Dagblaðið Vísir - DV - 03.11.2001, Blaðsíða 27
27
LAUGARDAGUR 3. NÓVEMBER 2001
DV___________________________________________________________________________________________________Helgarblað
DV-MYND HARI
„Ég fíla Strindberg mjög vel,“ segir Árni Pétur.
„Strindberg skrifar mikið um það sem er í deiglunni; það sem var rætt
um á Kaffibar þess tíma. Margir halda að hann hafi verið einstakur, geð-
veikur kvenhatari, líkt og Edvard Munch. En þeir voru engir geðsjúklingar,
þeir pældu þara í hlutunum. Strindberg átti auðvitað sitt einkalíf og leyfði
því að flæða aðeins inn í list sína. “
Úr móð að leikarinn
hafi tilfinningar
- Árni Pétur Guðjónsson fílar Strindberg og heldur áfram
að kynnast honum með leiklestri á Kröfuhöfunum í Borg-
I dag verður leiklesið í Borgar-
leikhúsinu verkið Kröfuhafar eftir
August Strindberg. Leikstjóri er
Gunnar Gunnsteinsson en leikar-
ar eru Árni Pétur Guðjónsson,
Edda Björg Eyjólfsdóttir og Gunn-
ar Hansson. Umfjöllunarefni
verksins er klassískt og kemur ást-
arþríhyrningur þar við sögu likt
og í fleiri verkum Strindbergs, til
dæmis Fröken Júlíu þar sem
frökenin kokkálar kokkinn. Fyrr í
sumar var sýnt hjá Einleikhúsinu
Fröken Júlía, enn og aftur alveg
óð í leikstjórn Rúnars Guðbrands-
sonar. Þar fór á kostum Árni Pét-
ur Guðjónsson sem í dag endur-
nýjar kynni sín af Strindberg.
Tilfinningar áhorfandans
„Ég flla Strindberg mjög vel,“
segir Árni Pétur. „Strindberg
skrifar mikið um það sem er í
deiglunni; það sem var rætt um á
Kaffibar þess tíma. Margir halda
að hann hafi verið einstakur, geð-
veikur kvenhatari, líkt og Edvard
Munch. En þeir voru engir geð-
sjúklingar, þeir pældu bara í hlut-
unum. Strindberg átti auðvitað
sitt einkalíf og leyfði því að flæða
aðeins inn í list sína.“
Árni Pétur segir mikilvægt að
leyfa sér að blanda sjálfum sér í
listsköpunina en viðurkennir að
það sé oft erfitt. „Ég lék lengi vel
alltaf góðu mennina sem stóðu
fremst á sviðinu með fallegu bláu
augun sín full af tárum. Þá voru
arleikhúsinu í dag
allir ánægðir. í Hamskiptum
Kafka lék ég síðan föðurinn sem
var mjög óviðkúnnanlegur. Fólkið
mitt var mjög móðgað að ég skyldi
sýna þessa persónulegu hlið. List-
sköpunin litast alltaf af eigin lifi
og það er það sem Strindberg not-
ar.
Annars er komið úr móð að leik-
arar hafi tilfinningar. 1 hinum
stóra heimi á bara að túlka og
sýna - áhorfandinn á að hafa til-
finningar."
En þótt áratugir hafi liðið frá
skriftatima Strindbergs þá er enn
verið að tala um sömu hlutina á
Kaffibarnum. „Mannlegar tilfinn-
ingar breytast ekki þótt tæknin
breytist," segir Árni Pétur. „Mörg
þúsund ára gamall texti getur stað-
ið mjög nærri manni en þó aðal-
lega tilfinningarnar. Húsnæðið
breytist og þjóðfélagið en það sem
gerist milli mannfólksins er alltaf
líkt.“
Svokallaður hákúltúr
Undanfarin ár hefur leikhúsá-
hugafólki nokkrum sinnum verið
boðið upp á að hlýða á leiklestur
frægra leikverka. Frú Emilía var á
sínum tíma með leiklestur á verk-
um höfuðskálda eins og Tsjekhovs
og Gorkís og i Borgarleikhúsinu
var fyrir skömmu leiklestur á
klassískum verkum í nýrri þýð-
ingu Helga Hálfdanarsonar. „Þetta
er svokallaður hákúltúr," segir
Árni Pétur, „og stórkostleg leið til
að kynnast leikritum. Þarna erum
við fyrst og fremst að kynna lista-
manninn August Strindberg en
síður listamennina sem koma að
uppsetningunni. Við komum text-
anum bara til skila.“
Ámi Pétur segist vera hrifinn af
hákúltúr. „Þetta snýst allt um
áherslur. Ef Kröfuhafarnir ættu að
moka inn peningum þyrfti eflaust
að peppa það svolítið upp; setja inn
nokkur dansatriði og þekkta gam-
anleikara. Menning verður að vera
fjölbreytileg, það verður að vera til
menning fyrir alla og ekki fyrir
alla. Tónlistarfólk þekkir þetta bet-
ur, það eru til dæmis ekki allir
hrifnir af avanseruðum djassi. Það
eru til mismunandi stærðir í sam-
bandi við vinsældir."
Og þegar ég minnist á það við
Árna Pétur hvort vinsældir séu
ekki óvinsælt orð í leikhúsinu seg-
ir hann: „Nei, nei. Það er aðalorð-
ið í leikhúsinu. Það verður bæði að
vera til list fyrir listina og list fyr-
ir markaðinn. Ég passa mig hins
vegar á þvi að blanda mér ekki
saman við markaðinn. Það eru aðr-
ar deildir sem sjá um markaðinn.
Ég held að það geti gert hvern leik-
ara brjálaðan að hafa miklar
áhyggjur af markaðnum, það er að
segja þangað til honum verður sagt
upp. En þá fer venjulegur leikari
bara og treður upp í anddyri Seðla-
bankans eða Smáralindar og snap-
ar sér vinnu þannig. Leikari verð-
ur alltaf leikari." -sm
ÍSLENDINGAR UM ÍSLENDINGA I KVÖLD
"Ekki mæðgurnar" Edda Heiðrún og
Margrét Helga mæta í kvöld leik- og
vinkonunum Eddu Björgu og Lindu Ásgeirs.
Fjalar reynir að hafa hemil á hópnum
- megi þær skárri sigra.
19.30
20.00
21.00
22.00
23.00
00.00
King of Queens
City of Angels
íslendingar
Profiler
Love Cruise (e)
Hollywood Raw (e)
Linqa Asgeirs
Edda Björg
Fjalar
Edda Heiðrún
i:
m: 3N®St
Margrét Helga
ÆÍbt'
.... J
SKJAR EINN