Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2002, Page 12

12
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 2002
Helgarblað
x>v
Menn verða líka að
kunna að iðrast
- segir einn talsmanna kaþólskra um fyrirgefningarbeiðni Laws kardinála
Svo virðist sem afsögn Bernards
Laws, kardinála og fyrrum erkibisk-
ups af Boston, í siðustu viku muni
engan veginn duga til þess að leysa
þann vanda sem upp er kominn í bisk-
upsdæminu í kjölfar sífelldra kynferð-
ishneykslismála sem fylgt hafa Law
eins og skugginn allt frá því hann var
skipaður í embætti árið 1984 og kom-
ust síðan i hámæli í byrjun ársins.
Sumir sem harðast hafa gagnrýnt
framgöngu Laws segja að þetta sé að-
eins byrjunin á endalokunum.
„Þó nýr maður komi í stólinn þá
þýðir það ekki endilega að málið sé úr
sögunni," sagði Mike Emerton, tals-
maður rómversk kaþólsku leikmanna-
samtakanna „Rödd hinna trúföstu".
Emerton var heldur ekki ánægður
með fyrirgefningarbeiðni Laws þegar
hann sagði af sér. „I trúnni er fyrir-
gefningin ríkur þáttur en menn verða
líka að kunna að iðrast. Hann kom á
fund hjá okkur í síðasta mánuði og
þar fullvissaði hann okkur um að
hann væri að leysa þessi mál innan
kirkjunnar. Allt væri í besta lagi og
engin ástæða til þess að hafa áhyggj-
ur,“ sagði Emerton og bætti við að
þessi framganga hans benti ekki beint
til þess að hann iðraðist.
Börnin verðskulda vernd
Lögfræðingurinn Roderick
MacLeish, sem sækir mál meira en
tvö hundruð fómarlamba kynferðis-
misnotkunar presta gegn erkibisk-
upsdæminu, tók í sama streng og
sagði að þrátt fyrir afsögn Laws
myndu málaferlin halda áfram þó að
sumir hafi hugsanlega öðlast ein-
hverja huggun harmi gegn. „Afsögn
hans hefur heilmikla þýðingu og er í
raun viðurkenning páfa á því að böm-
in verðskuldi vemd,“ sagði MacLeish,
en málssókn hans leiddi til þess að
dómari skipaði kirkjunni að afhenda
þúsundir skjala sem höfðu að geyma
persónulegar upplýsingar um prest-
ana.
„Þar með var Law fastur í snörunni
og það voru einmitt þessi skjöl sem
fyrst opnuðu augu Páfagarðs fyrir því
hvað vandamálið er í raun alvarlegt,"
sagði MacLeish.
Mark Serrano, stjórnarmaður
SNAP-samtakanna, sem stofnuð voru
af fómarlömbum kynferðismisnotk-
unar presta og aðstandendum þeirra,
lýsti afsögn Laws sem löngu tíma-
bæru skrefi í baráttunni gegn kyn-
ferðismisnotkuninni.
„Það er skelfílegt til þess að hugsa
að það skyldi taka kirkjuna allan
þennan tíma að losna við þann mann
sem ber alla ábyrgðina," sagði Serra-
no og vísaði þar til þeirra ásakana að
í staðinn fyrir að taka málið föstum
tökum og stöðva barnamisnotkunina
hafi Law fært viðkomandi presta frá
einni sókninni til annarrar þar sem
þeir héldu uppteknum hætti. Hann
hafi í raun sópað vandanum undir
stólinn.
Hann misnotaði drenginn
Tom Fulchino, sem ungur að árum
varð fyrir misnotkun, sagðist sjálfur
hafa leyft sinum bömum að fara ein-
um til kirkju þrátt fyrir dapra lífs-
reynslu sína, en sagðist þó hafa reynt
að tryggja það að þau væru aldrei
skilin eftir ein.
„En svo kom reiðarslagið.
Christopher sonur minn var einn dag-
inn kallaður út úr sunnudagaskólan-
um og það var enginn annar en John
Geoghan, sem nú situr bak við lás og
slá fyrir bamaáreiti, sem það gerði.
Hann misnotaði drenginn," sagði
Fulchino og bætti við að fyrir sig
hefði afsögn Laws haft mikla þýðingu.
„Ekki síst vegna þess að það gerðist á
afmælisdaginn minn og af því er ég
mjög stoltur. Ég lit svo á að þetta sé
byrjunin á lækningunni og ég vona
svo sannarlega að þetta muni styrkja
Law kardináli á bæn eftir afsögn sína
Bernard Law kardináli og fyrrum erkibiskup af Boston er sakabur um að hafa
stungib vandanum undir stól í stað þessa b taka á málum.
okkur. Það veitir ekki af eftir allt það
sem á undan er gengið. En við verð-
um að takast óhrædd á við vandann
og horfa björtum augum til framtíðar-
innar. Þá verður hver nýr dagur öðr-
um betri,“ sagði Fulchino.
Eriingur
Kristensson
blaðamaöur
Fréttaljós
Lennons bíöur erfitt starf
Það kemur í hlut Richards Lennons
biskups, sem til bráðbirgða hefur ver-
ið skipaður yfirmaður kaþólsku kirkj-
unnar í Boston, að leiða endurreisn-
arstarfið eftir afsögn Laws og ljóst að
hans bíður erfitt starf.
Hann hefur því kallað eftir sam-
stöðu til að endurvekja traust almenn-
ings á kirkjunni og koma kirkustarf-
inu í eðlilegt horf auk þess sem hann
hefur skipað lögfræðingum kirkjunn-
ar að hætta öllu málavafstri og reyna
frekar að greiða úr málum með mann-
legri leiðum og samningum.
„Ég vil að gerendurnir, sem ekki er
hægt að neita að hafi stundað iðju
sína í skjóli sumra yfirboðara kirkj-
unnar, fái sanngjarna og réttláta
lausn sinna mála,“ sagði Lennon
Hann sagði einnig að erkibiskups-
dæmið, með hundruð málsókna á bak-
inu, væri enn að huga að því að leggja
fram gjaldþrotabeiðni en fleiri máls-
sóknir hefðu bæst við eftir að páfi
samþykkti afsagnarbeiðni Laws kar-
dínála sem einn var orðinn skotmark
reiðinnar.
„Eftir að hafa tekið tímabundið við
stjórn erkibiskupsdæmisins hef ég
sett mér þrjú meginmarkmið og þau
eru að styðja fórnarlömbin, vemda
börnin og byggja upp samstöðu og
traust hinna trúuðu,“ sagði Lennon.
Skjótur frami
Þar til kynferðishneykslismálin
komust í hámæli í byrjun ársins var
Bemard Law kardináli einn áhrifa-
mesti og virtasti yfirmaður kaþólsku
kirkjunnar í Bandaríkjunum en sem
erkibiskup af Boston stjórnaði hann
þriðja stærsta en um leið áhrifamesta
söfnuðu kaþólskra í Bandaríkjunum.
Frami hans innan kirkjunnar var
skjótur og aðeins ári eftir að hann
var skipaður erkibiskup af Boston,
eða árið 1985 var hann gerður að
kardinála og varð fljótlega mjög ná-
inn samstarfsmaður Jóhannesar
Páls páfa.
Saga kynferðishneykslismála
Boston-erkibiskupsdæmis í tíð
Bemards Laws kardinála
1985:
Fyrsta kynferðisafbrotamálið inn-
an kaþólsku kirkjunnar nær eyrum
almennings þegar presturinn Gil-
bert Gaulthe frá Lousiana játar sig
sekan um ellefu kynferðisafbrot
gegn ungum drengjum.
1992:
Séra James Porter, prestur í Fall
River-sókn, sakaður um misnotkun
á börnum í fimm ríkjum á árunum
1960 til 1970. Hann játaði síðar á sig
41 kynferðisafbrot.
1992:
Á fundi bandarískra biskupa í
South Bend kom fram að nokkrir
þeirra höfði orðið uppvísir að því að
breiða yfir meint kynferðisafbrot.
1993:
Fyrsta opinbera málið höfðað gegn
Dallas-sókn vegna meintra kynferðis-
afbrota prestsins Rudolphs Kos.
1998:
Dallas-sókn dæmd til að greiða
rúmar þrjátíu milljónir dollara til
fórnarlamba Kos.
1999:
John Geoghan, fyrrum prestur frá
Massachusetts, sóttur til saka vegna
barnanauðgana.
8. janúar 2002:
Páfagarður gefur út -leiðbeiningar
um það hvemig kirkjan skuli taka á
málum presta sem uppvísir verði að
bamamisnotkun og skipar svo fyrir
að páfa verði tilkynnt um öll slík mál.
9. janúar 2002:
Bernard Law kardínáli biður fórn-
arlömb Johns Geoghans afsökunar og
lofar að í framtíðinni verði tekið harð-
ar á málum sem varða meinta kyn-
ferðismisnotkun kirkjunnar manna.
18. janúar 2002
Geoghan fundinn sekur um grófa
misnotkun og áreiti gegn tíu ára
dreng. Hann var síðar dæmdur til tíu
ára fangelsisvistar.
10. febrúar 2002:
Law tilkynnir við sunnudagsguðs-
þjónustu að hann muni ekki segja af
sér vegna máls Geoghans.
4. apríl 2002:
Tveir Bandaríkjamenn frá Flórída
og Oregon hefja málaferli þar sem
Páfagarður er með óbeinum hætti
sakaður um að hylma visvitandi yfir
meinta kynferðislega misnotkun
presta á sóknarbörnum.
8. apríl 2002:
Gögn opinberuð um að séra Paul
Shanley hafi opinberlega mælt með
kynmökum milli karla og drengja en
þrátt fyrir það fengið stuðning erki-
biskupsdæmisins tO að halda áfram
störfum við söfnuð sinn.
23. apríl 2002:
Jóhannes Páll páfi kallar banda-
ríska kardínála tO skyndifundar.
2. maí 2002:
Séra Paul Shanley handtekinn í
Kaliforníu og síðar ákærður fyrir
þrjár barnanauðganir.
13. júní 2002:
Bandarískir biskupar samþykkja
nýja „sérbandaríska" reglugerð um
það hvernig taka skuli á málum er
varða kynferðismisnotkun presta.
Páfagarður neitar að samþykkja
reglugerðina og krefst breytinga sem
miða að því að vemda réttindi presta.
17. september 2002:
Bandaríski jesúítapresturinn Jam-
es Talbot ákærður fyrir að áreita og
nauðga þremur framhaldsskólanem-
um.
19. september 2002:
Erkibiskupsdæmið í Boston gerir
samkomulag um að fórnarlömbum
Geoghans verði greiddar tíu mOljónir
doOara í skaðabætur eftir að hafa
hafnað kröfu upp á þrjátíu mOljónir
doOara sem að sögn talsmanna kirkj-
unnar hefði leitt tO gjaldþrots erki-
biskupsdæmisins.
3. nóvember 2002:
Law kardináli biðst afsökunar á
þeim ákvörðunum og embættis-
gjörðum sem leitt hafi tO þjáninga.
13. nóvember 2002:
Bandarískir biskupar funda í
Washington þar sem þeir sam-
þykkja endurskoðaða reglugerð um
kynferðismisnotkun presta sem
tekur mið af kröfum Páfagarðs.
Sama dag birti baráttuhópur inn-
an kirkjunnar, sem kaUar sig „Sur-
vivors First“, lista með nöfnum 573
bandarískra presta sem sakaðir
hafa verið um kynferðislega mis-
notkun gegn börnum síðan árið
1996. Eitt hundrað nöfn voru seinna
fjarlægð af listanum.
3. desember 2002:
Nýjar uppljóstranir um að átta
prestar við erkibiskupsdæmið í Bos-
ton hafi orðið uppvisir að því að
misnota ungar stúlkur og konur
auk þess að hafa útvegað flkniefni i
skiptum fyrir kynlífsgreiða og jafn-
vel notað þau sjálfir.
4. desember 2002:
Erkibiskupsdæmið í Boston fær
leyfi fjármálaráðs kirkjunnar tO að
sækja um greiðslustöðvun tO að
koma megi í veg fyrir gjaldþrot.
6. desember 2002:
Law kardináli heldur tO Rómar
tO fundar við Jóhannes Pál páfa en
sama dag er hann kvaddur tO að
mæta fyrir ákærukviðdóm sem
rannsakar ásakanir um meint kyn-
ferðisafbrot innan kirkjunnar.
13. desember 2002:
Jóhannes Páll páfi samþykkir
afsögn Laws sem erkibiskup í Bost-
on-umdæmi.

írakar sagðir brotlegir
Bandarísk stjóm-
völd lýstu því yfir á
fimmtudag að írakar
hefðu gerst brotlegir
við ályktanir Sam-
einuðu þjóðanna um
afvopnun með nærri
tólf þúsund siðna
skýrslu sinni sem var afhent SÞ fyr-
ir hálfum mánuði. Hans Blix, yfir-
maður vopnaeftirlits SÞ og aðrar
þjóðir gengu þó ekki svo langt að
segja íraka brotlega, enda gæti brot,
ef rétt reyndist, orðið átylla fyrir
Bandaríkin og bandamenn þeirra
að fara í stríð við Saddam Hussein
íraksforseta. Blix sagði að ýmislegt
vantaði í skýrsluna. írakar vísuðu
ásökunum Bandaríkjamanna á bug.
Upp með eldflaugavarnir
George W. Bush Bandaríkjafor-
seti hefur fyrirskipað herafla lands-
ins að koma upp margumtöluðu eld-
flaugavarnakerfi sem ætlað er að
granda langdrægum eldflaugum frá
óvinveittum ríkjum á borð við
Norður-Kóreu. Bandaríkjamenn
hafa þegar farið fram á það við
dönsk stjómvöld að fá að nota her-
stöð sína í Thule á Grænlandi í eld-
flaugakerfið. Grænlenska heima-
stjórnin vill að varnarsamningur-
inn við Bandaríkin frá 1951 verði
endurskoðaður áður en heimild
verði gefin fyrir notkun Thulestöðv-
arinnar. Josef Motzfeldt, utanríkis-
ráðherra heimastjómarinnar, kom
þessum sjónarmiðum á framfæri í
Washington en bandarískir ráða-
menn hafa lýst sig andvíga endur-
skoðuninni.
Blair boðar til ráðstefnu
Tony Blair, forsæt-
isráðherra Bret-
lands, hefur boðað til
ráðstefnu í Lundún-
um í næsta mánuði
um umbætur á
palestínsku heima-
stjóminni og leiðir til að koma á
friði fyrir botni Miðjarðarhafs.
Yasser Arafat, forseti Palestínu-
manna, hefur þegið boð um að
senda fulltrúa sinn. Ýmsum öðrum
hefur verið boð til fundarins, svo
sem fulltrúum frá nágrannalöndum
ísraels og Palestínu. Ekki er búist
við að ísraelar sendi menn á fund-
inn sökum anna vegna þingkosning-
anna í janúarlok.
CIA fær veiðileyfi
George W. Bush Bandarikjafor-
seti hefur veitt leyniþjónustunni
CIA leyfi til að drepa á annan tug
meintra hryðjuverkamanna hvar
sem til þeirra næst. Útsendarar CIA
verða þó að passa sig á því að tak-
marka mjög manntjón meðal
óbreyttra borgara. Meðal þeirra
sem eru á þessum dauðalista banda-
rískra stjórnvalda eru Osama bin
Laden og helsti aðstoðarmaður
hans, Ayuman al-Zawahri.
Al Gore fer ekki fram
A1 Gore, fyrrum
varaforseti Banda-
ríkjanna, tilkynnti í
vikunni að hann ætl-
aði ekki að sækjast
eftir að verða for-
setaefni demókrata-
flokksins í forseta-
kosningunum 2004. Það kemur því í
hlut einhvers annars að etja kappi
við sitjandi forseta. Gore sagði að
hann hefði meðal annars viljað
koma í veg fyrir að litið yrði á kosn-
ingarnar sem endurtekningu barátt-
unnar árið 2000. Þær kosningar
vann Bush naumlega, þurfti reynd-
ar dómsúrskurð til.
Járnfrú játar á sig glæpi
Biljana Plavsic, fyrrum forseti
Bosníu-Serba, játaði á sig glæpi
gegn mannkyninu fyrir stríðsglæpa-
dómstól SÞ i Haag þegar mál henn-
ar var tekið til refsimeðferðar.
Plavsic stóð fyrir þjóðemishreins-
unum í Bosniu í stríðinu þar á síð-
asta áratug. Saksóknarar fóru fram
á 15 til 25 ára fangelsisvist yfir
Plavsic sem var á sínum tíma upp-
nefnd „járnfrúin á Balkanskaga“
vegna hörku sinnar.