Alþýðublaðið - 24.11.1921, Blaðsíða 1

C3-«5ÍS<£I <tó auC JlU^ý^s3Ílc&lcltsst.œjm«
1921
Fimtudaginn 24. nóvember.
271. tölnbl.
jRlagaa at -
6la|s frilrikssyni.
Dagudnn í gær œue vafalaust
-verða talinn einn hisn viðburða-
ífkasti dagur í sögu íslands á
síðari öldum. Hafa viðburðir þeir,
sena þá gerðust og nú skal lýst,
slegið óliug á aih friðsama bæjar-
•búa og aðra landsmenn. Aðdrag-
andi þessa œáls er öllum svo
kutmur, að ekki þarf að lýsa hon
um hér. AUir skyasamir og írið
-samir menn höfðu búist við því,
að aðför sú að Ölafi er vænst
var að gerð yrði, myndi verða
•gerð mffð gætni og án þess að
raska friði manna, og búa lífi
jþeirra og limum hættu. Það var
vitanlegt, að Olafus* hafði að eins
-örfáa menn á heimili sínu, og
það flest unglinga og drengi, og
að Alþýðuflokkurinn hafði lýst
filutleysi sínn. Hver maður með
fullu viti gat þá talað um upp-
teisn? En þó er að farið, eins og
'¦am uppreisn liðaterks mannsafn-
aðar væri að ræða.
Til þess að taka drenginn rúss-
neska og Olaf Friðriksson fasta
þurfti að eins fáa vopnlausa !ög-
reglumenn. E« í stað þess er í
nokkra daga' æft fleiri hundruð
manna Iið, skipaður sérstakur „lög
reglustjóri" til að stjórna þvf, og
nokkuð af liðinu vopnað. <
Atlagan hófst. í gær klukkan
Sangt gengin eitt e. h., með því,
að sveit úr liði þessu, fór að baki
húsi Olafs og umkringdi það og
kora síðan önnur sveit neðan
Vonarstræti og framan að húsi
Olafs. — Hinn setti lögreglustjóri
Jbhann Jbnsson, fyrrum sjbliðs-
foringi í danska hernum gekk þá
með nokkra menn að húsinu, sem
var lokað og lét brjóta það upp.
Síðan var Oiafur Friðrikssen, kona
hans, rússneski drenguriun og 13
aðrir teknir fastir, og konan og
drepgurinn flutt niður f Iðnó, en
Olafur og al!ir hinir í bifreiðum
upp í tugtfaús. Engin mótstaða
var gerð, og við húsrannsókn kóm
í Ijós, að þaðhafði suðvitað verið
lýgi, að nokknrskonar vopn hefðu
verið í húsinu.
Þegar saemms um nóttina var
settur v'órður um stjbrnarráðið,
hus forsœtisráðherra og íslands-
banka, áður en atlagan var taafin,
og á meðan voru verðir á ótal
mörgum stöðum um allan bæ, —
20 af liði því, sem atlöguna gerði
voru vopnaðir með riflum. Verð
irnir komu margir hverjir mjög
ruddalega fram, réðust þá einkum
að verkarnonriura og ætluðu sumir
hverjir að setja alsaklausa menn,
er hvergi komu nærri, i fárn. —
Þegar bifreiðar liðsins óku með
rang&na áieiðís til hegningarhúss-
ins, óku þær svo hart og hrana
lega, að tveir drengir urðu fyrir
þeim og meiddust, annar allmikið.
Yfirleitt var framkoma iiðsins hin
hranalégasta, og virtist svo sem
mest væri gert til að gera föng
unum og aðstandendum þeirra,
aðförina sem þungbærasta, og
fóikið í bænum sem hræddast.
Enda voru f liði þessu gamlir
og nyir sökudólgar við lögregl-
una.
Hið vopnaða Iið otaði byssun-
um að saklausu fólki, og fregnir
flugu um, 'að stöðugt væri verið
að hlaða byssur niðri ( brunastöð
bæjarins. Áuk þess er sagt, að
flest Iiðið hafi haft einhver vopn.
Þegar Olafi Friðrikssyni var ekið
upp að hegningarhúsinu, var það
eftirtektarvert, að sá vörður, sem
stóð þar fyrir framan, voru að
fáum undanteknum, kunnir út-
valdir pólitiskir og persónulegir
fjandmenn Olafs.
Olafur og einir 6—8 af þeim,
setxt með honum voru leknir f
Suðurgötu 14, voru settir í járn
og sagt að sumt af þvi hafi verið
drengir. Sfðan hélt handtökunum
áfram allan daginn og munu alls
hafa verið handteknir 28.
Bry «atry@@i ngar
á hanból og vórum
A- V. Tulfnlus
v&tryfcgflngasfcrlfatojfci
Bi m ohí^*fél«$ns h úmímt,
&> hmð.
Yiðtal yid Jóíiaim Jóiisson.
. Voruð þér settur lögreglustjóri
af stjórnarráðinur
Já.
H.verjir skipuðu liðið er þér
stjórnuðuð og er það satt að;
Skotfélag Reykjavfkur eða hið
pólitíska félag Stefnir, hafi verið
stofnendur iiðsins?
Liðið var sjálfboðalið, skipað
borgurum bæjarins, en mér er
ekki kunnugt um að nein fétög
hafi átt þátt í stofnun þess, enda
kom eg fyrst að þessu máii á
mánudagskvöldið.
Hve margir voru f liðinur
Um 400 manns eða fleiri munu
hafa boðið sig fram, en í atlög-
unni tókn þátt 80 manns, 2 sveitir
auk hinnar reglulegu lögreglu og
varðmanna á götum, en 5 sveitir
(200 manns) höfðu verið æfðar
og voru til taks.
Menn eru mjög órólegir yfir liði
þessu. Er ekki ætlunin að Iegg|a
þetta lið niður tafarlaust?
Eg býst við að liðið verði
haft það mikið fyrst um sinn, að
óróa sé hægt að bœla niður ef
koma skyldi upp.
Hve margir menn voru með
vopnum og til hvers átti að nota
þau?
20 menn höfðu éhlaðna rifla
og var ætlunin að nota þá, sem
barefli, ef menn Ólafs gerðu mót-
þróa með bareflum.
AHtið þér ekki að bflarnir hafi
keyrt óforsvaranlega hart þar