Dagblaðið Vísir - DV - 15.11.2001, Blaðsíða 13

13
FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2001
I>V
- Peir gefa út annan hljómdisk með uppáhaldssálmunum okkar:
Tónlistin í hjörtum þjóðarinnar
Dans
Þeir eru búnir aó gera þaö aftur!
Leika inn á plötu gömul sálmalög sem
maöur hélt aö vœru löngu orðin klisj-
ur en reynast búa yfir óvœntum töfr-
um í meöförum þeirra. Og útgáfutón-
leikarnir veróa á laugardaginn kl. 17
í Hallgrímskirkju - þar sem þeir hófu
leikinn á Jazzhátíö Reykjavíkur
haustiö 1999.
„Þeir“ eru í þessu tilviki Gunnar
Gunnarsson organisti og Sigurður
Flosason saxófónleikari sem gáfu út
Sálma lífsins í fyrra og gefa nú út
Sálma jólanna, okkur til yndis sem
fáum ekki nóg af þessari sérkenni-
legu blöndu af guöi og djassi. Er
þetta þá eintóm gæska og dekur við
aðdáendur - eða hvað veldur því að
þeir endurtaka leikinn?
Gleðileg jól
„Að sumu leyti er þessi nýja plata
framhald af Sálmum lífsins," segir
Gunnar. „Þar var komið við á öllum
stórhátíðum kirkjuársins og mann-
eskjunum fylgt frá vöggu til grafar, á
þeim nýja einbeitum við okkur að
desemhermánuði, aðventunni, jólun-
um og endum á áramótagleði. En við
erum ekki bara að gefa út disk núm-
er tvö af því hinn gekk vel heldur
erum við að sumu leyti að ganga
skrefi lengra í þessari furðulegu
nálgun."
„Fyrst og fremst erum við að gera
það sem okkur finnst skemmtilegt,“
hætir Sigurður við, „glíma við tónlist
sem er mikilvæg, á sér merka sögu
og bústað í hjörtum þjóðarinnar. Það
voru allar forsendur til að halda
áfram. Gá hvort við kæmumst lengra
sjálfir í þessum tvennu sem við erum
að fást við, annars vegar útsetning-
um og hins vegar spuna út frá þess- pe/y eru aQ
ari tónlist.“ —
- Þiö komið styttra til móts við
áheyrendur á þessum nýja diski en þeim fyrri -
ef maður hugsar út frá karaoke, segir blaðamað-
ur, alltaf upptekinn af lágkúrunni. Það er erfið-
ara að syngja meö ykkur núna ...
„Já, við göngum kannski aðeins lengra i túlk-
un en hún er samt breið," segir Sigurður.
„Túlkunin er víða hefðbundin og farið mjúkum
höndum um lögin, til dæmis Ó, Jesúbam blítt.
Annars staöar eru tilraunirnar djarfari. Við
DV-MYND HILMAR ÞÓR
Sigurður Hosason og Gunnar Gunnarsson
velta fyrir sér hvernig jólatónlistin tengir okkur saman sem þjóö.
erum að athuga hvað við komumst langt - og
raunar undrumst við hvað við komumst langt á
Sálmum lífsins. Ómúsíkvant fólk hefur tekið
tónlist okkar mjög vel þó að hluti af henni sé
framsækinn og tilraunakenndur."
- Þið verðið sem sagt áræðnari með hverri
plötu.
„Vitanlega," segja félagarnir í kór.
Að hvíla í stemnlngu
„Sum lögin á þessum diski eru að-
allega „mood“,“ segir Gunnar, og
Sigurður leiðréttir hann á auga-
bragði: „Stemning!"
„Já, einmitt, stemning," endurtek-
ur Gunnar. „Til dæmis Hátíð fer að
höndum ein. Það er kannski ekki
hægt að syngja með okkur í þeim
sálmi en það er hægt að dvelja í
stemningunni því við gefum laginu
tíma og rúm.“
- Svo er gaman að heyra klassik
eins og Heims um ból alveg á nýjan
hátt...
„Já, þar beitum við blús-nálgun.
Við erum að reyna að opna þessi lög,
leyfa fólki að heyra þau upp á nýtt.“
- Var ekki erfitt að velja lög á plöt-
una?
Ekki vill Sigurður viðurkenna
það. „Nei, þau komu bara, eitt og eitt
í einu.“
„Ja, við vitum um lög í viðbót sem
við hefðum viljað taka,“ vOl Gunnar
meina, „og það var sárt að skilja þau
eftir. En koma tímar, koma ráð.“
Úrvalið á plötunni er fjölbreytt -
ný lög og gömul, íslensk og erlend.
Yngst er lag Atla Heimis við Maríu-
kvæði Halldórs Laxness, undurfag-
urt lag sem nýtur sin frábærlega vel
í þessum flutningi. Elst er Nú kemur
heimsins hjálparráð sem mun vera
frá 14. öld við sálm sem á rætur al-
veg aftur á 4. öld.
„Hann er fyrsti sálmur Hólabókar-
innar, fyrstu sálmabókar í lútersku
frá 1589,“ segir Sigurður, „og
klukknahljómurinn í upphafi disks-
ins er úr einni elstu kirkjuklukku
landsins, þeirri sem kennd er viö
Háls í Fnjóskadal og talin vera frá
12. öld. Eins konar ígildi íslands-
klukku, varðveitt á Þjóðminjasafni. í
allri þessari vinnu vorum við að
velta fyrir okkur hvernig jólatónlist-
in tengir okkur saman sem þjóð og
okkar sögu gegnum aldimar. Þama er ekkert
tilviljun undirorpið!"
Útgáfutónleikar þeirra félaga verða algert for-
skot á jólin. Þeir fyrstu verða eins og áður sagði
í Hallgrímskirkju á laugardaginn kl. 17, og end-
urteknir á Akureyri viku síðar. Forsala miða
hér í Reykjavík er í bókabúðum Máls og menn-
ingar við Laugaveg og Síðumúla.
ímyndir kvenna
A þriðjudagskvöldið var í Þjóðleikhúsinu sýn-
ing á þremur dans- og tónlistarverkum á vegum
Pars pro toto. Þetta voru tveir dúettar, Langbrók
og Lady fish and chips, fyrir dansara og tónlistar-
mann, og Elsa, verðlaunað dansverk fyrir tvo
dansara. Lára Stefánsdóttir er danshöfundur að
öllum þrem' verkunum og Guðni Franzson semur
tónlistina við dúettana tvo. Tónlistin við Elsu er
eftir dúóið Pan Sonic.
í Langbrók og Lady fish and chips vinnur Lára
með nokkrar sögulegar íslenskar kvenímyndir. ís-
lenska sveitastúlkan „með rauðan skúf í peysu“
dansar í bláleitri birtu norðursins á meðan hafald-
an leikur sitt ljúfa lag. Ástandskonan, óvinur ís-
lensks þjóðernis, birtist í sinum eggjandi rauða
kjól. Erkitýpa íslenskra kvenskörunga, Hallgerð-
ur langbrók, sýnir á sér ýmsar hliðar og að
siðustu fámn við að sjá
stúlku dansa síðasta
dansinn við piltinn sem
hún hitti á ballinu.
Þessar kvenmyndir Láru * ■ ■
falla þó ekki að hefðbundnum
ímyndum. Þannig virðist stúlkan
með rauða skúfinn vera orðin leið á
því að sitja í festum uppi á Fróni.
Ástandskonan minnir meira á óör-
ugga stúlkukind en harðsvíraðan fóð-
urlandsvikara sem tælir og tryllir
erlenda hermenn jafnt sem sak-
lausa íslenska karlmenn. Mynd-
in sem Lára dregur upp af Hall-
gerði langbrók er einnig
langtum flóknari en helð-
bundin ímynd kven-
skörungsins. Þannig
býr Langbrók
Láru allt í senn
yfir eiginleik-
um kvenskörungsins, skapanomarinnar, þokka-
gyðjunnar, kynverunnar, eiginkonunnar og hinn-
ar syrgjandi ekkju - svo eitthvað sé nefnt.
Lára vinnur á áhugaverðan hátt með söguna í
þessum tveim verkum. Tryggð hennar við söguna
verður þó á köflum listrænni sköpun fjötur um fót.
Dansinn nær ekki að flæða á sínum eigin forsend-
um vegna þess að verið er að koma sögunni til
skila, og fyrir kom að leiðinn læddist inn í huga
áhorfandans. í
sterkustu
köflun-
DVWYND HARI
Úr dansverkinu
„Elsu“
Hreyfíngar voru flottar
og krefjandi og frábærlega
vel dansaöar af Hlín Díegó
Hjálmarsdóttur og Guömundi
Elíasi Knudsen.
um, endakafla beggja verka og
byrjun þess síðara, tekst höfund-
inum að hefja sig yfir viðfangs-
efnið og sköpunarkraftinum er
gefinn laus taumur. Þannig er
dans Langbrókar eftir dauða
Gunnars magnaður og „síðasti
dansinn" í Lady fish and chips
einfaldur og hrífandi. Öll umgjörðin var vel gerð,
lýsing og sviðsmynd sköpuðu skýra og fallega
stemmingu utan um verkin. Líkan Ragnhildar
Stefánsdóttur af konunni í Langbrók var sérstak-
lega athyglisvert og sameining konulíkansins og
konulikamans í lokakaflanum ótrúlega áhrifamik-
il.
Tónlist Guðna Franzsonar við verkin og túlkun
hans á henni var frábær og samvinna dansarans
og tónlistarmannsins yndisleg, til dæmis í Lady
fish and chips þar sem ástralskt didgeridoo og tón-
ar þess dönsuðu við Láru í orðsins fyllstu merk-
ingu. Lára sýndi styrk og öryggi sem dansari og
þátttaka Guðna í dansinum var vel útfærð. Það
var helst í fyrri hluta Langbrókar sem tónlistin
nánast yfirgnæfði danstúlkunina, annars mynd-
uðu tónlistin og dansinn fallega heild.
Verkið Elsa er nútimalegra: Svart,
grátt og hvítt, engin sviðsmynd, einfold
lýsing og skemmtileg nútímatónlist.
Efniviðurinn er hefðbundið samspil
tveggja ungra einstaklinga í nútima-
samfélagi. Hreyfingar voru flottar og
krefjandi og frábærlega vel dansaðar af
Hlín Díegó Hjálmarsdóttur og Guð-
mundi Eliasi Knudsen. Elsa er
mjög vel unnið verk, skýrt
og skorinort og
hafði yfir sér þá
fágun að þegar
það endaði
þyrsti mann í meira.
Á sýningu Pars Pro Toto sýndu hæfileikaríkir
listamenn afrakstur skapandi samvinnu, og ósk-
andi er að fleiri fái tækifæri til að sjá þessi verk í
framtíðinni. Sesselja G. Magnúsdóttir
Búningar: Elín Edda Árnadóttir. LJós: Páll Ragnarsson.
Hljóð: Páll S: Guðmundsson.
_______________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir
Jólatónleikar
Jóhanns Friögeirs
Mótettukór Hallgríms-
kirkju og hinn geysivin-
sæli tenór, Jóhann Frið-
geir Valdimarsson, halda
þrenna aðventutónleika í
byrjun desember í Hall-
grímskirkju. Á efnis-
skránni eru mörg af
þekktustu aðventu- og
jólalögum sögunnar en
Jóhann Friðgeir býður einnig upp á fræg-
ar aríur eftir Stradella og Bizet, auk þess
sem hann syngur nokkur lög sem Andrea
Bocelli hefur gert vinsæl. Daði Kolbeins-
son óbóleikari og Kári Þormar organisti
koma einnig fram á tónleikunum og stjórn-
andi verður Hörður Áskelsson, kantor
Hallgrímskirkju. Tónleikarnir fara fram
þriðjudaginn 4. og fimmtudaginn 6. desem-
ber kl. 20 og laugardaginn 8. desember kl.
17. Forsala aðgöngumiða er þegar hafin.
Nordenom
Norræni vísnakvartettinn Nordenom er
kominn hingað til lands og boðar ferna
tónleika, aðdáendum vísnatónlistar til
mikillar ánægju. f kvöld, kl. 20, verða þeir
1 Flugkaffi í Keflavík. Annað kvöld kl. 21
verða þeir á Lundanum í Vestmannaeyj-
um, á laugardaginn kl. 16 í Norræna hús-
inu í Reykjavík og á sunnudaginn í Borg-
arbókasafni Reykjavíkur í Grófarhúsi.
Félagar í Nordenom eru allir vanir
menn, Kalle Zwilgmeyer frá Noregi,
Stanley Samuelsen frá Færeyjum, Hans
Eriksson frá Sviþjóð og Per Jensen frá
Danmörku. Zwilgmeyer, sá elsti þeirra, á
að baki meira en 30 ár sem „altmulig-
mann“ í norrænni vísnatónlist. Hann kom
m.a. hingað til íslands vorið 1996 með fé-
lögum sínum i „Polarkvartetten" og hélt
tónleika á nokkrum stöðum við góðar við-
tökur. Allir leika félagarnir á gítar og þeir
syngja. á dönsku, norsku, sænsku og fær-
eysku bæði eigin lög og texta og sígildar
norrænar vísur.
Endalok
Sankti-Pétnrsborgar
Annað kvöld, kl. 20, stendur Kvikmynda-
safn íslands fyrir einstæðri sýningu á
þöglu myndinni Endalok Sankti-Péturs-
borgar eftir Vsevolod Pudovkín (1893-1953)
í Bæjarbíói í Hafnarfirði. Tónlistin viö
myndina er eftir Jóhann Jóhannsson tón-
listarmann og verður hún ílutt á staðnum.
Jóhann notar ýmis rafmagnshljóðfæri, auk
Hammondorgels og rússneska rafmagns-
hljóðfærisins þeramíns, við flutninginn og
nýtur þar aðstoðar gítarleikarans Péturs
Hallgrímssonar.
Megas í Nýló
í kvöld kl. 21 verður i~3mb|
rabbkvöld með Megasi í
Nýlistasafninu við I
Vatnsstíg. Þar ræðir Me- H* t *
gas landsins gögn og
nauðsynjar og ýmislegt
fleira við Geir Svansson,
Guðmund Odd Magnús-
son, Jón Hall Stefánsson
og Hjálmar Sveinsson,
auk þess sem færi gefst að sjá sýninguna
sem þar er nú á verkum Megasar.
Vísnadjass í Salnum
í kvöld kl. 20 verða líka tónleikar í Saln-
um þar sem hin ástsælu hjón, Anna Pálína
og Aðalsteinn Ásberg, koma fram ásamt fé-
lögum sínum, Gunnari Gunnarssyni píanó-
leikara, Gunnari Hrafnssyni bassaleikara
og Pétri Grétarssyni sem leikur á trommur
og slagverk. Kristinn Árnason gítarleikari
verður sérstakur gestur á tónleikunum.
Þarna verður flutt brot af því besta sem
Anna Pálína og Aðalsteinn hafa sent frá
sér á síðustu 10 árum, auk nýs óútgefins
efnis. Þar á meðal eru sálmar, norrænar
vísnaperlur, gamanvísur, að ógleymdum
lögum og ljóðum Aðalsteins Ásbergs.
Sendiherra segir frá
Siðara bindi endur-
minninga dr. Hannesar
Jónssonar, Sendiherra á
sagnabekk II, ber heitið
Heimsreisa við hags-
munagæslu og hefst þeg-
ar höfundur varð sendi-
herra í Moskvu 1974. í
bókinni segir hann frá
kynnum sínum af inn-
lendum og erlendum áhrifa- og valdamönn-
um þegar hann var ambassador hjá 18 ríkj-
um og 4 fjölþjóða- og alþjóðastofnunum.
Fjöldi mynda prýðir bókina sem Muninn
gefur út.