Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.2002, Blaðsíða 11

LAUGARDAGUR 28. DESEMBER 2002
11
Maður með einkennishúfu
Árið er að líða og að vanda er
tíminn notaður til þess að horfa yfir
farinn veg og líta til framtíðar. Ég
er ekki frá þvi að árin líði hraðar en
áður; tilfmningin er að minnsta
kosti sú. Það var nánast í gær að við
fógnuðum árinu 2000, þeim merku
tímamótum, en almanakið segir
okkur að árið 2003 sé að ganga í
garð. Við verðum að trúa því.
Kannski stafar tilfmningin af því að
veðrið hefur breyst. Það er í stórum
dráttum blautt allt árið, haustveður,
eiginlega ekkert veður. Árstíðaskil-
in ekki þau sömu og í minningunni.
Það tekur dálitinn tíma að venjast
því að hlýrra sé á íslandi en í öðr-
um löndum en þannig hefur það
verið um hríð.
Áramót eru sniðugt patent, eins
konar syndaaflausn. Gamla árið er að
baki með öllu því sem fylgdi, góðu
jafnt sem slæmu. Hið nýja er óskrifað
blað, byrjun. Því fylgir tilhlökkun, ný
verkefni. Ýmsir reyna að sjá fram í
tímann en gefst það misjafnlega. Þó
eru þeir til sem hafa fest sig í sessi í
þeim geira. Þar fara fyrir veðurspá-
menn á Dalvík, aldrað fólk sem dund-
ar sér við það að spá um veður og
tekst oft vel, og síðan völva Vikunnar.
Hún hefur sagt til um hið óorðna í
þrjá áratugi: stjórnmálin, veðrið,
fræga fólkið, náttúruhamfarir og
skandala af ýmsum toga.
Spáð í draumaprinsa
Slíkt vilja margir lesa þótt illar
tungur hafi gjaman sagt að það taki
blaðamann, með þokkalega dóm-
greind, ekki langan tíma að slaka
soddan spádómi á blað. Með al-
mennu orðalagi megi slá um sig
með veðurspám, pólitískum pæling-
um og öðru slíku svo vart verði
hrakið að ári. Þá sé hérlend náttúra
svo fjörug að menn taki ekki stóra
áhættu með því að spá hræringum á
því sviði. Hér eru hvort sem er
stöðugir jarðskjálftar og eldgos, flóð
og annað þess háttar svo algengt að
óhætt ætti að vera að tippa á nátt-
úruóróa.
Ég hef aldrei til spákonu komið
og á síður von á því að heimsækja
slíka. Ég tók fyrir löngu þá ákvörð-
un að mæta örlögum mínum óséð-
um. Þar með er ekki sagt að ég
amist við því ágæta fólki sem telur
sig sjá lengra nefi sínu. Margir vilja
vita hvað er handan við hornið. Ég
viðurkenni að vísindalegar rann-
sóknir liggja ekki á bak við mein-
ingu mína en ég held að einkum
hafi unglingsstúlkur gaman af
heimsóknum til spákvenna. Stelp-
urnar vilja vita um væntanlega
draumaprinsa og lífsförunauta og
treysta því gjaman að spákonur sjái
glæsimennin í spilum eða kúlum.
Með einkennishúfu
Þannig var þessu til dæmis varið
með eiginkonu mína. Sem ungling-
ur hitti hún spákonu, sjáifsagt í vin-
kvennahópi. Sú spáði fyrir um
væntanlegt mannsefni og sagði það
merkast við þann ágæta mann að
hann bæri einkennishúfu. Auðvitað
er það spennandi fyrir unga stúlku
ef í spilunum sést maður í úniformi.
Þaö trekkir og tryllir. Spákonan var
hins vegar ekki nákvæmari en svo
að unglingsstúlkan, sem þá var, sat
uppi með mig og sambúðin hefur
varað í þrjátíu ár. Ég hef hins vegar
aldrei í úniform komið, hvorki í
starfi né á grímuballi. Samkvæmt
Sú spáði fyrir um vœnt-
anlegt mannsefni og
sagði það merkast við
þann ágœta mann að
hann bæri einkennis-
húfu. Auðvitað er það
spennandi fyrir unga
stúlku ef í spilunum sést
maður í úniformi.
því er ekki annað að sjá en spádóm-
urinn hafi verið ónákvæmur, svo
ekki sé fastar að orði kveðið. En er
það svo?
Mér þótti auðvitað leitt, konu
minnar vegna, að vera svona lit-
laus, hvorki lögregluþjónn, tollvörð-
ur né flugstjóri. Ég reyndi því að
réttlæta spádóminn með stúdents-
húfunni sem ég setti upp nokkrum
misserum eftir að spákonan lofaði
einkennishúfu á mannsefnið. Sú
réttlæting hefur, einhverra hluta
vegna, aldrei verið tekin gild á okk-
ar heimili. Það er eiginlega ekkert
sexí við stúdentshúfu, að minnsta
kosti ekki í samanburði við ein-
kennisbúnað lögreglumanna, svo
ekki sé minnst á flugstjóragalla,
strípurnar á ermunum, axlaborð-
ana og það dásamlegasta af öllu:
gyllta vængi á húfuderinu. Sagt er
að konur fái í hnén við það eitt að
horfa á slík der. Ég skartaði stúd-
entshúfunni aðeins einu sinni. Hún
var vængjalaus.
Máttur gyllta dersins
Konan virtist sætta sig við orðinn
hlut: húfulausan eiginmann. Spádóm-
urinn um einkennishúfuna gleymdist
kannski ekki en hann var vel geymd-
ur. Hvorugt okkar nefndi úniformið
sæla. Spádóma skyldi þó enginn van-
meta. Tíminn er nefnilega afstæður
þegar að þeim kemur. Það sá ég fyrr í
vetur þegar við hjónakornin skutumst
í stutta Rússlandsheimsókn. Rúss-
neski veturinn var snemma á ferö.
Það var kalt í landinu stóra, ólíkt því
sem við eigum að venjast á Fróni. Ég
var óviðbúinn kuldanum og húfulaus.
Rússar ganga með fínar loðhúfur.
Konan var með velferð mína í huga og
stakk upp á því að ég fengi mér eina
slíka.
Það var í leit minni að loðhúf-
unni sem ég sá hana, einkennishúf-
una sem fékk mig til að gleyma
kulda og trekki. Þar var komið höf-
uðfatið sem spákonan sá í spilunum
fyrir meira en þremur áratugum.
Húfan sú var hvorki lögreglupottlok
né flugmannshúfa. Við vorum í
rússneska heims- og herveldinu og
þarna blasti hún við, húfan sem
sýnir máttinn þegar hann verður
mestur. Þetta var ekki höfuðfat af
óbreyttum dáta eða liðsforingja.
Húfan var af hershöfðingja, manni
sem hefur ráð fjöldans í höndum
sér. Einkennishúfan var borðalögð
og derið logaði af gulli, vængjum,
jafnt sem lárviðarsveigum.
Loðhúfan gleymdist samstundis.
Ég prúttaði ekki einu sinni við eig-
anda dýrgripsins heldur greiddi
upp sett dollaraverð. Rúblur komu
ekki til tals við þetta tækifæri, eða
athöfn öllu heldur. Ég setti húfuna
upp með herskip í baksýn og leit í
augu konunnar. Það kann að vera
missýn en ég sá ekki betur en
hnjáliðimir titruðu. Þegar ég bar
það á hana síðar sagðist hún hafa
skolfið af kulda. Því trúi ég ekki.
Mikilvægi augnabliksins
Ég gekk um götur og torg rúss-
nesku borgarinnar með logagyllt
höfuðfatið, ekki beinlínis gæsagang
en þó þannig að vel heyrðist þegar
harðir sólarnir skullu á gangstéttar-
hellunum. Börn námu staðar og
babúskur bugtuðu sig og biðu í auð-
mýkt er ég gekk hjá. Konan, loks
gift manni með einkennishúfu, kom
í humátt á eftir mér og spurði í sak-
leysi sínu hvort mér væri ekki kalt
á eyrunum. Það var eins og hún
skildi ekki mikilvægi augnabliks-
ins. Ég fann ekki fyrir kuldanum.
Sama vanmat á aðstæðum þjakaði
vin okkar og samferöamann í Rúss-
landsferðinni. Við hittum hann á
götu, rétt við hótelið okkar, rauð-
nefjaðan, með loðhúfuna niður fyrir
eyru. „Hvað er að sjá,“ sagði hann
undarlega herptur í framan, „minn
maður farinn að vinna fyrir sér sem
stöðumælavörður. Áttu ekki fyrir
farinu heim?“ Ég brá hendi upp að
deri, sló saman hælum og kvaddi
hann snarlega.
Afstæður tími
Ég segi ekki að ég hafi notað
gylltu derhúfuna hvunndags eftir að
heim kom en ég veit af henni. Hún
er geymd við hliðina á krumpaðri
stúdentshúfunni og ber af henni
eins og gull af eiri. Tilvist húfunnar
minnir mig á spádóminn gamla og
að óvarlegt sé að afskrifa sýn á hið
ókomna.
Vegna þessarar reynslu lit ég spá-
dóma völvu Vikunnar öðrum aug-
um en ég hef gert gegnum árin.
Auðvitað er það enginn blaðamaður
sem sest við tölvu sína og fabúlerar
um framtíðina heldur spákona af
bestu gerð. Og hverju spáir hún svo
um þessi áramót? Jú, „ég sé konu
koma inn sem leiðtoga“, segir hún
og neitar því ekki að þar kunni Ingi-
björg Sólrún að vera á ferðinni.
Bráðlátir menn gætu ætlað að slíkt
gerðist alveg á næstunni, en ég er
reynslunni ríkari og veit að tími
spádómsins er afstæður.
Völvan sér nefnilega þrjátíu ár
fram í tímann.