Dagblaðið Vísir - DV - 12.11.2002, Blaðsíða 21

4
ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 2002
DV
21
Tilvera
Neil Young 57 ára
Einn af lífseigustu
rokkurunum, Neil
Young, á afmæli í
dag. Young kemur ffá
Kanada og fyrstu
spor sín steig hann í
hljómsveitinni
Buffalo Springfields. Þar innanborðs
var Stephen StiUs, sem fékk Young til
að verða fjórða hjólið í Crosby Stills,
Nash and Young. Young var of mikill
einfari i tónlistinni til að tolla lengi
með öðrum. Hefur hann farið ýmsar
leiðir í tónlistarsköpun sinni, þykir
hafa haldið sér ferskari en flestir aðr-
ir og er ávallt beðið með eftirvænt-
ingu eftir nýrri plötu frá honum.
niuiumm ui,
rv
ol
i viuuiamii
"S( \
þú hafir ekk
Gildir fyrir miövikudaginn 13. nóvember
Vatnsberinn (?o. ian.-iR. fehr.i:
|Þú ert ofarlega í huga
f ákveðinnar manneskju
og skalt fara vel að
henni og
ekkl gagnrýna of mikið það sem
hún gerir.
Fiskarnír (19. febr.-20. mars):
Þú ættir að hugsa þig
Ivel um áður en þú tek-
ur að þér stórt verk-
efni því að
það gæti tekið meiri tíma en þú
heldur í fyrstu.
Hlúturlnn (21. mars-19. aprfl):
, Samhand þitt við vini
'þína er gott mn þessar
mundir og þú nýtur
virðingar
meðal þeirra sem þú umgengst.
Happatölur þínar eru 4, 18 og 23.
Nautið (20. april-20. maíl:
Óvæntur atburður set-
, ur strik í reikninginn
og gæti raskað áætlun
sem var
gerð fyrir löngu. Vertu þolinmóð-
ur við þína nánustu í dag.
Tvíburarnir (21. maí-21. iúní):
Fyrri hiuti dagsins
”veröur rólegur en þeg-
ar líður á daginn er
hætt við að
þú hafir ekki tíma til að gera allt
sem þú þarft að gera.
Krabbinn (22. iúní-22. íúií):
Vinur þinn á í vanda
kog leitar til þín eftir
' aðstoð. Reyndu að
____ hjálpa honum
af fremsta megni. Kvöldið verður
rólegt og ánægjulegt.
Uónið (23. iúlt- 22. áaúst):
. Þú gætir þurft að fresta
einhverju vegna breyttr-
ar áætlunar á síðustu
stundu. Það verður létt
yflr deginum, jafhvel þó að þú lendir
í smávægilegum ilideilum.
Mevian (23. ágúst-22. sept.l:
Þú þarft að fara var-
le8a í fjármálum og
NN^tförðast alla óhóflega
^ r eyðslu. Ef þú
ert sniðugur getur þú loksins lát-
ið gamlan draum rætast.
Vogin (23. sept.-23. oktö:
S Þú hefur minna að
gera í dag en þú bjóst
V f við en forðastu að sitja
r f auðum höndum.
Reyndu að vera duglegur og klára
það sem þú þarft að klára.
Sporðdrekinn (24, okt.-2i. nóv.):
■ " Ákveðinn atburður
sem átti sér stað ný-
klega setur mikinn svip
á líf þitt þessa dagana
og veldur þér leiða. Reyndu að
horfa á björtu hliðamar.
Bogmaðurlnn (22. nóv.-21. des.):
—.Þú leysir verk, sem
"þér var sett fyrir í
vinnunni, vel af hendi
en það gæti
gengið illa að leysa úr ágreinings-
máli heima fyrir.
Steingeitin 122. des,-l9. ian.):
Dagurinn lofar góðu í
sambandi við félagslíf-
ið og er líklegt að það
verði líflegt. Þú þarft
að huga að eyðslunni og passa að
hún fari ekki úr böndunum.
Rannsakar hagi landsbyggðarfólks:
- Hafa viðhorfin breyst?
„Já, ég fmn fyrir miklum mun á
viðhorfum landsbyggðarfólks frá því
sem var um 1990. Fólksflóttinn þaðan
hefur haft djúp áhrif, bæði hvað varð-
ar atvinnulíf og verðgildi eigna og svo
er andlega erfitt að horfa á eftir vin-
um og kunningjum. Margir vilja samt
vera á landsbyggðinni og þar eru
mjög góðir hlutir að gerast viða. Þetta
gleymist stundum því umræðan í
samfélaginu hefur verið þannig að
fólk sem ekki flytji suður sitji bara
eftir. Kannski á það við um einhverja
en við megum ekki gleyma öllum hin-
um sem kjósa að búa í sveitum lands-
ins, þorpum og bæjum. Nú finnst mér
þetta fólk samt komið í mun meiri
varnarstöðu en áður. Þvi finnst það
þurfa að verja það af hverju það hafi
tekið þá ákvörðun að fara ekki og út-
skýra það fyrir öðrum. Þetta var áður
óþarft. Auðvitað leitar fólk leiða til að
styrkja sjálfsmyndina. Það eru eðlileg
viðbrögð. Þess vegna er fólk farið í
auknum mæli að draga fram sérstöðu
DV-MYND HARI
Mannfræðingurinn
„Fólk fariö í auknum mæli aö draga fram sérstööu sinnar byggöar og þá kosti sem hún hefur fram yfir aörar, “ segir
Unnur Dís, dósent viö Háskóla íslands.
sinnar byggðar og þá kosti sem hún
hefur fram yfir aðrar.“
- Er það ekki líka jákvætt?
„Jú, þetta er bæði veiking og styrk-
ing og má kenna og þakka áhrifum frá
ferðaþjónustunni. Ferðaþjónustan
hefur vaxið mjög mikið á landsbyggð-
inni frá því ég fór fyrst að skoða lífs-
hætti fólks þar 1989 og margir hafa
skapað sér atvinnu kringum hana. Þá
er fólk að selja ímynd staðarins og
draga fram það sem er áhugavert í
landslagi, sögu og menningu. Meðal
annars þess vegna hefur fólk myndað
sér fastmótaðri skoðanir á því hvers
vegna það er um kyrrt.“
Lifir nútímalegu lífi
- Nú hefur margt fólk af erlendum
uppruna sest að úti á landi. Hefurðu
skoðað sérstaklega áhrif þess?
„Ég hef svolítið tekið viðtöl við
þetta erlenda fólk og leitað eftir við-
horfum þess og það er erfitt að alhæfa
eitthvað um þennan stóra hóp. Sumir
koma hingað bara tímabundið til að
vinna og skilja eftir heimili og fjöl-
skyldur. Sjá hér tækifæri til að afla
peninga og senda heim. Aðrir gerast
nýir íslendingar. Margt af þessu fólki
er með mikla menntun og hefur ekki
hugsað sér að vinna þau störf til fram-
búðar sem því eru falin hér og það
sem veldur því meðál annars hugar-
angri fyrstu árin er kerfið. Það er
nefnilega atvinnurekandinn sem fær
atvinnuleyfið en ekki einstaklingur-
inn sjáifur og því er hinn framandi
gestur algerlega háður atvinnurek-
andanum fyrstu þrjú árin. Það hefur
áhrif á reynslu þessa fólks, þó svo at-
vinnurekandinn komi vel fram við
það.“
- En eru heimamenn ánægðir með
komu þessa fólks almennt?
„Bæði og. Allar stórar félagslegar
breytingar hafa miklar afleiðingar,
bæði á jákvæðan og neikvæðan hátt.
Áherslurnar eru dálítið þannig núna í
okkar þjóðfélagi að við eigum bara að
taka þátt í hnattvæðingunni og meg-
um ekki vera gagnrýnin á hana. Ef
við viljum skoða vandamál sem henni
fylgi þá séum við gamaldags og viljum
ekki fylgja nútímalegum hugsunar-
hætti. Sumir halda að viðhorfin úti á
landi séu afturhaldssamari en hér í
Reykjavík. Þannig er það ekki í mín-
um huga. Fólk hér á íslandi fylgist vel
með og lifir nútímalegu lífi, lands-
byggðarfólk ekkert síður en horgarbú-
ar.“ -Gun.
Má ekki gleyma fólkinu
sem vill búa úti á landi
- segir Unnur Dís Skaptadóttir mannfræðingur
Unnur Dís Skaptadóttir mannffæð-
ingur hefur undanfarin ár unnið að
rannsóknum á högum og líðan fólks á
landsbyggðinni, einkum í sjávarpláss-
um. Margt hefur hreyst í veröldinni
frá þvi hún hóf þær fyrst árið 1989 og
hinar dreifðu byggðir á íslandi hafa
ekki farið varhluta af þeim breyting-
um. Kvóti hefur færst milli staða og
margir hafa flutt sig um set - flestir
suður. „Ég hafði lítið farið út á land
og var nýkomin frá námi í New York
þegar ég hóf mína fyrstu rannsókn
árið 1989,“ segir Unnur Dís og heldur
áfram: „Ég byrjaði á að fara á Vest-
firöina og síðan lá leiðin austur á firði
og samtals var ég eitt ár í þessum leið-
angri. Þá fannst mér fólk almennt
vera stolt og ánægt með stöðu sína og
staðsetningu. Það var tiltölulega ör-
uggt með sig og var ekkert að bera
sína heimabyggð saman við aðra staði
eða setja spurningarmerki við það af
hverju það væri þar sem það var. Það
var bara sjátfsagt."
í varnarstöðu
Biogagnryni
Hjartans mál
Sam-bíóin/Háskólabió - Blood Work
Hilmar
Karlsson
skrifar gagnrýni
um kvikmyndir.
Á slóð raðmoröingja
Clint Eastwood leikur og leikstýrir Blood Work.
Það er lítið orðið eftir af þeim
Clint Eastwood, sem snemma á ferli
sinum lék spaghettikúrekann nafh-
lausa og Dirty Harry. Þetta er stað-
reynd sem kemur fljótt í ljós við að
horfa á Blood Work. Eastwood er í
hlutverki lögguharðjaxls sem á
margt sameiginlegt með Dirty
Harry. Þetta er hlutverk sem
Eastwood kann utan að. Þaö er samt
staðreynd að hlutverkið passar ekki
fyrir rúmlega sjötugan leikara. Það
er því fljótt klippt á töffarann. Hann
fær alvarlegt hjartaáfall í starfi og í
staðinn fáum við eldri mann, fyrr-
verandi FBI-löggu, sem kominn er
með nýtt hjarta og verður að fylgja
eftir ströngum lífsreglum til að eiga
sér lífs von til framtíöar. Aðstæður
gera svo það að verkum að hann fer
ekki eftir þessum reglum. Þama
fáum við mjúkan Eastwood, rarrn-
sæjan um eigiö ágæti þegar kemur
að hasamum (hann má me'ðal ann-
ars ekki keyra bíl), mann sem getur
þó ekki neitað kallinu þegar það
kemur.
Blood Work er gerð eftir skáld-
sögu Michaels Connefly og fyrir-
fram má sjá að hlutverk lögreglu-
mannsins Terry McCaleb er eins og
klæðskerasniðið fyrir Eastwood.
Hann hefur alltaf átt auðvelt með að
leika einfarann. Þaö veröur þó að
segjast að Eastwood hefði náð sér
betur á strik í hlutverkinu fyrir tíu
til fimmtán áram. Leikur hans hér
er lítt sannfærandi. Það að
Eastwood nær ekki tökum á hlut-
verkinu virðist hafa áhrif á sam-
leikara hans þar sem í heildina má
segja að einn stærsti gallinn við
myndina er hversu illa hún er leik-
in. Má nefna að Jeff Daniels, sem
stundum á það til að skyggja á sér
stærri stjömur, er eins og illa gerð-
ur hlutur sem vinur og félagi
McCalebs og þar sem myndin er öll
fremur hæg er ekki laust við að sú
hugsun komi upp í huga manns
hvað þessi persóna er að þvælast
fyrir. Allt hefur þó sinn tilgang eins
og síðar kemur í ljós.
Það hversu myndin er hæg, þegar
miðað er við að sagan býður upp á
meiri hraða, verður að skrifast á
leikstjórann Clint Eastwood sem er
ekki í góðu formi hér. Það er ekki
nóg með að hann getur ekki komið
sjálfum sér fyrir í hlutverkið heldur
hefur hann tekið ákvörðun að
krydda megi söguna með húmor. Sá
húmor á að koma frá Paul Rodrigu-
ez sem leikur lögregluforingja sem
þolir ekki frægð McCalebs og er
stanslaust að bauna á hann ein-
hverjum athugasemdum. Þessi “
húmor fær engan til að brosa og
eykur aðeins á vandræðaganginn.
Blood Work er þó ekki alslæm
eins og halda mætti. Sagan sjálf er
skemmtileg. Það er sjaldgæft að að-
alpersóna í löggumynd þurfi að
passa upp á hitastig líkamans á
hverjum degi, taka fjöldann allan af
pillum til að halda sér gangandi og
deyi ef sýking kemst í blóðið. Margt
er vel gert í þessum efnum og svo er
það einfaldlega staðreynd að kvik-
myndir Clints Eastwoods, sem hann
leikstýrir og leikur aðalhlutverkið í,
búa alltaf yfir einhverjum sjarma
sem kemur frá honum. Hann væri
ekki enn að ef hann gæti ekki glatt
aðdáendur sína.
Leikstjóri: Clint Eastwood. Handrit: Brian
Helgeland eftir skáldsögu Michaels Conn-
ellys. Kvikmyndataka: Tom Stern. Tón-
llst: Lennie Niehaus. Aöalhlutverk: Clint
Eastwood, Wanda De Jesus, Jeff Dani-
els, Angelica Huston og Paul Rodriguez.