Dagblaðið Vísir - DV - 22.08.2001, Síða 15
14
MIÐVIKUDAGUR 22. ÁGÚST 2001
MIÐVIKUDAGUR 22. ÁGÚST 2001
51
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoðarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð: isafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverö á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverð 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgialds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Gott atvinnuástand
Um það hefur verið deilt hvort góðærið, sem vissulega
hefur ríkt hér á landi undanfarin ár, sé á undanhaldi. Sú
umræða er eðlileg enda hefur talsverð breyting orðið á
efnahagslífinu. Dregið hefur úr þenslu og það að skað-
lausu því samfélagið þoldi illa þá yfirspennu sem ríkti.
Verra var að gamall draugur lét á sér kræla á nýjan leik.
Verðbólgan fór af stað og mælist nú mest á íslandi af
EES-ríkjum. Frá júlí í fyrra til sama tíma á þessu ári var
vísitala neysluverðs að meðaltali 2,6 prósent í EES-ríkjun-
um og 2,8 prósent í Evru-ríkjum. Hér á landi var verð-
bólgan hins vegar 7,4 prósent á þessu tímabili.
Annar mælikvarði er þó á hagsæld þjóðarinnar og
hann er atvinnuástandið. Miðað við nýjar tölur, sem bár-
ust frá Vinnumálastofnun í gær, verður ekki annað sagt
en ástandið sé harla gott. Atvinnuleysi er mikið böl og
niðurdrepandi fyrir þá sem í lenda. Sókn eftir vinnuafli
hér á landi hefur verið mikil undanfarin ár en þó er hollt
að minnast þess að ekki er nema um hálfur áratugur frá
því að atvinnuleysi í heild mældist um 5 prósent af vinnu-
afli á vinnumarkaði. í nýliðnum júlímánuði var atvinnu-
leysið hins vegar um 1,1 prósent af áætluðum vinnuafla.
Þótt atvinnuleysið í júlí sé örlítið meira en það var í júlí
fyrir ári dregur þó úr atvinnuleysi frá því í júní. Atvinnu-
lausum fækkaði í heild um 6,3 prósent frá júní.
Þetta segir í raun það að allar vinnufúsar hendur fá
vinnu. Það er betri staða en nálægar þjóðir geta státað af.
Þótt atvinnuleysi nú sé hlutfallslega mest á höfuðborgar-
svæðinu og á Norðurlandi eystra er það alls staðar litið.
Á það hefur fyrr verið bent í þessu blaði að fari atvinnu-
leysi yfir 2 prósent er það meira en nemur lausum störf-
um á móti. Þá er það ekki lengur bundið við fólk sem get-
ur ekki eða vill ekki vinna.
Flestir þeirra sem atvinnulausir eru nú, miðað við 1,1
prósent af vinnuafla, eru því í þeim hópi að geta ekki eða
vilja ekki vinna. Ákveðinn hluti fólks fyllir ávallt þann
hóp og nýtur þvi framfærslu úr sameiginlegum sjóði
landsmanna. Staðan er raunar sú að sækja verður vinnu-
kraft í ákveðin störf til útlanda. Það á til dæmis við um
fiskvinnslustörf og ýmis umönnunarstörf. Á þessu ári
hafa þegar verið gefin út rúmlega 2600 atvinnuleyfi en
þau voru rúmlega 1800 á sama tíma í fyrra.
Gott atvinnuástand eykur mönnum bjartsýni og ekki
er annað fyrirsjáanlegt en það verði svipað á næstunni.
Að ýmsu verður þó að hyggja til þess að halda þeirri
stöðu. Nokkur samdráttur er fyrirsjáanlegur í tekjum rik-
isins á næsta ári. Fjármálaráðherra hefur því gert öllum
ráðuneytunum að skera niður til þess að tryggja að næg-
ur tekjuafgangur verði á ríkissjóði. Rétt er það sem fram
kom hjá Halldóri Ásgrímssyni, utanríkisráðherra og for-
manni Framsóknarflokksins, í fréttum Stöðvar 2 í gær-
kvöld að aðkallandi er að vextir lækki og það sem fyrst.
Háir vextir hér á landi eru íþyngjandi, jafnt rekstri
heimila sem og fyrirtækja. Ráðherrann segir hina háu
vexti helsta vandamál þjóðfélagsins um þessar mundir og
ekki eftir neinu að bíða hjá þeim sem fara með stjórn
Seðlabankans að lækka vextina.
Þær kröfur verður að gera til stjórnvalda að þau skapi,
svo sem kostur er, þær aðstæður að öflugt atvinnulíf geti
haldið áfram að þróast svo halda megi fólki frá böli at-
vinnuleysis eins og farsællega hefur tekist undanfarin ár.
Jónas Haraldsson
Skoðun
Japan, bændur og kvótinn
Samkvæmt fréttum í
blöðum eiga margir bændur
í vandræðum með slátrun í
haust. Aðrir hafa seint eða
ekki fengið greitt fyrir af-
urðir sínar. Svo var sagt frá
þvi í hádegisútvarpi nýlega
að á því herrans ári 2001
væri sláturhúsinu á Hellu
lokað þar sem greiðslur
væru stopp. Þar mun hafa
verið slátrað stórgripum. í
leiðara Morgunblaðsins þ.
12.7. 2001 segir um þetta
vandamál bænda: „Tap-
rekstur fyrirtækja er ekki
lengur borgaður úr opinberum sjóð-
um ...“ Það má rétt vera en þó mega
opinberir sjóðir ekki heldur halda
áfram að hygla nýjum og nýjum
einkavinum með gjafasamningum
sem er hugtakið „free lunch“ í hag-
fræðinni. Það má kalla frí-löns upp á
íslensku eða ókeypis hádegisverð.
Japan, 100 mílljónir, takk
Við erum að opna nýtt sendiráð i
Japan sem kostar okkur strax í
stofnkostnaði 500-1000 miljónir.
Betra hefði verið að spara þetta líkt
og greiðslur til bænda eru
sparaðar í dag. Menn segja
að bændur megi bera tap
sitt sjálfir ef andvirði slát-
urafurða þeirra tapast við
gjaldþrot fyrirtækja.
Þarna eru bændur verr
settir en aðrir launþegar.
Þeir fá ógreitt kaup sitt úr
tryggingarsjóði ef fyrirtæk-
ið sem þeir vinna hjá verð-
ur gjaldþrota. Bændur ættu
að hafa sama rétt með sitt
„kaup“ eða afurðir.
Óþarft sendiráð
Það hefði verið góð hugmynd sem
ekki hefði kostað ríkissjóð okkar
nein ný útgjöld ef hér á landi hefði
komið lítið útibú eða umboðsskrif-
stofa frá japönskum banka en ekki
sendiráð okkar þar. Slíkur smábanki
í eigu Japana hefði malað gull, bæði
fyrir ísland og Japan, með auknum
frjálsum viðskiptum milli landanna.
Ef við vildum með ódýrum en ár-
angursríkum hætti auka tengsl við
Japana þá mátti koma þar upp fræði-
mannaíbúð eins og byrjað var með i
húsi Jóns Sigurðssonar í Danmörku
fyrir nokkrum árum og hef-
ur borið ótrúlegan ávöxt.
Með sama hætti mætti hafa
hér ódýra íbúð handa
japönskum fræðimanni sem
vildi brúa bilið á milli
menningar landanna með
starfi hér.
100 milljarða gjöf
eða „frí-löns“
Ekki má hjálpa bændum
til að fá sitt, eða afurðir
greiddar, sem eru raunar
mannréttindi þeirra, sbr.
kauptryggingu launþega
hjá gjaldþrota fyrirtæki.
Svo höfum við á sama tíma
gefið nokkrum útgerðar-
mönnum „frí-löns“ upp á
100 miljarða. Þeir fengu
gjafakvóta eða skömmtun-
arseðla í þorski. Síðan seldu
þeir þessa skömmtunar-
seðla stórútgerð fyrir 100
milljarða. Þeir voru greidd-
ir út með erlendri lántöku
einkavæddu bankanna í
gjaldeyri. Veðið var að
hluta þessir skömmtunar-
„Ef við vildum með ódýrum en árangurs-
rikum hcetti auka tengsl við Japana þá
mátti koma þar upp fræðimannaíbúð eins
og byrjað var með í húsi Jóns Sigurðssonar
i Danmörku fyrir nokkrum árum ... “ - Hús
Jóns Sigurðssonar í Kaupmannahöfn.
seðlar í þorskveiði sem eru
bráðum verðlausir þar sem
þorskurinn er að deyja út,
samkvæmt ráðleggingum
Hafró.
Hafró vill friðun strax í
140-150 þús. tonna árlega
þorskveiði en við veiðum
áfram alveg kalt 190 þús.
tonn og fleygjum til viðbótar
eins og áður þúsundum
tonna árlega af smáþorski.
Þetta heitir því virðulega
nafni „brottkast" og er ný-
lega opinberlega viðurkennt.
Með sama áframhaldi
verður lítið veð eftir fyrir
allri kvótaskuldinni þar sem
ekkert veð er í útdauðum
eða hálfútdauðum þorsk-
stofni, sbr. veðsetningu kvót-
ans. Verður þá ekki ríkis-
sjóður á endanum að bjarga
útgerðinni og einkavæddu
bönkunum með þessa
100-200 milljarða skuld sem
deyjandi þorskstofn stendur
ekki lengur undir? - Hvað
méð bændur?
Lúðvík Gizurarson
U pplýsingaþokan
Það er svo oft brýnt fyrir okkur að
við lifum í upplýsingaþjóðfélagi, að
hver maður hlýtur að fyllast tor-
tryggni og efast stórlega um að mark
sé á slíku fjasi takandi. Hvað er eig-
inlega átt við með þessu töfraorði?
Kannski merkir það að fólk sé orðið
vel að sér um marga hluti, fylgist
með því sem máli skiptir? Allir flýta
sér að svara því neitandi: upplýs-
ingaþjóðfélag þýðir ekki að menn
viti margt, hvað þá að þeir muni það
sem þeir ættu þó að vita. Það þýðir
bara að miklar upplýsingar um alla
skapaða hluti séu vel aðgengilegar í
fjölmiðlum, bókasöfnum og þó eink-
um á tölvunetum heimsins.
En þetta er heldur ekki rétt. Að
vísu er mikið streymi af upplýsing-
um í gangi eins og allir vita. Talna-
flóðið er óendanlegt - um gengi verð-
bréfa og gjaldmiðla, um verð á
papriku, neskaffi og bleium. Um
fjölda bíla, fóstureyðinga, vínveit-
ingaleyfa og innflúensutilfella. Með
fylgja ótal greinagerðir um álit
stjórnmálamanna og poppstjarna á
lífsstíl, mataræði og tilgangi lífsins.
Um afrekaskrár leikara og íþrótta-
manna og grimman ásetning þeirra
um að ná langt og enn lengra. Um
bjartsýni verðbréfasala og bölsýni
trillukarla.
Hingaö og ekki lengra
En hvort sem menn lengja slíka
lista eða stytta flnnst okkur fyrr en
síðar, að við séum ekki stödd á
fjallstindum upplýsinga-
samfélagsins þar sem gott
útsýni er til allra átta, held-
ur í þéttri þoku þar sem rétt
grillir í útlínur margra
þeirra fyrirbæra sem mestu
skipta.
Við getum lesið margt um
verðlag, til dæmis á græn-
meti og um syndir tollheimt-
andi ríkisvalds í þeim efnum
- en um leið og spurt er um
álagningu kaupmanna hverf-
ur allt í reykjarkófi mis-
vlsandi staðhæfinga um út-
reikningsaðferðir. Við íslendingar
verðum að vita sem mest um um-
gengni útgerðarmanna og sjómanna
um fiskimiðin. En um leið og komið
er að geipilegu brottkasti á fiski, þá
gera allir sig skelfda og þjáða í fram-
an en blása um leið framan í landslýð
fúlum gufumekki um að brottkastið
sé misjafnt og breytilegt og fari eftir
ótal þáttum og eiginlega geti enginn
sagt neitt um þetta mál sem hann geti
staðið við. Það er líka brýnt fyrir okk-
ur að vita hvort það sé efnahagslegt
vit í miklum virkjunum með álveri á
Austurlandi - en við komumst aldrei
langt vegna þess að sjálft raforku-
verðið til stóriðjunnar er viðskipta-
leyndarmál.
Við höfum haft rétt til að skoða
skattskýrslur, og það var vist hugsað
sem vottur af siðferðiseftirliti al-
mennings með þeirri kröfu að hver
og einn greiddi „eftir efnum og
ástæöum" til samfélagsins. En nú er
heimtað að þessar takmörkuðu upp-
lýsingar um efnahag og tekjuskipt-
ingu séu settar undir lás og slá í
nafni persónuverndar - hitt vita all-
ir að annað hangir á spýt-
unni: vaxandi kjaramunur
er eitt helsta feimnismál
þessa litla samfélagsins
sem áður stærði sig af því
að vera tiltölulega gagn-
sætt og lítt stéttskipt.
Blásiö í mökkinn
Upplýsingaþjóðfélagið
dregur margt lltilfjörlegt
fram í sterka birtu en
sveipar stórmál í þoku. Það
einkennist af rammri við-
leitni til að fela vitneskju
fyrir venjulegu fólki sem hvorki fer
með auð né völd. Þokan er grá og
þykk, en það er samt ómaksins vert
að rýna í hana og blása yfir hana vit-
legri gagnrýni. Svo litið sé út um
heim sem snöggvast: Tóbaksrisar
reyndu að fela sannar upplýsingar
um skaðsemi reykinga og þyrla upp
miklu moldviðri um það mál - en
þeir biðu ósigur.
Efnaiðnaðurinn hefur mörgu logið
um mengun sem hann veldur, en
hann er á undanhaldi. Risafyrirtæki
heimsins hafa unnið að því með ýtr-
ustu leynd að skapa einskonar stjórn-
arskrá fyrir heiminn þar sem lög og
kjörnar stjórnir í hverju landi hljóta
að víkja fyrir samræmdum kröfum
um að enginn megi gera neitt sem
verði til að skerða arðsemi af íjárfest-
ingujn. En þá lotu þessa ferlis sem
kallast MAI (Gagnkvæmt samkomu-
lag um fjárfestingar) tókst að stöðva
með því að leka miklu af upplýsing-
um út um Intemetið. Upplýsingaþok-
an er þykk en upplýsingastríðið er
ekki vonlaust, sem betur fer.
Árni Bergmann
„Við höfum haft rétt til að skoða skattskýrslur, og það
var víst hugsað sem vottur af siðferðiseftirliti almenn-
ings með þeirri kröfu að hver og einn greiddi „eftir efn-
um og ástœðum“ til samfélagsins. Nú er heimtað að þess-
ar takmörkuðu upplýsingar um efnahag og tekjuskipt-
ingu séu settar undir lás og slá í nafni persónuvemdar. “
Góðu málin“
„Alþingismenn hér á landi misskilja
oftar en ekki hlutverk sitt og setja
meðborgurum sínum reglur um hitt og
þetta sem þingmenn varðar ekkert um.
Þetta eru „góðu málin“ sem enginn
þorir að vera á móti því sá sem er á
móti þeim, hann er, ja, í besta falli
ekki góður. Sá sem ekki vill hertar ör-
yggisreglur hlýtur til dæmis að vera
hreinasta illmenni. Sá sem ekki vill
láta hið opinbera rannsaka hættuna af
einhverju er auðvitað alveg agalegt
fúlmenni. Og sá sem stendur gegn þvi
að lýst sé yfir degi kolmunnans 18.
júní eða vill ekki yfirlýsingu um fíkni-
efnalaust ísland árið 2002, hann er
auðvitað ferlegt meinhorn."
Vefþjóöviljinn í gær
Máttlaus skýring
„Menntamálaráð-
herra er ítrekað var-
aður við því að farið
hafi verið á svig við
lög um skipan opin-
berra framkvæmda og
virt að vettugi erindis-
bréfi sem ráðherrann
hafði sett byggingarnefnd Þjóðleik-
hússins fyrir 5 árum síðan. Ráðherr-
ann gerir samt ekki viðeigandi ráð-
stafanir til að koma í veg fyrir að fyr-
irmæli laga séu brotin. Máttlaus skýr-
ing ráðherrans um að hann hafi á ár-
inu 1997 óskað eftir áætlun byggingar-
nefndar um óunnin verk við Þjóðleik-
húsið fríar hann ekki ábyrgð. Ekki
síst þegar vinnulag nefndarinnar virð-
ist óbreytt 4 árum síðar eða á árinu
2001. Af því tilefni hlýtur ábyrgð ráð-
herrans að vera sett undir smásjá. Al-
þingi þarf líka að skipa rannsóknar-
nefnd í málið í samræmi við ákvæði
39. gr. stjórnarskrárinnar."
Jóhanna Siguröardóttir
á Samfylkingarvefnum
Er það slœmt fyrir íslenska knattspymu efislandsmeistarar
ubSssís ■
Spurt og svarað
Kristján L. Möller
alþingismadur
Ekkert verra fyrir
knattspymuna
„Það er ekkert verra fyrir ís-
lenska knattspymu þótt KR falli
frekar en eitthvert annað lið, jafn-
vel þótt það yrði fyrstu íslandsmeistaramir til að þola
slíkt hlutskipti. Það yrði fyrst og fremst slæmt fyrir
KR. Þetta er dæmi um það að peningarnir ráða ekki
öilu og dýrir leikmenn ráða ekki úrslitum. Staða KR
er hins vegar undrunarefni í ljósi þess hvaða mann-
skap þeir eru með. En orsakanna er að leita í undir-
búningstímabilinu því í deildarbikarnum spöruðu
þeir alla sína lykilleikmenn. Það kann að vera aö
koma þeim í koll nú. Erlendir leikmenn hafa heldur
ekki sama metnað fyrir hönd félagsins eins og leik-
menn sem era aldir upp hjá viðkomandi félagi."
pBr' J' EllertEiríksson,
■ Sl bœjarstjóri Reykjanesbœjar
I Mundi sakna
I KR-inga
■■ „Það væri mikill söknuður að
missa KR úr úrvalsdeild í knatt-
spymu og ég óska þeim ekki að falla
frekar en ég óski einhverjum öðram þess hlutskiptis.
Keílvíkingar hafa lengi att kappi við KR-inga, bæði í fót-
bolta og körfubolta, og ég rnun sakna þess að geta ekki
spilað við þá og helst vinna eins og í síðasta leik. KR
hefur sérstakan og öðruvísi orðstir en t.d. Eyjamenn og
Skagamenn og er elsta knattspyrnufélag íslands. Staða
KR er hins vegar mun daprari en ég átti von á. Ég átti
frekar von á því að KR og Keflavík væru að berjast í efri
hluta deildarinnar. En það er ekki öll nótt úti fyrh KR
og þeir geta klifraö upp stigatöfluna alveg eins og mín-
ir menn í Keflavík, það eru 12 stig efth í pottinum.“
Sigurður Helgason,
hjá Umferðarrádi og KR-ingur
Ekki
heimsendir
„Ég lít svo á að það komi ekki til
að þeir falli, það er talsvert eftir af
mótinu. Ef stórt og vel rekið félag
eins og KR fellur úr efstu deild þá hefur það töluverð
áhrif en auðvitað er það einhver sjálfumgleði að segja
svo. Það verður ekki heimsendir en það verður ekki
gott fyrir knattspymuíþróttina. En það er engin skýr-
ing til á þessu slæma gengi. Þar spila saman t.d. til-
viljanir og óheppni. Það er til nokkuð sem heitir
gamalt og gott KR-hjarta og kannski slær það ekki í
sama takti hjá þessum leikmönnum sem keyptir hafa
verið til félagsins og hjá þeim sem aldh hafa verið
upp hjá félaginu. Kannski á að horfa meira tfl uppeld-
isstarfsins og nýta heimamennina."
Grímur Sœmundsen,
læknir og Valsmaður
Innri takurinn
ekki í lagi
„Það er ekkert verra fyrh ís-
lenska knattspyrnu þótt KR faUi
frekar en eitthvert annað lið, t.d.
Valur eða Akranes, sem einnig hafa sterka knatt-
spyrnuhefð og hafa margsinnis orðið íslandsmeist-
arar. En þeir eru ekki fallnir, gleymum því ekki.
Peningaaustur og árangur fara ekki aUtaf saman.
Þegar til átti að taka reyndist mannskapurinn í úr-
valsdeUdarliðunum mUtlu jafnari. Þættir sem ekki
tengjast getu, eins og t.d. barátta og samheldni, hef-
ur því spilað stærra hlutverk og því meira reynt á
þessa félagslegu þætti. Hjá KR hefur verið ansi mik-
ið rót, t.d. hafa erlendir leikmenn verið að koma og
fara og það hefur verið skipt um þjálfara."
Enginn veit hvað
misst hefur
Um daginn fór ég ferð með
Vinstri-grænum með endilangri
Þjórsá allt upp I Þjórsárver. Við
ókum sem leið liggur upp með
Þjórsá. Af og til sást hún frá vegin-
um breiða úr sér í farvegi sínum,
breið og mikil, ýmist lygn eða
straumhörð. Ennþá er farvegur
hennar náttúrulegur frá því hún
veUur út úr Búrfellsvirkjun allt tU
sjávar.
Með Búrfellsvirkjun hurfu mynd-
arlegir fossar við Búrfell þegar áin
var leidd í jarðgöngum gegnum fjaU-
ið fyrir meira en 30 árum. Tungnaá,
stærsta þverá Þjórsár, hefur verið
umturnað með miklum virkjunum
og neðri helmingur hennar verður
úr sögunni með fyrirhugaðri Búðar-
hálsvirkjun.
Ég fór þarna oft um á árum áður.
Þegar ég fór þar síðast fyrir þremur
árum var farvegur Þjórsár að mestu
náttúrulegur frá BúrfeUi að upptök-
unum við Hofsjökul. Þá rann áin í
öllu sínu veldi fyrir ofan Búrfell og
þar var ekið yfir hana á brú. Vinna
við Sultartangavirkjun var í fullum
gangi en áin var enn á sínum stað.
Hvað átt hefur?
Mér brá mjög þegar við komum
upp fyrir BúrfeU því Þjórsá var þar
hvergi sjáanleg. Við nánari aðgæslu
kom i ljós að búið var að veita þessu
mikla fljóti í mjóan, reglustikuteikn-
aðan skurð, alveg frá hinni nýju
Sultartangavirkjun að inn-
taki Búrfellsvirkjunar. Upp-
runalegi farvegurinn var
þurr og brúin yfir hann
þjónaði litlum tilgangi.
Þetta var átakanleg sjón fyr-
ir mig sem þekkti ána vel
eins og hún var. - Enginn
veit hvað átt hefur fyrr en
misst hefur.
Skyldi þeim sem aldrei
sáu Þjórsá ofan við BúrfeU i
náttúrulegu ástandi verða
jafn bUt við og mér þegar
þeir sjá skurðinn? Verða
þeir e.t.v. sáttari við ástandið eins og
það er nú því þeir þekkja ekkert
annað? Má e.t.v. snúa máltækinu við
og segja: Enginn veit hvað átt hefur
þegar misst hefur?
Sogið var virkjað fyrir hálfri öld
síðan, að vísu smávirkjanir saman-
borið við Þjórsá og Tungnaá. Flestir
núlifandi íslendingar hafa aðeins séð
Sogið virkjað. Viö höfum aldrei séð
fossana sem hurfu og landið sem fór
undir vatn og finnst lónin sem komu
í staðinn alveg eðlileg. Reyndar
finnst mér Sogið býsna fallegt eins
og það er, enda vatnið tært og bakk-
arnir að mestu grónir. Enginn veit
hvað átt hefur ...
Hvað misst hefur
Ef Þjórsá verður einhvern tíma
fuUvirkjuð hverfur þessi merka á
okkur sjónum. í versta falli verður
ekkert eftir af henni nema
ósarnir. Sumt af henni
hverfur undir drullubrún
uppistöðulón með ógróna
bakka. Megnið af farvegin-
um þomar þó upp þegar
vatnið verður ýmist leitt i
skurði eða jarðgöng. Þá
munu kynslóðir framtíðar-
innar aldrei berja þessa
stærstu á landsins augum.
Verða þeir jafn sáttir við
drullulónin og skurðina
eins og ég er við Sogið? Ég
á erfitt meö að trúa því.
Mér skUst að Landsvirkjun stefni
að því að fuUvirkja Þjórsá á næstu
árum. Efsta hlutann vfll fyrirtækið
flytja þvert yfir Sprengisand austur í
Þórisvatn - talsverður hluti hennar
hefur nú þegar verið fluttur. Ef
áfram verður haldið breytast Dynk-
ur og Búði í pínulitla bergvatnsfossa
og stór hluti Þjórsárvera fer undir
lón eða sand. Síðan er stefnt að
tveimur virkjunum í byggð og þá
breytist sá hluti árinnar sem flestir
sjá ýmist í lón, skurði eða hverfur
inn í göng. Með þessu móti geta ál-
verin stækkað og þjóðartekjurnar
aukist. En Þjórsá verður þá fórnað. -
Getum við boðið afkomendum okkar
upp á þau býti í trausti þess að þeir
muni ekki vita hvað við áttum?
Þorvaldur Örn Árnason
Þorvaldur Örn
Árnason
Hffræöingur og kennari
„Ef Þjórsá verður einhvem tíma fullvirkjuð hverfur þessi merka á okkur sjónum. í
versta falli verður ekkert eftir af henni nema ósarnir. Sumt af henni hverfur undir
drullubrún uppistöðulón með ógróna bakka. “
0 KR-ingar eru í 9. sæti úrvalsdeildarinnar með 11 stig, 5 stigum á eftir Fram en einu stigi á undan Breiðabliki þegar fjórar umferðir eru eftir í deildarkeppninni. KR á leik inni.