Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2002, Page 22
22
FÖSTUDAGUR 17. MAÍ 2002
Tilvera X>V
Dagskrá
Listahátíðar
18. og 19. maí
Vatn og veðrabrigði
Myndlistarsýningin Andrá verð-
ur opnuð í Listasafni ASÍ kl. 14 á
morgun, laugardag. Þar sýna lista-
konurnar Guðrún Kristjánsdóttir,
Guðbjörg Lind og Kristín Jónsdóttir
frá Munkaþverá. Verk þeirra fjalla
um samspil menningar og náttúru á
íslandi og þau hughrif sem vatn,
fjall, himinn og veðrabrigði laða
fram.
Enginn án Lofts
Fyrsta íslenska talmálsmyndin,
Milli fjalls og fjöru eftir Loft Guð-
mundsson, verður sýnd kl. 14 á
morgun í Bæjarbíói og einnig
Hnattflugið, sem er stutt heimildar-
mynd frá 1924. Á sunnudag verða
tvær aðrar myndir hans, ísland í lif-
andi myndum frá árinu 1925 og
Reykjavík 1944, sýndar á sama stað
og líka kl. 14.
Frumleg salsasveit
Kúbverska salsasveitin Vocal
Sampling kemur fram á Broadway á
tvennum tónleikum á morgun, laug-
ardag. Kl. 15 verða aukatónleikar og
kl. 21 verða síðustu tónleikar sveit-
arinnar hér á landi að sinni. í Vocal
Sampling eru sex hressir Kúbverj-
ar. Þeir flytja suður-ameríska tón-
list sem oft fer yfir í rapp og búa til
öll hljóðin með sínum börkum,
höndum og fótum.
Verölaunatillaga um tónlist-
arhús
Framtiðarsýn við höfnina er dag-
skrárliður sem hefst kl. 15 á sunnu-
dag í Listasafni Reykjavíkur, Hafn-
arhúsi. Þar verður kynning á nýaf-
staðinni hugmyndasamkeppni um
skipulag miðborgar og hafnarsvæð-
is við Austurhöfn ásamt fyrirhug-
aðri byggingu tónlistarhúss, ráð-
stefnumiðstöðvar og hótels. Fulltrú-
ar Arkitektafélags íslands í dóm-
nefnd, Albína Thordarson og Sól-
veig Berg Björnsdóttir, kynna tillög-
ur og leiöa skoðunarferð um svæð-
ið.
Myndir, Ijóð og lög
Margrét Bóasdóttir sópransöng-
kona og Miklos Dalmay píanóleik-
ari frumflytja átta sönglög við ljóð
íslenskra skálda i Listasafni Reykja-
víkur, Kjarvalsstöðum, kl. 17 á
sunnudag. Á undan verða Ijóðin les-
in af myndlistarmönnum sem eiga
verk á sýningunni MYND - íslensk
samtímalist ljóðin. Þessi viðburður
er undir liðnum Fyrir augu og eyru
og er ókeypis, eins og aðrir viðburð-
ir í þeim flokki. Listamennimir sem
lesa eru: Anna Líndal, Birgir Andr-
ésson, Bjami Sigurbjömsson, Guð-
jón Bjamason, Jón Óskar, Margrét
H. Blöndal, Ömar Stefánsson og
Svava Bjömsdóttir.
Kvikmyndir Lofts Guðmundssonar í Bæjarbíói í Hafnarfirði:
Sýndar filmur frumkvööuls
- heimildarmyndir og bernskuminningar
Maður lifandi
Nató grætir börnin
Meðal þeirra atburða sem eru í
boði í tengslum við Listahátíð í
Reykjavík eru sýningar á ljósmynd-
um og kvikmyndum Lofts Guð-
mundssonar undir forskriftinni
Enginn getur lifað án Lofts. Hann
var einn kunnasti ljósmyndari sinn-
ar kynslóðar, jafnframt því sem
hann var frumkvöðull í íslenskri
kvikmyndagerð. Úrval af ljósmynd-
um eftir hann eru nú sýndar í
menningarmiðstöðinni Hafnarborg
í Hafnarfirði - og kvikmyndir hans
verða sýndar í Bæjarbíói í Hafnar-
firði um hvítasunnuna. Með þessu
minnast Kvikmyndasafn Islands og
myndadeild Þjóðminjasafns íslands,
í samvinnu við Listahátíð í Reykja-
vík og með stuðningi Hafnarfjarðar-
bæjar, þess að 110 ár eru liðin frá
fæðingu Lofts Guðmundssonar og
fimmtíu ár frá andláti hans.
Speglað sig í lifandi myndum
Það var árið 1925 sem Loftur Guð-
mundsson gerði yfirgripsmikla
heimildarmynd um land og þjóð
sem hann nefndi ísland í lifandi
myndum. Fyrstu íslensku talmynd-
ina, Milli fjalls og fjöru, framleiddi
hann eftir eigin sögu og frumsýndi
1949 en síðustu mynd sína, Niður-
setninginn, gerði Loftur árið 1951.
Hann var þá orðinn helsjúkur mað-
ur og lést tveimur mánuðum síðar.
I dag, fóstudag, er boðssýning á
myndum Lofts í Bæjarbíói. Þá verða
færðar upp á hvíta tjaldið myndirn-
ar MHli fjalls og fjöru og aukamynd-
in Hnattflugið. Sú stutta heimildar-
mynd er frá árinu 1924 og sýnir
merkan atburð í sögu flugsins. Þess-
ar myndir verða síðan sýndar í bíó-
inu á morgun, laugardag. Á hvíta-
sunnudag verður hins vegar hægt
að sjá heimildarmyndimar Island í
lifandi myndum og einnig mynd
sem hér er ónefnd enn, Reykjavík.
Fjallar hún um mannlíf og verkleg-
ar framkvæmndir í borginni á lýð-
veldisárinu 1944.
„Loftur Guðmundsson er frum-
kvöðull í íslenskri kvikmyndagerð,“
segir Erlendur Sveinsson kvik-
myndagerðarmaður sem þekkir
hvað best til Lofts og mynda hans.
Hann segir að með myndum Lofts
hafi íslendingar fyrst farið að geta
speglað sig í lifandi myndum; séð
sjálfa sig á hvíta tjaldinu í myndum
sem teknar hafi verið af Islending-
um. Áður hafi það verið útlending-
ar sem komu sem ferðamenn til
landsins og mynduðu land og þjóð.
Þó má ekki alveg gleyma forstjóra
Gamla Bíós, Bíó-Petersen, sem tók
DVA1YND E.ÓL
Einstakur í sinni röð
J heimildarmyndum sínum er Loftur að mynda samtímann en í síöustu teiknu myndum sínum hverfur hann aftur til
fortíöar og bernsku sinnar í sveitinni, “ segir Erlendur Sveinsson. Hann kemur aö sýningunum á þessum myndum
Lofts Guömundssonar sem um margt eru einstakar í sinni röö.
Kolbrun
Bergþórsdóttir
skrifar.
myndir af fréttnæmum atburðum
og sýndi í biói sínu. En ísland í lif-
andi myndum var fyrsta kvikmynd
íslendings af íslandi gjörvöllu.
Reykjavík á uppbyggingar-
skeiöi
„En það má líka nefna Reykavík-
urmyndina í þessu sambandi. Hún
er fyrsta kvikmyndin úr höfuðborg-
inni. Loftur byrjaði að hugsa fyrir
henni árið 1930 og tók þá mikið
magn ljósmynda en samningur um
gerð myndarinnar fyrir Reykjavík-
urborg var ekki gerður fyrr en 1943
og tökur hófust sumarið 1944.1 þess-
ari mynd sést Reykjavík þessa tíma
í sérstöku ljósi, ekki síst ýmsar
verklegar framkvæmdir á miklu
uppbyggingarskeiði í sögu þjóðar-
innar, þar sem véla- og handaflið
sameinast í uppbyggingunni," segir
Erlendur.
Nánast hendingar og heppni
valda því að þessi mynd glataðist
ekki alveg á stríðsárunum en sagan
af því verður ekki rakin hér.
Reykjavíkurmyndin var fyrst sýnd í
kvikmyndahúsi vorið 1984, þá ný-
uppgerð af Kvikmyndasafni íslands.
Nú kemur hún í annað sinn fyrir
augu kvikmyndahúsagesta, það er
sjötíu og tveimur árum eftir að hinn
merki frumherji fór fyrst að draga
efni til hennar.
„I heimildarmyndum sínum er
Loftur að mynda samtímann en í
síðustu leiknu myndum sinum
hverfur hann aftur til fortíðar og
bemsku sinnar í sveitinni," segir
Erlendur Sveinsson. Vísar hann í
þessu sambandi til myndarinnar
Milli íjalls og fjöru, sem sýnd verð-
ur í Bæjarbíói á morgun kl. 14. Leik-
arar í henni eru Gunnar Eyjólfsson,
Bryndís Pétursdóttir, Brynjólfur Jó-
hannesson, Inga Þórðardóttir og Al-
freð Andrésson.
-sbs
Nató-fundur var hér
í vikunni og enginn dó.
Því er ekki yfir neinu
að nöldra nema þá
helst hysteríuköstum
foreldra í vesturbæn-
um. Samkvæmt viðtöl-
um var engu líkara en
vesturbærinn væri
fullur af ljótum
byssuköllum og sagt
var að blessuð bömin
þyrðu ekki í skólann af
ótta við að verða skot-
in. Foreldrarnir ólu
síðan á móðursýkinni
með því að halda börn-
unum heima. Þannig
voru vist um hundrað
böm sem mættu ekki i
Hagaborg, Melaskóla
og Hagaskóla síðastlið-
inn þriðjudag. Það vakti reyndar at-
hygli mína að einungis vantaði þrjú
eða fjögur böm i Hagaborg meðan
tugir bama skiluðu sér ekki í
bamaskólann og unglingaskólann.
Skýringin er sennilega sú að litlu
bömin hafa ekki enn öðlast þroska
til að gráta af hræðslu vegna frétta-
flutnings af vopnuðum lögreglu-
mönnum.
Ég spyr mig hins vegar að því
hvers konar uppeldi sé á þessum
hundrað bömum sem ekki mættu í
skólann. Hafa foreldrar þeirra eng-
an tíma til að tala við þau? Það ætti
að vera auðvelt mál að útskýra fyr-
ir börnunum að vam-
arbandalagið Nató sé
að halda fund, verið
sé að halda uppi ör-
yggisgæslu og þama
séu ekki morðóðir
menn á ferð. En svo
má náttúrlega vel
vera að foreldrarnir
hafi talað við bömin
og sagt þeim að árás-
arbandalagið Nató sé
að halda fund og
ákveða hverja eigi
næst að drepa og svo
dyntótt sé þetta
bandalag í þeim
ákvörðunum að meira
að segja böm í vestur-
bænum séu ekki
óhult. Fróðlegt að sjá
hvað verður úr böm-
um sem fá slíkt veganesti út í lifið.
Mér finnst ástæða til að fagna því
að Nató-fundur skuli vera haldinn í
Reykjavík. Sönnun þess aö við
emm á heimskortinu. Hystería for-
eldra i vesturbænum vegna fundar-
ins er hreinlega hlægileg.
Ég bý í vesturbænum og geng
„Mér firinst ástœða til að
fagna því að Nató-fundur
skuli vera haldinn í
Reykjavik. Sönnun þess
að við erum á heimskort-
inu. Hystería foreldra í
vesturbænum vegna
fundarins er hreinlega
hlœgileg. “
daglega um það svæði sem í nokkra
daga var afgirt. Ekkert vandamál að
taka á sig smákrók. Það eina sem
fór verulega úr skorðum voru stræt-
isvagnaferðir og ekki sá strætó
ástæðu til að setja upp skilti með
leiðbeiningum um breyttar ökuleið-
ir. nia rekið fyrirtæki, strætó, eða
ætla menn kannski að kenna Nató
um skort á leiðbeiningum? En hvað
um það, strætó eyðilagði svosem
ekkert fyrir mér, maður er fljótur
að átta sig og fer þá sínar eigin leið-
ir.