Helgarblaðið - 12.06.1992, Blaðsíða 11

Göngugötur eru framtíðin
„Eg fór einn daginn niður í bæ til
að kíkja á Austurstrætið eftir opnun-
ina. Ég var ekki búinn að mynda mér
skoðun þá, en leist ekki á það sem
fyrir augun bar,“ sagði Benedikt Sig-
urðsson um ástæður þess að hann
réðst einsamall í söthun undirskrifta
til vamar einu göngugötu Reykjavík-
ur. Benedikt safnaði um átján þús-
und undirskriftum þrátt fyrir marg-
vislegt mótlæti. ,JEngimi veit hvað
átt hefur fyrr en misst hefúr,“ sagði
Benedikt um viðhorf fólks til Aust-
urstrætisins í dag.
„Fólk kunni ekki mikið að meta
Austurstrætið áður, enda var lítið
gert fyrir göngugötuna," sagði Bene-
dikt og taldi að fólk væri að átta sig
nú eftir á. Hann sagði að hreinlega
hefði skort ímyndunarafl til að nýta
þá möguleika sem göngugata býður
upp á.
„Allir geta verið sammála um að
dofhað hefúr yfir miðbænum,“ sagði
Benedikt, „og við hljótum að spyija
hver sé astæðan og hvað sé til úr-
bóta.“ Ástæðumar em margar að
mati Benedikts og göngugatan ein
og sér varla sökudólgurinn. Hann
benti á Kringluna sem dæmi um
áhrifavald. „Þessari þróun verður
ekki snúið við með því að hleypa
umferð í gegnum Austurstrætið. Mér
Helgar "1 1 blaðið
Benedikt Sigurbsson taldi ab
skoðunum þess fiölda sem væri
á móti bilaumfero um Austur-
strætib værí ekki gefinn nægur
gaumur og ákvab því aS rááast í
söfnun undirskrifta. Þrátt fyrir
afföll söfnuöust um átján þúsund
undirskríftír. Mynd: Kristinn.
fmnst sú lausn bera vott um örvænt-
ingu.“
Benedikt sagði það spumingu
hvort falleg göngugata, þar sem allir
möguleikar væm nýttir og sérstaða
miðbæjarins undirstrikuð, væri ekki
betur til þess fallin að hleypa lífi í
miðbæinn, þótt ekki væri nema út fra
fegurðarsjónarmiðum. Hann vill hafa
Austurstrætið göngugötu allt árið því
annars verði aldrei hægt að gera
götumyndina eins fallega og ella eða
nýta alla möguleika. „Við eigum að
taka ákvörðun. Eitthvert hálfkák
þýðir að við náum aldrei nema með-
alárangri."
Benedikt sagði að sér hefði blöskr-
að hve margir vom á móti bílaum-
ferð um göngugötuna án þess að það
kæmi nokkurs staðar ffam. „Og úr
því að ekki átti að efha til atkvæða-
greiðslu ákvað ég að ráðast í söfhun
undirskrifta." Undirskriftalistana af-
henti Benedikt borgarstjóra í lok
maí. Á þeim vom um átján þúsund
nöfn. „Stærsti hópurinn var á aldrin-
um sextán ára til þrítugs,“ sagði
Benedikt og bætti við að unglingar
og eldra fólk hefði verið áberandi
hart á móti bílaumferð um göngugöt-
una.
Benedikt kvað það hafa háð sér
talsvert að vera einn í þessu verkefni.
„Ég gat ekki fylgst nógu vel með
listunum og fékk ekki að hafa þá alls
staðar. Töluverð brögð vom að því
að listunum væri stolið, annað hvort
af leikaraskap eða með skipulögðum
hætti. Þeir vom þá sóttir af aðilum
sem sögðust vera á mínum vegum.“
Affollin vom því mikil, að sögn
Benedikts.
AUSTURSTRÆTI
Hvemig stendur á því að lif-
andi göngugötur virðast ekki
þrífast í Reykjavík? Veðrátta
og fólksfeeð er nefiit til sög-
unnar, einnig yfirbyggðir
verslunar- og þjónustulqamar
á borð við Kringluna. Og svo
er sú einkennilega árátta Is-
lendinga að nota bílinn eins
og skóhlífar - fara bara úr
honum við dymar, eða helst
innan við þær. En hefúr
göngusvæðum nokkum tíma
verið gefið tækifæri? Skjóllítið
Lækjartorgið og stubbur af
Austurstræti gefúr kannski
ekki rétta mynd af möguleik-
um velhannaðra og sam-
felldra göngusvæða sem
tengjast með gróðmríkum
gönguleiðum í gegnum kyrr-
láta bakgarða, í skjóli frá
nepju og umferðaræðum.
Nú er liðinn sá tími sem tilraunin
um opnun Austurstrætis átti að
standa. Og enn er gatan opin fyrir
umferð bíla. Á fundi borgarráðs síð-
ast liðinn þriðjudag var ákveðið að
bíða með ffekari ákvarðanir þar til
niðurstöður liggja fyrir í hugmynda-
samkeppni um Ingólfstorg á núver-
andi Hallærisplani og Steindórsplani.
Guðrún Ágústsdóttir borgarfúlltrúi
sagði að samþykkt hefði verið að
opna Austurstrætið í sex mánuði til
reynslu og að þeim tíma liðnum
hefði átt að loka götunni nema sér-
stök ákvörðun væri tekin um annað.
„Málinu er nú drepið á dreif og
ákvörðun frestað," sagði Guðrún.
Fyrir borgarstjóm liggja áskoranir
um áframhaldandi bílaumferð fra
rekstraraðilum við Austurstræti en
Guðrún minnti líka á undirskriftir
átján þúsund borgarbúa.
Öll umferð
af hinu góba
, Jdín persónulega skoðun er sú að
það sé þráhyggja hjá mörgum að
vera á móti opnun Austurstrætis,"
sagði Baldvin Einarsson, starfsmað-
ur Miðbæjarfélagsins og eigandi
verslunar við Austurstrætið. Hann
sagði að rnargir, sem upphaflega
vora á móti þessu, hefðu séð góðu
áhrifin og skipt um skoðun. „Oll um-
ferð er af hinu góða,“ sagði Baldvin
og benti á að enginn miðbær gæti
þrifist án verslunarkjama og að
verslunin þrifist betur eflir opnun
Austurstrætisins.
„Aðalatnðið er að fólk var orðið
hrætt við að ganga um Austurstrætið
á kvöldin,“ sagði Baldvin, „en með
rennandi umferð í gegn líður fólki
betur.“ Að sögn Baldvins era glugg-
amir andlit verslananna og aukin
umferð gangandi og akandi, hvort
sem er að degi eða kvöldi til, hefur
bjóða einnig upp á ónýtta möguleika
að mati Guðrúnar. Hún nefndi lóðir
bakvið húsin í Lækjargötu en hægt
er að opna inn í Hressógarðinn og
skapa skemmtilegt göngusvæði alla
leið að Skólabrú. Slíkt svæði myndi
jafnffamt opnast út í Lækjargötu. í
hverfaskipulagi fyrir miðbæinn ffá
1990 er gert ráð fyrir öllum þessum
gönguleiðum, jafhffamt því sem allt
Austurstrætið er göngugata.
Með slíkum ffamkvæmdum
myndu skapast samfelldari göngu-
leiðir sem bjóða upp á ýmsa mögu-
leika. En auðvitað era ljón á vegin-
um.,,Fólk þarf virkilega að trúa á
þetta,“ sagði Guðrún Jónsdóttir. Hún
varpaði líka ffam þeirri spumingu
hvað lifandi og aðlaðandi miðbær
mætti kosta, en litlu hefúr verið eytt í
hann að mati Guðrúnar. Skipulags-
vinna og umferðarmannvirki í
tengslum við Kringluna hafa kostað
borgarbúa dijúgan skilding. Kannski
er röðin kornin að rekstrinum í mið-
bænum?
Ymsar hugmyndir hafa verið viðr-
aðar í sambandi við viðhald gamla
miðbæjarins. Meðal þeirra má nefna
sérstakar ívilnanir til rekstrar þar eða
styrki til viðhalds og endurbyggingar
gamalla húsa.
En þegar átökin um Austurstrætið
standa sem hæst hlýtur sú spuming
að vakna hvort miðbænum verði
bjargað þegar umferð bíla um einn
götustubb hefur slik úrslitaáhrif?
Amar Guðmundsson
áhrif. Baldvin tók ffani að verslunar-
eigendur væra alls ekki á móti lokun
Austurstrætis á góðviðrisdögum
enda hefði slíkt gefið góða raun. „Is-
lendingar eru bara ekki úti að ganga í
vondu veðri,“ sagði Baldvin.
Nýjar og spennandi
gönguleiðir
„Göngugatan í Austurstræti hefur
kannski liðið fyrir það að vera hvorki
fugl né fiskur,“ sagði Guðrún Jóns-
dóttir, arkitekt og fúlllrúi í skipulags-
nefnd Reykjavíkur. Hún lagði
áherslu á að nú mætti ekki flýta sér
um of heldur þyrfli að skoða skipu-
lag Kvosarinnar í heild og stefna
virkilega að skemmtilegum og sam-
felldum göngusvæðum.
Guðrún sagði ýmsar leiðir færar.
„Ég sé fyrir mér Vonarstrætið sem
umferðaræðina sunnan við Kvosina
og Tryggvagötuna og Geirsgötuna
norðan við.“ Svo er spuming að hve
miklu leyti er hægt að losna við aðra
umferð og hve stór skref er hægt að
stíga í einu án þess að skemma fyrir
atvinnurekstri á svæðinu. ,ýEskiÍeg-
ast er að umferð verði mjög tak-
mörkuð og jafnvel alveg bönnuð á
sumum svæðum,“ sagði Guðrún.
Líklegast er að Ingólfstorg verði
gert að göngusvæði. Guðrún sagði
það búa yfir miklum möguleikum.
Ramminn umhverfis er fallegur,
enda mikið af söguffægum, gömlum
húsum. Svo er svæðið skjólsælt og
því kjörinn vettvangur fyrir uppá-
komur, markaði, fundi og leiki.
Göngusvæði á Ingólfstorgi geta
tengst Grófinni og miðbæjarstarf-
semi á hafnarsvæðinu auk þess sem
það liggur við enda Austurstrætis.
Guðrún nefúdi sérstaklega mögulega
tengingu lngólfstorgs við Fógetagarð
og Austurvöll.
Skjólsælir bakgarðar í miðbæ
FramtíSartorg i hjarta bæjarins? Ingólfstorg, þar sem nú er Steindórsplan og Hallærisplan, er sólrikt,
skjólsælt og rammaó inn af fögrum og sögufrægum húsum. ÞaSan geta gönguleiSir legiS aS gömlu
höfninni, inn Austurstræti og yfir i FógetagarS og Austurvöll. Mynd: Kristinn.
Föstudagurinn 12. júní