Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.2002, Blaðsíða 17

16
FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 2002
FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 2002
17
Útgáfufélag: Útgáfufélagifi DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Afialrit&tjórí: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Afistofiarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blafiaafgreifisla, áskrift:
Skaftahlífi 24,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagifi DV ehf.
Plötugerfi og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blafisins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viömælendum fyrir viðtöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Neytendur stýra þróuninni
Kaup á matvöru eru einn helsti rekstrarkostnaöur
hvers heimilis. Því skiptir miklu að þau innkaup séu eins
hagkvæm og kostur er. Neytendur fylgjast vel með og
beina viðskiptum sínum til þeirra sem bjóða lægst vöru-
verð. Verðskyn neytenda er í lagi sem sést best af því að
hlutur lágvöruverðsverslana í heildarveltu á matvöru-
markaði hefur snaraukist undanfarna mánuði og misseri.
í DV í gær kom fram að samkvæmt skýrslu Samkeppnis-
stofnunar 2001 var hlutdeild lágvöruverðsverslana rúm-
lega 15 prósent en samkvæmt nýjum upplýsingum frá
Hagstofunni nálgast hún nú 25 prósent.
Þessi tilfærsla er á sama tíma og samdráttar hefur gætt
í efnahagslífi þjóðarinnar. Heimilin hafa fundið fyrir hon-
um og brugðist við með þeim sparnaði sem fram kemur í
ofangreindum tölum. Langstærsta lágvöruverðsverslana-
keðja landsins er Bónus. Framkvæmdastjóri keðjimnar
sagði í blaðinu i gær að viðskiptavinum Bónuss hefði
fjölgað um rúmlega 50 prósent undanfarið hálft annað ár.
Verslunum keðjunnar hefur fjölgað um sex á þessu tíma-
bili þannig að nú eru þær ellefu. Fjölgun verslananna er,
að sögn framkvæmdastjórans, ekki orsök þess að við-
skiptavinum hefur fjölgað heldur afleiðing af því. Neyt-
endur stýra þessari þróun.
Lágvöruverðsverslanir eru fleiri en Bónus þótt
verðkannanir hafi sýnt að Bónus bjóði neytendum lægsta
verðið. Lágvöruverðsverslanir Krónunnar hafa til dæmis
fylgt i kjölfarið og fyrirhugað er að opna þrjár til fjórar
verslanir í nýrri verslanakeðju á lágvöruverðsmarkaði á
höfuðborgarsvæðinu i sumar, með áherslu á sérvöru og
matvöru. Sú keðja verður rekin í samvinnu við erlenda
verslanakeðju.
DV sinnir neytendamálum með reglulegum hætti og
kannar meðal annars matvöruverð í stórmörkuðum.
Þannig geta neytendur fylgst með þróun vöruverðs og eflt
verðskyn sitt. Reynslan sýnir að þeir sem bjóða vöru á
hagstæðu verði njóta þess i auknum viðskiptum. Rétt er
þó að geta þess að vöruúrvarl og þjónusta verslana er mis-
munandi. Lágvöruverðsverslanir eru með færri vöru-
flokka og minni þjónustu en aðrar, auk þess sem margir
neytendur lita til þeirra þæginda sem fylgja því að skipta
við hverfisverslanir.
Fleiri aðilar en DV kanna verðlag. Neytendasamtökin,
Samkeppnisstofnun og Alþýðusamband íslands annast
reglulegt verðlagseftirlit. Það er mikilvægur þáttur í starfi
þessara samtaka og í þágu almennings. Hagur neytenda
sést best á því að í nýbirtri verðkönnun ASÍ á ávöxtum og
grænmeti i 18 verslunum viða um land kemur í ljós að um
88 prósent verðmunur er á hæsta og lægsta verði. Karfa
með 35 tegundum var ódýrust á 1799 krónur en dýrust á
3388 krónur. Hagnaður heimilanna af því að versla þar
sem matvaran er ódýrust er því augljós. Þess ber þó að
geta að staða neytenda á helstu þéttbýlisstöðum er betri
en á fámennari stöðum landsins þar sem þeir njóta lág-
vöruverðsverslananna.
Stöðugleiki í efnahagsmálum og um leið verðlagsmálum
er nauðsynlegur þáttur í því að neytendur haldi verðskyni
sínu. Óðaverðbólga fyrri ára hindraði það að neytendur
þekktu verðlag og verðþróun. Aukinn hlutur lágvöru-
verðsverslana á matvörumarkaði sýnir að þessi vitund er
fyrir hendi og þá vitund verður enn að efla. Þróunin er sú
sama í annarri verslun. Þannig hafa stórmarkaðir sem
sérhæfa sig í sölu heimilistækja boðið þá vöru á hagstæð-
ara verði en áður þekktist. Neytendur beina viðskiptum
sínum til þeirra sem best bjóða. Þeirra er aðhaldið. Neyt-
endur stýra þróuninni eins og framkvæmdastjóri Bónuss
bendir réttilega á.
Jónas Haraldsson
DV
Skoðun
s
A leikvangi draumanna
„Það var ekki fyrr en leikmenn Manchester stilltu sér upp til að taka miðju sem ég
áttaði mig á því að Arsenal hafði skorað mark. Og ég missti af því, kominn alla leið
frá íslandi til að sjá slíkt og þvílíkt! Raunveruleikinn er að sumu leyti eftirbátur
sýndarveruleikans. “
Rúnar Helgi
Vignisson
Kjallari
Hvernig stjórnar maður ell-
efu milljónamæringum?
spurði fararstjórinn eftir
að við höfðum horft á leik-
menn Manchester United
renna í hlað á gljáfægðum
eðalvögnum, klædda vönd-
uðum jakkafötum eins og
væru þeir fyrirsætur frem-
ur en harðskeyttir knatt-
spyrnumenn.
Ég var greinilega mættur til að
horfa á kapítalista iðka sósíalíska
íþrótt. Tilefnið var leikur Manchest-
er og Arsenal fyrr í mánuðinum og
með í för voru synir mínir tveir sem
halda hvor með sínu liðinu. And-
rúmsloftið var rafmagnað á Old Traf-
ford, leikvangi draumanna, því
þarna voru komin tvö frægustu lið
Englands og ljóst að heimaliðið yrði
að sigra til að eiga möguleika á að
halda meistaratitlinum. Gestunum
dygði hins vegar jafntefli til að vinna
titilinn og fátt yrði sneypulegra fyrir
Manchester en að það gerðist á
þeirra heimavelli. Við sátum niðri
við völlinn, skammt þar frá sem lið-
in hlaupa inn. Við sáum leikmenn-
ina vel og svei mér ef þeir litu ekki
hara alveg eins út og í sjónvarpinu.
Fyrri hálfleikur
Allt í einu er leikurinn hafinn og
sóttu Manchestermenn nánast lát-
laust í fyrri háifleik, á vallarhelm-
ingnum fjær, án þess að komast
nokkuð áleiðis gegn sterkri vörn
Arsenal. Þetta fór í skapið á þeim og
brutu þeir nokkrum sinnum gróflega
á andstæðingunum, nokkuö sem þeir
eru ekki þekktir fyrir.
Við hliöina á mér sat Tjalli ásamt
tveimur stálpuðum sonum. Þeir
drógu ekki af sér við að öskra
ókvæöisorð að leikmönnum Arsenal
þá sjaldan þeir sáust á okkar vallar-
helmingi: Seaman, you are shit! köll-
uðu þeir á markvöröinn fræga.
Á Wiltord öskruðu þeir: What a
waste of money! Og í hvert sinn sem
Manchestermenn brutu á leikmönn-
um Arsenal og dæmt var á þá tromp-
uðust feðgarnir, stukku á fætur,
steyttu hnefana og úthúðuðu dómur-
unum, en kölluðu fórnarlömbin leik-
ara. í eitt skiptið hefur faðirinn
sennilega orðið var við augnaráð
mitt því hann leit á mig og sagði
glottandi: A bit of bias here.
Staðan var 0-0 í hálfleik, tvö núll,
eins og synir mínir segja stundum í
gríni. Merkilegt að 22 toppmenn
skyldu hafa elt þessa tuðru í þrjú
korter án þess að koma henni á
ákvörðunarstað. Huggun harmi gegn
aö stundum elta þeir hana miklu
lengur með jafn litlum árangri.
Seinni hálfleikur
Ég hugði gott til glóðarinnar í
seinni hálfleik, nú yrði meira um aö
vera okkar megin, enda þótti mér
ólíklegt að heimaliðið léti deigan
síga í svo þýðingarmiklum leik. En
viti menn, Arsenalliðið kom mun
ákveðnara til leiks og sótti linnulítið.
Leikmenn Manchester virtust heill-
um horfnir, sendingar þeirra misfór-
ust hvaö eftir annað með þeim afleið-
ingum að þeir komust vart fram fyr-
ir miðju. Satt að segja sýndust mér
þeir vera orðnir hundleiðir á að spila
fótbolta og skal engan imdra eftir
langa vertíð.
Snemma í seinni hálfleik missti
vamarmaður Manchester klaufalega
boltann við miðlínu, Arsenalmenn
geystust upp og í fjarska greindi ég
hamagang uppi við mark heimaliðs-
ins án þess að sjá hver niðurstaðan
varð. Það var ekki fyrr en leikmenn
Manchester stilltu sér upp tO að taka
miðju sem ég áttaði mig á því að
Arsenal hafði skorað mark. Og ég
missti af því, kominn alla leið frá ís-
landi tO að sjá slíkt og þvOíkt!
Nú saknaði ég þess aö geta ekki
séð þetta endursýnt, yrði að bíða
þangað tO ég kæmi heim á hótel tO
að sjá markið í sjónvarpinu. Raun-
veruleikinn er að sumu leyti eftirbát-
ur sýndarveruleikans.
í ljós kom að áðumeöidur WOtord
skoraði þetta dýrmæta mark fyrir
Arsenal, sem reyndist eina mark
leiksins, feðgunum við hliðina á mér
eflaust tO mikOlar gremju. Martröð-
in var mætt á leikvang draumanna.
Markið
Yngri sonur minn, Arsenalmaður-
inn, hafði átt erfiðan dag innan um
aOa Manchesteraðdáenduma, sem
höfðu keppst við að segja honum
hvað hann væri skrýtinn, og fyrr
um daginn hafði hann bugast um
stimd yfir þessari utangarðs-
mennsku sinni. Nú tók hann gleði
sína á ný, nú uppskar hann laun
staðfestu sinnar, en þeim eldri þótti
Alex Ferguson hafa bmgðist boga-
listin. Hann hefði t.d. ekki sett
markaskorarann Nistelrooy inn á
fýrr en í seinni hálfleik og svo mun-
aði nú um minna en mann á borð
við Beckham sem var meiddur.
LeigubOstjóranum sem keyrði
okkur heim virtist skemmt yfir úr-
slitunum, sagðist vera áhangandi
Manchester City. Hann var Tyrki,
hafði búið í Manchester í 25 ár og
Ummæli
Meirihlutinn
ekki óánægður
I I „Skýringin á
fylgistapi Sjálf-
stæðisflokksins
var einfaldlega sú
að meirihluti
borgarbúa var
hreint ekki
óánægður með
stjóm borgarinn-
I-------------1 ar og treysti
Reykjavíkurlistanum betur en Sjálf-
stæðisflokknum. Svo einfalt var það
nú - og á sama hátt og það lýsir
hreinskilni og heiðarleika Gísla
Marteins að viðurkenna þetta bara
klárt og kvitt strax í byrjun, þá lýsir
það ekki aðeins hversu tapsárir aðr-
ir forystumenn Sjálfstæðisflokksins
em að geta ekki viðurkennt þessa
einfoldu staðreynd.“
lllugi Jökulsson í pistli á Stöö 2.
Auðlindir og
sameign
„Sé horfst í augu við að öflugt at-
vinnulif er undirstaða lífskjara þjóð-
arinnar og viðurkennt aö sérstaða
landsins í atvinnusköpun liggur í
náttúmauðlindum á landi og sjó í
hinum dreifðu byggðum landsins
virðist sem auðvelt ætti að vera að
efla þar atvinnustarfsemi og tekjuöfl-
un. Reynsla undanfarinna ára á
þessu sviði er þó ekki uppörvandi.
SifeOt fleiri af auðlindum landsins
var aOtaf á leiðinni heim, kunni ekki
við sig í borginni og þoldi ekki að
vera utangarðsmaður. Hann sagðist
halda að Ferguson væri farið að forl-
ast við að stjóma milljónamæringun-
um sinum.
Þegar upp á hótel kom kveikti ég á
sjónvarpinu og horfði á markið á öll-
um stöðvum sem ég komst í. Svo var
að sjá sem tíðindi hefðu orðið í
ensku knattspymunni.

em nú taldar sameign þjóðarinnar
og nýting viðkomandi byggðar því
ekki lengur henni og íbúum hennar
sú tekjuöflun sem áður var. Nægir
þar að nefna að margar sjávarbyggð-
ir hafa ekki lengur rétt til nýtingar
nálægra fiskimiða, orka fallvatnanna
er að mestu nýtt á suðvesturhominu
og nú stefhir í að hálendi landsins
verið að mestu úrskurðuð þjóð-
lenda.“
Úr leiðara Bændablafisins
Meðvituð um
réttindin
„í Evrópu er atvinnuleysi imgs
fólks eitt stærsta vandamálið á
vinnumarkaðinum, jafnvel svo að
25% þeirra sem era 22 ára hafa
aldrei unnið launað starf. Hérlendis
hafa nánast allir sem það geta unnið
launuð störf þegar að tvítugu er
komið. Þess vegna er unga fólkið á
íslandi mjög meðvitað um réttindi
sín og skyldur á vinnumarkaði og
vill flest starfa áfram með samstarfs-
fólki og félagsmönnum viökomandi
stéttarfélags að því að viðhalda rétt-
indum og bæta þau eftir því sem
kostur er. Þau vita að það þurfti ára-
langa baráttu verkalýðsins til þess
að ná fram réttindum eins og veik-
indarétti, orlofi, vinnutímatrygging-
um, fæðingarorlofi og lífeyrisréttind-
um sem þykja sjálfsögð mannréttindi
i dag.“
Friöbert Traustason í leiðara
SÍB-blaösins.
Sandkom
Inn og út af þingi
Sijómmálamenn þurfa sífellt að
vera á tánum til að tryggja stöðu
sína, enda valtir á taflborðinu. Sum-
ir sáu sér leik á borði í kjölfar sveit-
arstómarkosninganna. Þannig mun
t.d. Ármann Kr. Ólafsson, annar
maður á lista Sjálfstæðisflokksins í
Kópavogi, hafa verið eindreginn
talsmaður þess að flokkurinn sliti
samstarfi við Framsóknarflokkinn
og myndaði meirihluta með Sam-
fylkingunni. Ástæöan hafi ekki síst verið sú, að Sam-
fýlkingin var reiðubúin að láta sjöllum eftir bæjar-
stjórastólinn. Þannig hefði Ármann getað „gafflað" efsta
mann sins lista, Gunnar I. Birgisson, og hirt af honum
sæti hans á Alþingi ef Gunnar hefði valið bæjarstjóra-
stólinn, en oröið bæjarstjóri ef Gunnar hefði kosiö að
halda þingsætinu. Meirihlutinn verður hins vegar
óbreyttur og Ármann þvf líklega enn um sinn í skugg-
anum af Gunnari...
Hræddir við maddömuna
Breytt kjördæmaskipan í næstu
þingkosningum veldur mörgum
þingmanninum heilabrotum og jafn-
vel áhyggium. Suðumesjamaðurinn
Hjálmar Ámason og Sunnlendingur-
inn ísólfur Gylfi Pálmason verða til
dæmis í framboði fyrir sama kjör-
dæmi - hið nýja Suðurkjördæmi.
Búast má við að framsókn nái þar
þremur þingmönnum, landbúnaðar-
ráðherranum geðþekka og tveimur
til viðbótar. Vart yröi hins vegar talið koma til greina
að allir framsóknarþingmenn kjördæmisins væru karl-
kyns. Annar þeirra er líklegur til að falla og veltur það
á því hvort efnileg framsóknarmaddama kemur fram á
Suðumesjum eða Suðurlandi. Finnist hún á Suðumesj-
um þyrfti Hjálmar örugglega að víkja en ísólfur Gylfi ef
hún birtist á Suðurlandi. Þeir hafa augun opin ...
Blasiö af?
Það þóttu heldur en ekki tíðindi þegar meirihluti
vinstrimanna féll í Neskaupstað, en sá bær hefur í að
minnsta kosti mannsaldur verið einn sá rauðasti í land-
inu og gengið undir heitinu Litla-Moskva. Það vekur
þess vegna athygli að Lúðrasveit verkalýðsins er í þann
mund að leggja land undir fót til að halda tónleika í
bænum - þykir skjóta soldið skökku við í ljósi úrslit-
anna. líklegt verður að telja aö svo sem einum sorg-
armarsi verði bætt á efnisskrána, nema sveitin ætli sér
hreinlega að blása kosningamar af...
Kamar skal rísa
1 Bæjarslúðrinu á Stöðvarfirði mátti sjá þessa mynd
fyrir kjördag en á skiltinu segir: „Hér reisir L-listi lýð-
ræðis kamar.“ Um er að ræða loforð L-listans um að
reisa útisalemi
eða kamar
gegnt Steina-
safninu. Bæj-
arslúðrinu leist
lftt á þessa hug-
mynd og óskaði
þess að L-list-
inn ynni ekki
kosningamar.
„Ef svo færi
bera þeir von-
andi gæfu til að
svíkja þetta loforð sitt.“ - Niðurstaða kosninganna var
þó einmitt stórsigur L-listans sem fékk þrjá menn í
hreppsstjóm á móti tveimur mönnum Stöövarfjaröar-
listans...

Hvemig gerast
kaupin á evrunni?
Fjármálasérfræðingar
bankanna hafa látið í Ijós
það álit að upptaka evru
á íslandi gæti haft í för
með sér hærri vexti á
húsnæðislánum, sem
vægi þungt í heildarút-
lánum bankanna.
(RÚV 11. mars)
Því væri ofsagt í nýlegri skýrslu
hnattvæðingamefndar að vaxta-
lækkanir gætu numið 10-15 millj-
örðum. Einnig kom fram að þótt
evran óneitanlega lækkaði vexti á
öðrum lánum vildi svo illa til að
þar væri um að ræða færslu fjár-
muna til skuldara frá sparifjáreig-
endum, fyrst og fremst eldra fólki
og lífeyrissjóðum.
Vaxtamunur
Hér er að sjálfsögðu ekki allur
sannleikurinn sagður. Að því er ég
best veit, er munur inn- og útláns-
vaxta mun meiri hér en í evrulönd-
unum. Bankamir taka ríflega til
sín, eins og nýlegar hagnaðartölur
þeirra bera með sér. Með tilkomu
evrunnar og lægri vaxtamunar yrði
því um að ræða tilfærslu frá bönk-
unum til almennings.
Ekki hef ég heyrt sérstaklega um
það fjallað að sparifjáreigendur á
evrusvæðinu séu hlunnfamir. Það
em hins vegar ekki nema 2-3 ára-
tugir síðan eigur íslenskra spari-
fjáreigenda brunnu upp á verð-
bólgubáli. Það ástand er trúlega
mörgum enn í fersku minni. Þá
fengu skuldarar góðar gjafir frá
bankakerfinu og hinu opinbera, og
nutu þess margir sem ekki þurftu
að greiða lánin af húsunum sínum
nema að litlu leyti.
Veröbætur og vísitala
En svo varð öldin önnur og
stjómvöld tóku að refsa skuldurum
harðlega og þrengja að þeim meö
vísitöluálögum og okurvöxtum. Það
hefur því ýmist verið í ökkla eða
eyra. Hefur þar lagst á eitt, lélegur
gjaldmiðill og sveiflukennd, ómark-
viss peningastjómun.
Einstaklingar og fyrirtæki þurfa
á stöðugu efnahagslífi að halda til
að geta gert marktækar áætlanir.
Það samspil veikrar krónu og vísi-
tölukúnsta sem hér er tíðkað er
hins vegar ekki trúverðugt, enda
erlendir fjárfestar tregir til þátt-
töku í rekstri á íslandi.
Ætla má að upptaka evm stuðli
að langþráðum stöðugleika. Þá
þyrfti ekki að að smyija sífelldum
„verðbótaþáttum" ofan á höfuðstól
og vexti lána sem fólk er að basla
við að borga niður. Er að undra
þótt margir horfi til Evrópu og evr-
unnar? Myndi einhver sakna verð-
bóta- og vísitölufargansins?
Ef hagur sparifjáreigenda á ís-
landi er hins vegar svo vel tryggð-
ur sem bankamir vilja vera láta,
hvers vegna er innlendur spamað-
ur þá ekki meiri? Fréttir herma að
megnið af útlánum bankanna sé
fjármagnað með erlendum spam-
aði, þ.e. fé sem tekið er að láni á
hóflegum vöxtum í Evrópu og lánað
íslendingum á „séríslenskum" vísi-
tölu- og vaxtakjörum.
Þóknanir og þjónustugjöld
Háar þóknanir og þjónustugjöld
bankanna hafa verið til umræðu að
undanfömu. Ef tekin er upp evra,
munu þeir sem ferðast innan þess
stóra svæðis eða eiga þar viöskipti
ekki þurfa að bera kostnað vegna
gjaldeyrisskipta og missa þar bank-
amir spón úr aski sínum. Evran
mun væntanlega einnig leiða til
þess að erlendir fjárfestar laðast
fremur til þátttöku í íslensku at-
vinnulífi, þ.m.t. bankastarfsemi.
Þar gæti orðið um að ræða mark-
tæka samkeppni almenningi til
góða, en slíka samkeppni skortir nú
sárlega.
Trúlega mætti líka draga úr
starfsemi Seðlabankans, er krónan
legðist af. Margt bendir því til þess
að við upptöku evrunnar myndu
verulegir fjármunir flytjast frá
bönkum til almennings og fyrir-
tækja á Islandi.
Met í vinnudeilum
Samkvæmt ársgömlum upplýs-
ingum breska timaritsins The
Economist (12. maí 2001) era íslend-
ingar allra Evrópuþjóða harðastir í
verkföllum og vinnudeilum. Hvem-
ig skyldi standa á þessu? Em ís-
lenskir launþegar svona frekir til
fjárins? Ekki kann ég að fullyrða
hver skýringin er, en ég tel ólíklegt
að íslenskir launþegar séu öðmvísi
fólk en gengur og gerist annars
staðar á Vesturlöndum. Skýring-
anna er frekar að leita í umhverf-
inu. Aðstæðumir em öðravísi.
Hugsast getur að sérlega erfitt sé
að semja um laun þar sem efna-
hagsumhverfi er óstöðugt og verð-
bólga oft á næsta leiti, ef ekki í pen-
ingakerfinu í svipinn, þá aö
minnsta kosti í hugarfarinu þegar
til lengri tíma er litið. Sífellt þarf að
huga að „rauðum strikum" og vera
á varðbergi gagnvart dýrtið og
kaupmáttarrýmun vegna hugsan-
legrar gengislækkunar. Ætla má að
slíkar aðstæður séu áhrifarík upp-
skrift að vinnudeilum.
Ef veik króna stuðlar að verkföll-
um, hlýtur að vera verulegur
ávinningur í því að nota mynt sem
skipar traustan sess á alþjóðavett-
vangi, en slíka stöðu er evran
einmitt að vinna sér. Má i því sam-
bandi nefna að Kínverjar, fjölmenn-
asta þjóð veraldar, hyggjast flytja
umtalsverðan hluta gjaldeyrisforöa
síns úr dollurum yfir í evrur.
Fyrir okkur eru það óneitanlega
sterk meðmæli með evrunni ef hún
getur stuðlað að friðsamari aðstæð-
um á íslenskum vinnumarkaði og
losað okkur við það lítt eftirsóknar-
verða afrek sem The Economist
sagði frá.
Evran og sjálfstæðið
I kastljósi ríkissjónvarpsins að
kvöldi þriðjudags 7. maí lét forsæt-
isráðherra svo um mælt að upptaka
evrunnar yrði, að hans mati,
dauðadómur fyrir ísland sem ís-
lenska sjálfstæða þjóð. Þetta voru
að sönnu stór orð.
Nú era til mörg dæmi um sjálf-
stæðar þjóðir sem ekki telja brýna
þörf aö nota eigin mynt. Þar má t.d.
nefna Lúxemborg með innan viö
hálfa milljón íbúa, eitt af stofnríkj-
um Evrópusambandsins, en í því
landi era vergar þjóðartekjur á
mann 36.000 dollarar. Smáríkið
Malta meö tæplega 400.000 íbúa er á
leið inn í Evrópusambandiö.
Eystrasaltslöndin þijú, Eistland,
Lettland og Litháen, sem nú fagna
frelsi eftir langa ánauð, stefna inn í
Evrópusambandið, trúlega ekki
með nýja áþján i huga. Ég held að
fullyröa megi að ekki sé atmennt
litið á leiðtoga ofangreindra þjóða
sem eins konar landráðamenn er
glati sjálfstæöi síns eigin fólks og
geri það aö þrælum.
Ég leyfi mér líka að halda því
fram aö notkun evra á íslandi sé
vel til þess fallin að bæta hag okk-
ar og leysa úr ýmsum þeim vand-
kvæðum sem við nú búum við. Því
myndi ég hiklaust segja , já“ i skoö-
anakönnun um það efni og það allt
eins þótt spyrillinn setti fram sínar
forsendur, mér til föðurlegrar upp-
fræðslu og leiöbeiningar. Ég myndi
nefnilega taka ákvörðun á mínum
eigin forsendum.
„Ég leyfi mér líka að halda því fram að notkun evru á íslandi sé vel til þess fall-
in að bæta hag okkar og leysa úr ýmsum þeim vandkvœðum sem við nú búum
við. Því myndi ég hiklaust segja „já“ í skoðanakönnun um það efni og það allt
eins þótt spyrillinn setti fram sínar forsendur..."