Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.2001, Page 13

13
MIÐVIKUDAGUR 22. ÁGÚST 2001
I>V
Manneskjan er viðkvæm
eins og náttúran
Rætur við Hlemm:
DV-MYND ÞÓK
Hraustar hugmyndir
„Stundum skjótast hugmyndir upp í kollinn en núoröiö leyfi ég þeim yfirleitt aö vera meö mér í ein-
hvern tíma, leyfi þeim aö þroskast. Sumar hugmyndir lifa þaö ekki af, aörar vilja ekki hverfa. Þær eru
hraustar eins og þessi, “ segir Guörún Vera.
Á Menningarnótt I Reykjavík opnaði Guðrún
Vera Hjartardóttir sýninguna Rætur í Gall-
erí@Hlemmur.is. Á sýningunni eru þrjú verk sem
öll eru unnin á þessu ári. Um er að ræða þrjár
mannsmyndir úr leir en stoðgrindin er úr áli.
Þegar komið er inn í sýningarrýmið er allt hvítt
og kyrrt. Mannsmyndirnar auðmjúkar, hver á
sínum stað. Inni í stærsta rýminu er skúlptúrinn
Rætur sem sýningin heitir eftir: Lítill líkami á
stórum hvítum palli og í stað fóta eru rætur. Fyr-
irmynd skúlptúranna er listamaðurinn sjálfur.
Þegar stigið er út úr ys og þys Hlemmtorgs og
inn í kyrrð gallerísins verður mér snöggvast hugs-
að til kafaraveiki, því líkt og hægt er að veikjast
hastarlega af því að fara of hratt upp á yfirborðið
af miklu dýpi þá hlýtur að vera hætta á veikindum
vegna of hraðra breytinga frá ys yflr í kyrrð. En ég
held heilsu og spyr Guðrúnu Veru út í staðsetn-
ingu sýningarinnar.
„Mér finnst þetta frábær staðsetning. Unnusti
minn gekk hérna fram hjá eftir flugeldasýningima
á menningarnótt. Það var búið að loka galleríinu
en samt kveikt inni. Og það var hrúga af fólki á
gluggunum. Ég var mjög ánægð með það. Ég vil að
sem flestir njóti verkanna minna.“
Hraustar hugmyndir
„Ég gekk með hugmyndina að rótarskúlptúm-
um í maganum í fjórtán mánuði áður en ég hófst
handa við að gera hann. Á síðustu fjórum árum hef
ég stundað hugleiðslu; farið inn i frumskóga og
hugleitt þar og þessi sýning er kannski orðin til út
frá því. Þegar ég fékk hugmyndina að rótarskúlpt-
úrnum var ég stödd á Grikklandi á hugleiðslunám-
skeiði og þá kom hún fullsköpuð upp í huga mér.
Eftir að ég ákvað að sýna hér byrjuðu hinar
tvær að þróast. Eins og með „Rætur“ varð
skírskotun í tré í verkunum og samlíf náttúru og
manneskju. Mér hefur reynst auðvelt að nota það
sem tjáningarmáta því að við þekkjum öll þetta
samspil. Manneskjan er viðkvæm eins og náttúr-
an.“
Er þaó vanalegt að verkin stökkvi svo fullmótuö
fram?
„Ég veit það ekki. Stundum skjótast hugmyndir
upp í kollinn en núorðið leyfi ég þeim yfirleitt að
vera með mér í einhvern tíma, leyfi þeim að
þroskast. Sumar hugmyndir lifa það ekki af, aðrar
vilja ekki hverfa. Þær eru hraustar eins og þessi,“
segir Guðrún Vera og bendir á litlu mannveruna
með ræturnar í stað fóta.
Fegurð og sannleikur
Guðrún Vera segir að í upphafi hafi forvitni og
ófullnægja dregið hana i átt til hugleiðsluiðkunar
skömmu eftir að hún útskrifaðist úr framhalds-
námi. „Forvitni eftir því að vita hvað það er sem
býr inni í þessu hylki sem líkaminn er.“
Hefur þá hugleiðslan breytt þinni listsköpun?
„Nei, ég held ég hafi alltaf verið svona,“ segir
Guðrún Vera og hlær. „Jú, þetta hefur auðvitað
haft áhrif. Ég er minna að spá í eitthvert vesen í
þjóðfélaginu og meira að hugsa um hið líkamlega
og andlega. Mig langar að koma ákveðnum kjarna
frá mér, einhverju sammannlegu. Sigurður Guð-
mundsson listamaður segir í bók sinni að þegar
hann hafi verið ungur hafi hann staðið á pöllum og
sagt fólki hvað fegurð og sannleikur væri en núna
þori hann varla að nefna það nema með samlík-
ingu; því segir hann; „ef sannleikurinn er vatn er
fegurðin uppgufun þess“.
Mannspeki?
Guðrún Vera efast um að það sé mikil heim-
speki í verkum hennar.
„Er þetta ekki bara eitthvað sammannlegt?"
spyr hún. „Það er mannlegt að velta hlutum fyrir
sér og þá verða þeir kannski heimspeki. Mann-
speki?“
Ertu mjög tengd náttúrunni?
„Ég ólst upp í borginni, reyndar í Breiðholti sem
þá var hálfgerð sveit með sínum móum. Mér fmnst
ég vera eitt með náttúrunni ef ég get verið með
henni í einhvern tíma og hef mikla þörf fyrir hana.
í náttúrunni afvatnast maður þessum skarkala og
veseni í borginni."
Björk í The Times:
Björk er ekki hvít norn
Björk Guðmundsdóttir var í löngu viðtali í
laugardagsblaði The Times í London. Blaða-
maðurinn, Paul Connolly, er
greinilega afskaplega hrifinn
af Björk og tónlist hennar
þvi viðtalið byrjar á orð-
unum: „Björk er ekki
skrýtin. Hún er ekki hvít
nom, sérvitur huldu-
kona né uppgerðarleg-
ur álfur. Hún er svo
sannarlega ekki, eins
og sumir fjölmiðlar
vilja halda fram,
snarklikkuð. Hún
er gáfuð, ákveðin,
mikilhæfur tón-
listarmaður og
söngvari."
„Hæfileg
frægö“
í viðtalinu er fer
ill hennar rifjaöur
upp og einnig ýmis
leiðindaatvik eins og
þegar brjálaður aðdá-
andi hennar sendi
henni sprengju og stytti
sér aldur vegna sambands
hennar við tónlistarmann-
inn Goldie. Einnig er
minnst á uppþot-
ið á flugvellin-
um i Bangkok
þegar Björk
réðst á frétta-
konu þegar
hún hóf að spyrja son hennar í beinni útsend-
ingu „og var reglulega dónaleg við hann“. Síð-
an hefur Björk verið að leita eftir
„hæfilegri frægð“ og einbeitt
sér frekar að tónlist
sinni.
Viðtalið er að mest-
um hluta á persónu-
legum nótum. Sagt
er frá uppvexti
Bjarkar, sam-
bandi hennar við
son sinn en auð-
vitað er einnig
fjallað um byrjun
tónlistarferilsins og
nýju plötuna,
Vespertine.
... ekki með Lars
Blaðamaðurinn rifjar
upp lagið Birthday,
fyrsta alvörusmell Syk-
urmolanna: „Birthday
var auðvitað það fyrsta
sem fólk heyrði af þessari
Þunguð af átökum og næmi
„Birthday var auövitaö þaö
fyrsta sem fólk heyröi af
þessari hrífandi,
næstum ójarönesku
rödd sem var
þunguö af átök-
um og næmi. “
hrífandi, næstum ójarðnesku rödd sem var
þunguð af átökum og næmi. Þegar ég segi
henni að hún sé eini söngvarinn sem ég hef
heyrt í sem hljómi betur á tónleikum en á
plötu roðnar hún næstum. „Takk fyrir,“
muldrar hún og næstum bendir mér að halda
áfram með næstu spurningu."
Samstarfið við Lars von Trier er einnig til
umræðu í viðtalinu. Björk segir að það sam-
starf sé enn að angra hana. „Ef hann bað mig
að prófa eitthvað sagði ég, „allt í lagi, ég skal
hugsa um það“. En ef ég stakk upp á ein-
hverju sagði hann bara, „nei, kemur ekki til
greina“.“ I viðtalinu segir að fyrir Björk, sem
trúði sterklega á samvinnu, hafi þetta verið
eins og spark í andlitið. „Ég hef alltaf haldið
að ef maður vinnur með einhverjum þá legði
maður í verkefnið eiginleika sem aðrir hefðu
ekki og öfugt. En ekki með Lars.“
ísland er eins konar þorp
Björk segir að hún telji að fólk fæðist með
ákveðin hlutverk, til dæmis það að skrifa, búa
til tónlist eða hafa samskipti. Hún segist alls
ekki líta niður á frægt fólk en það henti henni
bara ekki. „Svo ég flutti til íslands. Ég ætlaði
að vera á íslandi að eilífu. Ég hafði fengið nóg
af ferðalögum. En þegar ég hafði verið þar í
nærri ár var ég orðin Og blaðamaður lýs-
ir því hvernig hún blístrar og gefur leiðindi
til kynna. Hún segist hafa fæðst á íslandi og
„það er eins konar þorp sem er það besta við
það en einnig það ekki-það-besta“.
Viðtalið er mjög skemmtilegt og fyrir þá
sem þyrstir í meira er bara að fara í næstu
bókabúð og kaupa sér laugardagsútgáfu The
Times, 18. ágúst 2001.
__________________Menning
Umsjón: Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Lista-Ólympíuleikar
í Næstved
í þessari viku standa yfir Lista-Ólymp-
iuleikar í Næstved í Danmörku en þeir
nefnast á máli innfæddra Kulturolympa-
den 2001. Með þessu vilja forsvarsmenn-
irnir sýna fram á með hjálp ólympíumód-
elsins að það er mikill menningarmunur
í listum. Um fimm hundruð manns munu
taka þátt í leikunum sem lýkur 26. ágúst
næstkomandi. Hátiðin fer fram á þrjátíu
sviðum og er hápunktur hennar þegar
Earthsavers Dream Ensemble stígur á
svið en leikhópurinn samanstendur af
blindum og heymarlausum götubömum
frá Filippseyjum.
Líf rithöfundarins
vinsælt
Skáldsögur þurfa
helst að eiga rætur sín-
ar í lífi rithöfundarins
ef þær eiga að seljast
því bæði útgefendur og
kaupendur virðast elska
sögur úr raunveruleik-
anum. Þessu heldur
skoski rithöfundurinn
A.L. Kennedy fram en
hún hélt erindi á Edinborgarhátíðinni.
Hún sagði auk þess að þessi stefna væri
langt komin með að eyðileggja alvarlegar
fagurbókmenntir. Upphaílega átti
Kennedy að fjalla um unga skoska höf-
unda i fyrirlestri sínum en fleiri hafi tek-
ið þátt í svæðisbundnum „Big Brother“
þætti en hafi komið til greina til umfjöll-
unar i slíkum fyrirlestri. Hún ákvað því
að skipta um umræðuefni.
Af nýríkum bændum
Bændur 18. aldar
verða næsta viðfangs-
efni Snorrastofu. Mið-
vikudaginn 22. ágúst
mun Axel Kristinsson,
sagnfræðingur og for-
stöðumaður Safnahúss
Borgarfjarðar, flytja fyr-
irlesturinn „Auður og
ættleysi. Um Borgfirð-
inginn Þorbjörn Bjarnason og aðra ný-
ríka bændur á 18. öld“ í Snorrastofu í
Reykholti. Hefst dagskráin kl. 21.00 og
eru allir hjartanlega velkomnir.
Fyrirlesturinn fjallar um Þorbjörn
Bjamason, ættlausan mann að því er best
verður séð, og ótrúlega auðsöfnun hans á
18. öld. Þorbjörn var þó ekkert einsdæmi
heldur auðguðust ýmsir á þeim tíma þótt
af lágum stigum væru. Þetta var mikil
breyting frá því sem áður var þegar allir
helstu jarðeigendur og ríkisbændur
landsins voru af gömlum og virðulegum
höfðingjaættum. í fyrirlestrinum verður
fjallað um orsakir þessara breytinga og
hvemig þær voru þáttur í fráhvarfi frá
fyrri tíma stéttskiptingu og samfélags-
háttum og vísuðu veginn til nútímavæð-
ingar á íslandi.
Myndir og ljóð
Anna Hrefnudóttir myndlistarkona
sýnir málverk og ljóð í Listacafé og
Veislugallerí og stendur sýningin til 31.
ágúst. Á sýningunni era acrylmálverk
sem öll era máluð á þessu ári. Flest verk-
in voru gerð í Gestavinnustofu Gilfélags-
ins á Akureyri síðastliðinn vetur. Sýn-
ingin er opin virka daga frá níu til sjö og
laugardaga frá tíu til sjö.
Handel og Atli
í hádeginu
í hádeginu á morgun
(12-12.30) bjóða Guðrún
Lóa Jónsdóttir messó-
sópran og organistinn
Sigrún Magna Þór-
steinsdóttir upp á end-
urnærandi stund í Hall-
grímskirkju. Á efnis-
skrá tónleikanna eru
sönglög eftir Atla Heimi Sveinsson og
kaflar úr orgelverkinu Dýrð Krists eftir
Jónas Tómasson. Einnig flytja tónlistar-
konurnar nokkrar af þekktustu arium
barokkmeistarans Georgs Friedrichs
Handels, Lascia chíio pianga úr óperunni
Rinaldo og How beautiful are the feet og
He shall feed his flock úr Messiasi.
Efnisskráin er á þessa leið: Atli Heim-
ir Sveinsson (f. 1938): Festingin víða
hrein og há, Smávinir fagrir Jónas Tóm-
asson (f. 1946): Jesú fagnað Guðs lamb (úr
Dýrð Krists) Georg Friedrich Hándel
(1685-1759): Lascia chíio pianga (úr óper-
unni Rinaldo) How beautiful are the feet
Then shall the eyes of the blind He shafl
feed His flock (úr óratóríunni Messíasi).