Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.2001, Qupperneq 6

6
MIÐVIKUDAGUR 22. ÁGÚST 2001
Fréttir
DV
Frjálslyndir segja þjóöina í hættu vegna gagnrýni Davíös forsætisráðherra á skipulagsstjóra:
Fer fram með of-
forsi einræðisherra
- þingmaður Framsóknarflokks telur álit Davíðs hins vegar viðeigandi
Mjög skiptar skoðanir eru um
þau ummæli forsætisráðherra að
Skipulagsstofnun hafi e.t.v. ekki far-
ið að lögum þegar úrskurðað var
um Kárahnjúkavirkjun. Smári
Geirsson, forseti bæjarstjórnar í
Fjarðabyggð, er sammála Davíð
Oddssyni og framsóknarþingmaður-
inn Hjálmar Árnason telur ekkert
óeðlilegt við skoðun hans. Formaö-
ur frjálslyndra telur fráleitt að
stofnunin hafi farið út fyrir laga-
ramma sinn í jafn viðkvæmu og
umdeildu máli.
„Það er ekki nóg með að Davíð
kúgi þingræðið heldur ætlar hann
líka að taka sér dómsvaldið. Ég á
ekki eitt einasta aukatekið orð,“
segir Sverrir Hermannsson, formað-
ur frjálslyndra.
í háska stödd
Spurður hvort Sverrir hafi sjálfur
farið yfir úrskurðinn án þess að
finna dæmi sem styðji álit forsætis-
ráðherra segist hann ekki ætla að
setja sig á svo háan hest að dæma í
málinu á þessu stigi. „En hann
[Davíðj á ekkert að dæma í því frek-
ar en ég. Hann er bara aö tala niður
til allra manna. Þar er farið fram
með þvi offorsi sem aðeins einræð-
isherrar eru þekktir að. Kannski
hefur hann öðlast slíkt einræði en
ef svo þá erum við í háska stödd.“
Engin fordæmi
fyrir kröfunum
Smári Geirsson,
forseti bæjarstjórnar
í Fjarðabyggð, tekur
fram að hann sé ekki
löglærður maður en
hann telji skipulags-
stjóra hafa farið út
fyrir ramma sinn í
fjölmörgum tilfell-
um. Davíö hefur ekki
rökstutt þessa skoð-
un opinberlega en
Smári segist fullviss um að forsætis-
ráðherra muni eiga auðvelt með
það. Sjálfur nefnir hann sem dæmi
að íþyngjandi kröfur Skipulags-
stofnunar til framkvæmdaaðila hafi
tæpast lagalegan stuðning.
„Ég stend í þvi núna ásamt fleiri
að undirbúa kæru héðan aö austan
og ég get sem dæmi nefnt að krafan
um að framkvæmdaaðili meti verð-
mæti hins ósnortna lands sem fórn-
að verður hafi hæpna lagastoð. Þaö
eru engin fordæmi fyrir svona
kröfu hér á landi og þar fyrir utan
eru engar óumdeildar aðferðir við
að fara út i svona mat. Með kröfum
af þessu tagi er nánast verið að gera
mönnum ókleift að fara út í fram-
kvæmdir á landinu og þannig á
Skipulagsstofnun ekki að vinna,“
segir Smári.
Smári er einnig ósammála Skipu-
lagsstofnun um aö undirbúnings-
vinna Landsvirkjunar hafi verið
ófullnægjandi og hann segist furðu
lostinn yfir þessum „veika og
óvandaða" úrskurði. Hann er full-
viss um að úrskurðinum verði
hnekkt og segir enn fremur: „Það
vekur einna mesta athygli hvernig
gögnin sem úrskurðurinn byggist á
eru mistúlkuð og misnotuð. Þá fyrst
gengur fram af manni.“
Enn fremur segir Smári: „Ég skil
ekki hvernig það má vera að mönn-
um þyki sjálfsagt að Flugmálastjórn
sé harkalega gagnrýnd fyrir sín
störf og Framkvæmdasýsla ríkisins
fyrir sín verk en ef menn gagnrýna
störf Skipulagsstofnunar sé eins og
ýmsir álíti að hún sé heilög og haf-
in yfir gagnrýni."
Davíð
Oddsson.
Hjálmar
Árnason.
Sverrlr
Hermannsson.
Stefán
Thors.
Smári
Geirsson.
Þorsteinn
Hilmarsson.
Umdeild afskipti
Kárahnjúkavirkjun er umdeild hugmynd og sömu sögu er aö segja um afskipti forsætisráðherra af þessu
stórmáii þjóðarinnar.
virkjun sé að
vinna að kæru
en hann viJI
ekki tjá sig um
hvort Skipu-
lagsstofnun
hafi farið út
fyrir laga-
ramma sinn.
Hins vegar tel-
ur hann að
vinnubrögðin
við matið hafi
verið sérlega góð: „Þetta er besta og
vandaðasta skýrsla sem unnin hef-
ur verið. Til voru fengnir færustu
sérfræðingar, bæði innanlands og
utan, og það hlýtur að vera umhugs-
unarefni ef það dugar ekki,“ segir
Þorsteinn.
Hann vildi hins vegar ekki tjá sig
um ummæli Davíðs gagnvart Skipu-
lagsstofnun.
Fjármálaóvissa
En það er fleira en úrskurður
skipulagsstjóra sem hefur áhrif á
hvort virkjaö verður við Kára-
hnjúka. Gríðarlega peninga þarf frá
fjárfestum og hafa lífeyrissjóðirnir
verið nefndir sem lykilaðilar í fjár-
mögnun. Þorgeir Eyjólfsson fer fyr-
ir hópi stærstu lífeyrissjóðanna á
landinu og það olli titringi þegar
hann sagði í kjölfar úrskurðar
skipulagsstjóra að hann teldi for-
sendur til fjármögnunar hafa breyst
til hins verra.
Þorgeir sagði i samtali við DV í
gær að viðbrögð hans væru „tæpast
önnur“ nú en fyrst eftir úrskurðinn.
„Það sem af okkur er að frétta er að
við höldum okkar vinnu áfram í
þessum starfshópi. Síöan kemur í
ljós hvað kemur út úr þessu ferli
sem þarna er í gangi," segir Þorgeir.
Lögin gera ráð fyrir að úrskurð
Skipulagsstofnunar sé mögulegt að
kæra og samkvæmt viðmælendum
DV er von á kærum úr ýmsum átt-
um. Hugur forsætisráðherra er skýr
í þessum efnum en endanleg niður-
staða bíður Sivjar Friðleifsdóttur
umhverfisráðherra.
Sérlega vönduð vinna
Elín Smáradóttir, lögfræðingur
hjá Skipulagsstofnun, segir rangt að
í úrskurðinum sé skilyrt að fram-
kvæmdaaðili meti verðmæti hins
ósnortna lands sem fórnað yrði
vegna virkjunarinnar. Tekið sé
fram í athugasemdum að margar
leiðir séu til að meta verömæti
landsins en engar fortakslausar
kröfur séu um það. í niðurstöðu úr-
skurðarins er vísað til matsáætlun-
ar, undanfara matsskýrslunnar, þar
sem segir að Skipulagsstofnun telji
ekki tilefni til að gera kröfu um að í
Björn Þorláksson
blaðamaður
matsskýrslu sé sérstaklega sett
fram fjárhagslegt mat á verðmæti
svæða eða áhrifum á þau. Það sé
hins vegar eðlilegt að slíkt mat sé
lagt til grundvallar við þjóðhagslegt
mat á áhrifum framkvæmdanna i
matsskýrslu.
Elín segir að ummæli forsætis-
ráðherra hafi komið á óvart, enda
leggi stofnunin sig fram um að fara
að lögum í öllum ákvörðunum og
gæta að lögmæti sjónarmiða sem
byggt er á. „Vitandi að þetta yrði af-
skaplega umdeild ákvörðun þá lögð-
um við sérstaka áherslu á að ganga
úr skugga um að ekki væri farið út
fyrir ramma laganna," segir Elín.
Fyrir fram-niöurstaða?
Hjálmar Árnason, formaður iðn-
aðarnefndar Alþingis, er hins vegar
sammála Davíð um að hugsanlega
hafi Skipulagsstofnun í einhverjum
tilvikum teflt á tæpasta vað í for-
sendum úrskurðarins. „Að því leyt-
inu til finnst mér forsætisráðherra
hafa nokkuð til síns máls. Það læö-
ist að manni grunur um að niður-
staðan hafi verið gefin og síðan hafi
menn leitað að réttlætingunni," seg-
ir Hjálmar.
Spurður um rök fyrir þessu nefn-
ir Hjálmar sem dæmi að skipulags-
stjóri telji upplýsingar um náttúru-
far of takmarkaöar. Þetta sé beinlín-
is rangt skv. hans upplýsingum.
Færustu náttúruvísindamenn hafi
komið að málinu og skilað þvi í
fullri sátt. Fleira mætti nefna.
Skipulagsstjóri hefur sagt að
ásakanir forsætisráðherra séu al-
varlegar og Hjálmar tekur undir
það. Hins vegar finnst formanni iðn-
aðarnefndar eölilegt að Davíð lýsi
skoðun sinni ef hann telji að mjög
valdamikill embættismaður sé ekki
að nota vald sitt lögum samkvæmt.
Umhugsunarefni
Nokkuð hefur verið tekist á um
hvort forvinnan, þ.e.a.s. umhverfis-
mat Landsvirkjunar, hafi verið unn-
in á fullnægjandi hátt. Skipulags-
stjóri telur svo ekki vera og ýmsir
fleiri hafa lýst sömu skoðun. Þor-
steinn Hilmarsson, talsmaður
Landsvirkjunar, segir að Lands-
Umsjón: Birgir Guömundsson
Árni í stað Árna?
í heita pottinum hafa menn verið
að ræða um stöðu Sjálfstæðisflokksins
í Suðurlandskjördæmi eftir Árna
Johnsen. Sýnist sitt hverjum en Ijóst
er að á meðal sunn-
lenskra sjálfstæðis-1
manna gætir nú
nokkurrá áhyggna |
vegná framhaldsins.
Ekki einasta.telja I
menn að mál Árna
hafi spillt fyrir'
flokknum í kjördæminu - þó ýmislegt
bendi raunar til að það sé minna en
margir óttuðust - heldur telja menn
að í stað Árna þurfi að koma reyndur
maður með mjög víða skírskotun til
að halda uppi merkjum flokksins í
nýju og sameinuðu kjördæmi í næstu
kosningum. Vissulega eru menn sáttir
við Kristján Pálsson, Drífu Hjartar-
dóttur og Kjartan Ólafsson en marg-
ir telja þó að nýtt tromp þurfi. Því
munu margir famir að ræða i alvöru
möguleikann á að skora á Árna Sig-
fússon að fara fram á Suðurlandi.
Hann hefur á sér yfirbragð heiðarleik-
ans, öfugt við frænda sinn og nafna
Johnsen, auk þess sem hann höfðar
til mjög breiðs hóps manna og geti
verið ráðherraefni ef til þess kemur ...
Prófkjör sem fyrst
í pottinum ræða menn líka fram-
boðsmál sjálfstæðismanna í Reykja-
vík, Flestir virðast nú vera búnir að
afskrifa framboðsþátttöku frá Birni
Bjarnasyni sem hef-
ur hefur kynt undir
stuðningsmönnum
Júlíusar Vífils
Ingvarssonar. Full-
yrt er að í hópi
stuðningsmanna
hans séu menn mjög
áfram um að efnt verði til próíkjörs
strax eftir landsfund flokksins sem
haldinn verður rétt fyrir miðjan októ-
ber enda sé ekki seinna vænna því
Inga Jóna sé sú eina vonbiðlanna
um forustusætið sem hagnist á því að
málið dragist á langinn ...
Mikil endurnýjun
Framboðsmálin eru líka í deigl-
unni á,Akureyri og eru það einkum
framboðsmál sjálfstæðismanna sem
ræft er um í pottinum. Komið er
fram að Vilborg
Gunnarsdóttir bæj-
arfulltrúi er að flytja
úr bænum og til
Hafnarfjarðar þar
sem hún hefur boðað
þátttöku í bæjarmál-
um, og eins heyrist í'
pottinum að óvíst sé í raun hvort
þeir Þórarinn B. Jónsson og Sig-
urður J. Sigurðsson ætli að halda
áfram í bæjarmálunum. Sigurður J„
sem er núverandi forseti bæjar-
stjórnar, neitaði því að vísu að hann
væri að hætta þegar hann var spurð-
ur að því fyrir nokkrum mánuðum,
en í pottinum er sagt að það kunni
nú að vera að breytast. í öllu falli
bendir eitt og annað til að mikil end-
urnýjun verði á listanum fyrir kosn-
ingarnar og svo gæti farið að Krist-
ján Þór Júlíusson verði þar einn
eftir af þeim sem unnu kosningasig-
urinn mikla í síðustu kosningum ...
„Grand old man“
Eins og fram hefur komið í pottin-
um velta ýmsir stuðningsmenn Sam-
fylkingarinnar því fyrir sér hvort
Jón Baldvin vilji ekki snúa til baka í
pólitíkina og þá jafn-
vel ekki endilega
sem formlegur for-
ingi heldur sem
„grand old man“ sem
gæti hjálpað mönn-
um út úr lægðinni.
Fullyrt er að Jón sé
nú farinn aö hlusta á fólk sem svona
talar en það mun hann ekki hafa gert
fyrir nokkrum misserum. Og talandi
um Jón B. þá er rétt að fyrirbyggja
misskilning sem komið hefur upp
varðandi vísuna sem hann orti til
Helga Hálfdanarsonar níræðs, að
pottverjar komust ekki yfir hana hjá
Helga sjálfum eða Jóni B. heldur hjá
bókmenntaáhugafólki úti í bæ,
þannig að visan haföi öðlast eigið lif
og var farin að flakka milli bæja ...