Helgarblaðið - 12.06.1992, Blaðsíða 5

Helgar O blaðið
ísinn brotinn í Skotlandi
Það eru víðar Listahátíðir en í
Reykjavík um þessar mundir.
Ein slík er nú í Glasgow og Ed-
inborg í Skotlandi. Sú listahátíð
er ólík þeirri í Reykjavík að því
leyti að hún er alíslensk, þótt
flytjendur séu bæði íslenskir og
breskir.
Hátíðin er fyrsti hluti af sam-
starfsverkefni sem Reykjavíkur-
borg og Islensk tónverkamiðstöð
hafa unnið í samvinnu við Glas-
gow-borg, Skosku tónverkamið-
stöðina, Sinfóníuhljómsveit BBC í
Skotlandi og fleiri aðila. Hátíðin
nefnist „Breaking the Ice“, eða
ísinn brotinn. Vemdari hátíðarinn-
ar er sjónvarpsmaðurinn Magnús .
Magnússon.
Tvær íslenskar myndlistarsýn-
ingar em á hátíðinni sem stendur
út júní. Annarsvegar sýningin Fig-
ura- Figura, sem er í Fmitmarket
Gallery í Edinborg, en þar sýna
þau Hulda Hákon, Jón Óskar,
Helgi Þorgils, Kjartan Ólason,
Svala Sigurleifsdóttir og Brynhild-
ur Þorgeirsdóttir. Hin sýningin er í
Print Studio í Glasgow en þar sýn-
ir Svava Bjömsdóttir pappírsskúlp-
túra og Helgi Þorgils og Sigurður
Guðmundsson grafikverk.
Tónlistin skipar veglegan sess á
hátiðinni og verða alls haldnir 11
tónleikar þar sem flutt verða 42
tónverk eftir 22 íslensk tónskáld.
Auk þess mun Islandica halda tón-
leika ásamt skosku þjóðlagahljóm-
sveitinni Whistlebinkies o.fl. þar
sem íslensk og skosk þjóðlagatón-
list verður flutt. Einnig heldur
Jazzkvartett Reykjavíkur tónleika
á hátíðinni.
Fjórar íslenskar kvikmyndir
verða sýndar á hátíðinni; Magnús,
Ryð, Böm náttúrunnar og Kristni-
hald undir Jökli.
Steinunn Sigurðardóttir rithöf-
undur dvelst í þijár vikur í Edin-
borg í boði Scottish Poetry Libr-
ary. Hún mun halda fyrirlestra um
Listakokkurínn Rúnar Marvinsson matrei&ir ofan i Skota.
eigin verk og íslenskar bókmenntir
almennt bæði í Edinborg og Glas-
gow. Einnig mun Hermann Páls-
son fjalla um og lesa úr Islend-
ingasögunum.
Og ekki gleymist matargerðar-
Iistin þvi Rúnar Marvinsson mun
starfa í viku á veitingahúsinu Rog-
ano í Glasgow og matreiða fisk-
rétti i gestina.
(Ó)ÁBYRGIR VERKTAKAR
Neytendasamtöldn hafa farið
fram á fund með Meistara-
og verktakasambandi bygg-
ingamann og Húseigendafé-
laginu þar sem ætlunin er að
krefjast athugunar á verk-
takafyrirtæki í húsaviðgerð-
um. Þetta fyrirtæki er eitt af
sextán á lista MVB yfir aðila
sem neytendur eiga að geta
treyst. Nokkuð hefur borið á
því að verktakafyrirtæki geri
starfsmenn sina að undir-
verktökum og þannig ábyiga
fyrir þeim verkum sem unn-
in eru í nafni fyrirtækjanna.
Þetta skaðar einnig rétdnda-
stöðu verkamannanna.
„Á fúndinum munum við leggja
fram beiðni um gaumgæfilega skoð-
un á verktakafyrirtækinu S. Sigurðs-
son hf.,“ sagði Elva Björk Bene-
diktsdóttir hjá Neytendasamtökun-
um. Að sögn Elvu Bjarkar er ástæð-
an kvartanir sem samtökunum hafa
borist vegna gallaðra verka. „Gall-
amir sem slíkir eru þó ekki aðal-
vandamálið heldur tilraunir til að
visa ábyrgðinni á aðra aðila,“ sagði
Elva. í slíkum tilvikum kveðst fyrir-
tækið, sem Ieitað var til, ekki hafa
unnið verkið sjálft, heldur annar
sjálfstæður verktaki. Elva kvað til-
ganginn með viðgerðadeildarlistan-
um þann að kynna fýrirtæki sem
standi við ábyrgð sína. „Ef þau
bijóta af sér og standast ekki þær
kröfur sem settar eru, hefúr listinn
engan tilgang."
Firra sig ábyrgð
Grétar Þorsteinsson, formaður
Trésmiðafélags Reykjavíkur, sagði
það búið að vera stórvandamál að
fyrirtæki reyni að firra sig ábyrgð á
verkum sem unnin eru í þeirra
nafni, með því að gera starfsmenn-
ina að undirverktökum. Slíku fylgir
iðulega raunlækkun launa, stóraukin
ábyrgð starfsmannsins, ótryggari
staða viðskiptavinarins, auk þess
sem hægt er að reka starfsmenn fyr-
irvaralaust. „Þetta hefúr þróast á
verri veg undanfarin tvö ár,“ sagði
Grétar og kenndi um versnandi at-
vinnuástandi.
Leiðrétting
Umsjónarmanni Hnýsunnar
varð heldur betur á í mess-
unni eftir spjall sitt við Mar-
gréti Pálmadóttur tónlistar-
mann á dögunum.
Þótt fjölskyldumál Margrétar
séu ef til vill með flóknara móti,
afsakar það á engan hátt þann
klaufaskap að segja móður
hennar, Ólöfú E. Kristjánsdótt-
ur, látna. Hið rétta er að fóstur-
móðir Margrétar, Sigríður Soff-
ía Pálsdóttir, er látin fyrir nokkr-
um árum. ritstj.
Þakvi&ger&ir í miðbænum. Mikilvægt er aft húseigendur sem
kaupa pjónustu verktaka geti treyst því ab viósemjandinn berí
sjóltur alla ábyrgó á verkinu. Starfsmenn vi& húsaviógerbir verða
einnig aó geta treyst þvi aó þeir verói ekki gerðir aó undirverk-
tökum og þannig ábyrgir fyrír þeim verkum sem meistarí þeirra
tekur að sér. Mynd: Kristinn.
Samkvæmt heimildum Helgar-
blaðsins eru til dæmi um að starfs-
mönnnm hafi verið vikið úr starfi,
haldið eftir af launum þeirra og
þeim hótað málshöfðunum fyrir
vinnusvik, þjófnað eða skemmdir ef
þeir hyggist fara með málið lengra.
Nýlega var dómtekið fyrir borgar-
dómi mál þar sem fyrmefnt fyrir-
tæki, S. Sigurðsson hf., stefúir fyrrr-
um starfsmanni sínum. Fyrirtækið
krefúr starfsmanninn um greiðslu
skaðabóta vegna vatnsskemmda
sem urðu þegar hann vann að við-
gerðum á húsþaki á vegum fyrirtæk-
isins. Viðkomandi starfsmaður seg-
ist hafa verið launþegi fyrirtækisins
en ekki verktaki, eins og sannist af
launaseðlum með afdregnum gjöld-
um og staðgreiðslu. Hann telur
meistarann að verkinu bera ábyrgð á
því og kemur með gagnkröfú um
greiðslu tveggja vikna launa sem
fyrirtækið hélt eftir.
Rógburbur
Umrætt fyrirtæki er í eigu Sigur-
geirs Sigurðssonar. Hann hefur rek-
ið ýmis verktakafyrirtæki undanfar-
in ár. Má þar nefna Eðalverk, S.
Sigurðsson, S. Sig. verktaka, Al-
mennu verktakaþjónustuna, Huldu-
land, Húseigendaþjónustuna og
Húseigendaþjónustuna S. Sigurðs-
son. Nokkur þessara fyrirtækja hafa
orðið gjaldþrota. Helgarblaðinu hafa
borist margar mjög alvarlegar ásak-
anir um vinnubrögð fyrirtækja Sig-
urgeirs, bæði gagnvart verkkaupum
en ekki síður gagnvart starfsmönn-
um.
„Við berum alltaf fúlla ábyrgð
gagnvart okkar viðskiptavinum,“
sagði Sigurgeir Sigurðsson um þess-
ar ásakanir. Hann kvaðst hafa meist-
ara í öllum faggreinum enda tæki
fyrirtæki hans að sér stærri verk og
væri á lista Meistara- og verktaka-
sambandsins yfir trausta aðila. Sig-
urgeir sagði að þótt auðvitað væru
ekki alltaf allir sáttir kannaðist hann
ekki við nein klögumál á hendur sér
hjá Neytendasamtökunum. „Við
höfum ekki fengið neitt svona form-
lega til okkar.“
Sigurgeir kvaðst hafa frétt af aðil-
um sem væri í nöp við sig og hefðu
reynt að rægja sig áður. „Þetta eru
tveir til þrír fyrrverandi starfsmenn
sem hættu allir mjög brátt á svipuð-
um tíma,“ sagði Sigurgeir. Hann
taldi eitthvað annað liggja að baki
ásökunum þeirra en efnisatriðin því
þótt fyrirtæki sitt notaði mikið und-
irverktaka þá bæru meistarar fyrir-
tækisins ábyrgðina.
Sölumaóurinn sendi
annan verktaka
Þegar Sigurgeir var spurður
hvaða ástæður Neytendasamtökin
gætu þá haft til svo alvarlegra að-
gerða sagðist hann muna eftir einu
atviki. Þá var hringt til fyrirtækisins
af hálfu húsfélags í bænum. Að
sögn Sigurgeirs var þá enginn
starfsmanna inni en þar eð verkið
var aðkallandi stakk sölumaður upp
á aðila sem gæti bjargað málinu. Sá
aðili fór á staðinn. Sigurgeir sagði
að hann hefði verið sjálfstæður
verktaki og ekki á þeirra vegum.
Þegar verkkaupinn taldi að viðgerð-
in hefði bilað var haft samband við
S. Sigurðsson. „Þau vildu gera okk-
ur ábyrg fyrir verki sem annar verk-
taki hafði rukkað fyrir.“
Heimildir Helgarblaðsins herma
að umræddur aðili hafi unnið verkið
eftir símtal við S. Sigurðsson og
komið á bíl merktum fyrirtækinu.
Því hafi húsfélagið ekki haft ástæðu
til að ætla annað en að það væri að
skipta við þann aðila sem hringt var
í.
Sverrir Amgrímsson, ffam-
kvæmdastjóri Meistara- og verk-
takasambands byggingamanna,
sagði viðgerðadeildarlistann í sí-
felldri athugun og það gæti alltaf
gerst að fyrirtæki dyttu út af honum.
„Tveir aðilar hafa lent í því,“ sagði
Sverrir og bætti við að MVB hefði
samráð við Neytendasamtökin og
Húseigendafélagið og ef mikið
kæmi af kvörtunum væri málið
skoðað.
Yfirverktaki getur aldrei framselt
ábyrgð sína og að sögn Sverris getur
iðnmeistari, sem ábyrgur er sam-
kvæmt lögum, ekki einu sinni kom-
ið ábyrgð yfir á undirverktaka. I
svona viðskiptum sagði Sverrir
verkkaupann vera grandalausan
þriðja aðila sem ekki ætti að bera
skaða af innbyrðis málum yfirverk-
taka og undirverktaka.
Sigurgeir Sigurðsson sagði að í
skaðabótamáli sínu gegn fyrrum
starfsmanni hefði verið um undir-
verktaka að ræða, sem ætti að bera
ábyrgð gagnvart fyrirtækinu. „Sem
undirverktaka bar honum að hafa
tryggingu," sagði Sigurgeir. Hann
tók fram að í þessu máli hefði fyrir-
tækið borið alla ábyrgð gagnvart
viðskiptavininum.
Mikilvægt að fylgia
reglunum
En hvað þarf til að starfsmaður sé
fullgildur undirverktaki? Grétar Þor-
steinsson sagði meginregluna vera
þá að starfsemi undirverktaka
byggði á verksamningi þar sem
ákveðin væri greiðsla fyrir tiltekið
verk og verkinu lýst ítarlega. Hann
sagði að ef verk vasri boðið út þá
bæri verktaka að tilkynna verkkaupa
um hvem einasta sjálfstæðan undir-
verktaka og fá staðfestingu hans.
Grétar sagði því vafamál að þótt
starfsmaður sæi sjálfúr um að
standa skil á gjöldum sínum teldist
hann í öllum tilfellum sjálfstæður
verktaki. Hins vegar fylgdi slíku
fyrirkomulagi aukin ábyrgð starfs-
manns sem menn gerðu sér ekki
alltaf grein fyrir, að sögn Grétars.
, J>að væri til mikilla bóta í þess-
um viðskiptum ef þeim reglum sem
þó eru til, væri fylgt,“ sagði Grétar
Þorsteinsson. ;yA þvi er þó mikill
misbrestur." A meðan svo er ekki
getur afleiðingin verið óviss og
ótrygg staða bæði starfsmanna og
viðskiptavina. Lista MVB er ætlað
að tryggja viðskiptavinina og því
nauðsynlegt að hann sé „flekklaus".
-ag.
17.
JÚNÍ
Viö þökkum öllum þeim sem
hafa þegar borgað heimsenda
happdrættismiöa og minnum hina á
góöan málstab og glæsilega vinnlnga.
STUÐNINGUR YKKAR
ER OKKAR VOPN!
Athugiö: I þetta sinn voru miðar
einungis sendir körlum, á aldrinum
23ja-75 ára, en miðar fást á skrifstofu
happdrættlslns (Skógarhlíð 8
(s. 621414) og I sölubflnum
á Lækjartorgi.
VINNINGAR:
1. MiTSUBISHI PAJERO
þrennra dyra, V6, bensín.
Verðmæti 2.400.000 kr.
2.-3.VWGOLF GL
Verðmæti 1.300.000 kr.
4.-53. VÖRUR EÐA FERÐIR
fyrir 130.000 kr.
54.-103. VÖRUR EÐA FERÐIR
fyrir 80.000 kr.
HVER KEYPTUR MIÐI
EFLIR SÓKN OG VÖRN
GEGN KRABBAMEINI!
i
i ir_ Krabbameinsfélagiö
Föstudagurinn 12.júní