Dagblaðið Vísir - DV - 30.05.2003, Blaðsíða 15
15
FÖSTUDAGUR 30. MAÍ 2003
PV__________________________________________________________________________________________________Menning
Safarík sagnalist
- Kantaraborgarsögur komnar út á íslensku
Þegar þýöar skúrirnar í
apríl hafa smogiö mars-
þurrkana inn aö rótum og
baöaö hverja œö í kröftug-
um safa svo blómin
springa út, og mildur and-
vari Zefýruss hefur blásið
lífi í meyra sprotana á
hverju holti og i hverjum
mó; þegar ung sólin hefur
runniö sitt hálfa skeið í merki Hrútsins, og
smáfuglarnir sem sofa um nœtur meö aug-
ún opin syngja sinn söng (þannig kitlar
Náttúran þá í hjartaö) - þá fer fólk aö
langa i pílagrímsferö...
Of lengi hefur dregist að benda áhuga-
mönnum um mergjaða sagnalist á að nú
eru sjálfar Kantaraborgarsögur eftir
Geoffrey Chaucer komnar út hjá Máli og
menningu í íslenskri þýðingu Erlings E.
Halldórssonar.
Kantaraborgarsögur eru eitt af höfuö-
ritum heimsbókmenntanna og langfraeg-
asta verk Chaucers, þjóðskálds Englend-
inga sem uppi var á 14. öld. í þessu mikla
riti lætur hann hóp fólks af öllum stigum
ensks þjóðfélags hittast af tilviljun í
Tabard-kránni í Southwark (sem nú er í
suðaustur London). Fólkið er allt á leið í
pílagrímsferð að gröf dýrlingsins Tómas-
ar frá Beckett í Kantaraborg. Þótt hópur-
inn sé stór nær hann svo vel saman á
kránni og dillar gestgjafanum svo ræki-
lega, að áður en menn ganga til hvílu um
kvöldið stingur hann upp á leik sem ekki
kostar pening, eins og hann segir, en gæti
haft ofan af fyrir þeim á leiðinni löngu til
Kantaraborgar. Leikurinn felst í því að
þau segi öll sögur á leiðinni og
þeim sem spinnur upp
skemmtilegustu söguna er lof-
að ókeypis kvöldmat á kránni
þegar þau koma til baka. Gest-
gjafinn býðst svo sjálfur til að
ríða með þeim á eigin kostnað
og verða dómari um sagnalist-
ina. Þarf ekki að orðlengja að
sögurnar eru hver annarri
safaríkari og hafa glatt fólk all-
ar aldir síðan.
í hópnum eru bæði karlar og
konur og eins og nærri má
geta eru samskipti kynjanna
eitt helsta söguefnið. Konan frá Bath seg-
ir til dæmis lærdómsríka dæmisögu af
ungum riddara sem nauðgar ungmey og
tekur út merkilega refsingu, en kaupmað-
urinn segir bráðfyndna sögu af gömlum
riddara sem tekur sér unga konu og verð-
ur að athlægi. Ekki er neinn pempíuhátt-
ur á lýsingum náinna kynna í þessum
sögum, þar er skóflan kölluð skófla, svo
gripið sé til vinsæls ensks málsháttar. Sá
stíll rímar vel við þann síðmiðaldaheim
sem opnast okkur í þessum sögum. Þar
ægir saman dyggðum og klúrheitum,
hetjuskap og lágum hvötum. Svona rétt
til skemmtunar má grípa niður í lýsingar
kaupmannsins á brúðkaupsnótt Janúars
riddara og Maí konu hans. Gestimir eru
á förum:
Síöasta kveöjuskálin var kneyfuð, tjöld-
in dreginfyrir, brúöurinfœrö í rúmiö þög-
ul sem steinn. Þegar presturinn haföi gert
krossmark yfir rúmiö og allir gengnir út,
tók Janúar sína indœlu Maí þétt i faöm-
inn, paradísina sína, maka
sinn! Hann gœldi viö hana
og kyssti aftur og aftur, og
neri broddunum á stríöu
skegginu (sem voru eins og
skrápur á háffiski, og
hvassir eins og rósaþyrnar,
því aö venju var hann
nýrakaöur) viö mjúka
ásjónu hennar. Og hann
sagöi:
„Æi, kona góö, ég verö aö
fara dálítið frjálslega að og
koma þér á óvart áöur en ég
leggst út af! En minnstu
þess aö enginn verkamaöur hespar vinnu
sína af í hvelli. Við skulum gefa okkurgóð-
an tíma og gera þaö sómasamlega. Litlu
skiptir hve lengi viö teygjum lopann; við
tvö erum bundin heilögu hjónabandi -
blessaö sé þaö ok, því ekkert sem viö gerum
er synd! Maður getur ekki syndgaö meö
konu sinni - þaö vœri því líkt sem hann
skæri meö eigin hnífi - lögmáliö heimilar
okkur aö bregöa á leik!"
Erlingur E. Halldórsson hefur áður
meðal annars þýtt klassísk verk eftir
Frangois Rabelais, Petróníus og
Boccaccio og hlotið verðlaun fyrir. Er
skemmst frá því að segja að þýðing hans
á Chaucer er á einstaklega lffandi og lit-
ríku tungumáli sem sameinar að vera í
anda frumtextans og munntamt nútíma-
lesanda. Sannkallaður veislukostur. Er-
lingur ritar einnig athugasemdir og eftir-
mála um Chaucer.
-SA
Tónn í tómiö
Á morgun kl. 16 halda djasspíanist-
amir Agnar Már Magnússon og Ást-
valdur Traustason útgáfutónleika í
Salnum í Kópavogi undir heitinu
„Tónn í tómið“.
Hugmyndin um flygladúett haföi gerj-
ast nokkuð lengi áður en hún varö að
veruleika, segja þeir félagar og eins og
margar góðar hugmyndir fór hún í
gegnum frekar hefðbundna meðgöngu,
hríðir og fæðingu. „Tækffærið gafst
þegar við fengum styrk frá menningar-
sjóði FÍH í tilefni 70 ára afmælis félags-
ins. Þessi gríðarstóru og lítt hreyfan-
legu hljóðfæri hafa sjaldan verið leidd
saman af skiljanlegum ástæðum því í
flestum tiffellum er erfitt að koma því
við nema með mikilli fyrirhöfn og ærn-
um tilkostnaði."
Þrír spunakaflar tengja saman tón-
leikana og er innblástur sóttur í hina
fomu hefð Zen-iðkunar þar sem áhersla
er lögð á innsæja íhugun fremur en
formlega hugsun og rök. „Okkur lang-
aði til þess að skapa tónlist og and-
rúmsloft sem tengir hlustandann sínum
innsta kjama og fær hann til að íhuga
tilvist sína. Til að skapa þennan hljóð-
héim notum við syngjandi bjöllur frá
Tíbet og gong úr Zen-hefðinni, sem og
þau hljóð sem flygillinn býður upp á.
Við vonum að tónlistin ylji þér um
hjartarætur."
BORGARLEIKHUSIÐ
S a I u r i n n
Leikfélag Reykjavfkur
STÓRA SVIÐ
NÚLLSJÖ NÚLLSEX 2003
Dansleikhúskcppni LR ogÍD
Lau. 7/6 kl. 20
ÖFUGU MEGIN UPPÍ Derek BenfuIJ
Su. 1/6 kl. 20
Fö. 6/6 kl. 20
Fö. 13/6 kl. 20
SÖNGLEIKURINN SÓL & MÁNI efiir Sálina og
Karl Jgúsl Úlfsson
í kvöld kl. 20
Lau. 31/5 kl. 20
ATH. SÍÐUSTU SÝNINGAR
NÝJASVIÐ
MAÐURINN SEM HÉLT AÐ KONAN HANS
VÆRI HATTUR eftirPeterBrook ogMarie-Hél'ene
Estienne
í kvöld kl. 20
ATH. SÍÐASTA SÝNING
GESTURINN e. Eric-Emmanuel Schmitt
Sunnudaginn 1/6 kl. 20 -
ALLRA SÍÐASTA SINN
15:15 TÓNLEIKAR - POULENC HÓPURINN
Lau. 31/5 kl. 15:15 Ferðalög:
Bergmál Finnlands
BÍBÍ OG BLAKAN - ÓPERUÞYKKNI
eftirÁrmann Guðmundsson, Sævar Sigurgeirsson og
Þorgeir Tryggvason í samvinnu við HUGLEIK
Lau. 31/5 kl. 20.00 • Lokasýning
ÞRIÐJA HÆÐIN
PÍKUSÖGUR efiir Eve Ensler
Lau. 31/5 kl. 20
ALLRA SÍÐASTA SÝNING
LITLA SVIÐ
RÓMEÓ OG JÚLÍA e. Shakespeare
í samstarfl við VESTURPORT
Mi. 4/6 kl. 20
Fi. 5/5 kl. 20
Fö. 6/6 kl. 20
ATH. SÍÐUSTU SÝNINGAR
ALLIR í LEIKHÚSIÐ - ENGINN HEIMA!
Borgarleikhusið er fjölskylduvænt leikhús:
Börn, 12 ára og yngri, fá frítt í leikhúsið i
fylgd með forráðamönnum.
(Gildir á ÖFUGU MEGIN, PÚNTILA,
SUMARÆVINTÝRI, MAÐURINN SEM).
Laugardagur 31. maí ki. 16
Tónn í tómið - flygtadúett Útgáfutónlelkar
Astvaldur Traustason og Agnar Már Magnússon.
Tveir flyglar, jazzspuni, þjóðlög, sálmar o.fl.
Verð kr. 1.500/1.200
nnudagur 1. júnf kl. 20.00
Trúarlegir Ijóðasöngvar með Andreas
Schmidt og Helmut Deutsch
Tónleikarnir eru liður í Kirkjulistahátíð
Hallgrímskirkju og haldnir í samvinnu við
Salinn.
Verð kr. 2.500/2.000
Mánudagur 2. júní kt. 20.00
"Til gamans gert" - Söngtónlelkar
Kristján Þ. Halldórsson, barítón, og Aladár
Rácz, píanó, flytja íslensk sönglög, erlend
söngljóð og óperuaríur.
Verð kr. 1.000/800
I : -l .* í ' :■! !' KTA’ín
Miðasala 5 700 400
Föstudagurinn 30. maí
13.30-15.30: Meistaranámskeið fyrir organista
(fyrri hluti)
Jon Laukvik, sérfræðingur á sviði orgeltónlistar
barokktímabilsins, veitir íslenskum
orgelleikurum tilsögn í barokktúlkun.
Samstarfsaðilar: Tónskób Þjóðkirkjunnar og
Félag íslenskra organleikara
Staður: Langholtskirkja
Öllum heimill aðgangur.
16.00: Barokkfyrirlestur: Frá Frescobaldi til
Bachs - tokkatan í orgeltónbst
Jon Laukvik heldur fyrirlestur með tóndæmum
við barokkorgel Langholtskirkju.
Miðaverð: 500 kr.
20.00: Óratórían Elía, op. 70, eftir Felix
Mendelssohn-Bartholdy
Eitt af stórverkiun kirkjutónbókmenntanna
flutt á 20 ára afmælistónleikum Mótettukórs
Hallgrímskirkju.
Einsöngvarar: Elín ósk Óskarsdóttir sópran,
Alina Dubik alt, Anthony Rolfe Johnson tenór
og Andreas Schmidt bassi
Afmæliskór Mótettukórs Hallgrímskirkju
Sinfóníuhljómsveit íslands
Stjómandi: Hörður Áskelsson
Miðaverð: 3000 kr.
Kirkjulistahátíð 2003
vEg ætla að gefa regn á jörð"
29. mai - 9. jum
Allir dagskrárliðir fara fram í Hallgrímskirkju nema annað sé tekið fram.
Laugardagurinn 31. maf
12.00. Barokkorgeltónleikar: Jon Laukvik
Heimsþekktur túlkandi barokktónlistar flytur
verk eftir Froberger, Buxtehude, J.S. Bach,
CTJE. Bach o.fL á barokkorgel Langholtskirkju.
Miðaverð: 1500 kr.
13.30-15.30: Meistaranámskeið fyrir organista
(seinni hluti)
18.00-23.00: Listavaka unga fólksins
Sköpunargleði ungra listamanna í tónlist,
leiklist, dansi og spuna fyllir kirkjuna.
Umsjón: Guðjón Davíð Karlsson, Guðmundur
Vignir Karlsson, Margrét Rós Harðardóttir.
23.00: Virðulegu forsetar eftir Jóhann
Jóhannsson (frumflutningur)
Flytjendun Caput hópurinn, Skúli Sverrisson,
Matthías M.D. Hemstock, Guðmundur
Sigurðsson, Hörður Bragason og Jóhann
Jóhannsson. Stjómandi: Guðni Franzson
Sunnudagurinn 1. júní: 11.00: Hátíðarmessa
Sérstök áhersla er lögð á trú, list og böm í
messunni.
Sr. Sigurður Pálsson prédikar og þjónar fyrir
altari.'
Bama- og unglingakórar Hallgrímskirkju,
Grafarvogskirkju og Hafnarfjarðarkirkju
syngja. Stjómendur: Bjamey L
Gunnlaugsdóttir, Oddný Þórhallsdóttir og
Helga Loftsdóttir.
Rðlusveit Allegro Suzukitónlistarskólans leikur
undir stjóm Lilju Hjaltadóttur.
Leikbrúðuland sýnir Fjöðrina sem varð að
fimm hænum og Ævintýrið um Stein Bollason
í leikstjóm Amar Ámasonar.
Á eftir messu verður útíhátíð á Hallgrímstorgi.
20.00: Ljóðatónleikar: Trúarlegir ljóðasöngvar
með Andreas Schmidt
Heimssöngvarinn Andreas Schmidt og
píanóleikarinn Helmut Deutsch flytja Gellert-
Ijóð eftir Beethoven, Vier emste Gesánge eftir
Brahms, Biblíuljóð eftir Dvorák og
Michelangelo-ljóð eftir Wolf.
Staður: Salurinn í Kópavogi
Miðaverð: 2500 kr.
Mánudagurinn 2. júní
12.00: Tónlistarandakt
Prestur: Sr. Kristján Valur Ingólfsson
Sigurður Flosason og Gunnar Gunnarsson
spinna á saxófón og orgel.
20.00: Quattro Stagioni og Karlakórinn
Fóstbræður
Kvartettiim Quattro Stagioni frá Noregi og
Karlakórinn Fóstbræður undir stjóm Áma
Harðarsonar flytja verk eftir Perotinus,Tallis,
Gesualdo, Poulenc, Snorra S. Birgisson og
Stabat mater dolorosa fyrir karlakvartett og
karlakór eftir norska tónskáldið Kjell
Habbestad. Ennfremur verður Missa brevis
eftir Wolfgang Plagge frumflutt á tónleikunum.
Miðaverð: 2000 kr.
Þriðjudagurinn 3. júní
12.00: Tónlistarandakt
Prestur: Sr. Sigurður Ámi Þórðarson
Elisabet Waage hörpuleikari leikur tónlist eftir
Paul Hindemith o.fl.
TVúlega Bergman (I)
20.00: Smultronstállet (Sælureiturinn)
22.30: Det sjunde inseglet (Sjöunda innsiglið)
Tvær klassískar kvikmyndir eftir Ingmar
Bergman.
Stuttar innlýsingar fyrir sýningamar.
Kvikmyndimar em með enskum texta.
Staður: Bæjarbíó í Hafnarfirði
Miðaverð: 1000 kr. (ein sýning), 1500 kr. (báðar
sýningamar)
Sýningamar em upphaf þrískiptrar dagskrár
um trúarstef í kvikmyndum Bergmans. Málþing
verður haldið tvö næstu kvöld í
Hallgrímskirkju.
Samstarfsaðilar: Deus ex dnema og
Kvikmyndasafn íslands
Miðvikudagurinn 4. júní
8.00: Morgunmessa
Prestar: Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson og sr.
Krístján Valur Ingólfsson
12.00: Tónlistarandakt
Prestur: Sr. María Ágústsdóttir
Unnur María Ingólf sdóttir fiðluleikari og Ámi
Arinbjamarson organisti leika verk eftir Corelli
og Bach.
20.00: Trúlega Bergman (II)
Málþing um trúarstef í kvikmyndum Ingmars
Bergmans (fyrri hluti).
Fyrirlesarar:
Ámi Svanur Daníelsson: Bílferð með Bergman
ogAllen
Halldór Hauksson: Bach og Bergman - um
tónlist i kvikmyndum Ingmars Bergmans
Pétur Pétursson: Þáttur kristinnar trúar í
listsköpun Ingmars Bergmans
Þorkell Ágúst Óttarsson: Sjöunda innsiglið
sem dómsdagsmynd meðal dómsdagsmynda
Miðaverð: 500 kr.
22.30: Completorium - Náttsöngur
Umsjón: Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson
Fimmtudagurinn 5. júní
12.00: Tónlistarandakt
Prestur: Sr. Sigurður Pálsson
Dagný Björgvinsdóttir og Sigrún Magna
Þórsteinsdóttir leika verk eftir Bach og
Mendelssohn á Klais-orgel Hallgrímskirkju.
20.00: Trúlega Bergman (IH) .
Málþing um trúarstef í kvikmyndum Ingmars
Bergmans (seinni hluti).
Maaret Koskinen, einn fremsti
Bergmanfræðingur heims, flytur fyrirlesturinn
In the Beginning Was the Word: From the
Private Archive of Ingmar Bergman.
Að loknum fyrirlestrinum verða almennar
umræður.
Miðaverð: 500 kr.
Föstudagurinn 6. júní
12.00: Tónlistarandakt
Prestur: Sr. Jón Dalbú Hróbjartsson
Magnea Tómasdóttir sópran og Guðmundur
Sigurðsson orgel flytja íslensk þjóðlög við
Passíusálma Hallgríms Péturssonar í
útsetningum Smára ólasonar og orgelforleiki
eftir Bach.
21.00: Passíusálmar
15 íslensk ljóðskáld flytja ljóð í anda
Passíusálma Hallgríms Péturssonar. Skáldin
eru Andri Snær Magnason, Baldur óskarsson,
Hjörtur Pálsson, Ingibjörg Haraldsdóttir, ísak
Harðarson, Jón Bjarman, Kristján Þórður
Hrafnsson, Kristján Valur Ingólfsson, Margrét
Lóa Jónsdóttir, Matthías Johannessen, Sigurður
Pálsson, Sigurbjörg Þrastardóttir, Vilborg
Dagbjartsdóttir, Þóra Jónsdóttir og Þórarinn
Eldjám.
Tónlist: Matthías M.D. Hemstock
Umsjón: Dr. Sigurður Ámi Þórðarson
Miðaverð: 500 kr.
Laugardagurinn 7. júní
18.00: Hátíð heilags anda hringd inn
Leikið á klukkuspil Hallgrímskirkju.