Dagblaðið - 10.02.1976, Blaðsíða 14

14
Það er mikið að gera hjá krökkunum í handavinnutímum. Það er rýjað,
saumað út, málað og smíðað.
Það er hringt frá skólayfirvöldum
og spurt: „Hvernig stendur.á því að
barnið þitt kemur ekki í skóla?:
Svarið er: „Barnið mitt er vangefið. ”
Þá er ekkert meira spurt og maður
veit ekkert hverju á að svara
vangefna barninu sínu, þegar það
spyr: „Hvenær á ég að byrja í
skólanum, mamma?”
Þessa sögu og aðrar álíka geta
margir foreldrar vangefinna sagt þér,
því að þeir vangefnu passa ekki inn í
„kerfið”.
Við lögðum leið okkar inn í
Lyngás, dagheimili fyrir vangefna og
fengum að sitja fund nokkurra
mæðra sem komið hafa saman með
Margréti Margeirsdóttur félags-
ráðgjafa hálfsmánaðarlega síðan í
nóvember. Fyrst ræddum við aðeins
við Hrefnu Haraldsdóttur sem verið
hefur forstöðukona heimilisins síðast-
liðin fimm ár.
Það þarf að mennta
hina vangefnu
„Fólk þarf að gera sér meiri grein
fyrir því að það þarf að mennta
vangefna, því fyrr sem byrjað er á
því, því meiri árangur fæst,” segir
hún.
Hún segir að yngsta barnið í
Lyngási sé nú tveggja ára. Það sé
mjög gott að vangefin börn ekki síður
en önnur venjist því að umgangast
aðra en heimilisfólkið. „En ég er því
fyrst og fremst hliðholl að þau van-
gefnu fari fyrst inn á dagheimili fyrir
heilbrigð börn — þau sem geta. —
Vonandi verða líka í framtíðinni
byggðir leikskólar vangefinna við
hlið venjulegs leikskóla, eins og gert
hefur verið í Múlaborg fyrir fatlaða.
Þá geta börnin haft sameiginlega
úitivist og verið saman í hópleikjum í
stóru sölunum, sem nú eru hafðir
innan veggja nýbyggðra barna-
heimila.
Starfið bæði skemmti-
legt og lifandi,
en líka erfitt.
„Ég myndi segja að þetta starf
hér sé skemmtilegt og lifandi en líka
stundum dálítið erfitt.
Erfiðast vegna þess að í raun og
veru eru vangefnu börnin allt of
einangruð og ekki tekið tillit til
þeirra í uppbyggingu skólakerfisins.
Hvar eru til dæmis verkefni við
þeirra hæfi að finna í Skólavöru-
búðinni?
Skemmtilegt vegna þess að maður
umgengst margt fólk og hve foreldra-
samstarfið er skemmtilegt og lifandi.
Ég má til með að koma því að hvað
það hefur mikið breytzt síðan
Margrét Margeirsdóttir fór að vinna
að því að koma þessum öflugu for-
eldrasamtökum á. Það hefur létt
starfið bæði hjá starfsfólki hér og á
foreldrunum.”
Og Hrefna segir okkur, að nú sé
líka betra að fá menntað fólk í þessa
starfsgrein en áður, fleiri
þroskaþjálfa, fleiri kennara og svo
framvegis.
Þessi dama sleppir ekki nálinni, þótt Bjarnleifur smelli af einni jnynd. Hún er
líka búin að smíða ruggustólinn og sauma púðana í hann.
Dagblaðið. Þriðjudagur 10. febrúar 1976.
„Hvenœr ó ég
að byrja í
skóla, mamma?"
DAGHEIMILIÐ LYNGÁS HEIMSÓTT 0G RÆTT VIÐ
NOKKRAR MÆÐUR HINNA VANGEFNU
Þau spiluðu af hjartans lyst og sumir á fieira en eitt hljóðfæri í einu. Enginn kennari er núna að kenna á hljóðfæri vegna
plássleysis. Það er Hrefna Haraldsdóttir forstöðukona Lyngáss sem situr þarna með krökkunum lengst til vinstri.
Lyngás eins og Bjarkarás er
starfræktur af Styrkarfélagi vangef-
inna en styrktur af ríkinu. Lyngás
var opnaður fyrir 15 árum síðan, en
var aðeins tekinn í notkun að litlu
leyti. Þar voru aðeins 6 börn í fyrstu.
Nú eru þar 42 og yfirfullt, því gert er
ráð fyrir 36 börnum á heimilið.
Börnin eru sótt í leigubílum á
morgnana kl. 8.30 og farið er með
þau heim kl. 4.30. Þau dvelja í
Lyngási fimm daga vikunnar.
Vantar samræmt
heildarkerfi
„Það sem fyrst og fremst vantar er
samræmt heildarkerfi. Greiningar-
stöð, dagheimili, skóla, fjölskyldu-
heimili og hálfverndaða og verndaða
vinnustaði,” segir Margrét Margeirs-
dóttir er við beinum spurningum að
henni. Hún bendir einnig á að í stað
þess að hafa stofnanir eða hæli fyrir
þá vangefnu mætti svo sannarlega
fullt eins styrkja foreldrana í því að
hafa börnin sín heima.
Barnaörorka er rúmar 10 þús. kr. á
mánuði. Ef börn eru á Kópavogs-
hælinu kostár það 2.400 kr. á dag eða
72.000 á mánuði. 5.800 kr. á sjúkra-
deildinni á dag eða 174.000 a
rhánuði.
ixvcnug er líf mæðra
sem eiga vangefin börn?
Arnheiður:
Lítið hægt að
lyfta sér upp.
En hvernig er lífið á þeim
heimilum,þar sem vangefið barn er?
Og hvernig er líf þeirra mæðra, sem
eiga slík börn?
„Það er auðvitað afar lítið um að
maður geti farið nokkuð út til að
lyfta sér upp,” segir Arnheiður. Hún
er ekkja og á sex uppkomin börn, það
sjöunda er tólf ára telpa, sem er
Þær eru að læra að þekkja litina og að telja með þessum pússluspilum sem
hjálpartæki, þessar tvær hnátur. Elísabet Kristinsdóttir sérkennari segir að þeim
fari vel fram.
mongólíti. Arnheiður flutti í bæinn
til þess að geta verið nálægt telpunni
sinni. Flest börn hennar búa úti á
landi. Því er erfitt að fá pössun.
„Ég hef mikið ofan af fyrir telpunni
minni með því að lesa fyrir hana, en
hún vill auðvitað hafa tilbreytingu
eins og aðrir. Hún er dugleg að leika
sér með brúðurnar sínar og að byggja
úr legókubbum,” segir hún. Hún lifir
á ekknastyrknum og svo átti hún
svolitlar eignir.
Það var eingöngu góðvild forstöðu-
konunnar að þakka að það var hægt.
Síðar ætlaði ég að koma honum á
gæzluvöll, en það var útilokað.
Raunar get ég ekki ásakað neinn
fyrir að geta ekki haft hann, því að
hann fær krampa, þannig að maður
Ragnheiður:
„Get ekki ásakað
neinn fyrir að geta
ekki passað hann
„Drengurinn minn, einkabarnið
mitt er 14 ára og vangefinn,” segir
Ragnheiður. „Hann er búinn að vera
hér í Lyngási síðan 1970. Áður var
hann alvcg heima fyrir utan háift
ár,þegar við hjónin gátum komið
honum á leikskóla í Holtaborg.
Ég ætla að kyssa þig bless. , Já, þau
eru ekki spör á blíðuna héma,” segir
Hrefna.