Dagblaðið Vísir - DV - 10.09.2001, Blaðsíða 17

16
MÁNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2001
MÁNUDAGUR 10. SEPTEMBER 2001
33
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guðmundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjðrn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíöa: http://www.netheimar.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, simi: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 2200 kr. m. vsk. Lausasöluverð 200 kr. m. vsk., Helgarblað 300 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viðtöl við þá eða fýrir myndbirtingar af þeim.
Myndarleg skattalœkkun
Athyglisvert verður að fylgjast með aðgerðum Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra og stjórnar hans á næstu vik-
um i skattamálum. Davíð hefur síðustu daga viðrað skoð-
anir sínar í vaxtamálum og tekur þar í svipaðan streng og
velflestir athafnamenn landsins sem þrýsta mjög á stjórn-
endur Seðlabankans um að lækka stýrivexti. Forsætisráð-
herrann er hinsvegar sýnu varfærnari en ákafir forstjórar
og bankamenn í þessum efnum og virðir nýfengið sjálf-
stæði bankans.
Davíð getur hinsvegar stjórnað sköttum áfram eins og
herforingi. Þar getur hann hæglega gripið til aðgerða til að
koma hagkerfinu aftur á ferð en hægagangur þess hefur
verið að taka helstu forstjóra landsins á taugum síðustu
vikur. Ofþenslan er vissulega að baki en tölur benda hins-
vegar ekki til þess að þensla sé að baki. Velta samfélagsins
er ennþá mikil. Það hefur samt hægt á og var tími til kom-
inn, enda er allt að fimm prósenta hagvöxtur í þróuðu hag-
kerfi meira en landsmenn ráða við.
Hagkerfi landsins er að ná betra jafnvægi en verið hef-
ur. Viðskiptahalli við útlönd mældist 29,7 milljarðar króna
á fyrri árshelmingi í ár en var 32,2 milljarðar króna á
sama tímabili í fyrra. Hallinn er því að minnka og útlit er
fyrir að áfram dragi úr honum þvi slegið hefur hressilega
á innflutningsæði þjóðarinnar á sama tíma og útflutning-
ur hefur verið í vexti. Allt miðar þetta að því að menn nái
áttum í efnahagsmálum. í þeim efnum er hyggilegt að
halda ró sinni og sleppa æðibunugangi.
Hér verður minnt á orð Davíðs Oddssonar sem hann lét
falla á fundi Samtaka atvinnulífsins um miðjan maí á
þessu ári. Þar rýndi forsætisráðherrann inn í framtíðina
og taldi að væntanlega yrði þenslan búin að minnka svo
mjög á haustmánuðum að tilefni yrði til að huga að skatt-
kerfisbreytingum. Davíð sagði á þessum fundi að til væru
einstaklingar, fyrirtæki og stofnanir sem hefðu siglt hinn
góða byr fullglannalega og ekki væri útlokað að þeir fengju
skell. Það hefur komið á daginn.
Forsætisráðherrann sagði á þessum sama fundi með for-
kólfum atvinnulífsins að hann teldi góðan vilja standa til
þess hjá báðum stjórnarflokkunum að vinna að breyting-
um á skattheimtu sem væru til þess fallnar að auka um-
svif og bæta kjör fyrirtækja og fólks í landinu. Þar talaði
ráðherrann í takt við forystu atvinnurekenda sem segir
það forgangsatriði nú um stundir að ráðist verði í um-
fangsmiklar skattkerfisbreytingar til að bæta samkeppnis-
hæfni íslensks atvinnulífs og efla trú manna á því.
Fróðlegt er að skoða þessi ummæli Davíðs frá því í maí.
Hann talaði þar enga tæpitungu heldur sagði að vegna að-
halds og skynsamlegrar stjórnunar ríkisfjármála væri að
myndast svigrúm til myndarlegra skattalækkana, bæði á
fyrirtæki og einstaklinga. Nú er spá Davíðs að ganga eftir,
dregið hefur úr hraða hagsveiflunnar og sömuleiðis úr
halla á viðskiptum við útlönd. Þjóðfélagið er að pústa eftir
sprettinn og nú er lag að koma því á góðan gönguhraða.
Annar sprettur er óþarfur.
Áramótin næstu hafa verið nefnd sem líklegur timi til
skattkerfisbreytingar. Davíð Oddsson notar orðið „mynd-
arlegar“ skattalækkanir. Ekki er að efa að forsætisráð-
herra stendur við stóru orðin. Hann hefur til þess allt það
vald sem til þarf. Hann hefur kosið að láta Seðlabankann í
friði í allri orrahríðinni um vaxtastefnu bankans en vart
lætur hann sem eigin orð í skattamálum hafi aldrei fallið.
Því má atvinnulífið og allur almenningur búast við skatta-
lækkun innan tíðar. Myndarlegri.
Sigmundur Ernir
Skoðun
Allt er breytingum undirorpið
„Til þess ad stuðla að góðrí sambúð íslendinga og fólks
af erlendum uppruna á Vestfjörðum hefur verið sett á
laggimar fjölmenningarsetur sem á engan sinn líka í
landinu. “ - Frá ísafirði.
Breytingar einkenna þjóð-
félag okkar á flestum sviðum.
Fátt er eins og áður var. Sum-
um líkar þetta illa og er ekki
að undra. Festa og öryggi eru
markmið sem merm vilja
stefha að í líflnu. En hvað sem
því líður komumst við ekkert
undan því að aðlaga okkur
breytingunum. Ella stöðnum
við og verðum undir í þeim
gríðarlegu hræringum sem
einkenna samfélög nútímans.
Þvi er stundum haldið fram
að landsbyggðin hafi ekki ver-
ið nægilega virk í því að taka þátt í og
móta breytingamar í samtímanum. Allt
er það þó afstætt. Þvi hvað þýðir það að
vera „nægilega virkur" í þessu sam-
bandi? Að sumu leyti ráða menn heldur
ekki sinni eigin fór. Það em margir
kraflar sem toga i og ráðum er ráðið út
um þjóðfélagið vítt og breitt. Einmitt
það er líka merki um þær breytingar
sem við höfum séð i þjóðfélagi okkar.
Horfið ffá miðstýringu
Hér fyrr meir vom ákvarðanir tekn-
ar með mun miðstýrðari hætti en áöur.
Þrisvar eða ijómm sinnum á ári settust
niður alls konar verðlagsráð og tóku
hinar stóm ákvarðanir í þjóð-
félaginu. Oft vom það sömu
mennimir - sem taldir vom
vel reikningsglöggir - sem
fengnir vom til verksins og
ákváðu verð á fiski upp úr sjó,
hvað leggja mætti á kartöfl-
umar í búðunum og þaimig
mætti lengi telja.
Nú er þetta ekki lengur
þannig. Slíkar ákvarðanir era
teknar úti á markaðnum.
Pólitískri leiðsögn á þessu
sviði er lokið. Slíkar ákvarð-
anir vora fyrrum teknar af
fáum (svo ekki sé sagt í reykfylltum
bakherbergjum). Nú eiga þær sér stað í
viðskiptum manna í millum. Þetta er
vitaskuld eðlilegra og heilbrigðara.
Breyttur veruleiki
Þessar breytingar sjáum við síðan
endurspeglast í stofnunum þjóðfélags
okkar, eins og mörg dæmi sanna. Þetta
gat til dæmis að líta með einkar skýr-
um hætti á Fjórðungsþingi Vestfirðinga
sem var haldið á Reykhólum í ágúst-
mánuði. Þar vora fluttar skýrslur stofn-
ana og samtaka sem settar hafa verið á
laggimar á fjórðungsvísu.
Allar þessar stofnanir áttu það sam-
eiginlegt, auk annars, að vera nýjar af
nálinni og að endurspegla breyttan
veruleika. Þær vom þó ekki bara af-
sprengi tiltekins ástands heldur ekki
síður tæki sem geta mótað þróun sem
við viljum að verði í lifandi kröftugu
samfélagi sem við erum að reyna að
byggja upp. Samfélagi sem byggist á
aukinni breidd og margbreytileika. Nú-
tímalegu samfélagi, sem svarar kröfum
fólks í samtímanum.
100 manns við háskólanám á
Vestfjörðum
Þannig heyrðum við frásögn af því
hvemig Vestfirðingar em að byggja
upp með einkar kröftugum hætti, sí-
menntun og endurmenntun og skapa
möguleika á þátttöku fólks í háskóla-
námi sem enginn gat látið sig dreyma
um áður. Yfir eitt hundrað manns á
Vestfjörðum einum stunda nú fjamám
á háskólastigi við háskólana í landinu.
Til þess að stuðla að góðri sambúð ís-
lendinga og fólks af erlendum uppruna
á Vestfiörðum hefur verið sett á lagg-
imar fiölmenningarsetur sem á engan
sinn líka í landinu. Sveitarfélögin starf-
rækja, með ríkisvaldinu og atvinnulif-
inu, Atvinnuþróunarfélag undir stjóm
heimamanna sem vinnur að atvinnu-
uppbyggingu og merkilegt starf er unn-
ið á vegum Svæðisvinnumiðlunar og
þannig mætti áfram telja.
Allt þetta segir okkur að samfélag
okkar er í mikilli gerjun. Hlutimir
breytast og við reynum að stjóma
þeirri þróun til farsældar. Við hljótum
því að taka breytingunum opnum huga
og reyna að-lita á þær sem tækifæri en
ekki ógn.
Einar K. Guðfinnsson
afin
& 'K
£?í=l'/I€> SHöSCT
'i=t£7 ME"KÍNi /ETTzlÁ F=íe>
woie^n ftprm FKfevfof? etn/
RFTDI? HF7NN N/F7F? _____
wvoier hrnn
§
x
fi-BNG-JWN í VkxTR-
LÆKk2liNF?R’K'ÓI^If^J
HvHE>
^7 J 'PÝ&lR.

~xi
ElNSOfi-
HFINlN ÆTLRD
I*3T ETNC?F7 BP-
UFTO^T TIL,
S
Er þingræði lýðræði?
Segja má að tvenns konar stjóm-
arfar gildi um allan hinn byggilega
heim, einræði og lýðræði.
Eins og allir vita er það nefnt ein-
ræði (monarchi) þegar einhver
ákveðin persóna, einvaldsherra, kon-
ungur, fursti eða kúgari, ræöur öllu
i viðkomandi landi. Stundum getur
verið erfitt að greina á milli einræð-
is og lýðræðis. Benda má á að fræg-
asti einræðisherra allra tíma, Adolf
Hitler, hafði sína ráðgjafa og ráðu-
neyti. Einræði sýnist nú á undan-
haldi í heiminum
Andstæöa einræðis er lýðræði
Það felst í því, eins og nafnið
bendir til, að fólkið í landinu hefur
áhrif á landsstjórnina eftir lýðræðis-
legum aðferðum. Þetta er mjög gam-
alt stjórnarform í heiminum, talið ná
allt aftur til Forn-Grikkja. Það hefur
gilt víða um heim um aldaraðir og
virðist fara vaxandi
Almennt er talið að horn-
steinn lýðræðisins sé svo-
nefnt þingræði (Parliament-
arism) sem virðist nú við-
gangast 1 langflestum lýð-
ræðislöndum. Þingræði fel-
ur það í sér sem flestir vita,
að fólkið í viðkomandi landi
velur sér ákveðinn fjölda
fulltrúa (þingmenn) þar sem
allir hafa jafnan rétt til að
kjósa og til kjörgengis. Þess-
ir kjörnu fulltrúar ráða síð-
an lagalegum framgangi
mála á þingunum með því
að greiða þeim atkvæði sitt með eða
móti. Síðan ræður einfaldur meiri-
hluti (nefndist afl atkvæða að fornu)
úrslitum um hvort Alþingi afgreiðir
þessi frumvörp sem lög samkvæmt
þessari þingræðisreglu.
Við Islendingar stærum okkur af
því að eiga eitt elsta þjóðþing í heimi
sem er Alþingi, stofnað árið 930 e.
Kr. En eru þetta að öllu leyti lýðræð-
islegar aðfarir við að setja löndum
lög og reglugerðir? Tökum eitt dæmi:
Einn þingmaður, e.t.v. miðlungi
skynsamur, getur ráðiö úrslitum um
það með atkvæði sinu hvort Alþingi
samþykkir sem lög mikilvæg mál
eins og t.d. hugsanlega inngöngu
okkar í Evópusambandið. Er þetta
lýðræöi?
Ef vel ætti að vera væri sjálfsagt
að krefiast þess að a.m.k. 2/3 hlutar
þingmanna greiddu atkvæði með
frumvörpum sem skipta miklu máli
fyrir þjóðina. Vera má að þetta sé
eitthvað tíðkað úti í heimi en mér
vitanlega hefur það aldrei verið leitt
í lög hér.
Marga fleiri annmarka þingræðis-
ins mætti nefna. Er það til dæmis
sjálfgefið að stjórnarflokk-
ar með þingmeirihluta á
bak við sig hafi ávallt hitt á
réttu lausnina í sérhverju
máli er þeir flytja á Al-
þingi? Hins vegar sé stjóm-
arandstaðan ávallt að fara
vill vegar með andstöðu
sinni við þau. Sé nú skipt
um flokka í ríkisstjómum
snýst þetta algerlega við.
Samrýmist þetta þeim hug-
myndum sem við gerum
okkur um lýðræði sem ríkj-
andi stjómarfar eða er ver-
ið aö hagræða sannleikanum eftir
eigin geðþótta?
Aðeins er einn sannleikur i hverju
máli, jafnt innan Alþingis sem utan,
og hann fer ekki í manngreinarálit.
Þetta sést best af því að orðið er ekki
til í fleirtölu í okkar tungumáli. Það
eru ekki margir „sannleikar“ og eitt
er víst að sannleikurinn fer ekki eft-
ir því hvort hann er borinn fram af
stjórn eða stjómarandstöðu í það og
það skiptið.
Sagði ekki Jesús Kristur: „Til þess
kom ég í heiminn að ég beri sann-
leikanum vitni.“ Skyldi hann hafa
verið hlynntur þingræði? Ef tii þess
skyldi einhvem tímann koma að ein-
hver 63-menninganna í svarta stein-
húsinu við Austurvöll stigi upp í
pontu og segði: „Til þess kom ég inn
á Alþingi að ég beri sannleikanum
vitni, mun ég því greiöa öllum góð-
um málum lið með atkvæði mínu,
burtséð frá því hvort þau koma frá
stjórnarflokkum eða stjórnarand-
stöðu.“ Þann mann er þetta gerir álít
ég tvímælalaust að eigi að velja sem
næsta forseta lýðveldisins íslands.
Agnar Hallgrímsson
„Ef vel œtti að vera vœrí sjálfsagt að krefjast þess að
a.m.k. 2/3 hlutar þingmanna greiddu atkvœði með
frumvörpum sem skiptu miklu máli fyrir þjóðina. Vera
má að þetta sé eitthvað tíðkað úti í heimi en mér vit-
anlega hefur það aldrei verið leitt í lög hér. “
Spurt og svarað____A borgarstjóm að lýsa yfir andstöðu við Kárahnjúkavirkjun?
Ummæli
Útgjaldavandinn
„Núverandi vandi
opinbers rekstrar er
útgjaldavandi en ekki
tekjuvandi, eins og
sést best á því að
hlutfall samneyslu
hefur frá árinu 1996
hækkað úr um 21% af
landsframleiðslu í um 24%, þrátt fyr-
ir hinn mikla vöxt landsframieiðslu
sem verið hefur á timabilinu. Líkt og
fyrirtækin í landinu þurfa riki og
sveitarfélög að bregðast við sam-
drætti með því að velta við hverjum
steini í sínum rekstri, leita hagræð-
ingar og endurskoða öll útgjaldaá-
form.“
Ari Edwald í leiöara fréttabréfs
Samtaka atvinnulífsins
Austfiröingar
eru í gíslingu
„Stjómarflokkamir setja stóriöju á
Austurlandi á dagskrá án þess að
gera nokkra fyrirvara um umhverfis-
áhrif virkjunarinnar, mengun frá ál-
verinu eða neikvæð félagsleg áhrif....
Stóriðjuáform stjómvalda hafa ekki
einungis klofið fiórðunginn i fylking-
ar heldur þjóðina alla. Álverið í
Reyðarfirði verður ekki byggt nema
til komi virkjun við Kárahnjúka.
Virkjuninni hefur verið hafnað
vegna varanlegra og óafturkræfra
umhverfisáhrifa, en ráðmenn segja
að öllum undirbúningi verði haldið
áfram samkvæmt áætlun. Það á sem
sagt ekkert að taka tillit til úrskurö-
ar Skipulagsstofnunar. Þess vegna
helst spennan innan fiórðungsins um
sinn og mun svo verða þar til þetta
stórmál verður til lykta leitt. Aust-
firðingar era í gíslingu, því það skal
vera stóriðja eða ekki neitt!“
Þuríöur Backman á vefnum www.vg.is
Kjartan Magnússon,
borgarfulltrúi Sjálfstcedisflokks
Borgin treysti
stjóminni
„Sem hluthafi í Landsvirkj-
un hlýtur borgin að treysta
stjórn fyrirtækisins til þess að
ráðast ekki út í framkvæmdir sem eru óarðbær-
ar eða óviðunandi gagnvart náttúru landsins.
Síst ættum við Reykvíkingar, sem höfum virkj-
að mikið á undanfórnum árum, að standa í vegi
fyrir virkjunum og annarri atvinnuppbyggingu
á landsbyggðinni, þar á meðal á Austurlandi. Á
ferðum mínum um þann landshluta á síðasta
ári fann ég vel hve miklar vonir Austfirðingar
binda viö virkjun og stóriðju."
Óskar Bergsson,
varaborgarfulltrúi R-lista
Mótsagnakennt
„Nei, borgin á að vera fylgj-
andi Kárahnjúkavirkjun.
Meirihluti borgarstjórnar
Reykjavíkur stendur fyrir stór-
um og metnaðarfullum virkjun-
arframkvæmdum hér á höfuðborgarsvæðinu
sem skila miklum tekjum i borgarsjóð. Ekkert
sem hefur komið fram bendir til annars en þess
að fyrirhugaðar framkvæmdir við Kárahnjúka
séu það líka. Það er því mótsagnakennt að leggj-
ast gegn framkvæmdum hjá öðrum en sjálfum
sér. Umhverfisáhrif virkjunar eystra eru mun
minni en hljótast áttu af Eyjabakkalóni á sínum
tíma því Hálslón mun nýtast sem forðabúr fyr-
ir vatnasvið bæði Jökulsár á Fljótsdal og Jök-
ulsár á Dal.“
Þórunn Sveinbjamardóttir,
þingmaöur Samfylkingar
Skoðanir
eru skiptar
„Ég sé ekki í fljótu bragði að
það sé í verkahring borgar-
stjórnar aö álykta sérstaklega
um Káranjúkavirkjun, frekar en önnur sveitar-
félög í landinu. Hins vegar finnst mér fullkom-
lega eðlilegt að borgarfulltrúar ræði þessi mál
og lýsi skoðunum sínum á virkjuninni enda
ljóst að skoðanir eru skiptar í þeirra hópi, eins
og annars staðar í samfélaginu."
Tryggvi Felixsson,
framkvœmdastjóri Landverndar
Borgatfulltrúar
taki undir
„Að mati Skipulagsstofnun-
ar mun Kárahnjúkavirkjun
valda umtalsverðum og óaftur-
kræfum umhverfisáhrifum. Því er skynsamlegt
að falla frá þessari virkjunarhugmynd og leita
annarra kosta í orkuöflun fyrir álver á Reyðar-
firði. I þessu sambandi má því hugsa sér aðra
útfærslu á virkjun við Kárahnjúka eða nýta
fiölmarga orkukosti á Norðurlandi. Mér finnst
því eðlilegt að borgarfulltrúar taki undir tillögu
Ólafs F. Magnússonar.“
4$ Ólafur F. Magnússon kom meö þessa tillögu á borgarstjórnarfundi á fimmtudag. Samþykkt var að vísa henni til borgarráös.
Alvarlegar afleiðingar
breytinga á brunabótamati
Áhrif af nýlegri breyt-
ingu á fasteigna- og bruna-
bótamati eru víðtæk. Trygg-
ingavernd fasteigna í
brunatjóni minnkar veru-
lega. Veðhæfni eigna verð-
ur mun minni, sem rýrt get-
ur verðgildi eigna. Verð-
myndun á fasteignamarkaði
skekkist. Lán til fasteigna-
kaupa verða dýrari, sem
leitt getur til aukinna
greiðsluerfiöleika heimil-
anna. Lögmál framboðs og
eftirspurnar á fasteigna- ’
markaði breytist vegna áhrifa
brunabótamats, en með því eru inn-
leidd ríkisafskipti af verðstýringu
fasteigna.
Breytingin á fasteignamatinu hef-
ur áhrif á skattstofna sem leitt getur
til skattahækkana, nema ríki og
sveitarfélög grípi til sérstakra ráð-
stafana eins og forsvarsmenn þeirra
lofuðu að gera fyrr í sumar. Með því
verður fylgst.
Fólk er óttaslegið og reítt
Sú staðreynd blasir við sem
stjórnvöld verða að viðurkenna að
brunabótamat er orðinn ónothæfur
grundvöllur til að miða við lánveit-
ingar. Miða á lánveitingar íbúða-
lánasjóðs við kaupverð eigna með
ákveðnu þaki á lánveitingum. Það er
út í hött að halda því fram að slík
breyting leiði til þenslu.
Afleiðingar af óbreyttu ástandi
eru miklu fremur þær að fólk neyð-
ist til að leita í dýrari lán í banka-
kerfinu sem auka mun bæði á þenslu
í útlánum og á greiðsluerfiðleika
heimila. Veðhæfni margra eigna get-
ur líka minnkað um tugi prósenta og
þar með verðfellt eigur fólks, sem
leitt getur til að uppreiknaðar eftir-
stöðvar éti upp þá eignamyndun sem
orðin er. Ungt fólk hefur meö því
verið hneppt í þá fiötra að geta ekki
skipt um húsnæði og stækkað við
sig. Fjölga mun verulega í hópi
þeirra sem eru með meiri skuldir en
eignir. Á mannamáli þýðir þetta
hreina eignaupptöku hjá fiölda heim-
ila í landinu. Eignaréttarákvæði
stjómarskrárinnar hljóta að koma
þar til skoðunar.
Jafnframt gæti reynt á skaðabóta-
skyldu ríkisins, að minnsta kosti í
þeim tilvikum þar sem Fasteignamat
ríkisins hefur meö nokkurra mán-
aða millibili verið að hækka bruna-
bótamatið og lækka síðan aftur um
tugi prósenta. Fólk er bæði
örvinglað og reitt. Það sárgrætilega
er að hvorki félagsmála- né
viðskiptaráðherra virðist
hafa nokkurn skilning á að
grípa þurfi til aðgerða.
Það verður þó að ætla að
þeir sjái að sér ef þeir gefa
sér tíma til að hugleiða hve
víðtækar afleiðingar breyt-
ingar á fasteigna- og bruna-
bótamati hafa fyrir heimil-
ið og þjóðfélagið í heild.
Jóhanna Stjórnarliðar verða að átta
Sigurðardóttir sig á því að það er ekki
aiþingismaöur bara verið að hafa verð-
............... mæti og eignir af fólki held-
ur er verið að innleiða opinbera
verðstýringu á fasteignum og ganga
gegn lögmálum framboðs og eftir-
spurnar.
Tryggingavernd minnkar
Samkvæmt upplýsingum frá Fast-
eignamati ríkisins lækkar bruna-
bótamat meira en nemur afskriftun-
um á rúmlega 35 þúsund af 102 þús-
und eignum í landinu eða um 34,5%
af heildinni. Athyglisvert er að
brunabótamatið lækkar meira en
nemur afskriftum hjá meira en nem-
ur helmingi af öllum fasteignaeig-
endum í Reykjavík eða að meðaltali
um 20%, þ.e. 2,7 milljónir á hverja
ibúð. Sérstaklega þarf að skoða áhrif
þessara breytinga á vátrygginga-
verðmæti eigna vegna brunatjóns en
benda má á að t.d. í Danmörku bæta
tryggingarnar nýbyggingarverð húss
án frádráttar vegna aldurs eða
slits.en það er ekki síst afskriftar-
reglan sem innleidd var hér með lög-
um 1999 sem lækkað hefur bruna-
bótamatið.
Þvi verður að breyta þegar Al-
þingi kemur saman en ljóst er aö
tryggingavernd rýrnar verulega og
draga má í efa að 20% til allt að 50%
skerðing á brunabótamati standist
þá reglu vátryggingaréttar að tjón-
þoli verði jafn settur fyrir og eftir
brunatjón, einkum þegar um altjón
er að ræða. Fjárhagsöryggi fast-
eignaeigenda er því sett í algjört
uppnám verði um brunatjón að
ræða, enda hafa tryggingafélögin
viðurkennt að breytt brunabótamat
geti leitt til þess að fólk fái minni
bætur en sem nemur virði viðkom-
andi eignar. Á þessum málum verð-
ur að taka strax þegar Alþingi kem-
ur saman.
- Það er þegar í undirbúningi.
Jóhanna Sigurðardóttir
„Stjórnarliðar verða að átta sig á því að það er ekki
bara verið að hafa verðmœti og eignir af fólki heldur
er verið að innleiða opinbera verðstýringu á fasteign-
um og ganga gegn lögmálum framboðs og eftirspum-
ar. “ - Félagsmálaráðherra í rœðustóli á Alþingi.