Dagblaðið Vísir - DV - 23.05.2003, Síða 17
16
FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 2003
FÖSTUDAGUR 23. MAÍ 2003
______17 ^
Skoðun
Útgáfufélag: Útgáfufélagiö DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Örn Valdimarsson
Aéalritstjóri: Óli Björn Kárason
Rltstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift:
Skaftahlíö 24,105 Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5749
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dvis. - Dreifing: dreifing@dv.is
Akureyri: Hafnarstræti 82, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plötugerð og prontun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viðmælendum fyrir viötöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim. :
Loforð og vonbrigði
Fátt kemur á óvart í stefnuyf-
irlýsingu ríkisstjórnar Sjálf-
stæðisflokks og Framsóknar-
flokks. Mörgu ber að fagna en
sumt er of almennt orðað til að
hægt sé að átta sig á hvert rikis-
stjórnin ætlar raunverulega.
Báðir stjórnarflokkarnir gáfu
skýr fyrirheit fyrir kosningar
um að svigrúm ríkissjóðs yrði
nýtt til að tryggja aukinn kaup-
mátt með markvissum aðgerð-
um í skattamálum. Framsóknarmenn voru nokkru hóg-
værari en sjálfstæðismenn í loforðunum um lækkun
skatta. Einna skýrast er fjallað um skattamál i stefnuyfir-
lýsingu ríkisstjórnarinnar en tekjuskattsprósenta á ein-
staklinga á að lækka um allt að 4%, eignarskattur verður
felldur niður, erfðafjárskattur samræmdur og lækkaður.
Þá á að endurskoða virðisaukaskattkerfið „með það í huga
að bæta kjör almennings“ eins og segir í yfirlýsingunni.
Augljóst er að hér hefur stefna Sjálfstæðisflokksins að
mestu fengið að ráða þó orðalagið um lækkun virðisauka-
skatts sé ekki eins afdráttarlaus og i kosningastefnu
flokksins. Samhliöa þessu á að hækka barnabætur og frí-
tekjumark þeirra. Hækkun húsnæðislána í allt að 90% er
loforð sem framsóknarmenn settu á oddinn og ætla að efna
samkvæmt stefnuyfirlýsingunni.
Engin róttæk breyting verður á kjörtímabilinu í sjávar-
útvegsmálúm, þó ríkisstjórnin ætli sér að styrkja for-
kaupsréttarákvæði sveitarfélaga og takmarka framsal afla-
heimila innan fiskveiðiársins, að líkindum með því að
auka veiðiskylduna. Stefna ríkisstjómarinnar í sjávarút-
vegsmálum markast því af skynsemi. Hið sama má segja
um áhersluna á aukna samkeppni i flestum sviðum at-
vinnulífsins. Rikisstjórnin ætlar sér að bjóða út rekstur á
vegum rikisstofnana og nýta sér heimild til sölu á Lands-
síma íslands þegar markaðsaðstæður eru réttar. íhalds-
semi einkennir stefnu ríkisstjórnarinnar i utanríkismál-
um og Evrópumálin skipa þar ekki mikinn sess.
Tvennt veldur hins vegar nokkrum vonbrigðum sem þó
mátti búast við. Engar róttækar breytingar verða á land-
búnaðarkerfinu sem hefur leitt til þess að matarverð er
hér hærra en í flestum öðrum löndum og hagur bænda er
slæmur. Rikisstjómin ætlar sér ekki að ráðast í nauðsyn-
legt verkefni - verkefni sem gæti bætt hag neytenda og
bænda meira en nokkuð annað. Þvert á móti munu stjórn-
arflokkarnir standa vörð um kyrrstöðuna.
Hið sama er að segja um heilbrigðiskerfið. Sjúklingur-
inn verður enn að bíða eftir uppskurðinum, sem allir eru
þó sammála um að er nauðsynlegur. Bullið mun því halda
áfram. Biðlistar munu lengjast, reglubundnar lokanir ein-
stakra deilda sjúkrahúsa verða áfram hluti af rekstri heil-
brigðiskerfisins. Þannig munu allir tapa. Sjúklingar og að-
standendur þeirra munu bera sársaukann og frábært
starfslið heilbrigðisstofnana fær ekki að njóta sín að fullu.
Til að takast á við vandann sem blasir við í heilbrigðis-
kerfmu þarf kjark - pólitískt hugrekki. Því miður hefur
enginn stjórnmálaflokkur haft burði til að horfast i augu
við krónískan vanda kerfisins.
Fjórða rikisstjórn Daviðs Oddssonar, sem tekur við
völdum i dag, hefur alla burði til að sækja fram á flestum
sviðum þjóðlífsins. Skipan í embætti ráðherra vekur óneit-
anlega oft meiri athygli en sú stefna sem mörkuð er. Þar
kemur margt á óvart en greinilegt er að kynslóðaskipti
eru fram undan hjá báðum stjórnarflokkunum. Yngra fólk
er að knýja á dyr. Sú þróun er eðlileg og jákvæð.
Óli Bjöm Kárason
„Þótt stefnuyfirlýsingin sé
þannig orðuð að suma
hluti í henni sé beinlínis
ekki hægt að svíkja vegna
þess að engu er lofað er
óhœtt að segja að það
hefði mjög þýðingarmikl-
ar breytingar í för með
sér ef andi hennar nœði
allur fram að ganga.“
Stefnuyfirlýsing nýrrar ríkis-
stjórnar var samþykkt nær ein-
róma í flokksráði Sjáflstæðis-
flokksins og miðstjórn Framsókn-
arflokksins í gærkvöld. í henni er
að fmna ýmsar djarfar tillögur sem
ríma við kosningaloforð beggja
stjórnarflokkanna. Hins vegar er
þar einnig víöa býsna loðið orðalag
sem kalia mætti öryggisventla.
Kálið er því ekki sopið.
Skattar lækka
Eins og DV greindi frá í gær eru
kosningaloforð Sjáifstæðisflokks-
ins í skattamálum tekin nánast
orðrétt upp í stefnuyfirlýsingunni
fyrir utan það sem snýr að virðis-
aukaskatti. Eignarskattur verður
felldur niður og erfðafjárskattur
lækkaður. Möguleikar almennings
á skattfrjálsum viðbótarlífeyris-
sparnaði verða auknir.
Um lækkun á tekjuskattspró-
sentunni segir: „Tekjuskattspró-
senta á einstaklinga [verður] lækk-
uð um allt að 4%.“ Þarna er fyrsti
öryggisventillinn; orðalagið „allt
að 4%“ veldur því að hæglega er
hægt að standa við þetta með því
að lækka prósentuna um minna en
4%.
Um virðisaukaskatt segir að
kerfið verði „tekið til endurskoð-
unar meö það í huga að bæta kjör
almennings.“ Þama hefur Sjálf-
stæðisflokkurinn gefið eftir því
hann fór fram með það loforð áð
Að kanna kosti
Um sjávarútvegsmál segir að
áfram verði byggt á núverandi
kvótakerfi með hóflegu veiðigjaldi.
Leitast verður við að styrkja hags-
muni sjávarbyggöa, til dæmis með
því að „kanna kosti þess að styrkja
forkaupsréttarákvæði sveitarfélaga
og lögaðila". Þarna er einn öryggis-
ventill til, enda fylgir því ekki mik-
il skuldbinding til aðgerða að
„kanna kosti“ þeirra. Einnig á að
„kanna kosti þess“ að nýta tekjur af
veiðigjaldi til uppbyggingar sjávar-
byggða, „kanna kosti þess“ að tak-
marka framsal aflaheimilda innan
fiskveiðiársins, „kanna kosti þess“
að auka byggðakvóta og „kanna
kosti þess“ að taka upp ívilnun fyr-
ir dagróðrarbáta með línu.
í þessu felast augljóslega engin
loforð. Hins vegar er afdráttarlaust
kveðið á um það, að ákvæði um að
auðlindir sjávar séu sameign ís-
lesku þjóðarinnar verði bundið í
stjórnarskrá. Framsóknarflokkur-
inn fór fram með þetta stefnumál í
kosningunum. En hverju breytir
slíkt ákvæði? „Það er kannski ekki
annað en áferðarbreyting, býst ég
við,“ segir Davíð Oddsson.
í anda
Margt fleira mætti tína til: Sýni-
leg löggæsla verður aukin. Unnið
verður að auknu umferðaröryggi,
meðal annars með gerð mislægra
gatnamóta og lýsingu vega. Lands-
síminn verður seldur þegar mark-
aðsaðstæður eru hagstæðar. Geng-
ist verður fyrir rannsóknum á
stöðu kynjanna á vinnumarkaði og
„áfram unnið að því að jafna
launamun kynjanna".
Sem fyrr segir eru reifaðar ýms-
ar djarfar tillögur, ekki síst í
skattamálum. Og þótt stefnuyfir-
lýsingin sé þannig orðuð aö suma
hluti í henni sé beinlínis ekki hægt
að svíkja vegna þess að engu er lof-
að er óhætt að segja aö það hefði
mjög þýðingarmiklar breytingar í
för með sér ef andi hennar næði
allur fram að ganga. -ÓTG
lækka neðri skattprósentuna úr
14% niður í 7%. Spurður um þetta
segir Davíð Oddsson að helmings-
lækkun sé ekki hafnað í stefnuyfir-
lýsingunni og orðalagið feli í sér
lækkun.
Skattalækkanir verða ákveðnar
nánar í tengslum við gerð kjara-
samninga. Davíð segir að þær verði
ekki skiptimynt í þeim samningum.
„Hins vegar spila skattar og kaup-
hækkanir saman því að menn eru
fyrst og fremst að reyna að tryggja
kaupmáttaraukningu. Kjarahækk-
anir sem væru bara tölur sem sköp-
uðu verðbólgu myndu eyðileggja
möguleika á skattalækkun."
Ekki er minnst á hátekjuskatt í
yfirlýsingunni en minna má á að
Davíð Oddsson sagði í kjölfar
landsfundar Sjálfstæðisflokksins
að ekki hefði þurft aö minnast sér-
staklega á hátekjuskatt í kosninga-
áherslum flokksins því að hann
félli að óbreyttu niður um næstu
áramót; það væri þess vegna sér-
stök aðgerð og sérstök ákvörðun
að viðhalda honum - ekki að af-
nema hann. Samkvæmt þessu þýð-
ir þögn sama og samþykki og vist
er að þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins, sem DV hefur rætt við, gera
ráð fyrir að hátekjuskatturinn
verði óhindrað látinn renna sitt
lögbundna skeið á enda.
Húsnæðislán hækka
Framsóknarflokkurinn fór fram
með það kosningaloforð að láns-
hlutfaU almennra íbúðarlána yrði
hækkað í allt að 90%, að ákveðnu
hámarki. Þetta loforð er tekið upp
orðrétt í stéfnuyfirlýsingunni. í
orðalaginu felast hins vegar
tvenns konar öryggisventlar. í
fyrsta lagi orðin „aJlt að“ sem fela
í sér að hægt er að efna loforðið
með því að ganga skemmra. í öðru
lagi orðin „að ákveðnu hámarki";
það er lykilatriði hve þetta há-
mark verður hátt - eða lágt - en
um það segir ekkert í stefnuyfir-
lýsingunni.
Þá segir að „hugað verði að“
lækkun endurgreiðslubyrði náms-
lána. Ljóst er að ákvæði í kosn-
ingastefnuskrá Framsóknar-
flokksins um að lækka endur-
greiðslubyrði námslána verður
ekki efnt með því einu að velta
því fyrir sér.
Þá sejgir að áfram verði unnið að
aukinni þjónustu við geðfatlaða og
langveikum gert kleift að takast á
við veikindi sín með fjárhagsleg-
um og félagslegum stuðningi.
Stefnuyfirlýsing nýrrar ríkisstjórnar:
Djarfar gjögur með öflugum öryggisvenflum
TekiðáGeir
„... mál nr. 623 - Geir H. Haarde
gegn almenningi - betur þekkt sem
lög frá Alþingi um fæðingar- og
foreldraorlof. Þessi lög kosta ríkis-
sjóð 5 milljarða á ári sem er langt
umfram það sem fjármálaráðherr-
ann sór og sárt við lagði er frum-
varp til laganna var keyrt á met-
tíma í gegnum Alþingi vorið 2000.“
Vefþjóöviljinn á Andríki.is, um ástæö-
ur þess aö Geir sé sá fjármálaráö-
herra í sögu islands sem hafi aukiö
útgjöld rikisins mest.
vel tnnasen mnlegg i
pælingar Davíðs
„Gagnrýnendur Sólveigar [Pét-
ursdótturj, sem eru margir, segja
stöðuna grafalvarlega og segja Sól-
veigu ekki vera rétta manneskju til
að leiða nauðsynlegar breytingar
og endurbætur ýmissa embætta
sem gera þurfi á næstu árum.“
Úr frétt Stöövar 2 á miövikudags-
kvöld um stööu lögreglunnar.
„Hvers
vegna eru
konur að
kvarta und-
an sínum
hlut, er
ekki aðalat-
riðið að al-
þingismenn
búi yfir eft-
irsóknar-
verðum
hæfileikum
til lagasetn-
ingar?“
Ólafur Helgi Kjartansson, gestapenni
á Tíkinni.is.
Samtíengi hlutanna
„Vatnsborð Kleifarvatns jafnhátt
og 2001“
Fyrirsögn í Morgunblaöinu ! gær.
Skondin, ef gert er ráö fyrir aö les-
andinn viti ekki aö vatnsboröiö fór
hriölækkandi fram á mitt síöasta ár.
HonkyTonk
Framsóknarkollhnís á Landssímalóðinni
„Þannig virðist augljóst að fulltrúar Framsóknarflokksins í skipulags- og bygging-
amefnd styðja nú tillögur Frjálslyndra og Sjálfstœðisflokks í nefndinni um að
aukið samráð verði haft við íbúa Rimahverfis um skipulag Landssímalóðarinnar. “
um fyrir borgarstjórnarkosning-
amar á sl. ári um að náið samráð
yrði haft við íbúa um skipulagið.
íbúar í Rimahverfi telja byggðina
enn of þétta og skort vera á úti-
vistarsvæðum, 'þótt í ýmsu hafi
verið tekið tillit til ábendinga, s.s.
varðandi umferðarskipulag. Ég
vænti þess að hin skyndilega
kúvending annars fulltrúa Fram-
sóknarflokksins í skipulags- og
byggingarnefnd Reykjavíkur verði
tÚ þess að tekið verði tillit til at-
hugasemda íbúa við nýlega aug-
lýst deiliskipulag á norðurhluta
Landssímalóðarinnar. Jafnframt
verði leitað enn á ný leiöa til að
koma til móts við kröfur íbúa í
Rimahverfi, m.a. um aukin úti-
vistarsvæði, þannig að sátt náist á
milli borgaryfirvalda og íbúa Graf-
arvogs um þetta mál.
í sátt við íbúana
Á fundi borgarstjórnar Reykja-
víkur 15. maí sl. kom fram að
Anna Kristinsdóttir, borgarfull-
trúi Framsóknarflokksins og sam-
nefhdarmaður Bjöms Inga Hrafns-
sonar í skipulags- og byggingar-
nefnd, tekur undir mörg atriði í
bókun hans um Landssímalóðina í
Rimahverfi frá 7. maí sl. og telur
heppilegast „að ná sem mestri sátt
við íbúa svæðisins".
Þannig virðist augljóst að full-
trúar Framsóknarflokksins í
skipulags- og byggingarnefnd
styðja nú tillögur Frjálslyndra og
Sjálfstæðisflokks í nefndinni um
að aukið samráð verði haft við
íbúa Rimahverfis um skipulag
Landssímalóöarinnar, þannig að
sátt ætti að geta náðst um málið.
Þetta er þrátt fyrir allt sigur fyrir
lýðræðisleg vinnubrögð í skipu-
lagsmálum en betra hefði verið að
sá sigur hefði unnist án pólitískra
loftfimleika frambjóðanda Fram-
sóknarflokksins í atkvæðaleit
kortéri fyrir alþingiskosningar.
ræddur nefndarmaður Framsókn-
arflokksins skipaði 2. sætið á lista
Framsóknarflokksins' í öðru
Reykjavíkurkjördæminu fyrir Al-
þingiskosningarnar 10. maí sl.
Tímasetning bókunarinnar bendir
eindregið til þessað kosninga-
skjálfti hafi þar ráðið for og verið
forsenda sinnaskipta frambjóð-
anda Framsóknarflokksins í þessu
þýðingarmikla máli fyrir Grafar-
vogsbúa og viðkvæma máli fyrir
R-listann í Reykjavík.
Ég leyfi mér að vona að í fram-
tíðinni þurfi ekki alþingiskosning-
ar að koma til svo að kjömir full-
trúar í nefndum borgarinnar
„fylgi sannfæringu sinni“, svo not-
að sé orðalag frambjóðandans í
sjónvarpsviðtali þar sem bókun
hans var matreidd gagnrýnislaust
handa áhorfendum. Óneitanlega
gekk sviðsetningin vel hjá fram-
bjóðanda Framsóknarflokksins
sem kom höggi á samstarfsflokk-
ana innan R-listans á þýðingar-
miklu augnabliki. Það kann að
eiga sinn þátt í þeirri staöreynd að
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir náði
ekki kjöri í Reykjavíkurkjördæmi
norður.
Vanefnd loforö
Mikill styr hefur staðið um
skipulag á Landssímalóðinni svo-
nefndu, milli íbúa í Rimahverfi og
R-listans, vegna vanefnda á loforö-
Olafur F.
Magnússon
borgarfulltrúi
F-listans
Sífellt fleiri brestir eru aö
koma í Ijós hjá samstarfs-
flokkunum innan R-listans í
borgarstjórn Reykjavíkur
um þessar mundir. Skýrt
dæmi um það er óvænt
uppákoma sem varð í
skipulags- og byggingar-
nefnd Reykjavíkur 7. maí
sl. eða þremur dögum fyrir
nýliðnar alþingiskosningar.
Þar lagði annar fulltrúi Fram-
sóknarflokksins í nefndinni, Björn
Ingi Hrafnsson, mjög óvænt fram
bókun utan dagskrár um lóð
Landssímans í Rimahverfi í Graf-
arvogi. í bókuninni hefur hann
skipt um skoöun í málinu og telur
nú að sátt náist ekki um málið án
stefnubreytingar.
Sinnaskipti frambjóðanda
Sérstaka athygli vekur að um-
*