Dagblaðið Vísir - DV - 02.12.2002, Qupperneq 12

12
MÁNUDAGUR 2. DESEMBER 2002
Skoðun I>V
Varnarumræða á
villigötum
Friðargæslusveit kemur til Pristina-flugvallar í Kosovo
íslendingar gegna þar mikilvægu hernaöarlegu hlutverki.
Spurning dagsíns
Ertu farin/n að huga að jóla-
undirbúningi?
Eva Banine:
Já, þaö er ég.
Ástríður H. Andersen:
Mjög lítiö en þó er ég búin aö kaupa
fáeinar jólagjafir.
íris Huld Guðmundsdóttlr:
Nei, alls ekki.
Lísebet Hauksdóttir:
Nei, nú snýst allt um prófundirbún-
ing hjá mér.
Oddur Thorarensen:
Nei, þaö er fjarri því. Ég er lítiö hrif-
inn af þeim ótímabæra jólaundirbún-
ingi sem nú tíökast.
Guðrún Ása Jóhannsdóttir:
Ég er bara byrjuö aö hugsa um jóla-
undirbúninginn og hafa áhyggjur af
honum.
Hvaða þjóð hef-
ur ekki eigin við-
búnað til að veij-
ast aðsteðjandi
áreiti eða utanað-
komandi árásum,
og leggja talsvert í
sölumar til að búa
að sínu í þeim efri-
um? íslendingar. I
Evrópu hefur þetta
verið algilt sjónar-
mið, einnig í
Bandaríkjunum. Við íslendingar höf-
um lengst af verið í sérstakri aðstöðu
vegna fámennis þjóðarinnar, lengi und-
ir danskri vemd, og allt frá árinu 1951
hefur verið hér vamarlið NATO sem
ísland er einnig aðili að.
En nú bregður nýrra við. Bein þátt-
taka íslendinga sjálfra í NATO-sam-
starfmu er í sjónmáli. Þetta skeður í
sama mund og styttist í viðræður ís-
lenska utanríkisráðherrans við banda-
rískan starfsbróður um framtíð vamar-
stöðvar NATO hér á landi.
Skuldbinding íslands til að verja allt
að 300 milljónum króna til að leigja
flugvélar fyrir herflutninga á vegum
NATO, komi til aðgerða á vegum
bandalagsins, er í formi rammasamn-
ings við Flugleiðir og Atlanta, og verð-
ur ákvörðun tekin um áhættu- og
tryggingamat í hveiju tilviki. Þessi
skuldbinging á ekki að koma okkur ís-
lendingum á óvart, því við emm full-
gildir NATO-þátttakendur, og hljótum
að axla ábyrgð í samræmi við það. Rík-
isstjómin hefur hins vegar ekki tekið
ákvörðun um að gerast „beinn aðili aö
hemaðaraðgerðum" eins og sumir vilja
túlka skuidbindinguna.
Það er svo með ólíkindum hvemig
ábyrgir aðilar hér á landi, m.a. þing-
Margrét Einarsdóttir
skrifar:
Um nokkurra ára skeið hefur um-
ræðan um bætt kjör aldraðra beinst
að því að ríkið komi til móts við kröf-
ur þeirra um lægri skatta þeim til
handa, að ekki væri tvískattað það fé
sem þeir hafa þegar greitt og fá síðan
að hluta úr viðkomandi lífeyrissjóö-
um. - Og nú hefur öldruðum loks orð-
ið að ósk sinni - eða hvað?
Flest er þetta til að bæta aðstöðu
hinna sjúku eða farlama gamalmenna
sem ekki hafa annað til skiptanna en
greiðslur frá Tryggingastofnun ríkis-
ins. Það er gott og blessað, en ætti
ekki að þurfa langar fundasetur til að
bæta kjör þessara öldruðu þegna þjóð-
„Lengstum hafa ordin
vamir og her verið feimnis-
mál í munni flestra íslend-
inga. Þeir hafa ekki haft
uppburði til að játa van-
mátt sinn, eða öllu heldur
viljaleysi til að taka sjálfir
þátt í vörnum landsins með
viðeigandi þjóðarstolti. “
menn og ráðherrar, svo og talsmenn
Flugleiða reyna að krafla sig frá mál-
inu þegar þeir em spurðir um nánari
útfærslu. Hræðast þeir gagnrýni fyrir
gjöminginn? Lengstum hafa orðin
vamir og her verið feimnismál í
munni flestra íslendinga. Þeir hafa
„Hvaða aldraðir œttu frem-
ur að njóta þess að fá íviln-
anir í sköttum (fasteigna-
skatti, eignarskatti og
tekjuskatti) en þeir sem
hafa haldið þjóðfélaginu
uppi með sköttum sínum í
30-40 ár eða lengur?“
arinnar. Þetta fólk hefur hvort eð er
lítið eða ekkert lagt til samfélagsins í
sameiginlegum sköttum, og á því ekki
von á háum upphæðum úr lífeyris-
sjóðum.
ekki haft uppburði til að játa vanmátt
sinn, eða öllu heldur viljaleysi til að
taka sjálfir þátt í vömum landsins með
viðeigandi þjóðarstolti.
íslendingar hafa nýlega tengst bein-
um hemaðaraðgerðum í fjarlægu
landi, Kosovo, og nú síðast undir stjóm
íslensks ofursta. Umræðan um framlag
okkar til hervama hefur því aukist. En
aðeins á erlendri grand. Og enn má bú-
ast við fjölgun íslenskra friðargæslu-
liða á erlendum vettvangi. Hefði ekki
verið skynsamlegra að líta fyrr til þess
sjálfsagða hlutar, sem sjálfbærar vam-
ir eru hverju landi? Landlægan aum-
ingjaskap og hérahátt i umræðu íslend-
inga um her og vamarmál má rekja til
þess, að við fyrirverðum okkur fyrir
þróun mála án beinnar þátttöku okkar
sjálfra, gagnstætt þvi sem gerist hjá
öðrum þjóðum.
En hvað með aðra aldraða, milli-
stéttarfólkið, almenning sem hefur
borið uppi þjóðfélagið með mánað-
arlegum skattgreiðslum alla sína
starfsævi? Þarf ekki að taka á mál-
um þessara öldruðu einstaklinga?
Ég sé ekki nokkra einustu leiðrétt-
ingu þeim til handa, hvorki í skatta-
legu tiiliti né með því sjálfsagða
réttlæti að hækka lífeyrisgreiðslur
þeirra. Því segi ég: Hvaða aldraðir
ættu fremur að njóta þess að fá
ívilnanir í sköttum (fasteignaskatti,
eignarskatti og tekjuskatti) en þeir
sem hafa haldið þjóðfélaginu uppi
með sköttum sínum í 30-40 ár eða
lengur? - Gáum að þessu.
Geir R. Ander-
sen
blaöamaöur skrifar:
Fyrir hvaða aldraða?
—iBWTWifmr
Útgjaldagleði
Það er stutt í kosningar. Ekki nema nokkrir
mánuðir. Prófkjör eru úti um allt og margir
ganga sárir frá þeirri rimmu. Og það er lika
uppskeruhátið hjá þingmöimum. Þaö er allt að
verða vitlaust. Þessa dagana gera þingmenn allt
sem í þeirra valdi stendur til að standa sig gagn-
vart kjósendum heima í héraði. Því liggja fyrir
tillögur um að ríkisútgjöld verði aukin um litla
4,3 milljarða króna.
Varla vodkaflaska
Það er skiljanlegt að glimuskjálftinn hertaki
menn þegar stutt er til kosninga. Og það er ekk-
ert nýtt. Alla kosningavetur sem Garri man eftir
sér hefur hlaupið bólga í fjárlagafrumvarpið. En
nú virðast menn eitthvað taugaveiklaðri en áður
því kjördæmunum hefur verið breytt og því mik-
ilvægara en áður að tryggja stöðu sína heima
fyrir. Alls fara tæpar 730 milljónir í gæluverk-
efni þingmanna. 730 milljónir fara í að tryggja
sér atkvæði hér og þar um landið, halda mönn-
um góðum. Þessi gæluverkefni nema 11,6 millj-
ónum á hvem þingmann sem kann að þykja
mikið en er ekki mikið þegar upphæðinni er
deilt niður á landsmenn alla. Þetta gerir víst
ekki nema um 2600 krónur á
mann. Það fæst ekki lengur
heiðarleg vodkaflaska fyrir
þann pening. Ekki eftir að
áfengið var hækkað til að koma
til móts við útgjaldagleðina og
gæluverkefnin. Menn verða að
hafa i huga að pólitísk framtíð
fjölda þingmanna er í húfi og
sem fyrr er sjálfsagt að láta
drykkfellda og nikótínsjúklinga
í hópi kjósenda borga brúsann.
Það getur enginn hreyft mót-
mælum við því.
Kyssa á vöndinn
En umræðu um fjárlagafrumvarpið er fráleitt
lokið. Enn er eftir að fjalla um fjölda tillagna til
útgjaldaauka sem örugglega á eftir að koma
mörgum þingmanninum vel í sínu kjördæmi. Og
í ánægju sinni yfir fjölda brýnna verkefna heima
í héraði munu kjósendur gleyma því að það eru
þeir sem borga brúsann. Það eru þeir sem þurfa
að greiða beina og óbeina skatta og alls kyns
gjöld til að fjármagna uppskeruhátíð þingmanna.
Það eru þ'eir sem bera þungann af því að þing-
menn tryggi pólitíska framtíð sína. Það eru alltaf
kjósendur sem bera hitann og þungann af út-
gjaldagleði þingmanna. Og kyssa á vöndinn eftir
nokkra mánuði, eins og fyrr.
C^cvrri
Sameiginlegur
fréttastjóri
Þorbjöm hringdi:
Enn er ekki búið
að ráða nýjan frétta-
stjóra Sjónvarps.
Hver fundur Út-
varpsráðs af öðrum
líður án þess að það
velji í stööuna og er
orðið með ólikind-
um hve þetta póli-
tíska ráð er i raun
ráðþrota þegar kem-
ur að hinum við-
kvæmu málum, llkt
og hér virðist á ferð. Enn viðkvæmara
veröur málið þegar velja þarf á milli
tveggja kvenna, eins og ýjað hefur verið
að í fréttum. Besta úrræðið fyrir alla
RÚV-stofnunina er auðvitað þaö að sam-
eina fréttastofú hljóðvarps og sjónvarps
og ráða nú einn sameiginlegan frétta-
stjóra. Þetta kann að snerta einhverja
sem gegna stöðum á fréttastofum þar á
bæ en er engu að síður sanngjöm lausn.
Á fréttastofu
Sjónvarps
Sameining í
sjónmáli?
Sjávarútvegur
mótmæli
Gunnar Guömundsson skrifan
Auðvitað er það mjög alvarlegt mál
að heyra þennan nýja tón frá ESB sem
kemur nú ógrímuklætt á vettvang og
krefst hárra greiðslna og kröfu um að
kaupa sig inn í íslenskan sjávarútveg.
Formaður LÍÚ hefur lög að mæla þegar
hann segir ekki geta hugsað sér að það
sem íslendingar hafi verið að beijast
fyrir á liðnum áratugum verði nú
kastað fyrir róða. Ég fullyrði að hér er
komið upp mesta hagsmunamál i ís-
lenskum sjávarútvegi og skora á alla að-
ila innan hans, stóra sem smáa, hvort
sem þeir era innan LÍÚ eða bara smá-
bátaeigendur og sjómenn að mótmæla
hátt og snjallt cpinberlega, svo að heyr-
ist um öll ESB-ríkin. Annað væri hreinn
aumingjaskapur þessarar fjölmennu
stéttar.
Bankamir og stóm
gjald-
þrotin
Jón Gíslason skrifar:
Gjaldþrotin
dynja yfír og þjóðin
greiðir að meira
eða minna leyti, Hjá sklptastjóra
því þar fylgja gjald- Kröfuhafar mætt-
fallnar skuldir, t.d. /r til leiks.
við starfsfólk sem ———
hið opinbera er i ábyrgð fyrir. Þama
tapa sem sé allir. En stóra spuningin
stendur eftir: Hver er hlutur bankanna
og jafnvel opinberra fjármálastofnana í
þessum gjaldþrotum? Hvers vegna láta
bankar málin þróast á þennan veg? Er
ekki tími til kominn að sækja stjómend-
ur bankastofnana til ábyrgðar fýrir slæ-
legt eftirlit? Auðvitað vita bankar að
viðkomandi standa ekki í skilum með
greiðslur og þar á að koma til stöðvun-
ar áður en illa fer. - Það þarf auðvitað
að hreinsa til í bankakerfinu likt og i
gjaldþrota fyrirtækjunum. En hvað ger-
ir ríkisvaldið i þessu máli, er það ekki
stærsti kröfuhafmn eftir allt saman?
„Fylgst með“
Raufarhöfn
Akureyringur skrifan
Sveitarstjóri Raufarhafnar segir
„þungu fargi af þeim létt“ á Raufarhöfn
þegar eftirlitsnefnd um frármál sveitar-
félaga lagði til við Lánasjóð sveitarfélag-
anna að breyta skammtíma skuldum
hreppsins í langtíma skuldir. „Það verð-
ur náið fylgst með okkur,“ segir vesal-
ings sveitarstjórinn! Auðvitað væri það
best fyrir þennan hrepp og landsbyggð-
ina alla að leggja hann niður. Ég vildi
ekki búa við slíka smán hér á Akureyri
og þeir á Raufarhöfn þurfa að gera.
Lesendur geta hringt alian sólarhring-
inn í síma: 550 5035.
Eða sent tölvupóst á netfangið:
gra@dv.is
Eða sent bréf til: Lesendasíða DV,
Skaftahlíð 24, 105 ReyKjavík.
Lesendur eru hvattir til aö senda mynd
af sér til birtingar meö bréfunum á
sama póstfang.