Dagblaðið - 20.09.1976, Blaðsíða 10

10
MMBIAÐW
friálst. úháð datrblað
OtKefandi Daíiblaóið hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Krjstjánsson.
Fróttastjóri: Jón Birtiir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Aóstoðarfrétta-
stjóri: Atli Steinarsson. íþróttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit
Asgrímur Pálsson.
Blaóamenn: Anna Bjarnason. Ásgeir Tómasson. Berglind Ásgeirsdóttir, Bragi Sigurðsson,
Erna V Ingólfsdóttir. Gissur Sigurósson. Hallur Hallsson, Helgi Pétursson. Jóhanna Birgis-
dóttir. Katrín Pálsdóttir. Kristín Lýðsdóttir. Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson. Ljósmyndir:
Arni Páll Jóhannsson. Bjarnleifur Bjarnleifsson. Björgvin Pálsson, Ragnar Th. Sigurðsson.
(Ijaldkeri: I»ráinn Þorleifsson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuói innanlands. t lausasölu 50 kr. eintakið.
Ritstjórn Síóumúla 12. sími 83322, auglýsingar. áskriftir og afgreiðsla Þverholti 2. sími 27022.
Setning og umbrot : Dagblaðið hf. og Steindórsprent hf.. Armúla 5.
Mvnda-og plötugerð: Hilmirhf., Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Framsókn og fjórglœfrar
Eitt helzta deilumálið á opin-
berum vettvangi þessa dagana er,
hvort meiri fjármálaspilling ríki
meðal framsóknarmanna en
félaga í öðrum stjórnmálaflokkum
eða ekki. Nefna sumir olíumálið,
grænubaunamálið, Klúbbmálið og
enn yngri mál sem dæmi um lítið siðferðisþrek
ýmissa framsöknarmanna. En Tíminn verst og
segir allt þetta tal bera vott um skipulagðar
ofsóknir gegn flokknum.
Fyrir rúmri viku benti Tíminn á það í
leiðara, að afbrot séu ekkert einkamál Fram-
sóknarflokksins, og rekur blaðið nokkur dæmi
úr íslandssögunni um misferli manna tengdum
öðrum stjórnmálaflokkum. Kemur þetta í kjöl-
far hótana Tímans um að segja frá ýmsum
myrkraverkum sjálfstæðismanna, ef ekkert lát
verði á frásögnum af myrkraverkum fram-
sóknarmanna.
Tilboð Tímans um gagnkvæma þögn er dæmi
um, að í Framsóknarflokknum er útbreiddur
hugsunarháttur, sem brýtur í bága við almennt
siðferði. Forusta flokksins virðist ekki hafa
gert neina tilraun til að losa flokkinn við hið
illa blóð. Hún hefur meira að segja leyft
Tímanum að halda uppi langvinnum árásum á
þá embættismenn, sem komu upp um olíumálið
og Klúbbmálið.
Svo virðist sem frá gamalli tíð hafi mótazt í
forustu Framsóknarflokksins einhver hóp-
hyggja, sem veldur þvi, að hver ver annan og
afgreiðir ábendingar um afglöp sem stjórn-
málaofsóknir. Forustan er jafnan fljót að vísa
til kollumáls og Kleppsmáls til staðfestingar á
því, að um ofsóknir sé að ræða.
Hin sjálfvirka afneitun allra afglapa og af-
brota vekur sjálfsagt eftirtekt ýmissa glæfra-
manna. Þeir telja sig sjá, að Framsóknarflokk-
urinn geti verið þeim góður griðastaður. Þar
verði ábendingar annarra um misferli þeirra
taldar vera pólitískar ofsóknir.
Aðeins nokkur ár eru síðan grænar baunir og
ýmis önnur undarleg atriði í opinberum bíl-
rekstri núverandi ritara Framsóknarflokksins
komust upp við endurskoðun reikninga stofn-
unar hans. Þessar upplýsingar höfðu engin
áhrif á stöðu ritarans í flokknum. Vegur hans
þar hefur aukizt síðan, ef eitthvað er.
Það er við hæfi, að þessi sami flokksritari
skuli nú koma fram í Tímanum með kröfur um,
að Sjálfstæðisflokkurinn sjái um ritskoðun á
skrifum ýmissa dagblaða um spillinguna í þjóð-
félaginu, einkum þá spillingu, sem tengist
framsóknarmönnum beint eða óbeint.
Auðvitað sækja flugurnar í forina. Það er
freistandi fyrir glæframenn að halla sér að
Framsóknarflokknum, ef þeir telja, að þar ríki
meira frjálslyndi í viðhorfum til vafasamrar
hegðunar í fjármálum. Tónninn í skrifum
Tímans og ritara Framsóknarflokksins bendir
til, að þetta frjálslyndi ráði þar raunverulega
ríkjum.
Glæfrar þróast örugglega víðar en í Fram-
sóknarflokknum. En þeir atburðir hafa gerzt,
er hljóta að neyða forystu flokksins til að hefja
rækilega jólahreingerningu og losa flokkinn
við flugurnar. Ennfremur þarf forusta flokks-
ins að láta af hugarfari, sem leiðir til krafna um
pólitíska ritskoðun á skrifum um spillingu,
tilboða um gagnkvæma þögn árása á samvizku-
sama embættisnenn og til sjálfvirkra kvartana
um pólitískar ofsóknir gegn Framsóknar-
flokknum.
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 20. SEPTEMBER 1976.
/— " 1 ......................................................
Ríkisstjórafrúin:
Hleraði svefnherbergi
eiginmanns sins
— annaðhvort var hún afbrýðisöm eða hún vildi ná
embœtti manns síns? En hvor ástœðan er sú rétta?
Blöð í Evrópu og Bandaríkj-
unum hafa að undanförnu
skrifað mikið um sérkennilegt
mál, sem upplýstist fyrir
nokkru. Það komst nefnilega
upp, að frú Corneiia Wallace,
eiginkona Georges Wallace
ríkisstjóra í Alabama, hafði
hlerað svefnherbergi þeirra
hjóna í nokkra mánuði.
Nokkrum litlum hljóðnemum
hafði verið komið fyrir víðs
vegar um herbergið og allt sem
þar gerðist var tekið upp á
segulband.
Þessar aðgerðir eiginkon-
unnar hafa vakið mikla athygli
og þá einnig spurningar. Stað-
hæft hefur verið að Cornelia sé
mjög hrædd um, að maður
hennar haldi fram hjá henni.
Aðrir telja, að hún ágirnist
ríkisstjórastöðu Wallace í Ala-
bama og hleranirnar hafi verið
liður i áætlun hennar um að fá
stöðuna.
Maður, sem hefur þekkt þau
hjónin síðan þau giftu sig hafði
eftirfarandi um málið að segja:
„Segja má, að öllum í ríkinu
hafi verið kunnugt um erfið-
leikana í hjónabandi þeirra
Corneliu og Georges. Afbrýði-
semi hennar er vafalaust ein af
ástæðunum fyrir því að hún
hleraði hann.“
Fyrri maðurinn
hljópst á brott
með annarri
„Það var mikið afall fyrir
Corneliu, þegar fyrri eigin-
maður hennar stakk af með
annarri. Sá orðrómur hefur
verið á kreiki að undanförnu,
að ríkisstjórinn hafi gaman af
því að hafa fallegt kvenfólk í
kringum sig.“
Og heimilisvinurinn, sem
ekki vill láta nafns síns getið,
hélt áfram: „Cornelia hefur
vafalaust haft áhyggjur af upp-
áhaldssetningu ríkisstjórans
þessa dagana. Hún er sú að
hann sé eins og hver annar
venjulegur maður, nema að
hann geti ekki gengið. Þetta
þýðir í raun og veru það, að
hann sé jafn getumikill og heil-
brigðir karlmenn."
Wallace hefur verið í hjóla-
stól, síðan reynt var að myrða
GEORGE WALLACE; „Ég er
alveg eins og venjulegur
maður, nema hvað ég get ekki
gengið."
hann í kosningabaráttunni
fyrir forsetakjörið árið 1972. —
Sagnir um, að hann hafi skipað
konu sinni að hverfa á brott
vegna hlerananna hafa verið
bornar til baka. Einkaritari
Corneliu Wallace sagði, er
reynt var að krefja hana sagna
um ástandið á heimili þeirra
hjóna: „Frú Wallace er hér
ennþá og allt gengur sinn vana-
gang.“
Á skrifstofu ríkisstjórans var
það viðurkennt, að hundruð
segulbandsspólna, sem frú
Wallace tók upp í svefnher-
berginu, hefðu verið eyði-
lagðar. Tekið var upp á spól-
f' —..
Enn bregzt foryston
Á haustmánuðum 1975 skaut
allt í einu upp kollinum í fjöl-
miðlum samstarfsnefnd sjó-
manna. Undirritaður var einn
nefndarmanna og því eru þessi
orð fest á blað. Nefnd þessi var
skipuð starfandi sjómönnum,
ásamt einum forystuaðila úr
landi. Nefndin hafði forystu
um aðgerðir sjómanna, sem
fólgnar voru í heimsiglingu
flotans, til.að leggja áherzlu á
kjaramál sjómanna. Þarna var
unnið að ákveðnum atriðum
með ákveðinni aðgerð og
verður ekki annað sagt en að
þeir sem að unnu hafi fengið
það fram sem ætlunin var að
ná.
Það var almennt viðurkennt,
bæði innan nefndarinnar og í
hópi þeirra er hana studdu, að
aðgerðin væri ekki að lögum,
en í þessu tilfelli braut nauðsyn
lög. Stéttarfélögin eru hinn
rétti vettvangur baráttunnar,
enda njóta þau líka viðurkenn-
ingar þeirra sem við er að eiga.
Islenzkir sjómenn vilja ekkert
síður en aðrar stéttir fara að
venjum og lögum um kjaramál
sín. Því var heimsiglingin í
fyrra að nokkru til að sýna
forystu sjómanna í landi að
þeir gætu treyst á samstöðuna
ef í harðbakka slægi. Enda var
allnokkur vandi skilinn eftir
handa þeirra forystu til
lausnar. Bar þar hæst endur-
skoðun á lögum og reglum um
sjóðakerfi sjávarútvegsins.
Það var örugglega skoðun
meginþo'rra sjómanna að þeir
fjármunir, sem kæmu til hækk-
unar á fiskverði vegna afnáms
sjóðakerfisins, rynnu til skipta
eftir þeim samningum, sem í
gildi voru á hverjum stað.
Hvers vegna var meginþorri
sjómanna á þessari . skoðun?
Einfaldlega vegna þess, að á
undanförnum árum, þegar lög
og reglur um sjóðakerfið hafa
verið að öðlast gildi og ótaldar
krónur færðar til útgerðar-
innar, þá hefur ekki þótt
ástæða til að breyta skipta-
prósentunni sjómönnum í vil.
Það hefur oftar komið upp
nokkur kurr í röðum sjómanna,
en raunin orðið sú, að þeir hafa
sýnt þann þegnskap að lúta lög-
um um að kaupa sér atvinnu og
taka á sig byrðar útgerðarinnar
að hluta. Enda eiga þeir nú
drjúgar upphæðir í íslenzka
fiskiskipaflotanum, sbr. lög um
stofnfjársjóð. Hvenær þeir fá
viðurkenriingu á eignarhlut
sínum er annað mál. — Það
mætti reyna að innheimta
þessar upphæðir og láta þær í
lífeyrissjóðina, svo sjómenn
fengju lífeyri fimmtugir.
— Það vekur furðu að menn
úr forystusveit sjómanna skuli
skrifa undir tillögur um breyt-
ingar á kjarasamningum vegna
afnáms sjóðakerfisins. Þvi
meiri undrun vekur þetta, að
strax í upphafi, og æ siðan,
hefur verið hamrað á því, að
breytingin skyldi koma fram
sem lækkun. Hefðu forystu-
menn sjómanna gengið fram
fyrir skjöldu og sagt, að breyt-
ingin skyldi vera hækkun, var
ekkert að undrast. En það var
stungið upp í þá dúsu. Hver var
hún? Jú, óeðlilega hátt olíu-
verð. Einu sinni voru það
veiðarfæri, nú skyldi það vera
olía.
Eg hélt nú satt að segja að
menn, sem voru nýbúnir að
endurskoða lög og reglur um
sjóðakerfi sjávarútvegs Islend-
inga, létu ekki blekkjast svo
einfaldlega. I þeirri endurskoð-
un hljóta þeir að hafa komizt að
raun um, að síendurteknar ráð-
stafanir í sjávarútvegi hljóta að
eiga sér einhverja orsök, eða
bar verðbólgu ekkert á góma?
— Sjóðakerfisbreytingin sigldi
í gegnum Alþingi í ársbyrjun
og hlaut þann óskabyr, að um
mettíma var að ræða. Hvernig
gekk sjómannaforystunni að
halda hlut umbjóðenda sinna,
þeirri forystu, sem á sl. haust
gat ekki litið Samstarfsnefnd
sjómanna réttu auga, hvað þá
lagt henni lið?
— Ég ætla ekki að kasta
neinni rýrð á störf þeirra
manna, sem unnið hafa að
samningsgjörð og þar með
staðið við undirskriftir sínar
varðandi breytingar á skipta-
kjörum. Þeir hafa án efa reynt
til hins ýtrasta að gera hlut
umbjóðenda sinna sem bestán
og orsakir, þess að ekki hefur
betur tekizt, þekkja þeir bézt.
Þó má leiða getum að því, að
útgerðarmenn hafi þótzt eiga
vísan stuðning löggjafans, gætu
þeir þumbast svo lengi að i
óefni þætti komíð, sem og raun
er á orðin. Því öllum má ljóst
vera, að aðalatvinnuvegur
þjóðarinnar verður ekki rekinn
lengi, án þess að þar gildi samn-
ingar um kaup og kjör. Bráða-
birgðalög, sem verka aftur fyrir
sig, þvingandi og íþyngjandi,
hafa oftast átt sér fáa formæl-
endur og reynzt misjafnlega
haldgóð.
Ég ætla engu að spá um,
hvernig menn bregðast við
þessum lögum. Það verður tím-
inn að leiða I ljós. En mig
langar til að vekja athygli á
fáeinum atriðum. Sjómanna-
samningar og skiptaprósenta
hafa verið nokkuð mismunandi
eftir landshlutum. Þessi mis-
munur hefur byggzt á sömu
rökum og byggðastefnan og
jafnvægið í byggð landsins,
hugtökum, sem stjórnmálaum-
ræðan snýst um. Með þessari
lagasetningu er verið að afmá
þann mismun, sem stafar af
sérstöðu landshlutanna. Það er
einnig verið að koma í höfn því
baráttumáli útvegsmanna að
allir skuli í sama báti, þrátt
fyrir viðurkennda sérstöðu.
Nú er ég ekki gjörkunnugur
þessum málum í öllum lands-
hlutum, en mér segir svo hugur
um, að ekki hafi verið alls
staðar reynt til hlítar að ná
samningum, og kunna til að
liggja ýmsar orsakir.
Það er nokkurn veginn ljóst,
að Vestfirðingar munu verða
einna harðast fyrir barðinu á
þessari lagasetningu. Þetta er
því sárara, sem sjávarútvegs-
ráðherra situr á Alþingi fyrir
kjördæmið, og þeir sem til
þekkja vita, að aðilar, sem með
undirskriftum sínum lofuðu að
beita sér fyrir breytingum á
samningum, hafa litla sem enga
tilburði sýnt í þá átt. Engar
viðræður um nýja samninga
hafa farið fram á Vestfjörðum.
Að síðustu langar mig að
bregða upp grófri mynd af
ástandinu, eins og það var eftir
sjóðakerfisbreytinguna, hjá
sjómönnum á vestfirzkum línu-
bátum. Annars vegar voru sjó-
menn, skráðir í skiprúm sam-
kvæmt gildaridi samningum,
sem hljóðuðu upp á 32% til
skipta. Hins vegar útgerðar-
menn með skiptaprósentu, sem
um hafði verið samið á allt öðr-
■i
■u