AvangnâmioK - 01.10.1952, Blaðsíða 2

162
nr. 1
AVANGNAMIOK’
Samuel Klemschmidt.
Inuit oKausileritortakasiat.
ukigavta 1951-me Samuel Kleinschmidtip uva-
gut Inuit OKautsivut pivdlugit oKausilerissutiliai Ber-
linime sarKumerKårsimassut ukiut 100-ngordlugit
nagdliusimåput.
tamåna pivdlugo ilisimatoK nalungitdluinagar-
put William Thalbitzer magpersigånguamik agdlaga-
KarsimavoK, tåunalo „AvangnåmioK“mut nagsiung-
mago Kutsavigalugo agdlagarisimasså tamåkingika-
luardlugo mauna OKautigisavara Såmuale nunavtine
akornavtine sulisimaKissoK erKartormago.
sujugdlermigdle ima oKalårdlanga:
Såmuale inungorsimavoK 1814-me nunaKarfing-
me Agdluitsume Katångutiglngnianik ajoKersuisso-
Karfiussume K’aKortup pigissåmtume. uvagut Inuit
OKalugtarnerput taimanerssuarmtt månåkumut avdlå-
ngorujugssuarsimångikaluarpoK, kisiåne taimane Så-
muale inungorsimavoK Inuit OKalugtarnertik mali-
nardlugo agdlagtaratdlarmata Kavdlunåt agdlangner-
mik sungiusaissut uvavtitutdlo oKalungniaraluardlu-
tik orKardliortaKissut agdlagtarnerat maligtarissar-
dlugo.
Såmualip agdliartornermine agdlagkat atuagkat-
dlo taimatut agdlagauvdlutigdlo naKitigaussartut a-
tuartardlugitdlo iliniutigisimavai Kularnångitdluinar-
tumigdlo malugiartuinarsimavdlugit OKalugtarnivtinut
erKungitdluinartussut. Såmualime uvavtitut Inugtut
OKatdlorigtiglnarnane kisiåne oKautsivta sangmivé
nagguvilo taimane akornavtine avdlanit tamanit på-
sisimavdluarnerssaugunarpai. tamåna isumaliutigi-
ssartuåinarsimagamiuk agdlileriarame silagtukiartor-
dlugo inersimalerame sulissutiginialersimavå pingor-
simavdlugulume, uvagut måna inussugut OKautsivut
erKornerussumik agdlagsinångortitdlugit, kisalo Så-
mualip agdlausiliå sungiusardluaruvtigo åmigtariai
ardlaKångitsunguit iluarsinardlugit ilikardluarsinauv-
dlugo, tåssame atuagkat Inugtut naKitigaussut tamar-
dluinarmik tåussuma agdlausia maligdlugo måna na-
Kitigaussarmata.
ilisimatup William Thalbitzerip Såmualip o-
Kautsivta sangmivlnik inatsisainigdlo sarKiimiusser-
Kårnera sordlo ima agdlauserisimavå:
tåssa ukigavta ukiut 100 sujornatigut S. Klein-
schmidtip Grønlandime nangmineK inungorsimassup
Inugtut OKausilerissutiliane „Grammatik der gron-
låndischen sprache“ pingortisimavå G. Reimeriinit
Berlinimltumit naKiterneKartitdlugo 1851-me. KanoK
tamåna pisimava inugdlo tåuna kinauna? —Samuel
Kl. 9-nik ukioKardlune Grønlandimit avalagtineKar-
simavoK Kleinwelkap Thuringenime Bautzenimitup
atuarfianut atuariartortitdlugo, tamatuma kingorna i-
nunerme ukiuisa ilai 18 nåvdlugit Grønlandime ine-
Karfine tikisimångilå. taimane Europamlkame KanoK
pissarsimanersoK ilisimaneKarpatdlångilaK, taimåg-
dlåt 1828-me Zeistime Hollandimitume (asimioKar-
fingme Utrechtime) nakorsausiorfingme iliniartusi-
massoK ilisimaneKarpoK, åmalo 1836-mit Christians-
feldtime iliniartitsissusimassoK, najugkatdlo tåuko
mardluk tamarmik Katångutigingnianut Herrnhutti-
miunut 1900 tikitdlugo nunavtine Kujatåne åma a-
joKersuiartortitaKaraluartunut atassuput.
Såmualip inuneranik OKalugtuartup tyskiussup
Th. Bechlerip påsiungnagånguane tamaisa katerssor-
niarsimavai. måna nalunångilaK tåssa Samuel Kl-
méraugatdlarame inugtut oKalugtarnine takornajånl-
kaluarame puiorsimångitdluinarå Kularnångitsumig-
dlo taimane åma tyskit OKausinik misigssuiniarneK
alapernaisilersimagå. tamåna tikemigkumårpara.
Grønlandimilerdlune Såmuale, Inuit-una taima
taissaråt, Katångutigingnianit avigsårpoK Nungmilo
danskinut nugdlune. kigsautigisimavå Inugtut nålag-
kisåruteKångitsutut inujumavdlune toKujumavdlunilo.
Såmualip oKautsit tungåtigut piginauneKarnerssuane
anguminit kingornussarisimånguatsiarpå, angutåtame
testamentitåK Inugtut nugtersimangmago. ernerata
Såmualip testamentitåK testamentitorKavdlo ilapiloru-
jugssua tyskisumit Inugtumut nugterpå agdlauseK
nutårdluinaK nangmineK oKausilerissutiliamigut 1851-
mile sarKumersitane atordlugo. nugterinine autdlar-
nersimavå 1856-me nangisimavdlugulo 1886-me to-
Kunine tikitdlugo, tamatumungalo peKatigititdlugo
hebriarisut grékerisutdlo sungiusardlune nugtigkame
oKausertavé erKordluarumanermit. tamåkualo saniati-
gut suliame pingårnerussut pingajuat nåmagsivdlu-
go tåssa Den grønlandsk-danske Ordbog (1871-rne
sarKumersoK). — Grønlandime palasiussut S. Kl.-ip
bibelimik nugterinera nersortaKåt navsuipatdlåKing-
mångoK isumaKaramigdlo Kangaligame bibelimik
nugterissartut kukunerisa ilarpagssue (tamaisa?) åf'
Kigsimagai. nugtigkame tamåko tugdlerigsut naKiter-