem
hann segir málið hafa verið sér
erfitt. Við blasir sú ályktun að
hann hafi ekki getaö gefið á þessu
neina aðra skýringu en þá að hafa
tekið þetta áfengi til einkanota. í
málflutningi mínum í máli Magn-
úsar Thoroddsens fólst ekki einu
sinni að slíkt hefði verið brot af
hans hálfu. Ég vildi aöeins fá sann-
ar upplýsingar um hvernig þessar
heimildir hefðu verið nýttar vegna
þess að ég taldi þær skipta miklu
máli fyrir dómsmálið. í þessu sam-
hengi má raunar nefna að Magnús
Thoroddsen hafði sjálfur greitt
kostnaðarverð fyrir það áfengi,
sem hann hafði keypt. Það var
hins vegar rikissjóður sem hafði
staðið straum af þeim úttektum,
sem seðlarnir tveir greindu."
Afmælisveisla frúarinnar
„Við umfjöllun fjölmiðla um
þessar áfengisúttektir ráðherrans
kom fram að eiginkona hans hafði
haldið glæsilega fimmtugsafmælis-
veislu sína á Hótel íslandi 9. júlí
1988. Þar var veitt áfengi og fjöl-
menni mætt til að heiðra frúna.
Þær grunsemdir vöknuðu að seðl-
arnir tveir hefðu verið útbúnir til
að mæta úttektum áfengis til veisl-
unnar úr veislusölunum ríkisins