Dagblaðið Vísir - DV - 29.05.2003, Blaðsíða 15

14
+
Presturinn og ver&andi umhverfisráðherra
sótt heim á slóðir silfurs Egils:
Einlæg trú og einbeittur vilji
í raun og veru eiga störf prestsins og
stjórmálamannsins býsna margt sameig-
inlegt. Fólk í þessum störfum er alltaf á
vaktinni og verður að hafa einlæga trú og
einbeittan vilja til þess að gera samfélag-
ið betra. Svo þannig megi verða talar fólk
út frá ákveðnum málstað og sannfæringu.
í heildina tekið eru þessi störf þó fyrst og
síðast þjónusta við fólk, segja hjónin Sig-
ríður Anna Þórðardóttir, alþingismaður
og verðandi umhverfisráðherra, og sr.
Jón Þorsteinsson eiginmaður hennar.
DV-Magasín heimsótti þau í vikunni þar
sem þau sitja á Mosfelli í Mosfellsdal, því
fræga pestsetri og sögustað.
Sveitasæla við borgina
Náttúran angar og fuglamir syngja
þegar við rennum í hlað i Mosfelli. Hátt
og snjallt hneggjar hrossagaukur svo und-
ir tekur og lóan syngur dirrindí. Úti í
garði er Sigríður Anna að huga að blóm-
um og runnum en býður okkur svo að
ganga í bæinn.
Mér finnst alveg yndislegt að búa
héma. Það hefur 1 mínum huga marga
kosti að vera hér í sveitinni en samt við
bæjardyr Reykjavíkur. Hér er algjör
sveitasæla. Og enda þótt við tölum um
Mosfellsbæ finnst mér samt réttnefni að
tala um Mosfellssveit, segir Sigríður
Anna.
Þrettán ár em liðin síðan sr. Jón og
Sigríður Anna settust að á Mosfelli eftir
að hann var valinn sóknarprestur Mos-
fellinga. Þá höfðu þau áður í sextán ár bú-
ið vestur í Grundarfirði, þar sem hann
var prestur en hún kennari og sveitar-
stjómarmaður.
Nærandi umhverfi
Það vom mikil umskipti að koma hing-
að að vestan. Hér em um 6.700 sóknar-
böm og starf prestsins umfangsmikið.
Eins og gefur að skilja fer Mosfellsbær
ekki varhluta af ýmsum menningarsjúk-
dómum þéttbýlisins. Engu að síöur era
innviðir þessa samfélags mjög sterkir.
Hér era til dæmis sjö kórar, lúðrasveit,
öflugt leikfélag og fleira mætti telja. Mað-
ur þekkir fólkið sem maður mætir úti á
götuhomi eða úti í búð. Það er hægt að
láta sér líða ákaflega vel hér, segir Jón.
Sveitasæluna nefnir hún einnig. Mér
finnst stundum endumærandi að vera í
þessu umhverfi hér. Við Jón gerum okk-
ur það stundum til hressingar og sálubót-
ar að fara í gönguferð hér um nágrennið.
Höfum komið okkur hér upp góðum
klukkustundarlöngum göngutúr um ná-
grennið. Getum þá lika spjallað um þau
viðfangsefni sem við erum að fást við sitt
í hvora lagi. Átt þannig saman skemmti-
legar samverustund og ég neita ekki að
stundum mættu þær vera fleiri. Að geta
rætt svona við maka sinn um störf sín er
afar dýrmætt, því enga stuðningsmenn á
stjómmálamaður mikilvægari en einmitt
fjölskyldu sína.
Beindi sjónum
til bestu gilda
Á Siglufirði er Sigríður'Anna fædd og
uppalin. Séra Jón er hins vegar fæddur
og uppalinn norður á Ströndum til sex
ára aldurs en átti síðan heima á höfuð-
borgarsvæðinu og norður á Blönduósi.
Hann er skírður Jón frá Ljárskógum eftir
móðurbróður sínum, skáldinu og söngv-
aranum úr Dölunum sem var einn fjór-
menninganna í hinum fræga MA-kvar-
tett.
Einhvem veginn hefur móður minni
tekist að sannfæra prestinn um að nefna
þetta nafh við skfrn mína. Ég nota þó
ekki þetta viðumefhi. í mínum huga er
aðeins einn Jón frá Ljárskógum, frændi
minn sem lést komungur maður úr
berklum, fáum mánuðum áður en ég
fæddist.
Eftir stúdentspróf fóra þau sr. Jón og
Sigríður Anna bæði f háskólanám. Hún
las íslensku, sögu og grísku en hann fór í
guðfræðina sem hann segir að hafi lík-
lega verið vegna áhrifa úr æsku. Föðurafi
sinn, Matthías Helgason hafi verið
kirkjubóndi í Kaldrananesi á Ströndum
og faðir hans, Þorsteinn Matthíasson,
organisti þar vestra. Einnig hafði móðir
min, Jófríður Jónsdóttir mikil áhrif á
mig. Hún beindi sjónum til bestu gilda,
var mannvinur og sálusorgari margra
bæði ungra og aldinna. Allt þetta varð til
þess að vekja með mér áhuga á trú og
guðfræði.
Við vorum strax ákveðin í að fara út á
land til starfa eftir að háskólann. Eftir á
að hyggja er ég afar þakklát fyrir þá
reynslu sem ég fekk af því að búa í ís-
lensku sjávarplássi þar sem er gott mann-
lff. Hvergi er til dæmis betra að ala upp
böm en úti á landi, segir Sigríður Anna
þegar talið berst að árum þeirra sr. Jóns
í Grundarfirði. Þangað fóra þau árið 1974,
en Jón vígðist þá til prestþjónustu þar, 28
ára að aldri.
Við ætluðum að sjá til hvemig okkur
líkaöi og vera kannski í tvö til þrjú ár. En
fyrr en varði vora árin orðin sextán, seg-
ir sr. Jón sem kveðst með hik í huga hafa
gengið til starfa á vettvangi kirkjunnar.
Spurt sig spuminga hvort hann dygði í
starfi prestsins og hvort sér tækist að
mæta kröfum sóknarbamanna.
En ailt þetta hafi blessast vel með Guðs
hjálp og góðra manna.
Viðfangsefnin í Grundarfirði voru
mörg. Sigríður Anna fór fljótt að kenna
við grunnskólann sem hún segir hafa ver-
ið afar ánægjulegan tíma. Ég kenndi ís-
lensku í elstu bekkjum grunnskólans og
fannst einkar gefandi að vera þar innan
um unga fólkið. Unglingar era alltaf mót-
tækilegir fyrir viðfangsefiium og fólki.
Finn í dag þegar ég hitti gamla nemend-
ur hve þau vinabönd við nemendur sem'
maður myndaði era sterk.
Ofrísk í sveitarstjórn
Eftir fjögur ár í Grundarfirði gaf Sig-
Þingmaðurinn og presturinn. „Það þóttu mikil nýmæli á Snæfellsnesi að kona væri í forystu í sveitarstjórn. Úti í
Ólafsvík sögðu menn víst í gamni að presturinn værí farinn að sofa hjá oddvitanum.“ segir Sigríður Anna.
ríður Anna kost á sér í pólítíkina á staðn-
um. Fór út í kosningabaráttu, þá ófrísk að
yngstu dóttur sinni. Á þessum tíma var
byggðarlagið í mikilli mótun og verkefh-
in vora óþrjótandi. Mig langaði að taka
þátt i þessu uppbyggingarstarfi; láta
muna um mig, segir Sigríður sem var
kjörin í sveitarstjóm fyrir hönd Sjálfstæð-
isflokksins. Strax var hún kjörin oddviti
og gengdi þvi starfi lengst af á þeim tólf
árum sem hún var sat í sijóminni.
Það þóttu mikil nýmæh á Snæfellsnesi
að kona væri í forystu í sveitarsfjóm. Úti
í Ólafsvík sögðu menn víst í gamni að
presturinn væri farinn að sofa hjá oddvit-
anum, segir Sigríður Anna og hlær.
Hún segir verkefnin í sveitarstjóm
hafa verið einkar fjölbreytt og gefandi að
sinna þeim. Þannig hafi þurft að leggja
slitlag á götur, byggja íþróttahús, vinna
að uppbyggingu heilsugæslu á staðnum,
reisa dvalarheimili fyrir aldraða og
margt fleira. Flestum þessara viðfangs-
efiia náðum við í höfn. Náðum að tryggja
stöðu Grundarfjarðar til framtíðar, á
þann veg að þar hefur íbúm fjölgað mik-
ið undanfarin ár og unga fólkið vill vera
þar áfram, segir Sigríður Anna og viður-
kennir að þau hjónin hafi bundist þessu
fallega byggðarlagi undir KirkjufeUi
sterkum böndum á sextán árum sínum
þar.
Að hika er sama og tapa
Vorið 1990 snera Sigríður Anna og sr.
Jón suður þegar hann hafði verið valinn
sóknarprestur á Mosfelh. Hún segist fyrst
eftir það hafa velt fyrir sér hvort hún
ætti, komin á nýjar slóðir, að láta leik lok-
ið á vettvangi stjómmála.
Ég tók mér sumarið í að hugsa þetta.
Síðan kom að því að um haustið héldu
sjálfstæðismenn hér í Reykjaneskjör-
dæmi prófkjör. Þá sagði ég við sjálfa mig
sem svo að að hika væri sama og tapa.
HeUti mér í slaginn og náði 5. sætinu. Var
kjörin á þing vorið 1991 og hef átt þar sæti
síðan.
Á þeim tólf árum sem Sigríður Anna
hefur setið á Alþingi hefur hún átt sæti í
fjölmörgum nefndum og víða látið að sér
kveða. Var lengi formaður menntamála-
nefndar eða fram á síðasta vetur þegar
hún tók við utanríkismálanefnd. Þegar
þing kom saman nú í vikunni var henni
svo falin formennska í umhverfisnefnd.
Má ef til viU segja að það sé forsmekkur-
inn að ráðherradómi. Áformað er að Sig-
ríður taki við umhverfisráðuneytinu 15.
september á næsta ári, en aUlangt er síð-
an hún var fyrst nefnd sem hugsanlegt
ráðherraefni Sjálfstæðisflokks.
Umhverfið er viðkvæmt
Sigríður Anna segist fuU tilhlökkunar
að taka við umhverfisráðuneytinu á
næsta ári. Gefist sér nú gott ráðrúm tU
þess að setja sig inn i þennan málaflokk
... sem er hvarvetna mjög vaxandi áhersla
á og ég trúi að umhverfismálin eigi
kannski eftir að vera ein mikUvægustu
mál framtíðarinnar, segir hún.
Margir hafa freistast tU þess að Uta svo
á að ísland hafi algjöra sérstöðu í um-
hverfismálum sem eyja norður í höfum.
Það sem gerist annars staðar í heiminum
snerti okkur ekki. Það er hins vegar ai-
rangt; náttúrufar og aUt umhverfi á norð-
urslóðum er mjög viðkvæmt og við
verðum að fara varlega. Umræðum um
þetta hef ég meðal annars kynnst í þing-
mannasamstarfi um norðurskautsmál
þar sem við höfum meðal annars mikið
verið að fjalla um sjáUbæra þróun og
mengunarmál:
Ma&urinn yfir sköpuninni
En umhverfismálin lúta að fleiri þátt-
um, svo sem ýmsum guðfræðUegum
spumingum og siðferðislegum áUtaefii-
um. Spumingar á þeim nótum hljóta
óhjákvæmUega. Maðurinn er settur tU
ráðsmennsku yfir aUa sköpun, í því felst
auðvitað mesta ábyrgðin, segir sr. Jón
þegar spummgum að umhverfismálum
vikið tU hans. Þannig hafa prestar reifað
umhverfismálin ... en þó kveðið misjafn-
lega fast að orði, eins og Jón kemst að
orði.
Kjami málsins er þó að ekki verður
bæði sleppt og haldið hvað varðar nýt-
ingu landsins. Það er að segja ef viö ætl-
um að halda áfram að byggja þetta land.
Það er okkur lífsspursmál að nýta nátt-
úra okkar. Þess vegna fagna ég því mjög
að fólk fer varlegar í umhverfismálum í
dag en áður var gert og metur nú af ná-
kvæmni umhverfisáhrif aUra meiri hátt-
ar framkvæmda þannig að hlutimir snú-
ist ekki í höndunum á okkur ef Ula fer. Þá
er efrmig áhugavert að fmna þá viðhorfs-
breytingu hefur orðið á heimUunum í
öUu því sem snýr að umhverfismálunum.
Stundum hef ég tekið þessi mál tU um-
fjöUunar í fermingaríreeðslunni og spyr
þá bömin hvort rusl sé flokkað á heimU-
um þeirra. Spumingunni er svarað með
því að flestir lyfta upp hendi. Fleiri svona
atriði úr okkar nánast umhverfi mætti
nefna sem augljóslega stefiia í rétta átt.
Mosfellið glóir
Dætur þeirra Sigríðar Önnur Þórðar-
dóttur era þijár og era á aldrinum 24 tU
35 ára. Elst er Jófríður Anna. Hún er ís-
lenskufræðingur að mennt, býr í Noregi
og gift þarlendum manni. Þau eiga þrjú
böm. Önnur í röðinni er Þorgerður Sól-
veig sem les viðskiptafræði og japönsku.
Hún býr í Þýskalandi og er gUt Þjóðveija.
Yngst er svo Margrét Amheiður sem er
laganemi. Unnusti hennar er frá Vest-
mannaeyjum
Prestsetrið á MosfeUi er fagurlega búið
af ýmiss konar listmunum, svo sem mál-
verkum og teikningum. Sumar þeirra era
meðal annars gerðar af sr. Jóni sem nam
í Myndlistar- og handföaskólanum áður
en hann sneri sér að guðfræði. Og þá höf-
um við ekki nefiit að sögur herma að Eg-
U1 SkaUagrímsson hafi fýrir öldum grafiö
sUfúr sitt í túnfætinum á MosfeUi ... og
era þar margar gátur á hvar EgiU hafi
fólgið fé sitt, eins og í Eglu segir. Er þar
þó nefnt að austan við bæinn þar sem gU
gengur ofan úr fjalh megi stundum finna
enska peninga. Geta sumir menn þess að
EgiU muni þar féið hafa fólgið, segir enn-
fremur í fomsögunni góðu.
MosfeUið glóir aUt, segir sr. Jón og
brosir þegar þau hjónin era að síðustu
spurð hvort þau leggi trúnað á sflfursög-
una eða hvort þau hafi fyrir fótum sér
fundið enska peninga. Svarið er tvírætt
og gefur tflefni tU þess að láta hér staðar
numið. -sbs
FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2003 FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2003
M
agasm
DV
i!
I ii
I
15
•v
Með kirkjuna i baksyn. Ekki verður bæði sleppt
og haldið hvað varðar nýtingu landsins. Það er að
segja ef við ætlum að haída áfram að byggja þetta
land. Það er okkur lífsspursmái að nýta náttúru okkar,
segir sr. Jón m.a. hér í viðtaiinu. Magasín myndir GVA

«
i
i
t
t •
i
1