Dagblaðið - 29.09.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 29. SEPTEMBER 1976.
EMEBIAÐIB
frfálst, nháð dagblað
ÚtKcfandi Daííblaðið hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjðlfsson Ritstjðri: Jðnas Kristjánsson.
Fréttastjðri: Jðn Birj-ir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helsason. Aðstoðarfrétta
stjðri: Atli Stoinarsson. íþrðttir: Hallur Símonarson. Hönnun: Jðhannos Reykdal. Handri
Asj'rímur Pálsson.
Blaðamonn Anna Bjarnason. AsReir Tðmasson. BerKlind Asgeirsdóttir. Bragi Sigurðsson.
F.rna V Ingðlfsdðttir. Gissur Sigurðsson. Hallur Hallsson. Helgi Pétursson. Jðhanna Birgis-
dottir. Kdtrin Pálsdðttir. Kristín Lýðsdóttir, Ólafur Jðnsson, Ómar Valdimarsson. Ljðsmyndir:
Arni Páll Jðhannsson. Bjarnleifur Bjarnleifsson. Sveinn Þormððsson.
Gjaldkeri: Þráinn Þorleifsson. Dreifingárstjóri: Már E.M7 Halldðrsson.
Askriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu^O kr. eintakið.
Ritstjörn Síðumúla 12. sími 83322. auglýsingar. áskriftirog afgreiðsla Þverholti 2. sími 27022.
Setning og umhrot: Daghlaðið hf. og Steindðrsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda-og plötugerð: Hilmirhf.. Síðumúla 12. Prentun: Árvakur hf.. Skeifunni 19.
Réttlátir skattar
Ein ljósasta lýsingin á göllum
og nauðsynlegum endurbótum
skattakerfisins kom nýlega fram í
blaðaviðtali við Ólaf Nilsson, fyrr-
um skattrannsóknastjóra.
Þar kom fram, að verðbólgan
hefur gert skattakerfið ranglátt með því að
valda gróða af óverðtryggðu lánsfé, sem notað
er til eignahreyfinga.
Þar kom fram, að stjórnmálamenn hafa gert
skattakerfið ranglátt með því að samþykkja lög
um margvíslegar undanþágur frá skattlagn-
ingu.
Þar kom fram, að samsuða atvinnurekstrar
og einkaneyzlu atvinnurekenda hefur gert
skattakerfið ranglátt, því að taprekstur fyrir-
tækja hefur verið notaður til að losna við skatta
af einkaneyzlu.
Eina mikilvæga atriðið, sem vantar í upptaln-
ingu Ólafs, er, að skattskýrslan ein út af fyrir
sig er ekki nógu gott tæki til aó mæla tekjur
manna í þjóðfélagi, þar sem ýmis kaup og sala,
einkum á vinnu og þjónustu, eru stunduð á
óskjalfestan hátt.
Ólafur Nilsson setur í viðtalinu fram ýmsar
tillögur til endurbóta, sem yfirleitt er unnt að
taka undir og þingmenn ættu að kynna sér, ef
þeir hyggjast nú framkvæma gömul loforð um
réttlátara skattakerfi.
Ólafur vill sameina tekjuskatt og útsvar sem
brúttóskatt. Hann vill fella niður ýmsa frá-
dráttarliði, svo sem vegna fasteigna og vaxta og
vegna útivinnu giftra kvenna. í stað hins síðast-
nefnda vill hann láta koma barnafrádrátt til að
vega upp á móti kostnaði við barnagæzlu. Öll
þessi atriði mundu auka skattajöfnuð manna.
Ólafur vill aðgreina atvinnurekendur og
fyrirtæki þeirra við tekjuskattsútreikning. Sú
tiilaga er í rauninni enn sjálfsagðari en tillagan
um afnám frádráttar.
Ólafur vill nota fyrningarákvæði til óbeinnar
skattlagningar á söluhagnaði. En einnig mætti
geta þess, að mögulegt er að verðtryggja fjár-
skuldbindingar og skattleggja þá þann sölu-
hagnað, sem er umfram verðbólgu.
Ýmis fleiri atriði koma fram í máli Ólafs.
Hann er andvígur sérsköttun hjóna. Hann er
einnig andvígur því, að tekjuskatti verði breytt
í söluskatt. Og hann telur núverandi eignaskatt
mjög ranglátan, vegna þess að mat ýmissa
tegunda eigna sé mjög mismunandi og að spari-
fé sé vantalið. í sambandi við það síðasttalda
vill hann, að allt sparifé í bönkum sé skráð á
nafn.
Við tillögur Ólafs er unnt að bæta einni
veigamikilli tillögu, sem vantar í safn hans.
Hún byggist á þeirri skoðun, að skattakerfið
verði aldrei svo einfalt og skattskýrslan aldrei
svo algildur mælikvarði, að sæmilegu réttlæti
verói náó. Hún byggist á þeirri skoðun, að
ákveðnir menn muni alltaf finna leiðir til að
borga of litla skatta í samanburði viö nágrann-
ann.
Tillagan er sú, að skattstofur fái heimild og
aðstöðu til að meta lífsgæðaaðstöðu manna,
eins og hún kemur fram í íbúðum þeirra,
húsbúnaði, bílaeign, skemmtunum og ferða-
lögum og noti þetta mat til að fylla þá mynd,
sem skattskýrslan gefur. Á bak við ákveðinn
lífsstíl hljóta að liggja ákveönar tekjur, þótt
þær komi ekki fram á skattskýrslu.
Cederistarnir
gegna hlut-
verkistóro
bróður ó Kúbu
Þeir eru kallaðir CDR eða
„cederistas". Á Kúbu býrð þú
með þeim og þeir með þér.
Þeir berjast gegn afbrotum
— með mjög góðum árangri —
þeir fylgjast með persónulegu
lífi og starfi borgaranna og
þeir taka verulegan þátt í
félags!„gu og pólitísku starfi.
Opinbert starfsheiti þeirra er
Va.rnarnefnd byltingarinnar
(C.Df.R.) og eru þeir um 80
þúsund talsins í landinu, þar
semíbúar eru um fimm mijónir.
Þessar nefndir voru
stofnaðar árið 1960 og því halda
þeir um þessar mundir upp á
sextán ára afmæli sitt með
pappírsblómum og krönsum.
Reiði félaga Fidels
var kveikjan
Um eyjuna þvera og endi-
langa, í hverri íbúðarblokk og
allt niður í smæstu byggða-
kjarna, koma íbúarnir nú sam-
an til að snæða hátiðamat og
taka sporið.
Hvarvctna má sjá myndir af
Fidel Castro forsætisráðherra
og öðrum leiðtogum byltingar-
innar ásamt borðum með áletr-
uðum slagorðum Kommúnista-
flokksins.
Cederistarnir voru skipu-
lagðir á fystu dögum byltingar-
innar, sem kom dr. Castro til
valda.
Daglega mátti hann horfaupp
á gagnbyltingartilraunir og
árásir. Dag einn, á meðan hann
var að flytja eina af sínum
löngu ræðum, sprungu nokkrar
sprengjur í nágrenninu.
Fidel varð öskugeiður: „Ef
þeir halda að þeir geti barizt
við fólkið, þá skulu þeir fá það
óþvegið. Við skulum setja upp
kerfi sameinaðs eftirlits með
framkvæmd byltingarinnar.
Látum alla vita hverja aðrir
hitta og hvað þeir hafa í
hyggju.“
CDR-kerfið var sett upp og
stækkaði skjótt. Þegar
„cederistas" var kominn í
hverja íbúðarblokk var undir-
róðursstarfið smám saman úti-
lokað.
Siðgœðiseftirlit
Eftir því sem gagnbyltingar-
árásum fækkaði jókst aðstoð
cederistanna við lögreglu í bar-
áttunni gegn afbrotum.
Jafnvel í dag, þegar friður og
ró ríkir á Kúbu, fylgjast ceder-
istarnir með öllu allan sólar-
hringinn.
Ef þjófur kemur heim með
stolið sjónvarpstæki kann
cederistinn á vakt að hugsa
með sér: „Jæja, svo Rodriguez
er búinn að fá sér sjónvarp.“
En ef Rodriguez kemur
skömmu síðar með annað sjón-
varpstæki er haft samband við
lögregluna.
Það sama gerist ef einhver,
sem vitað er að hefur meðal-
laun virðist njóta betri lífskjara
en laun hans eiga að leyfa.
Cederistarnir, sem stöðugt
eru viðbúnir, hafa gert nærri
hverja fertommu lands á Kúbu
óörugga fyrir afbrotamenn.
Þeim hefur einnig tekizt að
auka mjög á samkennd kúb-
önsku þjóðarinnar, þótt ekki
eigi þeir einir heiðurinn af því.
Fréttamaður Reuters á
Kúbu, Francois Raitberger,
segir að manni verði þá fyrst
ljóst hve öruggt þetta kerfi sé,
þegar tugir manna hlaupi niður
eftir götunni á eftir þjófnum,
sem staðinn var að verki.
Ef gamli einbúinn
sést ekki
einn daginn
En cederistarnir láta sér ekki
nægja að fylgjast með öryggis
málum. Ef gamall maður, sem
V.
BARBARIA
i
Það mun vera einsdæmi í
sögu vestrænna lýðræðisþjóða,
að þjónusta ríkisfjölmiðils falli
niður með þeim hætti, sem nú
hefur gerst hér á landi. Slíkt
hendir aðeins í Afríku, Asíu
eða hinni rómönsku Ameríku,
þegar vopnaðar byltingar eiga
sér stað. Það dylst því víst fæst-
um — nema fulltrúum fjár-
málaráðuneytisins — að bylt-
ingarástand ríkir hjá launþeg-
um hér á landi, þótt menn
standi að visu ekki gráir fyrir
járnum.
Bylting eða uppreisn sjón-
varpsmanna er í raun aðeins
áfangi á langri leið stjórnleysis,
siðleysis og upplausnar í þjóð-
félaginu eða öllu heldur örlítill
angi af miklu stærra og alvar-
legra vandamáli: siðspilling-
unni. Hvert afbrotamálið á
fætur öðru steypist yfir þjóðina
eins og Skeiðarárhlaup á leið til
sjávar: Geirfinnsmál, Guð-
mundarmál. spíramál, Klúbb-
mál, Grjótjötunsmál, ávísana-
mál, litsjónvarpsmál o.s.frv.
Þetta hefur komið þjóðinni í
opna skjöldu og hún hefur
reynst gjörsamlega vanbúin að
bregðast við þessum ósköpum.
Friðsamt þjóðfélag bænda og
sjómanna er nú orðið mjúkur
leikvöllur skipulagðra glæpa-
hringa og fjárglæframanna.
Meinvættur taumlausrar gróða-
hyggju og lífsþægindagræðgi
leikur lausum hala. Og siðspill-
ingin birtist ekki aðeins í
nokkrum ytri teiknum, heldur
virðist hún á góðri leið með að
leggja undir sig allt þjóð-
félagið. tsland er Barbaría.
Þannig mætti lýsa ástandinu
með nokkrum ýkjum.
ísiendingar eru orðnir þegnar i
Barharíu.
Augljósasta skýringin á
þessari uggvænlegu þjóðfélags-
þróun síðustu ára er auðvitað
óðaverðbólgan. Ilún er nú orðin
þjóðarböl og flest illt í sam-
félaginu má rekja á einn eða
annan hátt til hennar. Það þarf
enga spekinga til að segja fyrir
um það, að ekkert þjóðfélag,
sem býr um langt skeið við
ámóta verðlagsþróun og við ís-
lendingar. fær staðist til lang-
frama. Lóur og lomb hverfa úr
haganum, en hröfnumog refum
fjölgar. Löghlýðnin vikur fyrir
afbrotum, réttsýnin fyrir sið-
blindu, reglan fyrir stjórnleysi.
Verðbólgan lagar sig ekki að
þjóðfélaginu.heldurþjóðfélagið
að henni. Og siðspillingin mun
halda áfram að grafa um sig
með þjóðinni, svo lengi sem
verðbólgan situr einráð við
stjórnvölinn. Þess vegna er
höfuðverkefni þjóðarinnar um
þessar mundir að kveða niður
drauginn. Ég vil segja að það sé
beinlínis lífsskilyrði fyrir
þjóðina.Flestir hlutir verða lítil-
mótlegir við hliðina á þessu
verkefni.
Ráðamenn renna
auðvitað grun t þetta og ættu
því að skilja, hvaða áb.vrgð
hvílir á þeim. Það þýðir ekki
lengur að beita ómerkilegum
áróðursbrellum og segja að
þjóðin vilji hafa þetta svona.
því að það er rangt, eða vikjast
undan nauðsynlegum ráðstöf-
unum til að þjóna þröngum
flokkspólitískum stundarhags-
munum. En umfram allt ættu
valdsmenn að segja þjóðinni
sannleikann um ástandið. en
því fer fjarri. Þeir þvkjast vera
að ráða niðurlögum verðbólg-
unnar. en það fer lítið fyrir þvi.
Verðhækkunaraldan. sem
hófst m.a. út af oliukupp-