Dagblaðið Vísir - DV - 21.12.2002, Qupperneq 14

14
LAUGARDAGUR 21. DESEMBER 2002
Fréttir
DV
Borgarstjóri í öðrum störfum:
Ráðherrar hafa gegnt
störfum borgarstjóra
Fyrsta byggð 1 Reykjavík er jafn-
gömul sögu byggöar á íslandi, eða
frá árinu 874. Kaupstaðarréttindi
hlaut Reykjavík 18. ágúst 1786 en
varð ekki sérstakt lögsagnarum-
dæmi fyrr en 1803. Þá var skipaður
bæjarfógeti sem jafnframt var dóm-
ari og bæjarstjóri en sérstakt bæjar-
stjóraembætti var stofnað fimm
árum síðar, árið 1908. Fyrsti bæjar-
stjóri var kjörinn Páli Einarsson og
tók hann við
embætti 1. júlí
og gegndi því til
30. júní 1914.
Reykjavík tók
við afdráttar-
lausu forystu-
hlutverki ís-
lenskra sveitar-
félaga árið 1904
þegar íslendingar fengu heima-
stjórn, ráðherra var búsettur í bæn-
um og stofnað var stjórnarráð. Þá
bjuggu í Reykjavík 8.304 manns.
Þann 1. janúar 1962 var Reykjavík
svo formlega breytt úr bæ í borg. Þá
var íbúatalan 74.978 en í dag, 2002,
er íbúatala Reykjavikur 111.748
manns.
Knud Zimsen tók við af Páli Ein-
arssyni sem bæjarstjóri árið 1914 og
gegndi því starfl til ársloka 1932 en
Jón Þorláksson varð bæjarstjóri.
Hann gegndi því til dauðadags árið
1935.
Jón Þorláksson er fyrsti og eini
bæjarstjórinn sem fram að því hafði
áður setið á Alþingi og gegnt störf-
um þingmanns og ráðherra en lét
ekki af störfum þingmanns fyrr en
tveimur árum eftir að hann tók við
bæjarstjórastarflnu. Hann hafði
einnig setið sem bæjarfulltrúi á
sama tíma, eða frá 1906 til 1908 og
1910 til 1922. Jón var formaður
íhaldsflokksins frá 1924 til 1929 og
Sjálfstæðisflokksins frá 1929 til 1934.
Hann var þingmaður frá 1921 til
1934 svo eitt ár situr hann bæði á
Alþingi og er í bæjarstjórn Reykja-
víkur. Jón Þorláksson var forsætis-
og fjármálaráðherra 1926 til 1927.
í einkarekstri og þin§-
mennsku úr bæjarstjora-
stólnum
Pétur Halldórsson er bæjarstjóri
frá 1934 til dauðadags 1940 og bæjar-
fulltrúi frá 1930 til 1938 og aÚan
þann tíma er hann jafnframt í
einkarekstri, keypti Bókaverslun
Sigfúsar Ey-
mundssonar í
Geir A. Reykjavik árið
Guðsteinsson 1909 0g rak hana
blaðamaöur til æviloka.
Hann gegndi
jafnframt starfi
stórtemplars
IOGT frá 1917 til
1922. Pétur Hall-
dórsson lét ekki þar við sitja heldur
sat einnig á Aiþingi fyrir Reykvík-
inga árin 1932 til 1940 eða allan
þann tíma sem hann gegndi starfi
bæjarstjóra í Reykjavík.
Bjami Benediktsson, faðir Bjöms
Bjamasonar, núverandi borgarfull-
trúa og alþingismanns, var borgar-
stjóri frá 1940 til 1947 eða allt til þess
er hann var skipaður utanríkis- og
dómsmálaráðherra. Bjami var jafn-
framt i bæjarstjóm Reykjavíkur frá
1934 til 1942 og svo aftur frá 1946 til
1949. Allan tímann sem Bjami Bene-
diktsson er borgarstjóri situr hann
jafnframt á Aiþingi en þar átti hann
sæti fyrir Sjálfstæðisflokkinn frá
1942 til dauðadags 10. júií 1970. Þó
Bjami Benediktsson gegndi ýmsum
ráðherraembættum var það aiit eft-
ir að hann lét af störfum sem borg-
arstjóri. Bjami er þó sá fyrsti af
nokkrum borgarstjórum sem koma
úr röðum sjálfstæðismanna sem
gegnir fyrst starfl bæjarfuiitrúa og
borgarstjóra, er formaður Sjálfstæð-
isflokksins, þingmaður á sama tíma
og síðan ráðherra. Bjarni Bene-
diktsson var forsætisráðherra 1961
og 1963 til 1970.
Fréttaljós
VAI?
HTTtER Atf KFNNA?
mWJTLER OG SETTWT
HFIWS5TYRJÖtD!N eftir
A. J. P. Taylor er og
sjálfsagt lengi enn
mjög umdeiltverk, en eitt
er víst, að enginn, sem
vill kynna sér uppruna
ófriöarins að gagni,
getur leyft sér a& láta
það framhjá sér fara.“
Þór Whitehead sagnfræðingur
BÓKAÚTGÁFAN HÓLAR
i i A l i Á 1 1 i 1 1 i i Á i 1 1 M 1 1 1 t I i i i 1 M
•fut3
I l •
i WA
ART294
Góður139 sm
fSSKÁPUR á l
Fjórar hillur úr hertu gleri í kæli og 44 lítra
fjögurra stjörnu frystir.
HeimiEistæki
UMBOÐSMENN UM LAND ALLT
Verð áður 59.995
Ráðhúsið við Tjömina
Ákvöröun borgarstjóra, Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, um aö gefa kost á
sér á frmboöslista Samfylkingarinnar hefur valdiö miklum titringi.
Borgarstjóri 1940 tll 1947
Allan tímann sem Bjarni Benedikts-
son er borgarstjóri situr hann jafn-
framt á Alþingi en þar átti hann sæti
fyrir Sjálfstæöisflokkinn frá 1942 til
dauðadags 10. júlí 1970.
Forseti borgarstjórnar og
jafnframt fjármalaráðherra
Gunnar Thoroddsen var kjörinn
borgarstjóri 1947 og gegndi því
starfi allt til 19. nóvember 1959 er
hann tók við starfl fjármálaráð-
herra í hinni frægu viðreisnarstjóm
Ólafs Thors sem mynduð var eftir
að minnihlutastjóm Alþýðuflokks,
Emilla, fór frá. Gunnar var bæjar-
fuiitrúi í Reykjavík 1938 tii 1962 og
forseti bæjarstjómar eftir að hann
tekur við embætti flármálaráð-
herra. Gunnar sat á Alþingi 1934 til
1937, aftur 1942 til 1965 og síðan 1971
tii 1983. Gunnar var forsætisráð-
herra 1980 til 1983. Stjómmálaferill
Gunnars hófst því á Alþingi, siðan
lá leiðin í bæjarstjórn jafnhliða
þingstörfum og hann sat í bæjar-
stjóm í 3 ár eftir að hann tók við
starfi ráðherra.
Samtímis þingmaður og borg-
arstjóri
Auður Auðuns tók við starfi borg-
arstjóra ásamt Geir Hallgrímssyni
árið 1959 þegar Gunnar Thoroddsen
lét af embætti vegna ráðherradóms
og gegndi því til 6. október 1960 er
Geir varð einn borgarsflóri. Auður
var 1959 einnig kjörin á Alþingi fyr-
ir Reykvíkinga og gegndi þvi tii árs-
ins 1974 en var dóms- og kirkju-
málaráðherra frá 1970 tii 1971.
Borgarstjóri kjörinn á þing
Geir Haligrímsson var borgar-
sflóri frá 1959 til 1972 og síðustu tvö
árin í borgarstjórastólnum sat haiin
einnig á Aiþingi. Hann hafði öðm
hverju fram að því setið á Alþingi
sem varaþingmaður. Geir Hall-
grimsson var forsætisráðherra 1974
tii 1978 og utanríkisráðherra 1983 til
1986. Borgarstjóraskipti urðu í
Reykjavik 1. desember 1972 er Birg-
ir ísleifur Gunnarsson borgarfuii-
trúi leysti Geir Hallgrimsson af
hólmi. Geir var formaður Sjátfstæð-
isflokksins til 6. nóvember 1983 er
Þorsteinn Pálsson tók við því emb-
ætti.
Birgir ísleifur Gunnarsson var
borgarsflóri til ársins 1978 er meiri-
hluti Sjáifstæðisflokks féll en hélt
áfram sem borgarfuiltrúi til ársins
1982. Birgir ísleifur fór á þing 1979
og sat þar til 1991. Menntamálaráð-
herra var hann 1987 til 1988. Egill
Skúli Ingibergsson, sem tók við
starfi borgarstjóra sem embættis-
maður af Birgi ísleifi, hefur hvorki
verið borgarfulltrúi né aiþingismað-
ur.
Forsætisráðherra og borgar-
stjóri
Sjálfstæðisflokkurinn vann borg-
ina aftur 1982 og Davíð Oddsson
varð borgarstjóri og gegndi því
starfi til 16. júlí 1991 en var áfram
borgarfulltrúi til ársins 1994 en
hann hann hafði þá setið í borgar-
stjóm frá árinu 1974. Davíð var þó
bæði forsætisráðherra og borgar-
stjóri frá 30. apríl til 16. júlí það ár.
Davíð var varaformaður Sjáifstæð-
isflokksins 1989 til 1991 og formaður
hans frá 1991. Sama ár er hann kjör-
inn alþingismaður og verður forsæt-
isráðherra í meirihlutastjóm Sjálf-
stæðisflokks og Alþýðuflokks. Sem
forsætisráðherra sat hann þvi sem
borgarfulltrúi í 3 ár.
Markús Örn Antonsson, núver-
andi útvarpssflóri, tók við borgar-
sflórastarfinu af Davíð Oddssyni og
gegndi því til 17. mars 1994 eða þar
til skömmu áður en borgarstjómar-
kosningar fóru fram. Ámi Sigfús-
son, núverandi bæjarstjóri í Reykja-
nesbæ, tók þá við borgarsflórastarf-
inu og gegndi því til 13. júní eða í
rétta þrjá mánuði, þar til núverandi
borgarsflóri, Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, tók við eftir kosningasigur
Reykjavíkurlistans. Hvorki Markús
Öm né Ámi hafa setiö á Alþingi.
Allmörg fordæmi
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir sat á
Alþingi 1991 tii 1994 fyrir Kvenna-
listann en hafði áður verið borgar-
fulltrúi frá 1982 til 1988. Störf henn-
ar sem borgarstjóri og þingmaður
hafa því ekki enn skarast, hvað sem
síðar kann að verða ef hún heldur
fast viö það að skipa 5. sæti Sam-
fylkingarinnar í Reykjavíkurkjör-
dæmi - norður. Af framansögðu má
þó sjá að það yrði flarri því að vera
einsdæmi og einhverjum kann að
þykja að sjálfstæðismenn séu að
kasta steinum úr glerhúsi þegar
þeir gagnrýna það að Ingibjörg Sól-
rún sækist eftir 5. sæti á lista Sam-
fylkingarinnar. Fordæmi eru fyrir
því að borgarstjóri sifli á Aiþingi.
Innlendar fréttir vikun
Vill í landsmálin
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgar-
sflóri ætlar að taka 5. sætið á lista Sam-
fylkingar í Reykjavík norður. Hún seg-
ist með þessu vilja sefla máleöii borgar
á dagskrá í landsmálunum. Hafa for-
ystumenn Framsóknarflokks og VG,
hvort heldur er í borg eða á landsvísu,
lýst sig mjög andsnúna þessum fyrh--
ætlunum borgarsflóra. Líta sumir svo
á að þetta marki upphaf endaloka R-
listans.
Halldór í kuldanum
í skoðanakönnun
DV í gær kom fram
að ef gengið yrði til
þingkosningar nú
fengi Framsóknar-
flokkurinn engan
mann kjörinn í
Reykjavíkurkjör-
dæmunum. Er Hall-
dór Ásgrímsson, for-
maður fiokksins, úti í kuldanum.
Framsókn geldur afhroð frá könnun
DV í júlí. Fylgi Sjáifstæðisflokks og
Samfylkingar er jafii mikið sem eru
stórtíðindi. Borgarsflóri, taki hún 5.
sætið í Reykjavík-norður, er inni.
Gjaldþrotum fjölgar
Gjaldþrotum fyrirtækja hefúr flölgað
mjög í ár. Þau eru nú orðin 487 en voru
313 allt árið i fyrra. Þetta þýðir 55%
flölgun miiii ára. Þá segir talsmaður
Lánstrausts að árangurslausum flár-
námum sé að flölga sem gefl vísbend-
ingu um að gjaldþrotahrinan sé ekki af-
staðin.
Fengu viðskiptaverðlaunin
Björgúifúr Guðmundsson, Björgúif-
ur Thor Björgúifsson og Magnús Þor-
steinsson fengu í vikunni viðskipta-
verðlaunin sem DV stendur að m.a.
Verðlaunin fengu þeir m.a. fyrir kaup
sín á Landsbanka Islands. Jón Hjalta-
lín Magnússon fékk verðlaun sem
frumkvöðull ársins.
Ódýrt til Köben
Nýtt íslenskt lággjaldaflugfélag,
Iceland Express, hefúr starfsemi fljót-
lega á næsta ári. Flogið verður daglega
héðan og til Kaupmannahafnar og
Lundúna. Ódýrasta fargjald til fram og
til baka til þessara borga veröur um 15
þús. kr. Flugleiðir segjast munu svara
samkeppni en vilja ekki gefa upp á
hvem hátt.
Jón Baldvin selst
Ævisaga Jóns Baidvins Hannibals-
sonar, Tilhugalif, er mest selda bókin
þessa dagana. í öðm sæti er Röddin eft-
ir Amald Indriðason, Brauðréttir Jóa
Fel em i þriðja sæti. Kolbrún Bergþórs-
dóttir, höfundur bókarinnar, segist
ánægð með góða sölu - en gerir þó ráð
fyrir að skiptar skoðanir séu um bók-
ina eins og aörar.
Tveir eldsvoðar
Tveir eldsvoðar urðu í vikunni.
Rýma þurfti aðfaranótt fimmtudags
þrjá stigaganga í blokkum við Hjalta-
bakka í Breiðholti - og var flölda fólks
bjargað af svölum þangað sem fólk
flúði undan reykjarkófi. Grunur er um
íkveikju í þessum bruna. Þá drápust
um 900 minkar í Dýrholti í Svarfaðar-
dal þegar þar kom upp eldur sömu
nótt. Talið er að þar hafi kviknað í út
frá rafmagni. -sbs